interview5 jaar DEEWEE
‘Ja, ik heb al seks gehad op onze muziek.’ De Dewaeles, Charlotte Adigéry en Boris Zeebroek over vijf jaar DEEWEE
Er valt van alles te vieren achter de gevel van DEEWEE 01 in de Kruideniersstraat in Gent. Vijf jaar DEEWEE bijvoorbeeld: label, studio en hang-out deluxe van de broers Stephen en David Dewaele. De nieuwe joint venture met Because Music ook. Maar centraal op de verjaardagstaart staat de vijftigste release van de Dewaeles, ‘DEEWEE 50: Foundations’, een verzamelaar die op een prachtige vinyluitgave ruim zes plaatkanten in beslag neemt. Maar net zo goed heffen we het glas op het aanstaande moederschap van Charlotte Adigéry, die met haar single ‘Bear With Me (and I’ll Stand Bare Before You)’ de compilatie opent.
Aan tafel op het met zwarte tegels bezette terras van DEEWEE 01 om het over al dat fraais te hebben: Stephen en David Dewaele, Charlotte Adigéry en Bolis Pupul, als Boris Zeebroek bekend van Honk Kong Dong en The Germans, en ook een beetje als de zoon van Kamagurka. Boris is sinds enkele jaren live en in de studio de rechterhand van Adigéry. Vijf minuten ver in het gesprek hebben we het al gehad over The Godfathers, La Muerte, Skyblasters, Pavement en Janse Bagge Bend. Het mag duidelijk zijn dat we ons in hip gezelschap bevinden. En omdat we toch in de eighties en nineties zijn aanbeland, vraag ik naar hun eerste concert.
BORIS ZEEBROEK «Neil Young in Torhout, met mijn vader en moeder en pdw, Patrick De Witte. In mijn herinnering reden we met de auto tot aan de achterkant van het podium. We hadden geen ticket of bandje, maar dat was geen probleem. ‘Kom maar binnen, welkom’: dat kon toen nog. Ik moet 11 of 12 zijn geweest. Tijdens het concert stond ik vlak voor het podium, en achter de nadarhekken stond… het volk.»
DAVID DEWAELE «White privilege, toen al. (Kijkt naar Charlotte) Dit bevalt mij wel (lacht).»
ZEEBROEK «Ik weet nog dat Patrick aan het kakken was op de drummer.»
HUMO Het was met Crazy Horse?
ZEEBROEK «Ja. De drummer vond hij niks. En hij stoorde zich er ook aan dat Neil Young vals zong.»
HUMO 1996! Neil Young met Crazy Horse in Torhout is tot op vandaag één van de beste concerten die ik ooit heb gezien. En dat was jouw eerste!
STEPHEN DEWAELE «Ik was daar ook. En David ook.»
DAVID «En Serge Simonart, met witte laarzen!»
STEPHEN «Witte broek, witte laarzen, helemaal in het wit.»
DAVID «Het was de eerste keer dat ik Neil Young snapte. Tot dan vond ik het ouwemensenmuziek. Mijn eerste concert was Mink DeVille in de Brielpoort in Deinze. Met ons mama en papa en Steph, in ’81 of ’82 denk ik (het was 1984, red.). DeVille in zijn prime, de periode van ‘Demasiado Corazón’.»
STEPHEN «Ik herinner mij van dat optreden vooral dat hij prul had met zijn lief, die op een stoel aan de zijkant van het podium zat. Het concert was meer een dialoog met haar dan met het publiek. Veel drama, en ze kwamen ook net uit Amsterdam – wat ook toen al een veeg teken was.»
DAVID «Jouw eerste optreden was Mud, niet?»
STEPHEN (knikt) «Toen ik 4 was. Ik herinner mij er niets meer van. Wat ik nog weet, is dat ik in de backstage met de zanger een videospel heb gespeeld – een raar geval dat in een soort salontafel was ingewerkt.»
DAVID «Hebben we dat spel niet nog gehad?»
STEPHEN «We hebben dat nog altijd, het staat in de warehouse.»
HUMO Jij, Charlotte?
CHARLOTTE ADIGÉRY «Ik denk een optreden van mijn mama, met de groep van Buadee, de zanger van Skyblasters.»
DAVID «Er is hier blijkbaar bij iedereen een link met Patrick De Witte (pdw was de drummer van Skyblasters, red.).»
ADIGÉRY «Mijn mama moest vorige week een playlist samenstellen voor het volk dat in Flanders Expo staat aan te schuiven voor een vaccin: een beetje muziek kiezen voor de mensen van haar generatie.»
DAVID «Ze hebben dat aan onze papa ook gevraagd!»
ADIGÉRY «Ze had er ‘Bolero in Reggae’ van Skyblasters tussen gezet.»
HUMO David zei ooit: ‘Ik stel vast dat muziek voor de nieuwe generatie iets anders betekent dan voor ons.’ Is het daarom dat de oudere generatie hier aan tafel zich zijn eerste concert wél nog herinnert?
ADIGÉRY «Ik denk dat het vooral aan mijn slechte geheugen ligt. Een concert is voor mij wel degelijk iets bijzonders. Nu, ik ben ook al 30, hè.»
DAVID «Voor onze generatie, en de generaties vóór ons, leek de wereld uit zwart en wit te bestaan, waar af en toe iets van kleur in verscheen. Neem alleen nog maar muziek op tv: dat was iets uitzonderlijks. Wij waren blij met één programma, of zelfs één item over muziek per week. Nu is er overal muziek, en overvloed maakt de dingen minder speciaal.»
ADIGÉRY «Door de laatste jaren veel te spelen – ik heb het nu over pre-corona – heb ik wel gemerkt dat het publiek niet meer opkijkt van iemand op een podium. De mensen komen soms heel ondankbaar over – ze zijn verwend.»
ZEEBROEK «Omdat er een overaanbod is, wordt er fragmentarischer naar muziek geluisterd, ook op festivals. En er zijn véél festivals. In België heeft zowat elk dorp er eentje.»
DAVID «Voor de generaties vóór ons had muziek niet enkel een muzikale impact, maar ook een politieke en sociologische. Dat was voor ons al veel minder het geval. Het is niet dat wij rechtsprongen om actie te gaan voeren als Bono had gesproken. Voor onze ouders, met The Beatles en The Stones, was dat wel anders. Nu is een popster gewoon een popster.»
STEPHEN «De manier waarop je muziek onder de aandacht brengt, is ook veranderd. Tegenwoordig kun je als band succesvol zijn zonder op StuBru te worden gespeeld – dat was in de begindagen van Soulwax ondenkbaar. Vroeger waren de radio en de geschreven pers de enige kanalen die je had, in een later stadium kwam daar MTV bij. Als je die niet mee had, kon je inpakken. Door op te groeien met een papa die in het wereldje zat – en dat geldt ook voor Boris – hadden wij dat systeem goed door, en zijn we er nooit het slachtoffer van geworden. We hebben altijd geprobeerd onze eigen wereld te creëren.»
ADIGÉRY «Ik merk dat veel artiesten zich aanpassen. Omdat je ervan uitgaat dat mensen scrollen en skippen, zijn de songs over het algemeen veel korter, en de clips blitser dan ooit. Omdat er zo weinig was, nam je vroeger de tijd om naar een volledig album te luisteren. Ik kan me niet meer herinneren wanneer ik dat voor het laatst heb gedaan. Of jawel: Cardi B (lacht). Maar clips check ik zelfs niet meer.»
DAVID «Met de muziek die we met jullie maken, is het makkelijk om in een subcultuur te raken en perfect gelukkig en succesvol te zijn – in elk land is er wel een scene. Maar we willen iets anders, we willen terug naar het gevoel dat we vroeger hadden, toen heel rare dingen soms toch in de mainstream belandden. Tom Tom Club bijvoorbeeld, of Laurie Anderson. Ik denk niet dat we gelukkig zouden zijn, mocht dit alleen maar een nicheding zijn. En dan heb ik het niet over cijfers of grote getallen, maar over impact.»
STEPHEN «De artiesten aan wie we refereren, zijn mensen die net als wij op zoek gaan naar de rand van het systeem waarin ze opereren. Laurie Anderson is inderdaad een goed voorbeeld. ‘O Superman’ dat in de top 10 raakt, hoe zot is dat? Ineens wordt iets raars en conceptueels uit New York gedraaid door iemand in zijn living in Geraardsbergen. En niet dankzij een grootschalige promotiecampagne of marketingmachine, nee, de muziek vond zelf haar weg.»
HUMO De kortste weg tussen New York en Geraardsbergen lijkt me vandaag via films of tv-series te gaan. De muziek van Charlotte zat al in ‘The New Pope’, een HBO-serie van Paolo Sorrentino.
STEPHEN (knikt) «‘Krack’ van ons zit ook in een aflevering. Wij zijn allemaal fans van Sorrentino, maar het is niet zo dat wij een mailtje gaan sturen: ‘Hey Paolo, zouden wij alstublieft…’ Nee, de muziek is daar zelf geraakt.»
HUMO Er zíjn managers en platenfirma’s die de muziek van hun artiesten actief in series en films proberen te krijgen. Dat doen jullie niet?
STEPHEN «Nee. We teren op een romantische hoop: alles wat wij ooit goed hebben gevonden, is op de één of andere manier in de popcultuur naar boven gekomen. Zeer zelden is iets wat wij fenomenaal vonden, vergeten geweest. Ook dit gebouw is een romantisch idee: we zonderen ons af, creëren onze wereld, en hopen dat wat we maken een eigen leven gaat leiden. ‘Italove’ van Emmanuelle (Moutinho, red.) dat op de soundtrack van de Italiaanse film ‘Dogman’ raakt en geselecteerd wordt voor de Gouden Palm in Cannes: daar doe je het voor.»
ZEEBROEK «Waar je als artiest de meeste voldoening uit haalt, is dat iemand die je zelf waardeert jouw muziek goed vindt. DEEWEE is een naïef idee, maar in de dingen waardoor je gepassioneerd bent, is er altijd naïviteit in het spel. Kijk maar naar de liefde. Naïviteit geeft je de ruimte om te dromen, om dingen te laten gebeuren die je misschien niet had voorzien.»
ADIGÉRY «Dat isolement hier is ook een vorm van ignorance is bliss. Je schermt je af van externe factoren om de pure uiting van waar jij van overtuigd bent te beschermen. En je omringt je met mensen en dingen die je inspireren.»
STEPHEN «De voorbije week hebben we samen een aantal Zooms gedaan met ons partnerlabel Because, en dan zag ik ons vieren soms helemaal afhaken, lol beginnen te maken, en de mensen van Because denken: what the fuck zijn die gasten aan het doen? We proberen de ernst op afstand te houden, het belang van playlists, views en streamings te ontkrachten, en een omgeving te creëren waarin je fouten mag maken.»
ZEEBROEK «Je leert meer van je fouten dan van iemand die je zegt dat dit of dat niet mag.»
DAVID «Of je het nu over The Beatles hebt of over Prince: de eerste platen van een artiest zijn vaak niet de beste, hè. Bij de eerste dingen die we samen met Charlotte hebben gedaan, waren we al blij als er iets van een groove in zat.»
ADIGÉRY «Ik vind het de max hoe we geëvolueerd zijn. Ik weet nog hoe ik hier de eerste keer kwam voor ‘Belgica’ (het eerste wat Adigéry en de Dewaeles samen maakten, was ‘The Best Thing’ op de soundtrack van ‘Belgica’ van Felix Van Groeningen, red.).»
DAVID «Wat was het eerste wat je dacht toen je binnenkwam?»
ADIGÉRY «Amai, dat gebouw! (lacht) En raar misschien, maar ik voelde dat er iets ging gebeuren. Ik herinner me ook dat Dave me achteraf apart nam en vroeg: ‘Hoe zie jij je carrière?’» (algehele hilariteit)
DAVID «Nu stel ik mij mezelf voor achter een groot bureau met een sigaar in mijn mond.»
ADIGÉRY «Je zat in je draaistoel. Het was een goed gesprek, het raakte mij. ‘We staan klaar om u te helpen,’ zei je. ‘We geloven echt in u.’ Voor mij was dat een enorme bevestiging.»
DAVID «En Steph was daar niet bij? Raar.»
ADIGÉRY «Misschien was hij in de keuken een theetje aan het zetten.»
ZEEBROEK «Waarop Dave zijn moment zag.»
ADIGÉRY «En dan hebben jullie Boris ingeschakeld om samen vrijblijvend muziek te maken. Dat is wat ik hier zo fantastisch vind: het vertrouwen dat in je wordt gesteld, maar ook de vrijheid die je krijgt om vrijblijvend dingen te proberen, zonder bijbedoelingen. Zo zijn Boris en ik ook live beginnen te spelen: heel los en vrijblijvend. Terwijl het eigenlijk helemaal niet de bedoeling was om onze muziek ooit live te gaan spelen.»
DAVID «Dat was eerlijk gezegd wel een vrij doordachte zet, hoor. Live spelen maakte inderdaad aanvankelijk geen deel uit van het plan, maar Steph en ik voelden dat het zou werken, en dan hebben we jullie aangemoedigd om een paar dingetjes te doen op de DEEWEE Nights. De eerste keer dat je hebt gezongen, was op de toog van de Kingstreet, hier in Gent.»
STEPHEN «Het idee achter de DEEWEE Nights is vergelijkbaar met dat achter de studio: een omgeving creëren waarin je als artiest ontspannen kunt debuteren. Zonder dat er de druk op zit: dit is mijn eerste liveoptreden. Eén of twee nummertjes, in een omgeving die we zelf controleren, waar we zelf muziek draaien die we wijs vinden, en zelf mensen uitnodigen. Een omgeving, kortom, waarin je fouten mag maken.»
ZEEBROEK «Charlotte was in het begin nog met WWWater bezig, ik met Hong Kong Dong, The Germans en mijn eigen ding. We zagen onze samenwerking als een tussendoortje, en nu zijn we er alle twee fulltime mee bezig.»
ADIGÉRY «Deze plek, deze omgeving, heeft mij als artiest en als mens helpen vormen.»
ZEEBROEK «Er heerst hier ook een soort chaos die vaak nodig is om dingen los te maken.»
STEPHEN «Dave en ik, we thrive on chaos. We kunnen niet gewoon een band zijn, of gewoon dj’s, nee, het moet van alles zijn, en het liefst alles door elkaar. We hebben chaos nodig – ik nog meer dan Dave.»
DAVID «Zonder te diep in de amateurpsychologie te willen gaan: wat ons aantrekt, zijn dingen die niet helemaal kloppen. Als het te doordacht en afgelijnd is, gaat het ons al snel storen. Voor wat we zelf maken, geldt: als het te makkelijk is gegaan, beginnen we te twijfelen. (Tegen Charlotte en Boris) Ik zie dat bij jullie ook.»
ZEEBROEK «Als er een struggle is geweest, en het lukt toch, dan is de voldoening achteraf groter.»
DAVID «Door zelf chaos te creëren weet je dat er een strijd gaat zijn.»
STEPHEN «Wat wel verschrikkelijk ambetant is voor de mensen rond ons. Die worden daar zot van. Die denken: gasten, alstublieft.»
KANT A EN B
HUMO Overschrijden jullie deadlines?
STEPHEN «Dave en ik? Niet normaal! Als ze ons een deadline geven, leggen ze die nu doorgaans een week vroeger. Maar Dave en ik weten dat intussen, waardoor het een beetje een vicieuze cirkel is geworden. Als de mastering is geboekt, weten we dat het écht af moet zijn – anders komen er mensen in de problemen. En dan is het vaak doorwerken tot zes uur ’s ochtends.»
HUMO David Lynch zei ooit: ‘Om te kunnen werken, heb je een set-up nodig.’ Maakt chaos deel uit van jullie set-up?
DAVID «Stel dat ze ons iets aanbieden waarmee we de komende twee weken bezig moeten zijn, een haalbare kaart: dan gaan Steph en ik gegarandeerd drie andere dingen vinden om in die twee weken on the side te doen.»
STEPHEN «En twee dagen voor de deadline zal één van ons zeggen: ‘Zeg, dat ding moet overmorgen af, misschien moeten we toch maar eens…’ Dat is onze disfunctionele modus operandi. Zo zijn we ook beginnen te dj’en, omdat we ons met Soulwax tijdens de NME-tour in Engeland verveelden na de concerten.»
HUMO Laten we het over de compilatie hebben. In een tijd waarin mensen niet meer naar volledige platen luisteren, brengen jullie een driedubbele verzamelaar uit, op vinyl.
DAVID «Bij al onze releases is vinyl belangrijk geweest. Wij denken nog altijd in kant A en kant B, en ik merk dat dat bij de mensen die onze platen kopen ook nog echt een ding is. Alles wat op de compilatie staat, los van de vier exclusieve tracks, staat ook op Spotify – je kunt ze dus zelf samenstellen. Maar het zou heel raar zijn geweest zonder fysiek product.
»Sommige DEEWEE-releases brengen op Discogs megaveel geld op – soms tot 500 euro. In plaats van die te devalueren en opnieuw te persen, leek het ons beter om een verzamelaar uit te brengen.»
STEPHEN «Dave en ik hebben de voorbije week interviews gegeven aan buitenlandse media, en vooral in Amerika en Engeland werd de link gelegd met Factory Records uit Manchester. Logisch: Factory is één van onze favoriete labels, en de hele esthetiek van DEEWEE is erop gebaseerd. Maar we hebben nog iets gemeen: net als Factory weten wij heel goed how to lose money. Zo’n driedubbele compilatie uitbrengen kost geld, hè. Als het aan Because had gelegen, was het wellicht maar één lp geweest, met de tien meest gestreamde songs. Financieel kiezen we niet altijd de meest logische weg.»
ADIGÉRY «Ook dat is inspirerend: niet gaan voor de directe cash, maar blijven investeren, en durven…»
STEPHEN «Failliet gaan?»
ADIGÉRY «Nee, durven groot te denken. Die doos met vinyls kunnen uitpakken doet meer deugd dan streams op Spotify.»
DAVID «Steph en ik rijden niet met Ferrari’s en we hebben geen huis met een zwembad, maar we hebben wel dit. In een community is het makkelijker om nee te zeggen tegen het snelle geldgewin.»
ADIGÉRY «Het gaat ook over durven. Je kunt niet geloven hoe vaak ik denk: wat zouden Steph en Dave doen? Dat je niet te lang voor een concert in de venue moet aankomen, is bijvoorbeeld iets wat we van jullie hebben geleerd.»
STEPHEN «Alles vóór een show is superstresserend. Je moet je leren afsluiten, maar in België is dat moeilijker. Dan is er gegarandeerd je moeder die belt om te vragen of haar vriendin op de guestlist staat. Of je tien minuten voor je het podium op moet een berichtje stuurt: ‘Ik sta hier voor de deur en ik geraak niet binnen.’ Of: ‘Waar moet ik mijn auto parkeren?’ (lacht)»
HUMO David lijkt me redelijk immuun voor stress.
ZEEBROEK «Ik vind dat hij vaak stress uitstraalt.»
DAVID «Dat kan, ja. Maar wat mij stress bezorgt, is…»
STEPHEN «Jouw broer?»
DAVID «Die mij onderbreekt. Nee, als ik merk dat onze chaos andere mensen in de problemen brengt.»
HUMO Jij, Stephen?
STEPHEN «Ik ben aan het peinzen. Weer ons ma misschien, die belt als we een interview aan het doen zijn. Gisteren nog: tijdens een Zoom met een Italiaan wilde ze facetimen. Die Italiaan: ‘You have-è to take iet, iet’s your má-má!’ (lacht)»
ZEEBROEK «Ze belt ook naar Dave als ze jou niet kan bereiken, hè. Of andersom.»
DAVID «Het is puur toeval dat ze nu nog niet gebeld heeft.»
HUMO Wat bezorgt jou stress, Boris?
ZEEBROEK «De mogelijkheid dat ik mij kan overslapen als ik op tournee moet. Eerst moet je de trein nemen naar Zaventem, dan een vliegtuig, dan overstappen… Als je die eerste wagon mist, is alles om zeep. Ik heb ook het talent om de verkeerde bus te nemen, of te vroeg af te stappen.»
ADIGÉRY «Ik heb vooral last van sociale stress. Moeten smalltalken met mensen die ik niet ken. Boris is daar veel beter in, die voelt zich niet ongemakkelijk in ongemakkelijke situaties.»
BROERTJES OP BED
HUMO Hoe hard missen jullie het reizen?
DAVID «Ik mis de banale dingen – daarin verschillen Steph en ik.»
STEPHEN «Dave mist de banaliteit van de luchthavens, het wachten tot je vlucht vertrekt. Terwijl ik blij ben dat Terminal Five en de Heathrow Express op dit moment niet in mijn leven zijn.»
DAVID «Dat pakt mij (lacht). Nee, maar het was een integraal deel van ons leven. En los daarvan krijg ik in die dode momenten vaak de beste ideeën. Nu kom je naar de studio en moet het idee nú komen.»
STEPHEN «Wat ik vooral mis, zijn de vrienden die we hadden over de hele wereld. Ik mis aankomen in Tokio en gaan eten met Koen, ik mis gaan wandelen met Micha in Melbourne, op bezoek gaan bij Dave Sardy in Los Angeles…»
ZEEBROEK «Op tournee ontmoet je mensen en figuren die je fantasie prikkelen en je inspiratie geven.»
ADIGÉRY «Je begrijpt je eigen leven beter door te reizen, door uit te zoomen, door nieuwe perspectieven en indrukken op te doen.»
HUMO Zijn er dingen in het DEEWEE-manifest geschrapt omdat ze te onnozel of niet haalbaar waren?
DAVID «Eén maar: in het begin vroegen Steph en ik om alstublieft niets vanuit de studio te posten op de sociale media.»
STEPHEN «Dat bleek veel te moeilijk. Dan moesten we hier constant zitten te waken. Voor alle duidelijkheid: we hebben dat manifest nooit neergeschreven, het zit in ons hoofd.»
ADIGÉRY «Ik heb nog nooit een foto van jullie gepost. Ik heb footage hoor, maar het is een ongeschreven wet dat jullie dat niet willen.»
ZEEBROEK «Ik herinner me dat we aan het facetimen waren met Steph en Dave – jullie zaten op hotel – en dat Charlotte toen een screenshot heeft genomen.»
ADIGÉRY «Jullie lagen samen op bed, Dave op zijn buik. Heel schattig! (lacht).»
Omdat het interview stilaan op zijn einde loopt, kijk ik in mijn notities. Boris, die over mijn schouder meekijkt, zegt: ‘Ik zie ‘seks’ staan!’
HUMO Ik wilde weten of jullie ooit al seks hebben gehad op jullie eigen muziek, maar omdat Stephen en David die vraag al eens hebben beantwoord, wilde ik ze laten vallen.
ZEEBROEK «Mogen we ze toch beantwoorden?»
HUMO Ga je gang.
STEPHEN «Ik alvast niet.»
ZEEBROEK «Ik doe het altijd op mijn Discover Weeklyplaylist van Spotify. Op maandag, als hij gerefresht wordt, begin ik eraan. Als het een goeie lijst is, doe ik het twee keer per week (lacht).»
ADIGÉRY «Mijn lichaamsfuncties vallen uit als ik mijn muziek hoor, dus nee.»
ZEEBROEK «Ik heb één keer onze ‘1,618’ in mijn Discover Weekly gekregen. Ik weet niet of dat telt.»
STEPHEN «Jij, Dave?»
DAVID «Ja.»
STEPHEN «Wat ja?»
DAVID «Gewoon, ja.»
STEPHEN «Jij hebt seks gehad op onze muziek?»
DAVID «Er staat thuis altijd wel muziek op, en er heeft door de jaren heen zeker al eens iets van ons opgestaan.»
STEPHEN (steeds verbaasder) «Jij hebt seks gehad op Soulwax?»
DAVID «Nee, Steph, niet op Soulwax. Wij hebben veel gedaan, hè.»
STEPHEN «Oké, oef. Ik wil wel nog met jou kunnen werken.»
‘DEEWEE: Foundations’ komt uit op 7 mei bij DEEWEE/Because Music.
