A la française, 1960-1969
Over muziek en de seksuele revolutie in Frankrijk vertelt '1967, la révolution sexuelle en chansons', dinsdag 13 februari op France 3. Le moment suprême, dachten wij zo, voor een resumé van Franse popliedjes & chansons tussen 1960 en 1969 die niet op uw iPod zouden misstaan.
1. 'Non, je ne regrette rien' - Edith Piaf, 1960
Blues à la française. Morfine, drank, paria's van mannen, bakken tragiek, en toch nergens spijt van. Non, rien de rien, non, je ne regrette rien. Bekendste nummer van Frankrijks spraakmakendste zangeres. Een grote madame in een belachelijk tenger lijfje.
- 2. 'Tous les garçons et les filles' - Françoise Hardy, 1962
Een generatie mannen - tieners toen - werd door Françoise Hardy betoverd en herstelde daar nooit meer van. U herkent ze aan de gelukzalige glimlach als u één van haar songtitels laat vallen ('Comment te dire adieu', 'Il n'y a pas d'amour heureux'). Is dinsdagavond te gast in de reportage. U kijkt toch ook?
3. 'Les bourgeois' - Jacques Brel, 1962
Om de seksuele revolutie op gang te krijgen, moest eerst afgerekend worden met het klootjesvolk. Dat gebeurde nooit smadelijker dan hier: 'Les bourgeois c'est comme les cochons/Plus ça devient vieux plus ça devient bête/Les bourgeois c'est comme les cochons/Plus ça devient vieux plus ça devient con'.
4. 'For Me Formidable' - Charles Aznavour, 1963
Zelfs Bob Dylan heeft in zijn 'Theme Time Radio Hour' al eens een streepje Aznavour gedraaid. Dylan is dan ook een fan. 'For Me Formidable' is een luchtige franglais-song: Frans en Engels worden speels door elkaar gehaspeld. Aznavour klinkt hier als de Franse Sinatra.
5. 'Dominique' - Soeur Sourire, 1963
Vaarwel onze straatgeloofwaardigheid. 'Dominique' is voor het Franse chanson wat 'Ça plane pour moi' is voor de punk: au fond een aanfluiting. En toch, we zingen het altijd weer onbeschroomd mee en worden daar dan vrolijk van. Niet zo de zuster zelf: de last van het succes, haar uittreding uit de kloosterorde en haar outing als lesbienne dreven haar naar zelfmoord. Zeldzame Belgische nummer 1 in Amerika (vier opeenvolgende weken in december '63).
6. 'Les copains d'abord' - Georges Brassens, 1964
Balsemende ode aan de vriendschap, rijkelijk met beeldspraak doorweven: 'C'étaient pas des amis de luxe/Des petits Castor et Pollux/Des gens de Sodome et Gomorrhe/C'étaient pas des amis choisis/Par Montaigne et La Boétie/Sur le ventre ils se tapaient fort/Les copains d'abord'. Vriend van de poëzie.
7. 'Amsterdam' - Jacques Brel, 1964
Live in l'Olympia. De groezeligheid van een havenbuurt - verschraalde bubbels, verslenste hoeren, donkere steegjes - onder woorden gebracht en vervolgens uitgespuwd. De voorste rijen moesten dat naar het schijnt soms letterlijk ondervinden.
8. 'La nuit' - Salvatore Adamo, 1964
De nacht brengt geen raad, de nacht brengt alleen maar meer vertwijfeling. Stelt de hits ('Vous permettez monsieur', 'Les filles du bord de mer', andere) in de schaduw. En da's straf.
9. 'La solitude' - Barbara, 1965
De eenzaamheid getoondicht. Krast in de ziel als de scherpe punt van een schroefspijker over glas. En dan komt plots, tegen het einde, heel even, die bijna onhoorbare trompet, die het allemaal nog troostelozer maakt.
- 10. 'Poupée de cire, poupée de son' - France Gall, 1965
Niemendalletje waarmee Gall in '65 het Eurovisiesongfestival won. Later zou ze wél een serieuze artieste worden. Geschreven door Serge Gainsbourg, de sater familias par excellence van de Franse muziek in die tijd.
11. 'Capri c'est fini' - Hervé Vilard, 1965
Telkens als wij dit horen, komen de Caruso, de Pavarotti én de Helmut Lotti in ons naar boven: geen verheffend luisterspel. Smartelijk verhaal over een stukgelopen relatie.
12. 'Un homme et une femme' - Francis Lai, 1966
Titelsong van de met een Gouden Palm en een Oscar bekroonde film van Claude Lelouch, gezongen door Nicole Croisille en Pierre Barouh. Toi et moi, da ba da ba da.
13. 'Contact' - Brigitte Bardot, 1967
De stoeipoes Bardot als buitenaards wezen, door een ongelukje op aarde terechtgekomen en dringend toe aan een transfusie: niet van bloed, maar van kwikzilver. Incroyable mais vrai. Bardot kon niet zingen, maar dat was haar en haar toenmalige muzikale mentor Gainsbourg een zorg. Gelijk hadden ze.
- 14. 'J'aime les filles' - Jacques Dutronc, 1967
Niet het beste nummer van Jacques Dutronc - onder meer 'Les cactus', 'La fille du père Noël' en 'Il est cinq heures, Paris s'éveille' uit die periode zijn beter - maar niemand kon de aangename kanten van het leven beeldrijker (en lijziger) bezingen dan hij. Deelt intussen al meer dan dertig jaar het bed met Françoise Hardy.
15. 'La poupée qui fait non' - Michel Polnareff, 1967
Schriel ventje met een fragiel stemmetje en één van de eerste beatniks in Frankrijk. Zijn vader werkte met Edith Piaf. Polnareff-liedjes (zie ook: het aan 'Georgia on My Mind' schatplichtige 'Love Me Please Love Me') hebben doorgaans een weemoedige, bijna smekende ondertoon. Jimi Hendrix coverde ooit deze 'La poupée qui fait non'.
16. 'Il est mort le soleil' - Nicoletta, 1967
Beklemmende torch song die uitgroeide tot het themanummer van de tragédienne Nicoletta. Strijkers en een buitelend getingeltangel meanderen rond haar indrukwekkende stem.
17. 'Réquiem pour un con' - Serge Gainsbourg, 1968
De alomtegenwoordige Gainsbourg deed het graag met iedereen, maar soms ook voor zichzelf: liedjes schrijven. Funk met bedwelmende percussie. In de clip (YouTube, 'Gainsbourg requiem') doet ook een onverstoorbare Jean Gabin mee.
- 18. 'Siffler sur la colline' - Joe Dassin, 1969
Amerikaan die in Frankrijk bleef plakken. Een fluitende mens is een gelukkige mens! Schreef het jaar nadien het onsterfelijke 'Et si tu n'existais pas', door Stijn Meuris voor Monza vertaald als 'Stel nu dat jij niet bestond'.
- 19. 'C'est extra' - Léo Ferré, 1969
Strijkers en een vrouwenkoortje bepalen de voortgang, tot de zanger kordaat orde op zaken stelt en de hoofdrol opeist. Du vrai Ferré.
20. 'Je t'aime (moi non plus)' - Serge Gainsbourg & Jane Birkin, 1969
Legendarische schandaalhit, en de ultieme consecratie van de seksuele revolutie.
Niet alle bovenstaande songs op iTunes gevonden, en u wilt tóch een cd vol downloaden om op een schijfje te branden en pakweg in de wagen te beluisteren (en route naar uw vakantiebestemming in Frankrijk)? Of u wilt van een bepaalde artiest(e) nog méér goeie songs tot de uwe maken? Geen nood, in de dertig afvallers van de oorspronkelijke long list is het ook goed graaien:
1. 'Vous permettez, monsieur' - Salvatore Adamo, 1963
2. 'Les filles du bord de mer' - Salvatore Adamo, 1965
3. 'Céline' - Hugues Aufray, 1966
4. 'Nantes' - Barbara, 1964
5. 'Ma plus belle histoire d'amour' - Barbara, 1966
6. 'Le soleil noir' - Barbara, 1968
7. 'Harley Davidson' - Brigitte Bardot, 1967
8. 'Et maintenant' - Gilbert Bécaud, 1961
9. 'L'orage' - Georges Brassens, 1960
10. 'Bruxelles' - Jacques Brel, 1962
11. 'Le plat pays' - Jacques Brel, 1962
12. 'Les vieux' - Jacques Brel, 1963
13. 'Aline' - Christophe, 1965
- 14. 'Les Champs-Elysées' - Joe Dassin, 1969
15. 'Et moi, et moi, et moi' - Jacques Dutronc, 1966
- 16. 'La fille du Père Noël' - Jacques Dutronc, 1966
17. 'Les cactus' - Jacques Dutronc, 1966
- 18. 'Il est cinq heures, Paris s'éveille' - Jacques Dutronc, 1968
- 19. 'Les romantiques' - Léo Ferré, 1966
20. 'Le telefon' - Nino Ferrer, 1967
21. 'La chanson de Prévert' - Serge Gainsbourg, 1961
22. 'Il n'y a pas d'amour heureux' - Françoise Hardy, 1967
23. 'Comment te dire adieu' - Françoise Hardy, 1968
24. 'Sous le soleil exactement' - Anna Karina & Serge Gainsbourg, 1969
25. 'Société anonyme' - Eddy Mitchell, 1964
26. 'Le métèque' - Georges Moustaki, 1969
- 27. 'Je suis sous' - Claude Nougaro, 1964
28. 'Love Me Please Love Me' - Michel Polnareff, 1966
29. 'Ame câline' - Michel Polnareff, 1967
- 30. 'La plus belle pour aller danser' - Sylvie Vartan, 1964
(cp)
