‘Je kunt duizend angsten hebben, maar probéér’

Op de valreep van 2020 brengt Ellen Schoenaerts (39) met haar kwartet – dat verder uit Tijs Delbeke, Liesa Van Der Aa en Ephraim Cielen bestaat – een bevreemdende, ontroerende en ook akelig bij dit rare jaar passende Nederlandstalige plaat uit. ‘Vrijblijvend advies’ werd lang vóór 2020 geschreven, maar de behoorlijk spooky opener ‘Ik ben je gaan haten’ lijkt wel over een niet nader genoemd virus te gaan: ‘Ik ben je gaan haten / En dat duurt nu al maanden en maanden en maanden en maanden en maanden’.

HUMO En zo ga je nog even door, met dat maandenlange haten.

ELLEN SCHOENAERTS «Ik sta er zelf van te kijken hoe die song een heel nieuwe betekenis heeft gekregen. Raar, hè? ‘Ik ben je gaan haten’ gaat over een gebroken vriendschap, een situatie waarvan ik hard heb afgezien. Een groep vriendinnen die ik al sinds mijn 13de ken, is op een heel moeilijk moment in mijn leven uit elkaar gespat. Een tante die me erg dierbaar was en in Berlijn woonde, een zware alcoholiste, was overleden. Ze leed aan het korsakovsyndroom en had zich doodgedronken. Ik was daar kapot van, en net op dat kwetsbare moment in mijn leven verzeilde ik met die jeugdvriendinnen in een vreselijke bitch fight. (Zucht) Over waarom ik hen niet op de begrafenis had uitgenodigd, terwijl we die in familiale kring wilden houden.»

HUMO ‘Je wordt liever gehaat / Dan vergeten’ zing je, maar dan: ‘Ik ga u vergeven / Ik ga u vergeten’.

SCHOENAERTS «Ik wil iedereen altijd per se in mijn leven houden, daarom doen zulke ruzies ook zo’n pijn. Ik ben obsessief in alles: in verliefdheden, in verdriet, zelfs in verhuizen – dan wil ik nog diezelfde nacht dat alle meubels juist staan. Maar ik werd ook de slaaf van die obsessies. Sinds ik die woorden heb ingezongen, heb ik rust gevonden: de vriendschap is niet hersteld, maar ik lig er niet meer wakker van.»

HUMO Je hebt kleinkunst gestudeerd aan de Studio Herman Teirlinck, maar het duurde een hele tijd voor je muziek begon te maken.

SCHOENAERTS «Ik leed aan extreme faalangst. En kleinkunst… Eigenlijk besefte ik niet wat dat betekende. Dat moest wel iets voor makers zijn, dacht ik, een richting waarin je leerde schrijven en spelen, en terloops muziek maakte. Wannes Cappelle zat in mijn jaar, en ik ben hem nog altijd dankbaar dat hij destijds niet naar mij heeft geluisterd toen ik hem smeekte om een achtsporenopname te vernietigen die hij van mij had gemaakt. Ik kon mezelf niet horen, ik vond alles wat ik zong of schreef slecht.»

HUMO Je coming-out kwam er in 2007: je schreef de teksten voor de Nederlandstalige titelloze debuutplaat van Tom Pintens, je toenmalige vriend en de vader van je zoon.

SCHOENAERTS «Maar toch bleef ik vol angsten zitten. Op een gegeven moment werd ik zelfs ongelukkig als ik naar concerten ging, omdat ik niet durfde wat die muzikanten op het podium wel deden. Dat is natuurlijk geen leven. Op mijn 27ste speelde ik in de Monty in Antwerpen in het stuk ‘Liebling’, en nadat ik eerst nerveus drie keer een blokje om had gewandeld, heb ik gevraagd of ik na de voorstelling mijn muziek mocht spelen. Het mocht.»

HUMO Je eerste plaat, ‘Feiten’, dateert van 2013. Wat heeft die voor jou gedaan?

SCHOENAERTS «Ik denk dat ze een artist’s artist van mij heeft gemaakt: zo appreciëren Arno en Daan wat ik doe. Arno heeft me al in zijn voorprogramma gevraagd, en ooit belde hij me op: ‘Wat je doet, is echt goed, maar je zou je teksten in het Frans moeten vertalen. Je muziek zal beter aanslaan in Frankrijk.’ Ik antwoordde: ‘Oké.’ En Arno: ‘Nu onmiddellijk, hè!’ (lacht)»

HUMO Heeft je grootvader, wijlen Julien Schoenaerts, invloed gehad op je muziek?

SCHOENAERTS (denkt na) «Wat hij wel had, en wat ik alsmaar meer bewonder, is een enorme eigenzinnigheid. En moed. Je kunt duizend angsten hebben, maar probéér iets, en besef dat het niet zo erg is als iets niet lukt. Of je nu goede of slechte kritieken krijgt, langer dan twee dagen blijven die toch niet hangen. De voldoening zit in het feit dat je zin krijgt in méér proberen.»

HUMO Wat wil jij nog durven?

SCHOENAERTS «Een boek schrijven. Dat plan heb ik al sinds mijn 6de. Er ligt een roman klaar in de lade, maar ik wil hem herschrijven. Ik heb altijd gezegd dat ik vóór mijn 40ste wilde debuteren als schrijfster, dus er is geen tijd meer te verliezen.»

‘Vrijblijvend advies’ van Ellen Schoenaerts Kwartet is uit bij Vitrin Records.