Aftellen naar PukkelpopMEROL
Merol: ‘Ik had een date met een jongen die vooral wilde praten, terwijl ik dacht: ‘Hou je bek en bef me’’
Als finalist van ‘De slimste mens ter wereld’ moest Merel Baldé de duimen leggen voor ’s lands bekendste intensivist, als Merol neemt ze mooi revanche. Haar debuutplaat ‘Troostprijs’ is een collectie nu eens innemende en gevoelige, dan weer rake en licht opruiende songs. 31 geworden zijn, maar het allemaal nog niet zo goed weten. Over feminisme, seks, midlifecrises en altijd lief en cute moeten zijn. ‘Veel meer dan voor mannen geldt voor vrouwen: doe maar normaal, blend maar lekker. Nou, dat ga ik dus níét doen.’
Onderweg van Amsterdam naar Brussel hebben Merol en haar manager deze ochtend een lekke band gehad. Lichtjes doorweekt en een beetje door elkaar geschud bereiken ze niettemin mooi op tijd de ultraflashy kantoren van platenfirma Universal. Op de hoes van ‘Troostprijs’ poseert ze als een femme fatale in vol ornaat, in het echt heeft Merel Baldé meer iets van een tomboy. ‘O wat lief,’ zegt ze, graaiend in een kommetje op tafel. ‘Ik had gezegd dat ik van cashewnoten hield, en ze hebben er gewoon voor me gehaald!’
HUMO ‘Geen hits, geen echte / Geen vriend, geen echte / Heb wel crypto, maar hele slechte’ zing je in ‘Laatbloeier’, de opener van ‘Troostprijs’. In hoeverre ben je zelf een laatbloeier?
Merel Baldé «Dat liedje is best persoonlijk, ja. Ik ben nu 31 en potverdikkie, ik woon eindelijk in een echt huis, maar ik heb dat bijvoorbeeld niet kunnen kopen. Ik vond het ook lastig om 30 te worden tijdens de coronaperiode: die verjaardag is geruisloos voorbijgegaan, en mijn 31ste eigenlijk ook. Daardoor voelt het nog altijd alsof ik nog maar 29 ben.
»En dan móét je ineens over de toekomst gaan nadenken. Ik zie dat ook bij vrienden in Amsterdam. We gaan een beetje terugkijken: waar sta ik, waar gaat het naartoe? Wil ik kinderen? En zo ja: wanneer? En wat wil ik verder nog allemaal doen? Ik wil bijvoorbeeld graag eens naar Amerika. Ik ben er nog nooit geweest, dus ik wil even gaan kijken of dat allemaal wel echt bestaat.
»Als ik nu meiden van 20 de muziekwereld zie veroveren… Ja, ook dan voel ik me toch een laatbloeier.»
HUMO Hoe was je zelf toen je twintig was?
Baldé «Superzoekend. Ik wilde actrice worden. Had je me toen verteld dat ik op mijn 30ste op allerlei poppodia zou staan, ik had je nooit geloofd.
»Op de toneelschool is dat gekanteld. Ik merkte er dat ik erg onzeker was over mijn acteren, dat anderen in de klas veel beter waren. De muziekgeoriënteerde lessen – compositie, tekstschrijven en zang – vond ik wél leuk. Muziek was ook altijd, meer dan theater, een rode draad in mijn leven geweest. Vanaf mijn 14de nam mijn vader me mee naar festivals, waar we naar The Strokes, Kaiser Chiefs of Franz Ferdinand gingen kijken. Maar dat ik zelf liedjes kon schrijven, had ik nooit voor mogelijk gehouden. Ik dacht ook dat alle liedjes al gemaakt waren. In die lessen ging een wereld voor me open: o, het kan dus wél!
»Op een gegeven moment zat ik de hele dag liedjes te schrijven, vooral pianoliedjes.»
HUMO Waar gingen die over?
Baldé «Over van alles. Het waren heel persoonlijke, kwetsbare liedjes. Over hoe ik mijn jongere zusje make- up zag opdoen en een vrouw zag worden, bijvoorbeeld, terwijl ik wilde dat ze een kind bleef. Sommige liedjes waren best expliciet, ook over seks.
»(Denkt na) In liedjes durf ik meer te zeggen. Seks is in het echte leven toch superspannend? Er komt veel onzekerheid bij kijken. In het echte leven vind ik het ook moeilijk om op te komen voor wat ik wil, maar in mijn muziek niet. Vandaar een nummer als ‘Hou je bek en bef me’, dat het helemaal stoer uitdrukt.»
HUMO ‘Hou je bek en bef me’, je doorbraakhit uit 2019, was uit je leven gegrepen?
Baldé «Ja. Ik had een date gehad met een jongen die vooral wilde praten, terwijl ik alleen maar dacht: laten we gewoon met elkaar naar bed gaan – ‘Hou je bek en bef me’ is daar dus een letterlijke vertaling van (lacht). Maar de inspiratie kwam ook uit een soort woede: waarom zingen vooral mannen, zeker in het Nederlandse taalgebied, over hun seksuele behoeften?»
HUMO ‘Bendronkenlaatme’ is de veelzeggende titel van een nieuwe song waarin je zingt: ‘’k Stap nu op de fiets / Ben te zat om nog te neuken / O, ik lik wel lekker aan een tosti / Bij de laatste ronde in m’n keuken’. Rollen die expliciete teksten er vanzelf uit, of wil je toch een beetje provoceren?
Baldé «Sommige liedjes vrágen gewoon om zulke teksten. Zatte mensen zitten toch nooit keurig te praten? Bij elk nummer vraag ik me af: wat heeft dit nodig? Ik kan dan lang zitten schaven tot ieder woord goed zit. ‘Bendronkenlaatme’ is toch vanuit een soort branie geschreven, dus dan moet je vooral niet gekunsteld doen. Dan móét je woorden als ‘neuken’ gebruiken.
»Eigenlijk vind ik zulke teksten de allerleukste om te schrijven en te brengen. Omdat ze bevrijdend werken, zeker als iedereen ze keihard meezingt. Als ik ‘Hou je bek en bef me’ een beetje gênant vind om te zingen, laat ik het publiek dat gewoon doen (lacht).»
Vlaamse fabeltjes
HUMO Wij denken in Vlaanderen graag dat er in Nederlandse gezinnen vrijuit wordt gesproken over seks. Was dat bij jou thuis ook zo?
Baldé «Als mijn moeder vroeger pogingen ondernam om met me over seks te praten, ging ik dat uit de weg – ik vond het gênant. Het klopt dus niet dat alle Nederlanders thuis open zijn over alles. En het is ook een fabeltje dat wij direct zijn en Vlamingen niet. Toen ik in ‘De slimste mens’ zat, werden daar veel grappen over piemels gemaakt. Nee, het is niet zo dat jullie beleefder en smaakvoller zijn dan wij. Al maken jullie dat jezelf misschien graag wijs (lacht).
»Nu, ik heb vroeger ook veel tv gekeken: ‘Villa Achterwerk’ op de VPRO, met ‘Theo & Thea’ en ‘Rembo & Rembo’ – taboedoorbrekende programma’s over seks en homoseksualiteit. En die hebben me zeker geholpen.»
HUMO Wat vonden je ouders ervan dat hun dochter zich als muzikante aan de wereld toonde met een song als ‘Hou je bek en bef me’?
Baldé «Mijn moeder reageerde zoals een bezorgde, beschermende moeder dat doet: ‘Zullen mannen met foute bedoelingen er geen vrijgeleide in zien om je aan te randen op straat?’ Maar toen Het Parool en de Volkskrant over me gingen schrijven, stelde haar dat gerust: de kwaliteitsmedia omarmen het, dus zal het wel goed zijn (lacht).
»Mijn vader moest ‘Hou je bek en bef me’ even verwerken, maar uiteindelijk was hij supertrots en deelde hij het nummer via Facebook. Hij stuurde me ook een kaartje waarop een man een vrouw aan het beffen was. Je zag niet alles, hoor, alleen een hele bos schaamhaar en de mond van die man erin. ‘Gefeliciteerd met de release van je nieuwe nummer!’ had hij op de achterkant geschreven. Cute, toch?
»Lastiggevallen op straat ben ik niet ten tijde van ‘Hou je bek en bef me’, maar via dm’etjes kreeg ik wel een hoop voorstellen om gebeft te worden. Als ik had gewild, had ik me zeker een jaar lang elke dag door iemand anders kunnen laten beffen.»
HUMO In Vlaanderen trokken bekende vrouwen onlangs aan de alarmbel: ze zijn de dickpics in hun inbox moe.
Baldé «Het is altijd even schrikken. Je scrolt door je berichtjes, opent een foto en daar is-ie dan ineens, die pik. Pal in je gezicht. Bij mij denken die – vaak anonieme – mannen volgens mij: dat is dat meisje van dat liedje, kijken wat ze hiermee doet. Mij brengt dat niet van streek. Maar als je bijvoorbeeld pas 16 bent of de afzender iemand met een machtspositie is, kan het héél bedreigend zijn. Als vrouw hoef je zoiets niet zomaar weg te wuiven. Hetzelfde met een klap op je bil krijgen van een voorbijganger en moeten denken: ach, zo zijn mannen nu eenmaal. Het mag nu wel een keer afgelopen zijn.»
HUMO Op Twitter deelde de Nederlandse schrijfster en feministe Stella Bergsma een collage van alle dickpics die ze ooit ontvangen heeft.
Baldé «Ik heb ook lang screenshots van ‘mijn’ dickpics opgeslagen in een mapje. Misschien ga ik er ooit nog creatief mee aan de slag, dacht ik. Uiteindelijk maakte ik er een fotomozaïek mee van mijn gezicht. Ik wilde tonen dat ik erboven stond. Maar uiteindelijk geef je die mannen dan wéér aandacht, dus heb ik er niks mee gedaan.
»Toen ik onlangs op Instagram zo’n mozaïekfoto met allemaal dickpics zag passeren van Marc Overmars, die ontslag had genomen bij Ajax vanwege grensoverschrijdende berichten aan vrouwelijke collega’s, besefte ik: ja, dat is het. Ik moet dat niet doen met mijn gezicht, maar al die pikken op de tronie van iemand als Overmars, dat klopt wél.»
HUMO Overmars is intussen weer aan de slag in België, bij Royal Antwerp FC.
Baldé «Dat vond ik ronduit choquerend. Het onderzoek bij Ajax loopt nog, maar hij kan alweer vrolijk ergens anders aan het werk. Dat illustreert ook hoe de kritiek op de zogenoemde cancelcultuur vaak onterecht is. Een Marc Overmars die meteen weer een topfunctie krijgt: over welke cancelcultuur hebben we het dan eigenlijk?»
Opgepast: heks!
HUMO Je zit bij hetzelfde management als De Jeugd van Tegenwoordig. Was dat een bewuste keuze?
Baldé «Ja, omdat ik de carrière van De Jeugd wel bewonder. Ze doen waar ze zelf zin in hebben, en toch bereiken ze een groot publiek én gaan ze al zeventien jaar mee. Dat zou ik ook wel willen, ja. Ik heb al eens met Pepijn (Lanen, red.) in de studio gezeten.»
HUMO Heb je sinds ‘De slimste mens’ ook een speciale band met Vlaamse muzikanten, of met Vlaanderen in het algemeen?
Baldé «Onlangs heb ik met Compact Disk Dummies in de studio gezeten. We hebben een paar liedjes geschreven om te kijken of het klikt. Ik vind wat ze maken tof, dus ik denk wel dat ik nog vaker met hen zal samenwerken.
»Sinds ‘De slimste mens’ ben ik sowieso dol op België. Laatst was ik in Gent, en dat vond ik zo’n mooie stad, met die middeleeuwse allure. Ook Brussel is te gek. De mensen zijn hier superlief, en je wordt toch een beetje ontvangen als internationale superster – heel vleiend.
»‘De slimste mens’ heeft mijn imago bijgesteld. Eerst dachten de mensen: o, dat is dat meisje dat over seks zingt. En dan: goh, ze is eigenlijk heel sympathiek. Want ‘Hou je bek en bef me’ zingen én sympathiek zijn, dat gaat zogezegd niet samen. Daar kan ik me dan weer aan ergeren. Waarom denken mensen altijd zo in hokjes?
»Maar goed, in België word ik nu echt wel serieuzer genomen. En daar ben ik heel blij mee, want in Nederland is dat nog veel minder het geval.»
HUMO Eind 2019 zei je in Humo: ‘Zowel aan de voor- als achterkant wordt de muziekwereld nog altijd geregeerd door mannen. Daar moet nog flink met de emancipatiehark doorheen. Ik ben mijn eigen labelbaas. Alleen zo kan ik misschien een voorbeeld zijn en de muziekwereld een stukje eerlijker maken.’ Vandaag zitten we in de kantoren van een grote platenfirma.
Baldé «Ja, maar ik wil nog altijd de touwtjes in handen hebben. Toen ik bij Universal kwam, was ik heel kritisch. Ik heb te kennen gegeven dat ik een divers team wilde. De etalage vernieuwen volstaat niet, hè. Zolang er aan de achterkant niks verandert, zal alles bij het oude blijven. Maar dat gaat in stapjes.
»Dat is nog zoiets waar ik op mijn 31ste over nadenk: wil ik muziek blijven maken? Of wil ik achter de schermen gaan werken, opklimmen en invloedrijk worden, de boel een stukje eerlijker en mooier maken? Want ik heb achter de schermen van de muziekwereld wel al een paar invloedrijke vrouwen ontmoet, maar lang niet genoeg. En een vrouwelijke baas van een groot label heb ik nog nooit ontmoet.»
HUMO Je had een groep met twee mannen en bent bewust op zoek gegaan naar een vrouwelijke gitarist.
Baldé «Ja, en dan krijg ik te horen: je moet toch gewoon de beste muzikant kiezen? Mijn band is simpelweg rijker doordat we een mix van mannen en vrouwen zijn.
»Een team van vijf vrouwen is ook te homogeen, maar achter de schermen in de muziek zie je nog altijd vooral teams van oude witte mannen. Zij werken vaak samen en hijsen elkaar via hun mannenclubjes naar de top. Ik merk nu gelukkig wel dat vrouwen elkaar ook beginnen op te zoeken en verhalen beginnen uit te wisselen. Dat de wil om samen te werken er is.»
HUMO Heb je in de muziekindustrie al direct seksisme ervaren?
Baldé «We verkiezen nog altijd vrouwen die kwetsbare nummers zingen boven uitgesproken vrouwen die zeggen: ‘Hier sta ik voor.’ Dat vind ik zo seksistisch. De nieuwe song ‘Pastel’ gaat daarover. Over hoe de wereld je het liefst ziet als vrouw: glimlachend en lief. En steek je kop vooral niet boven het maaiveld uit – nee, blend maar lekker. Want als je gaat schreeuwen, word je hysterisch genoemd. Of een heks. Veel meer dan voor mannen geldt voor vrouwen: doe maar normaal.»
HUMO En dat gaan we dus níét doen.
Baldé «Nee, tuurlijk niet (lacht).
»Voor alle duidelijkheid: ik heb niks tegen meisjes die kwetsbare liedjes maken. Het zijn de stereotiepe verwachtingen die me storen. Ooit stelde ik voor om in een promotekst voor een nummer het woord ‘feminisme’ te stoppen. Toen zei iemand: ‘Dat hoef je niet zo te benoemen.’ Hoezo? Waarom niet? Stoot dat dan af? Daar schrik ik dan heel erg van. Laten we een woord als ‘feminisme’ vooral níét schuwen. Anders wordt het net een vies woord.»
De melodie van Selah
HUMO Heb je al eens een flinke tegenslag te verwerken gekregen?
Baldé «Ik heb het altijd relatief goed gehad, maar de scheiding van mijn ouders… Toen was het verdriet toch groot. Af en toe heb ik het er nog moeilijk mee. Ik was 16, had altijd naar hen opgekeken – en ineens veranderde dat. Ik zag een kwetsbaarheid bij mijn vader en moeder waarvan ik dacht: dit moet een kind helemaal niet zien. Ook al kan natuurlijk geen enkele ouder het allemaal perfect doen.
»Ik had ook een enorm verantwoordelijkheidsgevoel, dus ging ik bemiddelaar spelen tussen mijn ouders. Ik heb me lang afgevraagd: gaat het wel goed met hen? Intussen hebben ze allebei een nieuwe partner en hoef ik me geen zorgen meer te maken om hun geluk. Ze komen zelfs met z’n vieren naar mijn concerten. Daar ben ik erg blij mee.»
HUMO In ‘Gemengde signalen’ zing je over een knipperlichtrelatie: ‘Sla ik de deur dicht / Houd jij hem op een kier’. Zelf heb je al een tijd een stabiele relatie.
Baldé «Ja, maar ik heb ook in knipperlichtrelaties gezeten. Nu, eigenlijk zijn dat geen echte relaties. Je krijgt nét genoeg om erin te blijven geloven, maar eigenlijk word je aan het lijntje gehouden. Terwijl de ander dat misschien niet bewust doet en vanuit onzekerheid handelt. Daar kom je dan jaren later achter: ‘O, jij was óók onzeker!’ Toch altijd een pijnlijk besef. Als we gewoon eerlijk waren geweest, zou er niks aan de hand geweest zijn.
»Mijn vriend steunt me en is supertrots op wat ik doe, maar durft ook kritische vragen te stellen. Hij is me niet alléén maar aan het bewonderen, en dat vind ik juist fijn. Hij houdt me met beide voeten op de grond.»
HUMO ‘Vol’ gaat over Damiano David, de zanger van Måneskin, die je razend knap vindt maar ook een tikkeltje arrogant. Op sociale media werd de gelijkenis al aangekaart tussen die song en de single ‘Pills’ van Selah Sue: heb je dat nummer al gehoord?
Baldé «Ik heb daar inderdaad berichtjes over gekregen. Toen ik ging luisteren, dacht ik: o ja, inderdaad, het is hetzelfde melodietje. Ach, alles is al een keer gemaakt, hè. (Grappend) Maar Selah Sue zit ook bij Universal, dus ik ga daar hier zéker iemand over aanspreken!
»Eigenlijk is ‘Vol’ een liedje over mijn eigen zwaktes als ik verliefd ben. Hoe ik mezelf snel wegcijfer en iemand zó over me heen kan walsen. Ik ben een pleaser. Vaak zit ik te piekeren: was ik wel aardig genoeg? Ik betrap mezelf er vaak op dat ik tekstberichten met uitroeptekens schrijf. Gewoon ‘Leuk dat je komt’ zou weleens niet enthousiast genoeg kunnen overkomen, dus wordt het: ‘Leuk dat je komt!’
»Gelukkig heb ik het podium: daar ben ik de baas. De show en de liedjes zijn ook een houvast. Improviseren wordt dan zelfs leuk, ook als iets misgaat – terwijl ik in het echte leven meteen begin te huilen of boos word als dat gebeurt. Uiteindelijk is Merol de sterke versie van Merel.
»Ik vind het ook belangrijk dat ik een kostuum aantrek voor ik opga en niet in m’n dagelijkse kleren op een podium sta. Je moet toch even door een draaideur, zoals vroeger in de ‘Soundmixshow’ (lacht). Dat is ook weer zo’n ding: in een spijkerbroek nemen ze je meteen serieus, in een glitterpak word je gewantrouwd. Maar het is toch entertainment? Je wilt op het podium toch iemand die een beetje z’n best doet?»
HUMO ‘Manic Pixie Dream Girl’, ten slotte, gaat over een meisje dat de fixatie, de reddingsboei van een man met een midlifecrisis is. Ben je dat zelf ooit geweest?
Baldé «Een manic pixie dream girl is een archetype in films, zoals dat door Kate Winslet vertolkte meisje in ‘Eternal Sunshine of the Spotless Mind’. Je hebt telkens een oudere man die niet meer weet wat-ie met z’n leven aan moet, en een meisje – meestal met gekleurd haar – dat louter ten dienste van dat hoofdpersonage bestaat. Zelf heeft ze niet echt doelen of wensen. Als je er een beetje op begint te letten, zie je véél van die inhoudsloze meisjes in films. Daar zat, vond ik, wel een liedje in. En daarin zingt míjn meisje: ‘Zoek een hobby. Doe al die dingen die horen bij je midlifecrisis, maar ga mij niet misbruiken.’
»Er is inderdaad een bepaald type oudere man dat op me valt sinds ik bekend ben. Mannen van mijn vaders leeftijd sturen me berichtjes. Op hun profielfoto staan ze netjes met hun gezin.
»Trouwens, daar zitten ook veel Vlamingen tussen.»
HUMO Wat sturen die je dan?
Baldé «Géén dickpics (lacht). Ze blijven wel beleefd. Vlaamse mannen schrijven dingen als: ‘Ik zie u graag.’ Of: ‘Wat bent u een schone vrouw.’ Dat ze mijn muziek leuk vinden, ook. En toch zijn die berichtjes zó getint, zeker in combinatie met die gezinsfoto’s, dat ik denk: hm, dat is niet helemaal pluis.»
‘Troostprijs’ is uit bij Universal. Merol speelt o.a. op 19/8 op Pukkelpop.
