CD★★★★☆
Op ‘Moeras’ durft STIKSTOF meer: er wordt meer gespeeld, gezeverd en geëxperimenteerd
STIKSTOF wil altijd met vinyl buitenkomen, maar het duurt láng eer zo’n plaat geperst is. Bij ‘Familie boven alles’, hun vorige plaat, lagen er zes maanden tussen het aanleveren van de masters en de echte release in oktober 2021. Toen al zijn Astrofisiks, DJ Vega, Jazz Brak en Zwangere Guy aan ‘Moeras’ beginnen te werken. Ook daarom zijn ze nu zo snel terug.
Wie de hoes in de bakken tegenkomt, zou kunnen denken dat er een nieuwe Godspeed You! Black Emperor uit is. Op de foto, die van 1944 dateert, komt een rookpluim uit de koepel van het Justitiepaleis in Brussel, dat net door de moffen in de fik was gestoken. Wij hebben onnoemelijk veel documentaires over de Tweede Wereldoorlog gezien, maar van die verborgen geschiedenis wisten wij niets.
Ons vermoeden: STIKSTOF smijt dit schokkende beeld punkgewijs terug naar de goegemeente, naar machthebbers en mompelrappers. ’t Is een slimmere variant van de opgestoken middenvinger, de opgespelde swastika en de gezichtstatoeage van de Amerikaanse rapper 6ix9ine.
‘Moeras’ begint met ‘Entree’, een instrumental à la Beastie Boys, en eindigt met de luchtige outro ‘Dessert’. Daartussen het hoofdgerecht, dat begint bij ‘9 tot 7’. De sirenes en de spooky toetsen zijn die van ‘Gele blokken’ (van ‘Overlast’ uit 2018) en ’t is Jazz die mag beginnen: ‘Halfacht, alles mistig in de achterruit / Kansen moet ge grijpen als ge kansen ruikt’. ‘Moeras’ laat een groep horen die zich zen voelt, één die in veel verschillende studio’s heeft gewerkt ook. Na de lockdown gingen de grenzen open, dus dat is loowgis. Astro verstopt zich ook niet langer achter beats en producties: hij rapt opnieuw, en is dus opnieuw moeilijk te onderscheiden van Jazz. Nog verschillen? ‘Familie boven alles’ was een interne vergadering met één guest, ‘Moeras’ is een met veel features uitgebreide familie. En er wordt dit keer meer gespeeld, gedurfd, gezeverd en geëxperimenteerd. De groep reed bijvoorbeeld naar het tweetalige Biel/Bienne in Zwitserland om rapper Nativ in het Zwitserduits los te laten in ‘M5’. In ‘Door vuur’ krijgt Demi Lou zomaar alle drie de rijstroken ter beschikking. In ‘L’Univers’ smeert Smahlo je met zalf in. Rapper RonnyHuana krijgt een kans en een levensles. ‘Broos’ is scherp én melancholisch en komt met sax, piano en strijkers. De titeltrack heb ik al 15 keer beluisterd.
Astro telt vooral zijn zegeningen: ‘Vanop het plein waar we pinten dronken, onschuldig beschonken / Tot nu, gestructureerde jongens, werken door in de ochtend’. Guy kijkt al eens achterom: ‘Damn, wij willen die oude Guy van twintig zeventien / Wij willen de jongen die rapte over wat hij heeft gezien’. Jazz houdt het kort (‘Een echte vriend die doet op tijd moeilijk’) en kan heel hard zijn: ‘Zwarte vijvers, enkel harde cijfers / Waar iemand met een achterstand waarschijnlijk ook gaat achterblijven’. Vijf elektronen rond de stikstof-N. Vijfde plaat. Vier vette sterren en wederom een dikke merci!
