22 jaar 'Leftism': het bronzen jubileum van Leftfield

‘Leftism 22’ is een reissuevan het fenomenale 'Leftism' met opgeblonken versies van alle tracks én een tour die de band op zaterdagnacht 12 augustus ook op de Lokerse Feesten brengt. Op de planning: het integrale ‘Leftism’, van ‘Release the Pressure’ tot ‘21st Century Poem’.

'Dit is de plaat die in ons hoofd zat. Het grootste probleem was: hoe krijgen we ze eruit?'

Neil Barnes en Paul Daley (die er sinds 2002 niet meer bij is) gaven het genre halverwege de jaren 90 een adrenalinespuit in het hart. Samen met Underworld, The Prodigy en The Chemical Brothers vormden ze de Grote Vier van de Britse dance in die tijd. Ze werkten als eersten met gastvocalisten uit totaal verschillende disciplines: van de rapper Djum Djum (op ‘Afro-Left’) over de shoegaze-zangeres Toni Halliday (op ‘Original’) tot Johnny Rotten. Live stonden ze bekend als de luidste dancegroep ooit. In de Brixton Academy in Londen vielen er stukken uit het plafond, en één fan lag zes maanden in het ziekenhuis nadat hij in de auto ‘Leftism’ had opgezet en compleet door het lint was gegaan.

Maar het bleek vooral een helse taak om de plaat gemaakt te krijgen. Vorige maand zei Daley in The Guardian: ‘Nu hou ik van ‘Leftism’, maar destijds ging ik er tijdens het maken bijna aan onderdoor, en kon ik het daardoor lang niet meer hóren. En ondertussen bleef iedereen om ons heen maar zeggen: ‘Jullie hebben een fantastische plaat gemaakt!’ Elke dag opnieuw. Het voelde als een bombardement.’

HUMO Bij de meeste andere groepen zou het vreemd zijn om niet de twintigste maar de tweeëntwintigste verjaardag van een plaat te vieren. Bij jullie past het: Leftfield heeft nooit de conventionele weg gevolgd.

Neil Barnes «Onze timing was altijd redelijk excentriek (lachje). Na de release van de plaat destijds heeft het meer dan een jaar geduurd voor we ermee op tour gingen. Liveoptredens vonden we commerciële toegevingen, tegen de traditie van de dance in. We wilden ook niet naar Amerika: we bleven liever dicht bij onze eigen undergroundscene. We deden de dingen op het moment dat het ons uitkwam, en nooit omdat we druk van buitenaf voelden. Daar hebben we veel bijzondere kansen mee verkwanseld, en veel belangrijke mensen mee gefrustreerd.»

HUMO Ken je de uitdrukking: ‘Het ijzer smeden als het heet is’?

Barnes «Sorry, nooit gehoord.

»Het is ‘Leftism 22’ en niet ‘Leftism 20’, omdat ik in 2015 nog niet klaar was met het remasteren. Daarbij: het getal 22 past goed omdat dat het aantal songs op de reissue is: de 11 originele tracks en 11 remixes.»

HUMO Geef nog eens een voorbeeld van iets dat jullie your way deden.

Barnes «We stonden erop onze eigen remixes te doen. We werkten samen met de mensen die wíj boeiend vonden: geen enkele van de – commercieel wellicht veel interessantere – suggesties van onze platenfirma hebben we gevolgd. We vonden eerst zelfs dat we geen platenmaatschappij nodig hadden – onze eerste singles, ‘Open Up’ en ‘Release the Pressure’, waren in eigen beheer uitgebracht en dat werkte ook. Uiteindelijk hebben we toch bij Sony getekend, om een heleboel redenen. (Droog) De meeste hadden met geld te maken.»

HUMO In 1995 was ‘Leftism’ de juiste plaat op het juiste moment, maar niemand had dat zien aankomen.

Barnes «Sony dacht vooraf: als we er 30.000 exemplaren van verkopen, wordt het een succes (lacht). Niet dat ze ontevreden waren – ze vonden de plaat fantastisch – maar niemand durfde verwachtingen aan de release te knopen. De allereerste recensies waren ook niet laaiend. Niet slecht, eerder gematigd positief. Prima: er was tenminste geen opgeklopte hype, en alle succes was het gevolg van mond-tot-mondreclame. Heel organisch.

»Het beste is: die word of mouth is nooit gestopt. Er komen nog altijd twintigjarigen naar me toe die de plaat net ontdekt hebben.»

HUMO Zelfs de meeste andere producers en dj’s van die tijd begrepen jullie eerst niet.

Barnes «Ze vonden ons charlatans. Ze snapten niet waarom we geen progressive house of trance of een plaat vol breakbeats hadden gemaakt: dat was wat iedereen toen deed. Ons geluid kenden ze niet. Minstens vijf wereldbekende producers zijn me kort na de release voorzichtig komen zeggen: ‘Volgens mij is ‘Leftism’ compleet overgeproducet. Zou je het niet ’ns overdoen, maar dan, euh, anders?’ Een paar maanden later – toen duidelijk werd dat het aansloeg – draaiden ze bij.»

HUMO Al in 1993 brachten jullie de single ‘Open Up’ uit, waarin Johnny Rotten ‘Burn Hollywood Burn’ zingt. Het nummer werd – toen gebeurde dat nog – van de radio gebannen. Waren jullie daar stiekem blij om? Ook slechte reclame is goede reclame.

Barnes «Het was een ongelukkige samenloop van omstandigheden. Het refrein heeft het zinnetje ‘Take down Tinseltown / Burn down to the ground’, en dat was net in een periode dat Los Angeles zwaar geteisterd werd door bosbranden, waarbij duizenden mensen hun huis moesten ontvluchten. Ik weet niet of de ban een goede zaak was: het heeft er in elk geval voor gezorgd dat de single niet op nummer één in de hitparades is beland. Maar ook als we het allemaal op voorhand wisten, had ik er niets aan veranderd. Ik doe niet aan ‘wat als’-scenario’s. ‘Leftism’ is ‘Leftism’ omdat we nooit een compromis sloten. ‘Leftism’ is wat toen in de hoofden van Paul en mij zat. Ons grootste probleem was: hoe krijgen we het eruit?

»Johnny had de tekst zelf geschreven. Was je al opgevallen dat dat gewoon ‘Anarchy in Hollywood’ is, een jaren 90-versie van ‘Anarchy in the UK’?»

HUMO Herinner je je nog het precieze moment waarop het je begon te dagen dat jullie iets gemaakt hadden dat zou blijven?

Barnes «Ik weet dat ik het massive vond toen John Peel voor het eerst één van onze songs op de radio draaide. En ook: toen we genomineerd werden voor de Mercury Prize. We hebben ’m nog bijna gewonnen, ook. We were but a whisker away. Maar de tweede plaats is een fantastische verwezenlijking in het topjaar 1995.»

HUMO De nummer twee van de Mercury Prize wordt toch nooit bekendgemaakt?

Barnes «Het was niet officieel, maar ik hoorde achteraf dat er lang gediscussieerd is. Wij waren de surprise outsider. Niet dat het iets uitmaakt, want ‘Dummy’, de Portishead-plaat die dat jaar won, is geniaal. Geweldig jaar: ‘Maxinquaye’ van Tricky, ‘Definitely Maybe’ van Oasis, ‘To Bring You My Love’ van PJ Harvey. Dat wij daar tussen stonden, vond ik... wow! God, wow!»

HUMO Reageren de mensen nu anders op ‘Leftism’ live dan in de jaren 90?

Barnes «Ja, veel enthousiaster. Ik bedoel: wie in 2017 naar een ‘Leftism’-concert komt, kent elk woord en elke beat van elke song. Mensen weten nu wanneer er een drop aankomt: ik zie vanop het podium hoe iedereen zich schrap zet (lacht). Dat komt ook: twee decennia geleden speelden we ‘Leftism’ nooit zomaar na. De mensen waren gechoqueerd toen ze merkten dat we de plaat bij wijze van spreken live aan het remixen waren. We maakten er dub techno van. Weirde, lang uitgesmeerde versies. Wij vonden toen dat het zo hoorde, dat we daarmee trouw bleven aan onze undergroundprincipes.»

HUMO Onlangs hebben jullie uitgelegd hoe het kwam dat Leftfield in de jaren 90 bekendstond als de luidste dancegroep van het decennium: jullie vaste geluidsman was halfdoof.

Barnes (lacht) «Dat was maar één van de redenen. We hoorden natuurlijk zelf hoe luid het ging, en we vonden het goed zoals het was. Het was belachelijk en het was waanzinnig – op één van onze eerste optredens, in Gent, zijn een honderdtal mensen in het publiek halverwege het concert naar buiten gegaan. Ik geloof dat veertig fans toen nog hun geld teruggeëist én gekregen hebben (lacht). Maar het klonk nooit overstuurd. Het was góéd luid, en krachtig. Andere tijden! Die dingen gaan nu niet meer. Nu kijken mensen erop toe dat het nooit te grof wordt. Probably for good reason, too.»

HUMO Van welk optreden vonden jullie het spijtig dat er geen camera’s bij waren, omdat het een uitstekende live-dvd had opgeleverd?

Barnes «Het premièrefeest van ‘Trainspotting’ in Cannes. Mad gig. De helft van het publiek bestond uit wereldberoemde mensen. Iederéén was daar: Noel Gallagher, Elton John, Ewan McGregor, Damon Albarn, Mick Jagger... We played and we rocked it (lacht). De meesten zeiden dat ze nooit eerder iets dergelijks gehoord hadden. Op gegeven moment stak Noel zijn hoofd in één van de boxen, omdat hij in het geluid wou kruipen. En Damon Albarn zei dat, toen we ‘Storm 3000’ speelden, door de frequentie van onze speakers zijn strottenhoofd begon te vibreren. Er kwam geluid uit zijn keel zonder dat hij dat wilde (lacht).»

‘Leftism 22’ is uit bij Sony Music.

Leftfield speelt op 12 augustus op de Lokerse Feesten. Info&tickets: lokersefeesten.be