CD★★★★☆
Op ‘Familie boven alles’ zegt STIKSTOF waar ze schijt aan hebben en voor wie ze liefde voelen
‘Familie boven alles, toch?’ is een zinnetje dat al opdook op de vorige plaat van het Brusselse Stikstof, in de track ‘Gele blokken’, die (jub) hier in 2018 omschreef als ‘kwart song, kwart film, kwart nieuwsbericht, kwart gedicht’.
‘NITRO’, de intro van het nieuwe ‘Familie boven alles’, heeft in tekst en in schemerbeats veel van ‘Gele blokken’. Alleen kijk je dit keer niet van hoog in een flatgebouw naar de misdaad beneden. Je loopt gewoon naast Zwangere Guy, Jazz en Astro door goeie en slechte straten van Brussel, en je kijkt mee naar al het ongewone en al het banale. Eentje van Guy: ‘Hier wordt gefoefeld met adressen op het internet/kipfilets en visfilets in elke snack goed ingevet (...) Een dealer op de stoep die doet alsof hij op zijn winkel let’. Jazz dan: ‘Als ge niks hebt, leert ge tussen al de graten eten/BXL, dit is Brussel waar we draken steken’.
Jazz en Guy stopten – zo rappen ze – ‘alles wat ze hadden in drie jaar tijd’. Er zit veel lol in deze plaat. Als Guy rapt dat iedereen goed weet hoe hij kookt, antwoordt Jazz snel: ‘Look’. Er is onzin bij die beginnelingen niet zouden aandurven: ‘Waar show is wij staan/Waar rook is wij gaan’. Opschepperij? ‘Hier is geen plaats voor halfgewichten/deze twee zijn iets te straf’. Een beginzin om een volle AB mee te doen ontploffen is er ook: ‘Fuck uw rolmodel, uw moeder neuk ik morgen wel’.
Het meeste kippenvel – in het Brussels: kiekebisj – krijg ik van ‘Schaduwboksen’ (een knipoog naar GZA’s ‘Shadowboxin’’), dat somber en verhalend begint, gaandeweg grimmiger wordt, en eindigt in woede. Komt ook binnen: de lange afsluitende titeltrack, met in een glansrol Sticks, bekend van bij Opgezwolle en hier de enige guest.
In de droomcarrière van Stikstof begint blijkbaar ook de verantwoordelijkheid: Jazz vertelt in ‘Spiegel’ waarom hij is gestopt met djonko (joints). Guy is in ‘Beelden’ zijn verslaving aan sterkedrank zo moe dat hij besluit: ‘Kon ik echt kiezen dan wou ik een gom/om alles te wissen zonder pardon’.
Deze crew zegt waar ze schijt aan hebben en voor wie ze liefde voelen. Ze rappen in onze ‘mothertaal’, maar ze doen het vooral met hun eigen logica. Over hun manier van werken: ‘Dit is nijverheid’. Stukje familiegesprek in vraag-antwoordvorm: ‘Hoe krijgt ge ’t voor mekaar? (…) Ga door het vuur voor al uw naasten of uw vrienden die ernaast slaan’.
Ondertussen valt op dat Astro zich verstopt heeft als rapper en zich smijt in de beats, dat Jazz geregeld een punt zet achter zijn gerijm en dat Zwangere Guy meestal veel langer blijft doorgaan. De fans mogen gerust zijn: het zal nog even duren voor hij intermittent gaat rappen.
