Van de brutale stadsgeluiden van TC Matic tot de jinglejanglegitaar van The Smiths: dit zijn de beste debuutplaten (30 tot en met 21)

Terwijl sommige muzikantencarrières het vooral van een lange adem moeten hebben, schieten andere met vuurwerk en scheurende banden uit de startblokken. Welke band of bard zette ooit de indrukwekkendste eerste stapjes? Humo zocht samen met een keure aan professionele muzikale beginners naar de strafste debuutplaten sinds de uitvinding van de popmuziek. Vandaag: van 30 tot 21, van overdreven grote vagina’s tot oude vlammen. De debuutdebatten!

30. Darkside: ‘Psychic’ (2013)

Nicolás Jaar en Dave Harrington versmelten krautrock, postrock, Pink Floyd-psychedelica, downtempo en techno tot een nagenoeg perfecte nachtplaat. ‘Psychic’ blijft fascineren omdat de meeste tracks lichtjes uit balans lijken – ’t zijn muzikale puzzels waarin telkens een paar stukjes ontbreken. Zo blijf je luisteren en zoeken, opnieuw en opnieuw, tot je zélf die lege ruimte gaat invullen.

29. PJ Harvey: ‘Dry’ (1992)

We slaan het woordenboek open bij shee- la-na-gig: 1) Keltisch stenen beeldje van een vrouw met een overdreven grote vagina. 2) De gelijknamige song uit PJ Harveys debuut was in 1992 het eerste Engelse zacht/hard-antwoord op de grunge. Polly Harvey staat op ‘Dry’ haar mannetje, neemt de bluts soms met de buil en vecht terug wanneer nodig. Mooie recente ode aan deze plaat uit eigen land: ‘Leave Me Dry’ van ILA.

28. Danzig: ‘Danzig’ (1988)

Andries Beckers (presenteert ‘Staalhard’ op Willy) «Glenn Danzig had jaren eerder al een carrière bij The Misfits gehad: zwartgallige punkrock waaraan vele generaties goths zouden ontspruiten. Pas bij Danzig mengde hij rauwe blues én metal door zijn punk. Jim Morrison en Elvis Presley beïnvloedden zijn zangstijl. Hij ziet eruit als een karikatuur, als He-Man met een napoleoncomplex. Wie daar niet over valt, hoort een fantastische plaat.»

27. TC Matic: ‘TC Matic’ (1981)

Humo’s Marc Mijlemans omschreef het geluid van het ‘intrigerende en bijwijlen indrukwekkende debuut van de enige vaderlandse groep die met artistiek succes de grenzen van de rock verkent’ in ’81 treffend als ‘fabrieksfunk, brutale stadsgeluiden uit een harde, uitzichtloze wereld’. De laatste twee nummers vond hij de mooiste: ‘‘O la la la’, bekend van radio en tv, en ‘Pitié pour lui’, een existentiële kreet vanuit een ritmische jungle.’

26. Kendrick Lamar: ‘Section.80’ (2011)

Op de jazztrack ‘Ab-Soul’s Outro’ rapt Kendrick Lamar: ‘I’m not the next pop star, I’m not the next socially aware rapper/I am a human motherfucking being over dope-ass instrumentation’. Lamar is eigenlijk wél een beetje popster in ‘A.D.H.D’ en ‘Ronald Reagan Era’: allebei catchy tunes, en wat een beschrijving van generatie Y! In het tweede deel kun je moeilijk naast zijn sociale bewustzijn luisteren: het is een indrukwekkend zoeken naar oplossingen en rode draden boven – jawel! – dope-ass instrumentation. ‘Section.80’ is niet Lamars beste, maar nergens komt zijn signature sound beter uit de verf.

25. FKA Twigs: ‘LP1’ (2014)

Indrukwekkende spagaat tussen Beyoncé en Tricky of tussen Björk en The Weeknd. ‘Ook weirdo’s kunnen sexy zijn’ – aldus Tahliah Barnett alias FKA Twigs.

24. dEUS: ‘Worst Case Scenario’ (1994)

Robin Borghgraef (zingt en speelt gitaar bij Sons) «‘Worst Case Scenario’ was mijn eerste kennismaking met rock – mijn vader was een serieuze dEUS-fan. Er staat veel zot gitaarwerk op. Wat Tom Barman en co. met rock deden, lag allesbehalve voor de hand – maar de nummers blijven na al die jaren moeiteloos overeind.»

23. Tom Waits: ‘Closing Time’ (1973)

‘Hello, hello there, is this Martha?/This is old Tom Frost/And I’m calling long distance/Don’t worry ’bout the cost’. Een oude man belt naar zijn oude vlam, begeleid door een ouderwetse piano, en het komt eruit als een popsong. In ‘I Hope That I Don’t Fall In Love With You’ durft de ik-figuur de vrouw in de bar niet aan te spreken, en via de trompet van ‘Midnight Lullaby’ zit de sentimentele kroegtijger al in de sfeer van afsluiter ‘Closing Time’ – denk Randy Newman, George Gershwin, Chet Baker en cafés blauw van de sigarettenrook.

22. The Smiths: ‘The Smiths’ (1984)

The White Stripes debuteerden met ‘The White Stripes’, Violent Femmes met ‘Violent Femmes’, Gorillaz met ‘Gorillaz’. In deze lijst alleen al staan 21 titelloze debuten. Velen – ook The Smiths zelf – vinden ‘The Smiths’ slecht geproducet: daar hebben wij dan al die jaren, van ‘Reel Around the Fountain’ tot het pakkende ‘Suffer Little Children’, vakkundig naast geluisterd. Heerlijke jinglejanglegitaar, troebele bas, de drummer efficiënt in de trage en stuwend in de kwiekere songs, de gevatte zanger die al eens naar een waanzinnige falset schakelt – en ermee wegkomt.

21. Massive Attack: ‘Blue Lines’ (1991)

Zonder ‘Unfinished Sympathy’ was soul misschien wel altijd in de jaren 70 blijven steken. ‘Hymn of the Big Wheel’ neigt naar wereldmuziek op de wijze van Youssou N’Dour. Er is ook jarentachtigfunk, poppy jazz en veel geflirt met dub en reggae. Maar bovenal is ‘Blue Lines’ de wieg van wat ze ook buiten Bristol triphop zijn gaan noemen. Daddy G: ‘Ik hoor vooral gestripte, laidbacke hiphop. Bedoeld voor de after-after-clubs, waar de mensen komen die na het uitgaan weer willen leren hoe ze moeten ademhalen.’ Zonder ‘Blue Lines’ hadden ook platen 17, 15 en 8 van deze lijst niet bestaan. Of op zijn minst veel slechter geklonken.

Morgen: de countdown van 20 naar 11

Schrijf je in op onze wekelijkse muzieknieuwsbrief: