Waarom Lil’ Kleine amper fans verliest met zijn wangedrag: ‘Jongeren liggen er echt niet wakker van’

Hij kwam er lang mee weg, maar nu lijkt Lil Kleine zijn hand te hebben overspeeld. Een veroordeling en een nieuwe mishandelingszaak binnen een paar dagen leiden tot flinke barsten in zijn rappersbestaan.

Het was een pesterig berichtje dat Lil Kleine (echte naam Jorik Scholten) op Instagram plaatste onder een nieuwsbericht over zijn eigen veroordeling. Pesterig, maar ogenschijnlijk ook een digitale middelvinger naar de maatschappij. De rapper was afgelopen vrijdag net veroordeeld tot 120 uur taakstraf wegens mishandeling en hij schreef onder het bericht van het nieuwskanaal NOS: ‘Album voor tweede week op 1 btw’ (by the way, red.).

Onbedoeld raakte Lil Kleine (27) daarmee de kern: zijn (deels vermeende) misdragingen hebben geen invloed op zijn succes. Hij groeide op als straatvechter, werd van meerdere scholen gestuurd en kwam sinds 2015 (vechtpartij in het uitgaansleven in Amsterdam) meermaals in de publiciteit met geweldsincidenten. Vorig jaar werd hij op Ibiza opgepakt voor het mishandelen van zijn vriendin Jaimie Vaes (32), een zaak die letterlijk en figuurlijk in der minne werd geschikt. De veroordeling van vrijdag was voor een mishandeling in het uitgaansleven in 2019.

Niettemin zijn de veertien nummers van Kleines nieuwste album Ibiza Stories samen al bijna 25 miljoen keer beluisterd op Spotify en in de Album Top 100 (op basis van verkoop, downloads en streams) staat het al twee weken bovenaan. Zet dat eens af tegen Ali B, Marco Borsato of Bilal Wahib, collega’s die vanwege seksueel grensoverschrijdend gedrag op zijn minst tijdelijk werden geneutraliseerd in al hun werkzaamheden.

Privésfeer

Dat Lil Kleine dat lot tot nu bespaard bleef, komt volgens deskundigen doordat de mishandelingen in de privésfeer plaatsvonden en daarmee geen directe relatie tot het werk hebben. Maar er is nog iets. “Dit gaat over agressie en daar is de samenleving momenteel een stuk minder gevoelig voor dan voor grensoverschrijdend gedrag van seksuele aard’’, zegt hoogleraar klinische psychologie Jan Derksen van de Radboud Universiteit. “Seksualiteit en agressie zijn beide basale driften van de mens. Maar op dit moment heeft agressie niet de aandacht, mede doordat we door corona en de inperking van onze vrijheden allemaal wat bozer zijn geworden.’’

Desondanks lijkt Lil Kleine afgelopen weekeinde zijn hand te hebben overspeeld. De inkt onder het vonnis van vrijdag was nog niet droog of er doken beveiligingsbeelden op waarop de rapper een vrouw, vrijwel zeker zijn vriendin en de moeder van hun zoontje Lio (2), aan haar haren uit een auto trekt om haar vervolgens met het hoofd tussen het portier en de auto te klemmen. De rapper werd opnieuw opgepakt. Deze keer blijft het niet bij louter strafrechtelijke gevolgen.

Spotify

De op jongeren gerichte radiozender FunX, haalde hem van de speellijst en streamingsdienst Spotify verwijderde hem uit de eigen 'redactionele’ afspeellijsten, die bedoeld zijn om muziek onder de aandacht te brengen. Dat betekent dat zijn muziek op Spotify blijft staan, maar zonder promotie. Sony Music, de platenmaatschappij die Lil Kleine zou gaan helpen om zijn toekomstige muziek uit te brengen, beraadt zich nog op een statement.

Allemaal slecht nieuws voor de rapper, die ook op social media nauwelijks steun kreeg. De door de Nederlandse cabaretier Peter Pannekoek geïntroduceerde bijnaam Pauperkabouter bleek bijzonder populair en meerdere bekende Nederlanders wezen hem terecht, iets waarmee BN’ers onderling doorgaans erg terughoudend zijn.

Puberdeskundige Marina van der Wal denkt niet dat het veel uitmaakt wat er met Lil Kleine gebeurt; de jeugd blijft hem toch wel draaien. “Agressie is voor jongeren geen belangrijk onderwerp, ze hebben er dagelijks mee te maken in films, games, onlinevideo's of rapteksten. Volwassenen zijn heel druk om iets te vinden van dit soort wangedrag, terwijl een puber gewoon zijn behoefte wil bevredigen. En is dat een liedje van Lil Kleine, dan draait hij dat. Jongeren liggen echt niet wakker van wat Lil Kleine uithaalt, ik hoop de ouders wel. Want jongeren zijn beïnvloedbaar. Teksten van rappers over drugs en geweld nestelen zich in hun hoofd, het wordt ze met de paplepel ingegoten.’’

Gevoel van onaantastbaarheid

Dat Lil Kleine zo kort na zijn veroordeling opnieuw in opspraak komt, duidt behalve op een kort lontje op een gevoel van onaantastbaarheid. “Ik denk dat hij te veel jaknikkers om zich heen heeft verzameld’’, zegt Juri Hoedemakers, expert op het gebied van (zelf)reflectie. “Wat geldt voor alle leiders, ook voor de leider van de hitlijsten, is dat je autoriteit en aanzien krijgt. Dat is een magneet voor jaknikkers. Mensen voelen zich nu eenmaal aangetrokken tot macht en succes. En hoe meer aanzien iemand heeft, hoe minder tegenspraak die krijgt. Wie vertelt hem onverbloemd de waarheid? Vroeger hadden koningen daar een hofnar voor.’’

Toch, of hij zich onaantastbaar waant of niet, gezien de reacties van Spotify en FunX komt zelfs Lil Kleine niet langer ongestraft weg met dit soort overtredingen. Reputatiedeskundige Wesley Dekker van Het Reputatiebureau verwacht dat het incident van afgelopen weekeinde een ‘grote wissel’ zal trekken op het imago van Lil Kleine. “Afgelopen zomer - na het incident op Ibiza - was er enige reputatieschade, maar niet op professioneel vlak. Hij was al bekend als bad boy en kwam wel weg met relationele problemen. Ik zie nu veel meer stemmen dan voorheen opgaan om hem te boycotten. Dat werpt een schaduw over het merk Lil Kleine.’’

Stil

Vanuit het kamp-Lil Kleine blijft het tot nu toe stil. De rapper zegt het vooralsnog met zijn muziek. Op het album Ibiza Stories verheerlijkt hij zijn dure gouden horloges, rapt hij over cocaïnegebruik en heeft hij het meermaals over ‘wijven’. In het titelnummer behandelt hij in omfloerste termen wat er op Ibiza is voorgevallen. ‘Ik mis mijn vrouw’ wordt afgewisseld met ‘Jij was de vrouw van mijn dromen, nu een wijf dat zeikt’. Hij lijkt ook rechtstreeks te refereren aan zijn agressie: ‘Mijn woede is jaloezie, maar bedoel het niet verkeerd’ en ‘het wordt zwart elke keer als ik mezelf verlies’.

Lil Kleine zet zichzelf voornamelijk in de rol van slachtoffer en maakt zich niet druk over negatieve aandacht. Dat past volgens (zelf)reflectie-expert Hoedemakers in het beeld van zijn brutale reactie onder het bericht over zijn taakstraf, waarin hij wijst op zijn succes. ,,Hij wil laten zien dat er ook iets positiefs te noemen is. Maar hij gaat voorbij aan het complete plaatje. Zo’n koning als hij heeft dus eigenlijk ook een hofnar nodig, die hem een spiegel voorhoudt.’’

(AD)