Spotify creëert en promoot nepartiesten

Wie is Jan Thiel? De kans dat u het in Keulen hoort donderen, is groot. In Zweden mogen ze dan weer gedonder verwachten. In een mum van tijd wist Thiel vier miljoen streams op Spotify te sprokkelen. Alleen: niemand kent deze artiest. Daar is een goede reden voor. Jan Thiel bestààt naar alle waarschijnlijkheid niet eens.

Het Zweedse streamingplatform Spotify torst al langer een kwalijke reputatie op dat vlak. Drie jaar geleden was er een heus komen en gaan van fictieve artiesten in belangrijke playlists, tot opmerkzame muziekfans en journalisten dat systeem blootlegden. Spotify bleek af en toe artiesten te promoten die niemand kende, en die ook op andere streamingplatforms afwezig bleven. In een oogwenk kwamen die vreemd genoeg aan meer dan een miljoen streams.

De Amerikaanse artieste Zola Jesus bond onlangs opnieuw de kat de bel aan, toen ze op Twitter verkondigde dat Spotify artiesten en songs ‘uitvond’. Ze had het toen over Jan Thiel: wie Curaçao ooit bezocht, kent de naam enkel als een strand. Toch houdt de gelijknamige pianist en instrumentalist ineens anderhalf miljoen luisteraars aan zich gekluisterd per maand, voor een drie songs tellende ep die maar pas is uitgekomen. De reden daarvoor is simpel: Spotify, dat als curator opereert in eigen playlists als Peaceful Piano, Intense Studying, Instrumental Study, Piano in the Background, en Reading Soundtrack, schoof zijn werk prominent naar voren.

Eenvoudig en pervers

Hun motief daarvoor is net zo eenvoudig als pervers. Spotify betaalt ‘pro rata’ uit. Dit betekent dat het bedrijf zijn uitbetalingen verdeelt over alle artiesten op het eigen platform, op basis van hun aandeel in de totale streams. Wanneer ‘nepartiesten’ contractueel lagere royalty-tarieven krijgen dan ‘echte’ acts, houdt Spotify dus uiteindelijk meer geld over. Een ex-Spotify-insider bekende niet lang geleden aan Variety dat dit een doelbewuste bedrijfsstrategie was.

Door nep-muzikanten uit te vinden, vermindert Spotify de geldsom die het aan echte artiesten moet geven. Dat bedrag blijft dus in de eigen schatkist. Die praktijk is natuurlijk frauduleus, schaadt muzikanten, maar beledigt ook nog eens de intelligentie van Spotify-gebruikers.

Wanneer we spreken met een Belgische music insider, die vertrouwd is met de ins en outs van Spotify, wil die liever anoniem getuigen. Het gevecht met deze Goliath aangaan, kan dan wel eervol zijn, maar verliezen doe je zeker wanneer je zelf artiesten in je portefeuille hebt die afhangen van de goodwill van deze mogul. ‘Spotify is een gesloten doos. Ze zullen het nooit officieel bevestigen, maar er worden wel degelijk afspraken bekokstoofd met publishers. Spotify garandeert dan support, en in ruil willen ze een lagere uitbetaling. Om het heel simpel te houden: als ze een artiest 10 cent per play zouden betalen, wordt er onderhandeld met zo’n ‘fake artiest’ dat die maar 4 cent uitbetaald hoeft te worden. De andere zes houden ze dus zelf. Die muziek belandt dan op belangrijke playlists, maar elders zie je de namen nooit opduiken op sociale media. Het is niet de eerste keer dat de Zweedse streamingbons daarmee in opspraak komt, maar die weigert doodleuk commentaar.’

Schadelijk behang

Daarmee is de kous af voor hen, dus. Maar is die aanpak ook schadelijk? ‘Natùùrlijk. Enerzijds ontnemen ze op die manier de kansen aan echte artiesten om in zo’n belangrijke playlist komen. Anderzijds is het zo dat ze een groot bedrag aan zichzelf kunnen uitbetalen, aangezien zij de eigenaar zijn van die muziek. Dat is een pervers mechanisme, maar het wérkt. De muziek die ze meestal zelf uitbrengen, is bedoeld voor passief beluisteren: zachte pianomuziekjes, die je op de achtergrond kan afspelen, zonder dat die stoort. Je gaat de muziek niet skippen, omdat er geen enkele persoonlijkheid bij komt kijken (lacht). Het stoort niet, maar bekoort ook niet. Het is muzikaal behang.’

‘Spotify draait nog altijd op verlies, hè. Dit is één van de kunstgrepen die ze toepassen om hun verliezen minder groot te maken. Bovendien komen ze er vandaag nog altijd mee weg. Om eerlijk te zijn: als ik een deal met hen zou kunnen sluiten, dat ze op een jaar 10 miljoen plays kunnen garanderen voor één van mijn artiesten, maar die lager uitbetaald wordt, zou ik de kans ook grijpen.’

© De Morgen