Na Beyoncé en Taylor Swift is Miley Cyrus de nieuwste godin van de wraaksong: ‘Vrouwen komen er eleganter mee weg’

Geen helsere furie dan die van een versmade vrouw. Miley Cyrus rekent in haar laatste single op meedogenloze wijze af met haar ex. En daarmee verpulverde ze zelfs zopas een record op Spotify. Maar ze is langs niet de enige ‘royalty of revenge’.

Miley Cyrus pakt haar overspelige ex-man Liam Hemsworth behoorlijk stevig aan in ‘Flowers’. Akkoord: ze heeft nog niet officieel bevestigd dat haar nieuwe liedje gaat over de Australische acteur van de Hunger Games-films. Maar de bewijslast is groot. Het kan haast geen toeval betreffen dat de break-upsong verscheen op 13 januari, de verjaardag van Hemsworth. Vooral wanneer je ook in ogenschouw neemt dat de videoclip, nu al goed voor 153 miljoen views in amper twee weken tijd, glashelder verwijst naar de problemen in hun relatie.

Hemsworth zou in de periode van hun scheiding het liedje ‘When I Was Your Man’ van Bruno Mars aan Cyrus opgedragen hebben. Diens woorden zet zij naar haar hand in ‘Flowers’, waarna ze besluit: ‘Ik kan beter van mezelf houden dan jij.’ Er wordt nu ook beweerd dat een deel van de clip bij ‘Flowers’ is opgenomen in het huis waar Hemsworth met veertien vrouwen vreemdging tijdens zijn huwelijk met Cyrus. Daarvoor is evenwel geen enkel bewijs. In het begin van de video draagt Miley wel een gouden jurk van Yves Saint Laurent, die verdacht veel lijkt op de jurk die Jennifer Lawrence op de rode loper droeg tijdens de première van ‘The Hunger Games’ in 2012. Ook met haar zou Hemsworth een stiekeme romance gehad hebben.

De song staat momenteel al meer dan twee weken op één in de Ultratop, maar ook wereldwijd doet ‘Flowers’ het bijzonder goed. Op YouTube is het de meeste succesvolle trending video. En vorige vrijdag raakte bekend dat het nummer de kaap van 100 miljoen Spotify-streams overschreden heeft, in amper zeven dagen tijd. De Amerikaanse zangeres is de eerste artieste die hier in geslaagd is. Wraak smaakt zoet.

Wie zei trouwens dat muziek de zeden verzacht? Shakira maakte zopas net zo goed brandhout van haar scheve schaatsen rijdende man, Gerard Piqué. De Colombiaanse zanger en voormalige voetballer gingen in juni 2022 uit elkaar na een relatie van meer dan tien jaar. Na de breuk repte Shakira nooit over het vermeende overspel van Piqué. Maar in een recente ‘BZRP-Session’ verwijst de zangeres meermaals naar de breuk. ‘Ik wens je het beste met mijn zogezegde vervangster’, zingt ze met nauwelijks verholen weerzin. Maar net zo goed spot ze: ‘Je hebt een Ferrari ingeruild voor een Twingo, een Rolex voor een Casio’. Om alle twijfel op te heffen, smokkelde ze de naam van haar ex zelfs letterlijk in de lyrics.

De gewezen voetballer nam de hoon vrij sportief op: hij sloot een sponsorcontract af met horlogemerk Casio en later maakte hij ook zijn opwachting voor een wedstrijd in een witte Renault Twingo. Daar stopt de lachband helaas: in de strijd om het hoederecht over hun zoontjes schakelde Piqué de Spaanse autoriteiten in om Shakira te beschuldigen van belastingontduiking waardoor hij haar zo het land kan laten uitzetten. Niettemin haalde Shakira alvast haar gram met de song, die ruim 250 miljoen keer bekeken werd op YouTube.

Alsof er iets in het drinkwater sluimert, tekende ook Lana Del Rey onlangs voor een rondje rancune. Zo kondigde ze haar nieuwe studio-album aan met een reclamepaneel dat die bewuste plaat aanprijst... in de geboorteplaats van haar ex Sean Larkin. ‘Het is persoonlijk’, gaf de zangeres ook meteen toe. Geen woede zo sterk zoals die van een afgewezen vrouw.

Wraakgodin

De traditie van muzikale wraakgodinnen gaat dan ook veel langer terug dan begin dit jaar. Taylor Swift geldt daarbij zelfs zowat als revenge royalty. Deze onbetwiste koningin van de wraakliedjes verpulverde voor het eerst een ex-vriendje toen ze amper zestien jaar oud was. Dat deed ze met ‘Picture to Burn’. Sindsdien hangt ze de vuile was na zowat elke breuk buiten. Jake Gyllenhaal zou de inspiratie geweest zijn voor ‘All Too Well’, terwijl Harry Styles een aandeel heeft in verschillende songs. John Mayer betaalde dan weer de prijs voor zijn vieze-oude-mannengedrag in ‘Dear John’: ‘Dear John, I see it all, now I was wrong / Don’t you think 19's too young / To be played by your dark, twisted games?’ Aan muziekblad Rolling Stone toonde Mayer zich de gebeten hond: ‘Het vernederde me diep terwijl ik het al niet zo makkelijk had. Hoe zou jij je voelen als, op het dieptepunt van je leven iemand je nog meer naar beneden trapt? (…) Als een songwriter vind ik dit een beetje een goedkope manier van een liedje schrijven.’

Gratuit of niet, in de showbizz vallen wel vaker lijken uit de kast. De exen van Adele krijgen er steevast flink van langs op millionsellers, terwijl ‘Lemonade’ (2016) van Beyoncé op zijn beurt een magnum opus is dat helemaal in het teken staat van de vernedering van haar echtgenoot Jay-Z. Maar al in 2006 zong ze in het nummer ‘Irreplaceable’ over een man die haar pijn heeft bezorgd en zich terug in haar leven probeert te wurmen. Ze wil er niets van weten, pakt zijn koffers en wijst hem prompt de deur. Met dat wraaklied wilde ze laten zien ‘dat je sterker kunt worden door niet te blijven hangen bij iemand die je niet voldoende respecteert. Voor veel vrouwen moet deze song een wake-upcall zijn. Je kán wel degelijk de touwtjes in handen houden.’

De moeder van de wraaksong is allicht ‘You’re So Vain’ van Carly Simon, uit 1972. Algemeen werd aangenomen dat het een afrekening met een ex-geliefde was. Alleen: welke? Mick Jagger, Cat Stevens, Kris Kristofferson of Warren Beatty waren allemaal gevallen voor Carly’s charmes. Beatty dacht de bui al een hele tijd te voelen hangen, en bedankte haar zelfs voor het schrijven van dit ‘volkslied voor afgewezen vrouwen’. In 2010 onthulde Simon evenwel dat ze haar pijlen richtte op David Geffen, indertijd platenbaas van het label Elektra waar Simon onderdak kreeg. Simon nam het Geffen - die overigens homo is - kwalijk dat hij haar rivale Joni Mitchell promootte. Simon gaf de oplossing voor het jarenlange raadsel door Geffens naam van achter naar voren te fluisteren op een herwerkte versie van het nummer.

In datzelfde decennium likte Gloria Gaynor haar wonden met ‘I Will Survive’ waarna ze als een trotse feniks herrees uit de eigen as. Alanis Morissette loodste dan weer miljoenen gebroken harten doorheen de nihilistische nineties met ‘You Oughta Know’ waarin ze een achteloze ex fileert. ‘Ik wilde gewoon van hem horen: ik zíé je, ik vóél je pijn. Daarover gaat die song tussen de regels.’

Weerklank

Opvallend is dat dit soort liedjes vaak een immense weerklank vindt bij vrouwen én mannen. Dames hebben niet per se een patent op wraaksongs, maar ze komen er wel eleganter mee weg. Wanneer een mannelijke songschrijver zijn gal spuwt over een gebroken hart, wordt die al gauw weggezet als een wrokkige zielenpoot of een misogyn stuk vreten. En vaak niet eens onterecht: Axl Rose beleed femicide-fantasieën in ‘Back off Bitch’ maar die song lag bewust tien jaar stof te vergaren tot hij inderhaast op de dubbelaar ‘Use Your Illusion’ werd gestanst. In het tijdschrift Rolling Stone probeerde de zanger zich ook meteen in te dekken voor mogelijke repercussies: ‘De woede in mijn teksten is het resultaat van een moeilijke en gewelddadige jeugd. Ik heb sindsdien veel werk verzet in therapie, waar ik ontdekte waarom ik zo veel vrouwenhaat koester. Om kort te gaan: ik ben door mijn moeder afgewezen sinds ik een baby was. Ze heeft mijn stiefvader verkozen boven mij, en zag hoe ik door hem werd afgeranseld. Toch keek ze de andere kant op.’ Niettemin bleek Rose zich te schamen voor deze wraaksong: sinds de release werd het nummer geweerd van de setlist.

Justin Timberlake voelde in de laatste jaren dan weer de terugslag van zijn revanchisme in ‘Cry Me A River’, de monsterhit waarin hij uithaalde naar zijn ex Britney Spears omwille van vermeende ontrouw. Om er zich van te vergewissen dat er geen onduidelijkheid zou over bestaan, huurde hij ook een Britney-lookalike in voor de clip. Auwch. Spears werd nadien verketterd en verguisd, maar ze kreeg recent eerherstel. Het heeft evenwel bijna twintig jaar geduurd voor Timberlake publiekelijk door het stof ging voor zijn rancuneuze hit.

Het zijn overigens niet alleen verliefde paartjes die de sporen geven aan wraak. Een jaar na de implosie van de Beatles bracht John Lennon het vernietigende ‘How Do You Sleep?’ uit, waarin hij Paul McCartney een kleinzerige veeg uit de pan geeft: ‘The only thing you done was yesterday / And since you’ve gone you’re just another day’ De langspeler, ‘Imagine’, kreeg goeddeels lovende recensies maar deze song vonden journalisten vaak minstens één brug te ver. Je moet dan ook al haast over een Nobelprijs voor de Literatuur beschikken om met moord weg te komen. Bob Dylan slaagde er in met het wraaklied ‘Like a Rolling Stone’: een tirade tegen een jonge vrouw, vermoedelijk de Warhol-muze Edie Sedgwick. En zelfs Dylan was uiteindelijk niet geheel overtuigd door de tekst: ‘It was a long piece of vomit’, herinnert hij zich de eerste versie van het nummer. Wraak, uitgebraakt.

_(DM)