‘Mijn knieën zijn naar de knoppen. Het resultaat van al dat rondgehuppel in de nineties’

Damon Albarn, naast de baas van Blur ook de grootste aap van Gorillaz, de Good, de Bad én de Queen, wordt vandaag 55 jaar. Een tijdje terug sprak hij met Humo over ‘Cracker Island’, de nieuwe plaat van Gorillaz en de terugkeer van Blur, die hem in augustus naar de Lokerse Feesten brengt.

Albarn zit in zijn homestudio in Londen als hij op mijn scherm verschijnt. Er schijnt een zonnetje door zijn raam en op zijn pet staan de letters ‘LA’.

HUMO Wanneer heb je besloten om voor een volwaardige Gorillaz-plaat te gaan in plaats van een nieuwe aflevering van ‘Song Machine’? Een handvol songs op ‘Cracker Island’ heb je oorspronkelijk voor dat project geschreven.

DAMON ALBARN «‘Song Machine’ was gewoon een manier om iets te doen te hebben tijdens de lockdown. Dat het een compilatie is geworden die officieel is uitgebracht, is leuk, maar het was geen plaat met een thema. Het enige idee erachter was: ‘Ik maak graag muziek en daar ga ik dus gewoon mee door, in welke omstandigheden dan ook.’»

HUMO Een handige manier om nieuwe hobby’s op afstand te houden?

ALBARN «Precies. Wat ik er zo leuk aan vond, was dat we het elke maand deden. In zeer korte tijd moesten we telkens met een song én gepaste visuals op de proppen komen: intens, maar ik heb er erg van genoten. En eerlijk: ik doe het liever zo. Muziek is voor mij niet iets om met fluwelen handschoenen aan te pakken, geen breekbaar ding. Ik doe er niet moeilijk over, ik máák het gewoon. Vergelijk het met koken: als je dat graag doet, dan ga je gewoon aan het fornuis staan, zonder je af te vragen waarom.

»De nieuwe plaat is er gekomen omdat Jamie en ik vaak in Los Angeles waren. We waren bezig aan een Gorillaz-langspeelfilm, die er uiteindelijk niet zal komen.»

HUMO Definitief opgeschort?

ALBARN «Ja. ’t Is te zeggen, en zonder namen te noemen want de hele zaak is nog niet afgehandeld: het streamingplatform waarvoor we de film aan het maken waren, heeft zich teruggetrokken. Ze zijn beginnen te panikeren omdat ze te veel content aan het maken waren, en besloten te snoeien in hun filmaanbod. En, zoals al decennialang de klassieke gang van zaken is in Hollywood: de kerel met wie we samenwerkten, is overgestapt naar een andere maatschappij. Vanaf dan ben je je beschermengel kwijt, en lijkt er een kwalijk geurtje aan je te hangen. Hollywood is nogal territoriaal: komt er een nieuwe kerel, dan moet en zal die een andere mening hebben, ook al is hij het stiekem misschien met zijn voorganger eens. Maar goed, ik weet niet wat er met het materiaal zal gebeuren. Ik ben het stilaan ook beu om het erover te hebben: we proberen al een film te maken sinds… (telt in zijn hoofd) sinds 2002. En hij is er nog altijd niet (lacht).

»Lang verhaal kort: ik zat in L.A. en had ineens bijzonder weinig omhanden. De eerste jaren dat ik naar Los Angeles ging, heb ik zo goed als niks van de stad gezien. Ik ging ernaartoe om te werken, meer dan Sunset Boulevard op en af wandelen kwam er niet van. Maar ineens had ik tijd, en een auto. Ik ben gaan rondrijden, heb me sociaal opgesteld en mensen ontmoet. En één van die mensen was Greg Kurstin (schrijver, producer en multi-instrumentalist, red.), met wie ik heel goed bleek te kunnen opschieten. Vrijwel onmiddellijk zijn we muziek beginnen te maken in zijn fantastische studio. Hij heeft exact dezelfde synthesizers als ik (wijst over zijn schouder naar de batterij gitaren en keyboards die tegen de muur staan opgesteld), alleen… méér (lacht). En beter onderhouden, zodat we ze ook konden gebruiken zonder eerst de soldeerbout te moeten bovenhalen. It was just a real joy. Gregs muzikale achtergrond is vergelijkbaar met de mijne, hij is klassiek geschoold, zat in kunstschoolgroepjes in de jaren 90… We konden het geweldig met elkaar vinden, en samen muziek maken was een fluitje van een cent. Het heeft mijn kijk op Los Angeles compleet veranderd: ineens besefte ik dat onder die plastic bovenlaag een erg creatieve plek schuilgaat, een plek waar ik graag was en graag muziek maakte. Ik was ín Los Angeles en wilde over Los Angeles zingen.»

HUMO Gaan de nummers dan over wat je in je omgeving zag?

ALBARN «Niet letterlijk. Omdat het door de Gorillaz-lens allemaal wat buitenaardser moet zijn, creëerde ik allerlei dystopische tableaus, eilanden van leven in Los Angeles, door de ogen van iemand die in de Hollywood Hills woont. Het gaat over het cultusfenomeen, en hoe sociale media het creëren van een cultus makkelijker maken. Wie wil, kan tegenwoordig onophoudelijk de echo van zijn eigen stem en ideeën horen. Iedereen wil íéts zijn, en het maakt niet uit of dat Elvis is of Charles Manson. Cultideeën worden gepropageerd als valabele visies. Dat is het thema van ‘Cracker Island’ – cracker is het woord dat Afro-Amerikanen gebruiken voor een blanke persoon. Voor mij is het de verzamelnaam voor oud-rechtse, vastgeroeste mensen, incels en zo, van wie ik me voorstel dat ze met z’n allen op een eiland gaan wonen, afgezonderd van de rest van de wereld. Een eiland waar ze het de hele tijd lekker met elkaar eens kunnen zijn en waar ze niemand lastigvallen, waar wij niet naar ze hoeven te luisteren.»

HUMO Ik vroeg me al af wat er voor ons in zou zitten.

ALBARN (lacht) «Dat laatste is erg belangrijk. Zij gelukkig, wij gelukkig: kijk, dát is het soort oplossingen waarnaar ik op zoek ben.»

HUMO Jij hebt de plaat gemaakt, nu is het aan de wereldleiders om er iets mee te doen.

ALBARN (glimlacht) «Ik heb mijn deel gedaan.»

HUMO Je zegt dat je het door de Gorillaz-lens wilde doen. Hoe breed het muzikale kader van Gorillaz ook mag zijn, er is dus wel een kader.

ALBARN «Ik moet Jamie op de één of andere manier de mogelijkheid geven om de muziek te kaderen in het Gorillaz-verhaal. Dus stop ik altijd een heleboel ideeën in onze platen, en daarvan heeft hij nu het cultusgegeven opgepikt. Omdat we dit keer allebei in Los Angeles waren voor de film, hebben we meer tijd met elkaar doorgebracht dan voor andere platen: we konden dus meer dan anders uit gemeenschappelijke ervaringen putten.»

HUMO Vraag me niet om het te zingen, maar er zit een bloedmooie buiging in de harmonie van ‘Oil’ die me keer op keer doet glimlachen, voornamelijk omdat ze zo op maat van Stevie Nicks geschreven lijkt. Moest jij glimlachen toen je dat schreef?

ALBARN «Ja, maar niet om die reden. Ik vond het gewoon heel mooi. Nu klinkt het alsof ‘Oil’ speciaal voor Stevie Nicks geschreven is, maar op het moment zelf dacht ik: ‘Wat zou het fijn zijn mocht Julian Casablancas dit zingen.’ (lacht) Ik heb geen seconde aan Stevie gedacht. Maar de week erop zou Greg met haar in de studio zitten, en hij zei: ‘Dit ga ik haar laten horen, volgens mij zal ze het leuk vinden.’ En dat was het geval. Zo willekeurig is het dus: er is geen vaste werkwijze, geen vooraf uitgestippeld plan. Wie wat zingt, berust meestal op puur toeval.

»Bij de echt grote sterren is de enige moeilijkheid ze van hun troon te halen en ze te doen zingen in functie van de song. Ze hebben er geen probleem mee om je te ontmoeten boven op hun bergtop, maar vraag ze niet om naar beneden te komen (lacht). Maar ik ben flexibel, en zoals ik al zei: ik zie muziek niet als iets fragiels, so I go with the flow. Ik neem wat ik krijgen kan, laat mensen doen wat ze willen doen, en ben daar dankbaar voor.»

HUMO Stevie Nicks was zowat de enige afwezige tijdens de show die Gorillaz in september speelde in The Forum in Los Angeles.

ALBARN «O, maar dat klopt niet, hoor. Want we speelden nummers van álle Gorillaz-platen, niet alleen ‘Cracker Island’, en daarvan waren wel meer gastzangers afwezig, om de simpele reden dat ze niet langer onder de levenden zijn. De vorige keer dat ik in The Forum speelde, waren Lou Reed en Bobby Womack erbij. Laat dat even bezinken: Lou Reed en Bobby Womack. How fucking mad is that? Dat is helemaal niet zo lang geleden, maar je kunt het je haast niet meer voorstellen.»

HUMO Je hebt met deze plaat getourd voor ze uitkwam.

ALBARN «Raar, hè? (lacht) Sinds maart vorig jaar zijn we ermee op weg. Wereldtournee achter de rug, hier is de plaat! Een hoogst interessant concept, ik zal je laten weten of het werkt (lacht). In de herfst plakken we er wellicht nog een Amerikaans luik aan vast. Het wordt een druk jaar.»

HUMO Heb je minder drukke jaren?

ALBARN «Wanneer heb ik voor het laatst een minder druk jaar gehad? (Denkt na) Jeez, ik lijk wel een workaholic (lacht).»

HUMO Misschien ben je dat wel.

ALBARN «Heer, beware me! Nee, ik kan niet ontkennen dat ik graag muziek maak, en ik heb gewoon heel veel geluk dat ik er blijkbaar nog behoorlijk goed in ben ook. Er is niet veel anders waarvoor ik in de wieg gelegd ben. Ik ben geen slechte kok, maar voor de rest…»

HUMO Voetbal?

ALBARN «Hoe kom je daar in hemelsnaam bij? Ik ben vreselijk in voetbal.»

HUMO Ik heb je weleens zien opdraven in een celebrity-wedstrijd voor het goede doel, en toegegeven: ik maakte een grapje.

ALBARN «Bovendien (wijst naar beneden): mijn knieën zijn naar de knoppen. Het resultaat van al dat rondgehuppel op het podium in de nineties (lacht). Ik word 55 in maart: als ik nog eens op een voetbalveld sta, moet ik me noodgedwongen beperken tot de hoogstnoodzakelijkste bewegingen. Voetbal jij?»

HUMO Ik heb onlangs nieuwe voetbalschoenen gekocht om met mijn zoontje van 10 op het trainingsveld te gaan spelen: binnen de vijf minuten een spier verrekt.

ALBARN (lacht) «Uiteraard! Voetbal is fysiek enorm veeleisend. Zelfs voetbal kijken doet op onze leeftijd al pijn, mate. Al moet ik toegeven dat ik ook niet veel meer kijk: ik ben fan van Chelsea, en welja, ze doen het vreselijk. En het doet extra pijn om te zien hoe Arsenal week na week iedereen in de pan hakt.»

HUMO Moet Chelsea Eden Hazard niet terughalen?

ALBARN «Ik vrees dat de houdbaarheidsdatum van Eden Hazard voorbij is. Zelfs de allergrootsten houden het maar een zeker aantal jaren vol. Behalve Ronaldo, uiteraard.»

DYLAN OP TIKTOK

HUMO In juli sta je voor het eerst in je carrière met Blur in Wembley Stadium. Eerst zou dat het enige concert van Blur in 2023 zijn, maar het werden er twee en uiteindelijk kwam er zelfs een halve wereldtour van. Wat is er misgelopen?

ALBARN (lachje) «Hetzelfde als altijd. Amper een uur nadat de tickets voor onze show in Wembley in voorverkoop waren gegaan, kreeg ik een telefoontje: ‘Jullie zullen er nog eentje moeten doen.’ Waarop ik: ‘Moet dat echt? Oké dan maar.’ (lacht)

»Nee, ik lach ermee, ik kijk er best naar uit. En heel eerlijk: die tweede Wembley-show was niet voorzien, maar een kleine tour zouden we sowieso hebben gedaan. Je kunt niet anders, je kunt dit hele circus geen nieuw leven inblazen voor één concert. Ik ga niks verklappen, maar… het wordt méér dan wat de mensen van ons gewoon zijn.»

HUMO Ik vond de quote grappig waarmee je de Blur-reünie aankondigde: ‘A nice guitar and an amp turned right up, and loads of smiling faces.’

ALBARN «Dat is het, hè? Met die quote wilde ik mezelf ervan afmaken – ik zit er nu toch weer over te praten, maar ik had me voorgenomen om geen interviews te geven over de reünie. Dat doe ik keer op keer: ‘Dit jaar stop ik écht met praten met de pers.’ Maar dan zeggen ze: ‘Dit ene interview moet je doen, Damon, anders stel je de mensen teleur.’ Prijs je dus gelukkig, het is uit pure liefdadigheid dat ik je nu te woord sta (lacht).»

HUMO Het is dat of je toevlucht nemen tot Twitter, en we weten allemaal hoe dat afloopt.

ALBARN (lachje) «Daar heb je een punt (Albarn haalde zich de woede van tweetende Taylor Swift-fans op de hals door te beweren dat ze haar songs niet zelf schrijft, waarop hij dan maar zijn excuses aanbood, red.). Ik zit niet meer op Twitter, dus heb ik jou nodig om de mensen te laten weten dat ik nog besta.»

HUMO Met Bernard Sumner van New Order heb ik het eens gehad over…

ALBARN (onderbreekt) «We call him Bur-n’rd. Ber-naard, zoals jij het uitspreekt, klinkt nogal… verfijnd. En Bernard is vele dingen, maar niet verfijnd (lacht).»

HUMO Hoe dan ook, we hadden het over het verschil tussen het schrijven van tekst en muziek. Terwijl muziek voor hem een zorgeloze bezigheid is, krijgt hij van teksten na al die jaren nog steeds kopzorgen, omdat ze een song beladen met een betekenis die je er niet noodzakelijk aan wilt geven.

ALBARN «Helemaal mee eens. Daarom hou ik zo van muziek waarin gezongen wordt in een taal die ik niet ken. Dan kan ik me volledig overgeven aan mijn gevoel. Als ik naar de tekst ga luisteren, word ik meteen erg… beoordelend. Of veroordelend. Begrijp me niet verkeerd: ik ben dol op briljante teksten in het Engels, maar zoals zo vaak met briljante dingen zijn ze erg dun gezaaid. Over mijn eigen ervaringen als tekstschrijver kan ik je het volgende zeggen: it’s fucking difficult and I hate it (lacht). Maar telkens als ik een plaat maak, moet ik weer aan de bak. Ik doe het nu al meer dan dertig jaar, en op de één of andere manier vind ik toch altijd weer iets om over te lullen. Ik moet dan blijkbaar toch íéts te zeggen hebben (lacht).»

HUMO Nu we het toch over tekst hebben: heb je gecheckt of je voorkomt in ‘The Philosophy of Modern Song’, het nieuwe boek van Bob Dylan waarin hij 66 van zijn favoriete songs door de eeuwen heen in de bloemetjes zet?

ALBARN «Ha! Gekocht, nog niet gelezen, nog niet gecheckt. Ik ga ervan uit dat ik er niet in sta, anders zou het me al wel ter ore gekomen zijn. Er wordt toch maar weer over gepalaverd, hè, welke song er wél en niet in had mogen staan? Wat Dylan ook doet, het gaat nooit onopgemerkt voorbij. Stel je voor wat zijn impact zou zijn geweest mocht hij ten tonele zijn verschenen in het Twitter-tijdperk.»

HUMO Zit Bob Dylan op TikTok?

ALBARN «Ik zou het niet weten, ik zit er zelf niet op.»

HUMO Gorillaz wel.

ALBARN «Klopt, maar zoals je weet, bestaat Gorillaz uit cartoonfiguren, en ik ben geen cartoonfiguur.»

HUMO Welke van alle awards en eretitels waarmee je in je carrière bent overladen, heeft voor jou de meeste betekenis?

ALBARN «In Mali heb ik de titel van Local King gekregen, meteen ook de reden waarom ik mijn OBE (Officer of the Order of the British Empire, red.) heb aanvaard. Ik kom uit een gezin van dienstweigeraars, erg republikeins, anti-establishment. Een paar maanden na die Malinese eretitel kreeg ik een brief van het Paleis met de vraag of ik OBE wilde worden, en mijn eerste reactie was: ‘No way! Ga weg!’ Maar dan dacht ik: ‘Is dat niet heel erg hypocriet, Damon? Je aanvaardt een eretitel in een ver oord, maar weigert er eentje in je eigen land.’ Dus heb ik toch ja gezegd.

»Maar die titel in Mali heeft me dus het meest ontroerd. Er ging een heel feest mee gepaard, vijfduizend mensen uit het hele district zijn komen meevieren. Een heel mooie, bijzondere dag.»

HUMO Om af te ronden: ik moet altijd huilen als ik ‘Let There Be Rock’ van AC/DC hoor. Is er song die op jou een totaal ander effect heeft dan op de meeste mensen?

ALBARN«Jij moet húílen als je ‘Let There Be Rock’ hoort? Dat is, euh, heel speciaal, kerel. Maar: goeie vraag! En er zijn zeker songs die op mij een afwijkend effect hebben, alleen kan ik er nu zo meteen geen bedenken. Iets voor een volgende keer? Als ik tegen dan niet gestopt ben met interviews geven (lacht).»

HUMO Afgesproken, Koning Damon!