Selah Sue: ‘De platenfirma wil uiteraard dat ik elke dag een dansje doe op TikTok, maar ik heb het daar moeilijk mee’

Selah Sue staat vanavond in de AB met ‘Persona’, de plaat die ze afgelopen lente uitbracht. In Humo getuigde ze toen over hoe het afzweren van antidepressiva haar had geholpen om nieuwe muziek te schrijven, nog voor ze afgelopen zomer in een Facebookpost erkende dat ze de medicatie opnieuw nodig had: ‘Ik vermoed dat ik in totaal meer dan tweehonderd persoonlijkheden heb.’

(Verschenen in Humo op 21 maart 2022)

HUMO Ik vind dat je een heel mooie plaat hebt gemaakt. Ben je zelf tevreden?

SANNE PUTSEYS «Het gaat met ups en downs, maar over het algemeen ben ik tevreden, omdat ik ze heb kunnen maken zoals ik dat wilde. Corona zorgde voor extra druk, maar het was zalig: gewoon hier thuis gewerkt met mijn vriend, en via Audiomovers (een muziekprogramma waarmee in real time op afstand kan worden samengewerkt, red.) met Matt Parad, mijn producer in L.A.. Twee jaar geleden – pre-corona, ik was hoogzwanger van Mingus – ben ik twee weken naar L.A. geweest om er elke dag met iemand anders samen te zitten. Zo gaat dat daar: voor sommigen wellicht een fijne manier van werken, maar ik vond het moeilijk om in één dag met iemand een vibe te creëren. Gelukkig heb ik er dus wel Matt Parad aan overgehouden. Superfijne kerel: geen ego, down-to-earth, getalenteerd. Speelt bas, gitaar, does it all. Hij heeft mij ook heel hard geholpen met de teksten.

»Twee songs, ‘Wanted You to Know’ en ‘Celebrate’, zijn gemaakt op beats van Farhot, de producer van mijn eerste plaat. Ik had gevraagd of hij nog wat dingen had liggen – een andere impuls is altijd welkom, ik vind het moeilijk om een volledige plaat alleen maar op gitaar of toetsen te schrijven. Kwes heeft ook twee nummers geproducet: ‘Twice a Day’ en ‘Full of Life’. Hij is erg goed in trage, melancholische sferen. Mijn vriendin Birsen Uçar van Hydrogen Sea heeft ook meegeholpen met de teksten.»

HUMO Deed je dat altijd al, samenwerken aan teksten?

PUTSEYS «Voor de eerste plaat niet, maar die teksten waren poëtischer, niet per se heel to the point. Wat ook wel iets heeft, maar dit keer wilde ik alles fucking hard doen kloppen. Ik wilde feilloos Engels gebruiken. Op het podium heb ik ook minder connectie met de nummers die tekstueel het meest vrijblijvend zijn. Als ik praat, ben ik ook heel duidelijk – ik denk niet dat je bij mij vaak denkt: ‘Wat zou ze bedoelen?’»

HUMO Je opent de plaat met een rap.

PUTSEYS «‘Kingdom’ moest óf de eerste, óf de laatste song zijn. Idem voor afsluiter ‘Full of Life’. De plaat is gebaseerd op de voice dialogue-therapie, waarbij je je verschillende ikken met elkaar in gesprek laat gaan. Ik vond het wel sterk om met de zelfzekere persoonlijkheid te beginnen – met een niet-zelfzekere persoonlijkheid zou ik nooit durven te rappen. ’t Is ook een kant van me die ik veelal in de kofferbak heb laten zitten, omdat ik altijd het gevoel had dat ik bescheiden moest zijn. Er was altijd de innerlijke criticus die zei: ‘Yo, woman, doe ’s effe normaal.’»

HUMO In rap is ritme belangrijker dan melodie, wat naar ik aanneem een invloed heeft op het tekstschrijven.

PUTSEYS «‘Kingdom’ was in het begin allemaal gibberish – puur ritme en klank. Het heeft even geduurd voor alle woorden erop stonden.»

HUMO Wist je voor je aan een song begon welke persoonlijkheid het heft in handen ging nemen?

PUTSEYS «Niet altijd. Pas toen ik al een stuk of zes, zeven nummers had, ben ik gaan denken: ‘Wie wil ik nog aan het woord laten?’ Het begint meestal met een akkoordenprogressie, en als ik die hoor, voel ik onbewust aan welke identiteit ik wil exploreren. Of er springt mij een melodie en één zinnetje te binnen – (zingt) you keep fucking up my flo-o-ow – en dan vraag ik me af: wie zou dat kunnen zijn? En: welke productie wil ik eraan geven? Bij een zelfzekere, onafhankelijke stem horen vette hiphopbeats. Bij melancholische dingen hoort gitaargeluid, strumming. ‘Full of Life’: lieflijke keys. De productie moet volgen – al vind ik het contrast in ‘Pills’ ook wel leuk.»

HUMO Heb je nog kanten die op deze plaat niet aan bod zijn gekomen?

PUTSEYS «Ja. Wat wel een comfortabel vooruitzicht is: ik kan dit concept mijn hele leven volhouden (lacht). Dat is het mooie aan die voice dialogue: je kunt persoonlijkheden blijven ontdekken en herontdekken. Ik vermoed dat ik er in totaal meer dan tweehonderd heb.»

HUMO How zeg!

PUTSEYS «Mensen en situaties roepen nu eenmaal onvoorziene dingen in je op, en er zijn zoveel dingen die ik nog nooit heb meegemaakt. Het verlies van een dierbare die heel dicht bij me staat, bijvoorbeeld. Op ‘Persona’ staan persoonlijkheden van de afgelopen twee, drie jaar, maar niet allemaal. De pleaser – nochtans eentje die vaak de kop opsteekt – heeft bijvoorbeeld geen plaatsje gekregen.»

HUMO Misschien omdat die op je vorige platen zoveel aan het woord is gekomen?

PUTSEYS (lacht) «Misschien wel, ja.»

HUMO Zijn er persoonlijkheden die je een warmer hart toedraagt dan andere?

PUTSEYS (denkt na) «Nee, want dan lijkt het alsof ik die andere minder graag zie. Terwijl het net de bedoeling is dat ik ze allemáál graag zie.»

HUMO Het blijft tussen ons.

PUTSEYS (lacht) «De persoonlijkheden die zich het eenzaamst voelen, dan. De melancholische, die zou ik willen knuffelen. Maar ook die zelfzekere rapper: omdat die zichzelf óók niet heeft gemaakt, en het evengoed verdient om mee in de bus te zitten.»

EFFE CHILLEN

HUMO Even iets anders: ben je van plan om hier te blijven wonen?

PUTSEYS «Ja. Het stikt in België van het talent, je hoeft daarvoor echt niet naar L.A.. In Frankrijk kreeg ik onlangs dezelfde vraag: ‘Waarom woon je niet in een penthouse in Parijs?’ Bah, nee. Ik heb nood aan aarding. Aan thuis, groen, kippen, vlak bij mama en mijn zus. Ik heb nooit de nood gevoeld om hier weg te gaan. Ik heb ook nog altijd mijn vriendinnen van de lagere school.

»In mei heb ik een pauze omdat mijn muzikanten twee weken niet vrij zijn, en het label wil dat ik dan terugga naar L.A. om te schrijven. Ik ga daarvoor passen. Ik heb er geen goesting in, ik wil effe chillen. In L.A. heerst een enorme onrust, iedereen wil het er voortdurend máken. Succes, of zelfs alléén maar creativiteit, dat is toch een hol gegeven? Nu wordt mijn ego weer even gevoed, en dat is leuk. Ik voel dat het werkt: mensen zeggen dat ze de nieuwe singles goed vinden, in Frankrijk pikken de radio’s het op. Dat heb ik zeven jaar niet gehad: dan zat ik hier gewoon thuis, als huismoeder, en als melkkoe voor mijn kinderen. En dat vond ik óók helemaal prima. Of nee, nu stel ik het weer te extreem: na een tijd was dat gewoon fucking saai (lacht). Vandaar dat ik die ‘Bedroom EP’ heb gemaakt. Maar ik heb wel een hele tijd superhard genoten van de rust die ik tien jaar lang niet had gekend.»

HUMO Heb je schrik gehad dat het publiek je zou vergeten?

PUTSEYS «In golven. Ik maak me de meeste zorgen over sociale media. Dat zag er zeven jaar geleden totaal anders uit. De platenfirma wil uiteraard dat ik elke dag een dansje doe op TikTok, en aan de lopende band foto’s post op Instagram, maar ik heb het daar moeilijk mee. Op TikTok zit ik nog maar net – één filmpje gepost en ik ben het al beu.

»Er zijn mensen die zeggen dat ik het niet nodig heb, dat ik erboven sta, maar ik zie genoeg bij mijn plusdochters: it’s all about social media. Het is dé manier om je shit te verspreiden. En ik wil me er ook niet te goed voor voelen. Eergisteren heb ik op Instagram een foto gepost van mezelf in de trein: keiveel likes. Even later dacht ik: wat heb ik in godsnaam gedaan? Zó nietszeggend. Nul diepgang, nul connectie. Mijn plusdochter zegt dan: ‘Je moet daar niet zo hard over nadenken. Soms mag je gewoon trots zijn op hoe je eruitziet.’ Maar ik blijf het moeilijk vinden.»

HUMO Je hebt onlangs een try-out gespeeld in Het Depot in Leuven. De meeste artiesten organiseren dat soort concerten ver van het kritische thuispubliek.

PUTSEYS «I know. Ik heb het gedaan voor Mike Naert, de directeur van Het Depot. Hij is mijn buddy, hem kan ik niks weigeren. Maar inderdaad, niet de ideale plaats voor een try-out. Alle vrienden en familieleden zijn er – mensen die je tien minuten voor het concert een bericht sturen: ‘We staan niet op de guestlist!’ (lacht) We hebben die show gefilmd en samen met de groepsleden bekeken, om dingen aan te passen en te verbeteren. Ik had daar nooit eerder de moed voor gevonden. Ik dacht altijd: dat gaat slecht zijn, ik ga van begin tot eind moeten overgeven. Maar het viel goed mee. Sinds ik van de antidepressiva af ben, heb ik een drive die ik nooit eerder heb gevoeld. Ik voel me echt ontwaakt, ik heb zin om van alles het beste te maken. Het was een goeie show, daar in Het Depot, maar nog niet tóp. Zeventig procent, zeg maar, en we gaan proberen daar honderd procent van te maken. Door aanpassingen aan het licht, choreo’s op het juiste moment… Choreo’s, what the fuck? Tot een paar maanden geleden had ik dat woord nog nooit uitgesproken (lacht).»

HUMO Costume changes?

PUTSEYS «Nog net niet. Ik doe op een bepaald moment wel mijn jas uit. Het is er één van Dries Van Noten, waarin ik superstoer opkom en meteen begin te rappen – kèbang! Het volgende concert is in L’Olympia in Parijs, we hebben nog twee weken om alle aanpassingen door te voeren.»

HUMO Je gaat niet nog ergens een hangar afhuren voor een grote stage rehearsal?

PUTSEYS «Jawel, morgen (lacht). Echt waar. Ook voor het eerst. Kleren, belichting: ik gaf daar vroeger geen hol om, ik zag er een soort oppervlakkigheid in. In een gekke oversized jas van Dries Van Noten vooraan op het podium gaan staan, dat zou ik nooit hebben gedaan. Ik dacht: de muziek spreekt wel voor zich. Het ging me om de songs, de stem, de emotie – het kon mij niet schelen welke kleren Lauryn Hill aanhad. Ik vind dus niet dat je er aandacht aan móét schenken, maar ik heb er nu gewoon zin in. Ik zie dat het ook een kunst is en waardevol kan zijn.»

HUMO Je had al drie keer eerder geprobeerd om te stoppen met antidepressiva.

PUTSEYS «Ja. Zelfs vlak voor ik zwanger werd: ik wilde helemaal clean zijn voor de zwangerschap en de borstvoeding. Maar het is fucking verslavend, hè. Punt. Dat voel ik nu ook. Maar ik voel vooral wat ik de laatste veertien jaar emotioneel gemist heb. Er zat een beetje een stolp op mij, dat is de beste omschrijving. Ik heb er geen spijt van, want op mijn achttiende heeft het mijn leven gered. En mocht ik het met mijn gekke carrière niet hebben genomen, ik denk dat ik wel vier burn-outs zou hebben gehad. Ik kon over een grens gaan die ik niet voelde. Nu zie ik die grens heel duidelijk, en heb ik bijvoorbeeld recent een aantal promodagen afgezegd omdat het me te veel aan het worden was. Het is de eerste keer dat het lukt zonder antidepressiva, maar ik heb wel alternatieven. Ik neem microdoses psychedelische truffels.»

HUMO Brengen die je dan in hogere sferen? ‘Ik ben open, aards, en eeuwig op zoek naar verlichting,’ zei je ooit.

PUTSEYS «Alles wat ik in mijn leven doe, staat in functie van verlichting. Omdat ik weet dat het de ultieme staat van zijn is. Eckhart Tolle (Duitse auteur die schrijft over spiritualiteit, red.) zegt: het enige moment dat we hebben, is het nu. En hoe harder ik daarnaar snak, hoe minder verlicht ik ben (lacht). Ik besef superhard dat alles wat we denken over onszelf en ons ego compleet verzonnen is. Als je verlicht bent, sta je los van dat fucking ego dat met je op de loop gaat. Angst voor de toekomst: waste of time. Verdriet om het verleden: waste of time. ‘De kracht van het nu’ van Eckhart Tolle, ik vind dat een waanzinnig boek. Maar ergens ook ergerlijk, omdat ik verslaafd ben aan denken. Soms lukt het me heel even om het uit te zetten, en dat is keizalig.»

HUMO Dankzij de microdoses psychedelische truffels?

PUTSEYS «Alleen bij de macrodoses, die ik ook af en toe neem.»

HUMO Je noemde het al eens ‘de meest intense gevoelservaring’.

PUTSEYS «Zeker weten. Tijdens het mediteren heb ik het soms ook. Als ik mijn mantra aan het doen ben – ik doe transcendente meditatie – en die mantra verdwijnt heel even naar de achtergrond… Maar dan denk ik ook meteen weer: ‘Yes! Ik ben niks aan het denken!’ En dan is het natuurlijk alweer om zeep (lacht). De verlichting: ik ben er nog lang niet.»

HUMO Ik heb het al aan heel wat mensen gevraagd, maar probeer jij nog eens uit te leggen waarom transcendente meditatie boven elke andere vorm van meditatie staat.

PUTSEYS «Is dat zo?»

HUMO Misschien dénk ik dat maar omdat je 500 euro moet betalen voor een opleiding, en om je mantra te krijgen. Dan verwacht ik een pot vol goud aan de andere kant.

PUTSEYS «Het is inderdaad fucking veel geld.»

HUMO Waarom kan ik niet zelf een mantra kiezen?

PUTSEYS «Eerlijk gezegd: ik denk dat je dat wel kunt. En er zijn cursussen die je kunt downloaden, volgens mij lukt het zo ook. Maar je wilt het natuurlijk zo goed mogelijk doen, en volhouden, en dan is dat geld wel een goeie motivatie. Ik heb daarstraks nog even gemediteerd, en ik was in slaap gevallen (lacht). Dat betekent dan dat ik het nodig had, hè. Tijdens je begeleiding zeggen ze: ‘Alles wat komt, is fine. Als je in slaap valt: perfect! Dat is de bedoeling. Als je veel nadenkt: da’s de bedoeling! Het is allemaal de bedoeling.’»

HUMO Tom Barman, ook een fervent transcendent mediteerder, vertelde me eens dat hij tegen zijn begeleider zei dat zijn meditaties erg moeilijk verliepen, waarop die antwoordde: ‘Heel goed.’

PUTSEYS (lacht) «Volgens mij heeft hij dezelfde begeleider als ik. Nu, ik ben beginnen te mediteren toen ik zwanger was van mijn eerste zoon: negen maanden lang heb ik het toen volgehouden, twee keer per dag, twintig minuten. En Seth is zo chill als wat. Bij Mingus heb ik het niet gedaan, en dat is echt een rusteloos kind. Vuurwerk in zijn gat. Zou dat door die meditatie komen? Ik weet het niet.»

HUMO Kan mijn tweeling met compleet verschillende karakters als tegenargument dienen?

PUTSEYS «Is dat zo, ja? Oké, dan is het bullshit (lacht).»

PURE SCHEIKUNDE

HUMO Heb je ooit geëxperimenteerd met recreatieve zelfmedicatie?

PUTSEYS «Drugs, bedoel je? Welja. Een jaar of twee geleden heb ik met vrienden MDMA gepakt. Iedereen om me heen was aan het trippen – o, samenhorigheid, je kent dat wel – en ik voelde totaal niks.»

HUMO Was je toen al gestopt met je antidepressiva?

PUTSEYS «Nee, daar wilde ik naartoe. Ik neem al veertien jaar die pillen, dan denk je: dit is wie ik ben. Wat kan de invloed ervan nog zijn? Maar die MDMA kwam niet binnen, wat betekent dat er een aantal receptoren in je hersenen al bezet zijn. Pure scheikunde. Begrijp me niet verkeerd: ik ben niet met antidepressiva gestopt om MDMA te kunnen nemen en te feesten. Maar het heeft me wel doen beseffen dat ik mezelf al aan het verdoven wás. Alcohol komt ook anders binnen nu. Na één glas leek het vroeger alsof ik er al vijf had gehad, dat voelt nu gematigder en makkelijker.»

HUMO Sinds wanneer neem je die psychedelische truffels?

PUTSEYS «Oktober. Het is nog redelijk nieuw. Toen had ik de antidepressiva net helemaal afgebouwd, en heb ik drie weken microdosing gedaan, elke drie dagen een kleine hoeveelheid psychedelica. Je gaat daar niet van trippen, maar…»

HUMO Wat zijn dat dan? Druppels?

PUTSEYS «Nee, gewoon, verse truffels.»

HUMO Een beetje zoals magic mushrooms?

PUTSEYS «Daar kun je het mee vergelijken. In ieder geval met dezelfde ranzige smaak (lacht). Wat ik nu doe – en ik vind dat keitof, zo’n beetje witchcraft – is ze laten drogen, vermalen, en dan zelf in pillulekes steken. Dan heb ik tenminste nog een beetje het gevoel dat ik pillen pak (lacht).»

HUMO En dat is allemaal op aanraden van een psychiater of psycholoog?

PUTSEYS «Een coach. Ik weet wel dat iedereen zich tegenwoordig coach noemt, maar als je met iemand praat en je hebt er een goed gevoel bij: why not? Je moet ook niet meteen wantrouwig worden omdát iemand zich een coach noemt. Ik had een paar keer geskypet met die microdosing-coach in Nederland, en hij zei: ‘Als je je er niet goed bij voelt, stop dan gewoon.’ Het is totaal niet verslavend of schadelijk, en het is ook niet de bedoeling dat je het je hele leven blijft doen. En je voelt dat niet, hè. Ik heb er deze morgen één genomen, en het is niet dat ik nu aan het trippen ben. Ik voel me iets rustiger, meer gefocust. Macrodoses moet je onder begeleiding doen – er zijn mensen die door hun zwaarste, donkerste nachtmerries gaan. Je kiest je trip niet, en hoe meer deurtjes er gesloten zijn, hoe meer er open moeten. ’t Is duur, maar ik zou het wel aanraden.»

HUMO Hoe duur?

PUTSEYS «700 euro voor een weekend. Intakegesprek, nazorg… Veel geld, maar je bent wel verlicht (lacht). Of toch voor even. Mijn mama gaat het in mei doen, voor haar pensioen. Ze is 60. Als het meevalt, gaat mijn broer ook.»

DEPRESSIEVE GENEN

HUMO Heb je door je psychische problemen getwijfeld om kinderen op de wereld te zetten?

PUTSEYS «Ik heb nooit getwijfeld, maar ik ben me er wel van bewust dat het een egoïstische keuze is. Met alles wat er nu aan de hand is, denk ik soms: ‘Ai, sorry hè mannen.’»

HUMO Ik had begrepen dat de depressieve genen in de familie zitten.

PUTSEYS «Ja, maar het heeft wel altijd een generatie overgeslagen. Mijn grootouders hadden ernstige psychische problemen. Aan beide kanten, alle vier. Eén grootmoeder leeft nog, en dan net diegene die al vier keer geprobeerd heeft om uit het leven te stappen. Ze is 88 en zit al jarenlang in de psychiatrie. Ik heb wel schrik dat ik dat aan mijn kinderen heb doorgegeven, ja. Gelukkig is Joachim een superrustige man.»

HUMO Hebben ze je niet gevraagd voor ‘Therapie’ op Canvas?

PUTSEYS «Ik denk het wel, maar ik weet het niet zeker. Ze vragen mij voor zoveel. Jurylid voor ‘The Voice’, ‘The Masked Singer’… Meestal zeg ik nee.»

HUMO Wanneer zeg je ja?

PUTSEYS «Als het over muziek gaat, en als het mij leuk lijkt om te doen. Ik heb al twee keer in ‘Winteruur’ gezeten – heel leuk – en eind vorig jaar in ‘De tijdloze’. Goed programma, maar wel erg confronterend. Ik weet eigenlijk geen hol over muziek, toch niet in vergelijking met pakweg Bent Van Looy. ‘Wat is je favoriete periode van Bowie?’ Euh, wie is Bowie ook alweer? (lacht) Bent is echt een anekdotemachine. Maar ik zat er wel graag. En het mocht wel eens, hè, een programma dat echt over muziek gaat.»

HUMO Je hebt het wellicht al honderd keer verteld, maar nooit tegen mij: wil je om af te ronden nog één keer vertellen over die keer dat je in het Sportpaleis in het voorprogramma van Prince speelde?

PUTSEYS «In 2010, een gebeurtenis die met de jaren waardevoller wordt. Ik stond daar als een blanco blad, ik besefte van geen kanten hoe groot en belangrijk Prince was. Ik kende ‘Purple Rain’, maar daar hield het mee op. Hij was naar mijn show komen kijken, en achteraf kwam zijn toenmalige vriendin mij halen: ‘Prince really wants to meet you. You want to follow me?’ Toen ik binnenkwam, stond hij op zijn gitaar te tokkelen. Ik weet nog dat ik zei, zo zenuwachtig als wat: ‘Prince, I don’t want to be a starfucker, but I really, really love what you do. ‘Purple Rain’ and stuff’ (lacht). Waarop hij, half om te lachen: ‘Girl, you shouldn’t swear, daar gaat je haar van uitvallen.’ Hij was toen heel erg into Jehova. Ik heb hem nog gevraagd of hij vond dat ik gitaarlessen moest nemen. ‘Niet doen,’ zei hij, ‘ik zie dat je muziek ademt. Je zult je weg wel vinden.’ Uiteindelijk, na twintig minuten of zo, heb ik gezegd: ‘Okay, I’m gonna go now.’ (lacht)»

HUMO Wij nu ook. Bedankt voor je plaat en voor je openhartigheid.

‘Persona’ is uit bij Because Music.

Schrijf je in op onze wekelijkse muzieknieuwsbrief: