Aanslag luchthaven Kaboel: ‘Dit scenario wou president Joe Biden net vermijden’

Bij een aanslag aan de luchthaven van Kaboel zijn donderdag tientallen doden en meer dan honderd gewonden gevallen. Het Pentagon heeft bevestigd dat verschillende Amerikaanse soldaten zijn omgekomen. “Deze aanslag is een nachtmerrie voor Biden.”

Waar al enkele dagen voor gewaarschuwd werd, is bewaarheid. Bij een aanslag aan de luchthaven van Kaboel en een nabijgelegen hotel zijn donderdag meer dan 70 doden gevallen. Volgens een woordvoerder van de taliban zijn onder de slachtoffers ook buitenlanders en talibanstrijders. Er zijn zeker dertien Amerikaanse militairen omgekomen.

Het vliegveld van Kaboel wordt gebruikt voor de evacuatie van duizenden mensen die weg willen uit Afghanistan. Volgens persbureau Reuters eist de terreurgroep Islamitische Staat de aanslagen op. Amaq News Agency, het persagentschap van IS, zou dat bekendgemaakt hebben via Telegram.

Rond middernacht plaatselijke tijd werd nog een nieuwe krachtige explosie gehoord in Kaboel, meldde het Franse persbureau AFP. Over de oorzaak van de knal was gisteravond nog geen duidelijkheid. Volgens een talibanwoordvoerder die Reuters sprak ging het om het vernietigen van munitie door Amerikanen.

Gezien de chaotische situatie en de gespannen veiligheidssituatie heeft VN-secretaris-generaal António Guterres de permanente leden van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties uitgenodigd voor een crisisvergadering. Volgens diplomatieke kringen zullen de ambassadeurs van de VS, China, Rusland, Groot-Brittannië en Frankrijk maandag in New York een ontmoeting hebben met de VN-chef om de situatie te bespreken. Jens Stoltenberg, de secretaris-generaal van de NAVO, bestempelt de explosies in de Afghaanse hoofdstad als “een afschuwelijke terroristische aanval”.

Verschillende NAVO-landen, waaronder België, hebben beslist hun evacuatiemissie stop te zetten of eerstdaags af te ronden. De VS zeggen dat ze nog tot 31 augustus willen doorgaan met het evacueren van mensen. Of dat versneld zou gebeuren gezien de toestand is niet duidelijk. “De evacuatie liep al op zijn einde”, zegt professor Sven Biscop (UGent). “Dit is het scenario waarvoor gevreesd werd en dat Joe Biden net wou vermijden. De evacuatie was al versneld, net omdat het te gevaarlijk geworden was. Nog versnellen lijkt me onhaalbaar, omdat je nu eenmaal tijd nodig hebt om die hele ontplooiing van troepen en materiaal te organiseren.”

Professor David Criekemans (UAntwerpen) voorziet een grote politieke impact. “Deze aanslag is een nachtmerrie voor Biden, dit zal aan hem blijven kleven en de Republikeinse partij zal het niet nalaten dit te gebruiken.”

Uit Republikeinse hoek kwam al de reactie dat Biden ‘bloed aan zijn handen heeft’ en dat hij niet kan aanblijven. “De paradox van dit alles is dat de VS en de taliban dit samen zullen moeten coördineren.”

Criekemans vreest dat dit voorval de voorbode is voor nog meer chaos. “Ik vraag me af hoe China en Rusland ernaar kijken. Ze waren aan het applaudisseren bij de aftocht van de Amerikanen. Maar nu blijkt dat de stabiliteit er bijlange na nog niet is.” Beide landen reageerden nog niet.

“Maar ook de taliban komen hier erg verzwakt uit”, zegt Criekemans. “Ze zijn niet in staat gebleken om dit te voorkomen. Als de VS nu versneld vertrekken, is het machtsvacuüm compleet. Dat kan leiden tot nog meer chaos en mogelijk zelfs een burgeroorlogscenario.”

Ook Biscop vreest een opbod van geweld. “De taliban zullen niet toestaan dat iemand hun macht betwist.”

(DM)