‘Sisters with Transistors’ op Canvas: de vergeten heldinnen van de elektronische muziek

Wie, zoals wij tot voor kort, nog nooit gehoord heeft van the likes of Laurie Spiegel, Eliane Radigue, Pauline Oliveros en Suzanne Ciani, raden we met aandrang aan om donderdagavond op Canvas af te stemmen. ‘Sisters with Transistors’, een boeiende, zij het een tikkie activistische documentaire van de Amerikaanse Lisa Rovner, bezingt de lof van een handvol onterecht over het hoofd geziene vrouwelijke pioniers van de elektronische muziek.

Lisa Rovner «Een paar jaar geleden stuitte ik min of meer toevallig op een onlineartikel over vrouwen die de elektronische muziek mee vormgaven. Alleen al de begeleidende foto’s, waarop je hen naast manshoge machines zag zitten, spraken tot mijn verbeelding. Ik ben me dan in die vrouwen en hun muziek beginnen te verdiepen. Zodra ik het overduidelijk politieke aspect van dat verhaal in de gaten kreeg – ik heb politieke wetenschappen gestudeerd – wist ik: hier zit een documentaire in.»

HUMO Met als centrale vraag: waarom behoren die vrouwen anno 2022 niet tot de canon?

Rovner «In hun tijd, de jaren 60 en 70, werden ze geïnterviewd en gefilmd, en dus wel degelijk erkend omdat ze iets interessants deden, omdat ze buiten de lijntjes kleurden. Maar in de ‘officiële’ geschiedenis van de elektronische muziek zijn ze in het beste geval een voetnoot. Ik heb daar lang over nagedacht, en volgens mij heeft het te maken met hoe wij verhalen vertellen. We leven ontegenzeglijk in een patriarchale samenleving, waardoor onze geschiedschrijving de bijdragen van vrouwen, net als die van mensen van kleur trouwens, vaak negeert. Daar wilde ik verandering in brengen.»

HUMO Waarom kozen de vrouwen die u portretteert voor machines om muziek mee te maken?

Rovner «Om hun werk überhaupt te laten hóren. Tot in de jaren 60 werden composities uitgeschreven op papier, en om ze uit te voeren had je een orkest nodig. Voor een vrouw was dat onbegonnen werk – niemand financierde je. Maar door toedoen van de nieuwe audiotechnologie die in die jaren tot ontwikkeling kwam, konden ze al die stappen overslaan en het gewoon zelf doen.»

HUMO Zomaar een ideetje: ik zou wel oren hebben naar een verzamelplaat – een dubbelaar misschien wel - met het beste uit ‘Sisters with Transistors’.

Rovner «You know what: een Amerikaanse platenfirma, Dust-to-Digital, is op dit moment een door mij samengestelde verzamelplaat aan het producen. Als ik me niet vergis, komt-ie uit op Record Store Day, 23 april dus. Ik ben niet goed in reclame maken, anders zou ik zeggen: kopen!»

Sisters with Transistors: Canvas, donderdag 31 maart, 22.55