Na Marilyn Manson en Britney Spears: Komt er nu ook in de muziekindustrie een #MeToo-golf aan?

De #MeToobeweging ging tot nog toe grotendeels aan de muziekindustrie voorbij. Maar de documentaire over Britney Spears en nieuwe aanklachten tegen rockster Marilyn Manson kunnen voor een kentering zorgen.

Staat de muziekindustrie aan de vooravond van een nieuwe golf #MeToo-verhalen? Nadat de afgelopen jaren vooral mannen uit de film- en theaterwereld onder vuur zijn komen te liggen vanwege beschuldigen van seksueel wangedrag, bleef het in de muziek verrassend stil. Uiteraard er waren de horrorverhalen van de, destijds minderjarige, slachtoffers van popsterren R. Kelly en Michael Jackson, maar een aardschok in de traditionele machtsverhoudingen bleef uit.

Als er al nieuwe verhalen waren, dan waren ze in elk geval veel minder zichtbaar dan die rondom Harvey Weinstein, Bill Cosby of Kevin Spacey en dat wekte verbazing. Zou het in die cultuur van groupies, overheersende platenbonzen en andere types die grenzen tussen succes en falen bewaakten werkelijk altijd keurig zijn verlopen?

Dat lijkt nu toch niet het geval te zijn. Twee nieuwe verhalen hebben de muziekindustrie opnieuw tot nauwkeurige introspectie verplicht.

Marilyn Manson

Het eerste draait om een groeiende reeks aanklachten tegen rockster Marilyn Manson (52). De zaak werd op gang gebracht door actrice Evan Rachel Wood, met wie Manson in 2006 een relatie kreeg toen zij 18 jaar oud was. Wood deed haar verhaal al eerder onder ede, maar bracht toen de naam van de man die haar ‘brainwashte, drogeerde en meermaals verkrachtte’ niet naar buiten. Tot afgelopen maand.

‘Ik ben hier om een gevaarlijke man te ontmaskeren,’ schreef ze op Instagram. ‘En om de industrie die hem heeft gefaciliteerd aan te spreken zodat er niet nog meer levens worden geruïneerd.’ Met andere woorden: het misbruik, dat volgens Wood aanhield tot ze hun relatie in 2010 verbrak, was bekend in de wereld waarin shockrocker Manson (echte naam: Brian Warner) zich veilig waande.

Systeem van vrouwenhaat

Woods beschuldiging, die sinds vorige week wordt onderschreven door een persoonlijke getuigenis van actrice Bianca Allaine, zal wie de documentaire ‘Framing Britney’ heeft gezien best geloofwaardig in de oren klinken. In die film wordt – naast de uiterst dubieuze rol van vader Spears, die zijn dochter via een curateleregeling nog altijd financieel gevangen zou houden – het mechanisme van de muziekindustrie nog maar eens genadeloos blootgelegd.

Sinds haar debuut in 1999 met de hit ‘… Baby One More Time’ én de bijbehorende suggestieve videoclip is Spears met doelmatige precisie neergezet als lustobject waarna ze door de roddelpers achtereenvolgens als overspelige sloerie, slechte moeder en doorgedraaid warhoofd werd afgetekend.

De documentaire, gemaakt onder de vlag van The New York Times, verplicht iedereen in de muziekindustrie nog eens goed in de spiegel te kijken. Dat de paparazzi zich ernstig hebben misdragen, is duidelijk, maar hoe kwam het dat ook in serieuzere media de schuld van het stuklopen van de droomrelatie met Justin Timberlake steeds bij Spears terechtkwam? Timberlake haastte zich om excuses aan te bieden voor ‘elke keer dat mijn gedrag heeft bijgedragen aan het probleem’. Ook zei hij dat ‘ik en velen met mij profiteerden van een systeem van vrouwenhaat en racisme’.

De vraag lijkt nu: in hoeverre is dat systeem in staat zichzelf te reinigen? De zaak tegen singer-songwriter Ryan Adams (46), twee jaar geleden aanhangig gemaakt door onder anderen zijn ex-vrouw, actrice Mandy Moore en zangeres Phoebe Bridgers, lijkt inmiddels stilgevallen. De groep vrouwen vertelde hoe Adams aanbood hun carrières op gang te helpen en voor zijn inzet vervolgens seksuele gunsten eiste. De FBI onderzocht de aangifte, maar besliste eind 2019 de zaak niet voor het gerecht te brengen. Het gevolg: een affaire met louter verliezers.

Justitiële onderzoeken

Terugkijkend lijkt de eerste zaak die past bij de huidige #MeToo-beweging die van zangeres Ke$ha (Kesha Sewert) tegen haar manager en producer Dr. Luke (Lukasz Gottwald) uit 2014. Sewert zei ‘verbaal, seksueel, emotioneel en fysiek’ te zijn misbruikt door hem. Ze wist wel onder haar wurgcontract uit te komen, maar een eerste juridische uitspraak viel uit in het voordeel van Gottwald, waarna Sewert besloot de rechtszaak te laten rusten.

Niettemin werd Sewerts verhaal in de jaren die volgden meermaals door andere jonge vrouwen in eigen versies verteld. Machtige mannen uit de platenindustrie werden publiekelijk beschuldigd en justitieel onderzocht. In de VS kwamen Defjam-platenbaas Russell Simmons, directeur Neil Portnow van Arista Records en Charlie Walk van Republic Records onder vuur te liggen. L.A. Reid, producer, songwriter en platenbaas van Epic Records, legde in 2017 zijn functie neer na aantijgingen van seksueel misbruik van vrouwen die hij onder contract had.

Desondanks lijken vrouwelijke artiesten die al wat verder in hun loopbaan zijn nauwelijks geïnteresseerd in de discussie. Dolly Parton meldde geen zin te hebben om ‘cheerleader van de beweging te worden’. ‘De omgangsvormen zijn waarschijnlijk precies zo slecht als vroeger,’ zei ze tegen The Guardian. ‘Alleen zijn vrouwen nu assertiever.’ Ze benadrukte nooit tegen haar wil met iemand naar bed te zijn gegaan.

(HP)