Actua: Gesprek op 2: Rik Torfs

Op 12 januari stelde de Belgische Bisschoppenconferentie 'Verborgen verdriet – Naar een globale aanpak van seksueel misbruik in de Kerk' voor, een beleidsdocument met krachtlijnen die slachtoffers eerherstel willen bieden.

Daders worden voortaan berecht, uit hun gezagspositie verwijderd en aangezet om in behandeling te gaan. Ook moeten ze bijdragen in de schadevergoeding. Als het om verjaarde feiten gaat, kunnen slachtoffers een beroep doen op een arbitragecommissie en alsnog een financiële compensatie bekomen voor het leed dat hen is aangedaan.

In 'Gesprek op 2' heeft Paul Rosenmöller het met Rik Torfs over het seksueel misbruik in de kerk. Voor we de kerkjurist en CD&V-politicus naar zijn mening over het nieuwe beleidsdocument vragen, blikken we even terug op het beruchte tv-interview van Roger Vangheluwe in april van vorig jaar.

HUMO Was u even verbaasd als de rest van Vlaanderen toen u hoorde hoe Vangheluwe het misbruik van zijn neefje afdeed als 'een beetje een relatietje'?

Rik Torfs «Dat was natuurlijk krankzinnig. Ik moet zeggen dat Vangheluwe me in negatieve zin is blijven verbazen. Uit zijn allereerste mededeling konden we niet afleiden hoe oud zijn neefje was toen het misbruik begonnen was, of hoelang een en ander geduurd heeft.

»Uit het interview met VT4 bleek dan plots dat hij niet één, maar twee neefjes misbruikt heeft. Mijn verbazing steeg naarmate hij meer vertelde. Terwijl hij wellicht dacht hij dat hij er beter zou uitkomen door alles op tafel te gooien...»

HUMO Toen het schandaal pas bekend raakte, noemde u het in een dubbelinterview met Marleen Temmerman 'een drama voor zowel slachtoffer als dader'. Later noemde u Vangheluwes straf een 'flutstraf'. Kennelijk bent u na verloop van tijd strenger geworden voor de man.

Torfs «Er speelden een aantal elementen mee. Ik vind Marleen een sympathieke madam, maar op één punt ben ik het met haar oneens: zij vindt dat Vangheluwe een slecht mens is, terwijl ik nooit iemand als 'slecht mens' zal bestempelen. Ook al heeft Vangheluwe onaanvaardbare dingen gedaan: het is niet aan ons om een eindoordeel te vellen over een medemens.

»Maar in zekere zin ben ik wel strenger geworden toen alles aan het licht kwam, ja. Zijn neefje was vijf toen het misbruik begon.»

HUMO Wat vindt u van het nieuwe beleidsdocument?

Torfs «Ik blijf jurist: verjaring kun je niet met terugwerkende kracht ongedaan maken. Als de Kerk een priester om een financiële compensatie vraagt voor verjaarde feiten, en de priester in kwestie weigert, dan kun je dat juridisch gezien niet afdwingen en zal de Kerk moeten bijspringen.

»Wat mij een ideale straf lijkt, is dat de Kerk daders – ook van verjaarde feiten – uitdrukkelijk verzoekt om zélf de laïcisering aan te vragen. In principe is een priester gehoorzaamheid verschuldigd aan zijn oversten en zouden ze op die manier kunnen proberen daders tot de lekenstaat terug te brengen.»

HUMO In het debat rond kerkelijk misbruik komt het celibaat vaak ter sprake als mogelijke oorzaak.

Torfs «Uit wetenschappelijk onderzoek van de commissie-Deetman (Nederlandse onderzoekscommissie naar kerkelijk misbruik, red.) is gebleken dat het celibaat geen doorslaggevende factor is. Er zijn ook mensen die celibatair leven en niemand misbruiken.

»De machtsconcentratie in de Kerk is de hoofdoorzaak: de wetgevende, rechterlijke en uitvoerende macht zijn er in één hand verenigd, zonder enige vorm van controle, en dat leidt tot machtsmisbruik.»

HUMO De schandalen hebben uw geloof niet aan het wankelen gebracht?

Torfs (lacht) «Je schaft de democratie toch ook niet af vanwege enkele corrupte ministers? Ik ben geen fan van de paus, en sommige bisschoppen en priesters hebben grote fouten gemaakt, maar de katholieke waarden zijn onveranderd gebleven.

»Ik vind Jezus Christus een fantastische figuur: aan het kruis sterven en tweeduizend jaar later nog altijd mensen inspireren! Dan ben ik liever een aanhanger van die schijnbare loser dan van één of andere dictator.»

undefined