Interview
Naar Wunderkammer met Pierre Bastien: ‘Tandenborstels klinken fantástisch’
Met zijn uit de hand gelopen muziekdozen veroverde Pierre Bastien – half gekke muzikant, half gekke uitvinder – de harten van onder anderen Robert Wyatt, Jaki Liebezeit en Aphex Twin. Wie weet kaapt de 68-jarige Fransman deze week wel het uwe op Wunderkammer, het tweedaagse festival voor wonderbaarlijke muziek in Strombeek-Bever.
PIERRE BASTIEN «Hoe het voor mij allemaal begonnen is? Dat weet ik nog goed. Toen ik nog een klein jongetje was, gaf mijn vader me zo’n bouwdoos voor natuurkundigen in de dop. Hij was ingenieur en hoopte, denk ik, dat ik in zijn voetsporen zou treden. Helaas, met de inhoud van die doos heb ik mijn eerste gitaar gemaakt (lacht).»
HUMO Midden jaren 80 deed u daar een serieuze schep bovenop: u bouwde uw eigen mechanische orkest, Mecanium, met het bijna-gelijknamige kinderspeelgoed. Wat bracht u op dat idee?
BASTIEN «De roman ‘Indrukken van Afrika’ van Raymond Roussel, een voorloper van het surrealisme. Daarin lijdt een groep kunstenaars, uitvinders, geleerden en circusartiesten onderweg naar Zuid-Amerika schipbreuk voor de kust van Afrika. Om de tijd te doden, organiseren ze een voorstelling waarop de gekste dingen te horen en te zien zijn. Een sitar bespeeld door een worm, bijvoorbeeld. Of een zanger die drie verschillende muziekstukken uit één mond kan laten weerklinken. Welnu, Roussel beschrijft ook een orkest met thermodynamische instrumenten: je kunt ze bespelen door de temperatuur te regelen. Dat inspireerde me om mijn eigen orkest te bouwen, met meccano dus, het speelgoed waarmee ik als vierjarige al speelde. In die tijd waren er nog geen drumcomputers of samplers, hè. Als je mijn soort muziek wilde maken, moest je inventief zijn. En met welk ander materiaal kun je in een paar minuten een contrabas of ritmesectie ineensteken?»
HUMO Sindsdien hebt u – onder veel meer – meccanorobots laten musiceren met alledaagse objecten: welke klinken het beste?
BASTIEN «Tandenborstels. Ik laat ze een vals gebit bespelen: klinkt fantástisch! Maar ik heb ook al gemusiceerd met een theepot, een kam, een tang, een schaar, noem maar op.»
HUMO Uw werk is ook mooi om naar te kijken. Hoe belangrijk vindt u dat?
BASTIEN «Heel belangrijk, maar ik lijk tegenwoordig wel de enige. Ik herinner me tournees met Squarepusher en Aphex Twin, die ook oog hadden voor het visuele. Maar onlangs was ik in Praag, en daar verzorgde niemand anders zijn set zoals ik. Ik hou het wel eenvoudig: ik verlicht mijn machine met twee peertjes en projecteer de schaduwen op een doek. De machine zelf is niet bijzonder mooi om te zien, maar de schaduwen zijn…»
HUMO Poëtisch?
BASTIEN «Welja, ik hoop het. Hoewel, van dat etiket probeer ik ook los te komen. Voortdurend komen mensen me vertellen hoe poëtisch ze mijn shows vinden. Maar als ik dan eens wat agressiever uit de hoek probeer te komen, krijg ik het nóg te horen: ‘Hoe poëtisch!’ (lacht) Ik kan het blijkbaar niet helpen.»
HUMO Op Wunderkammer zult u met mensen samenspelen. Doet u dat ook graag?
BASTIEN «Ja, hoor. Benoît Delbecq en Steve Argüelles zullen prepared piano spelen en ik prepared trompet – ‘prepared’ wil zeggen dat we objecten in onze instrumenten stoppen om de klank te veranderen. We zullen gewoon doen wat in ons opkomt, zonder afspraken of instructies.»
HUMO Hoe poëtisch!
Wunderkammer, met o.a. Pierre Bastien, L. Jacobs en Aksak Maboul, op 30/9 en 1/10 in Strombeek-Bever. Info & tickets: ccstrombeek.be
