Drie agenten die betrokken waren bij de arrestatie van George Floyd, wijzen hun ervaren collega Derek Chauvin aan als hoofdschuldige. Die werd eerst nog verdacht van doodslag, maar aanklagers stellen nu dat hij schuldig is aan moord.
Derek Chauvin, de ex-agent die tijdens de fatale arrestatie van George Floyd in de Amerikaanse stad Minneapolis minutenlang met zijn knie op de nek van de zwarte Amerikaan drukte, moet een borgsom van 1,25 miljoen dollar (zo’n 1,1 miljoen euro) betalen om vrij te komen uit voorarrest. Die borgsom is aanzienlijk hoger dan de borgsom van 75.000 dollar (ruim 66.000 euro) voor de andere drie politieagenten die beschuldigd worden van medeplichtigheid aan Floyds dood, meldt The New York Times. Mocht de borgsom worden betaald, dan mag Chauvin onder meer de staat Minnesota niet verlaten, geen contact opnemen met de familie van Floyd en moet hij zijn vuurwapens inleveren.
Zwaar bewaakte gevangenis
In een oranje gevangenispak verscheen Chauvin voor de rechtbank via een videoverbinding. Hij verblijft in de zwaar bewaakte gevangenis in Oak Park Heights, 40 kilometer ten oosten van Minneapolis. Amerikaanse media melden dat de zitting een formaliteit is. Er zijn drie aanklachten, inclusief moord.
Chauvin wordt ervan beschuldigd niet opzettelijk de dood te hebben veroorzaakt, maar de aanklagers spreken wel van moord. Ze hebben het in het Amerikaanse rechtstelsel over ‘moord in de tweede’ graad. Daarbij heeft de dader wel de intentie om te doden, maar zonder voorbedachte rade. Er kan 40 jaar cel op staan.
Hij wordt ook beschuldigd van het veroorzaken van de dood door gevaarlijk optreden tegen anderen in een kwaadaardige gemoedstoestand zonder respect voor mensenlevens. Het gaat dan in Minnesota over moord in ‘de derde graad’. En Chauvin wordt bovendien beschuldigd van doodslag.
De 44-jarige Chauvin hield Floyd bij zijn aanhouding tegen de grond gedrukt door zijn knie op Floyds nek te drukken. Dat duurde bijna 9 minuten lang en de laatste circa 3 minuten vertoonde Floyd geen teken van leven meer. Over de precieze doodsoorzaak zijn nog onduidelijkheden mede omdat Floyd medische problemen had en mogelijk drugs had gebruikt. Maar zonder de ruwe aanhouding was hij nog in leven geweest.
Chauvins drie collega’s worden vervolgd voor medeplichtigheid omdat ze niet ingrepen, terwijl de arrestant om adem smeekte. De drie wezen in hun eerste rechtbankzitting vooral beschuldigend naar Chauvin, de meest ervaren van de betrokken politiemannen. Hij was al negentien jaar agent en trainde beginnelingen.
‘Wat kan mijn cliënt anders dan volgen wat de trainingsagent zegt?’ vond de advocaat van Thomas Lane, een beginner die aan zijn vierde dag als voltijds agent was begonnen toen hij bij de arrestatie van Floyd uitkwam. Ook Alexander Kueng, een tweede betrokkene, was pas een paar dagen fulltime agent.
Volgens de aanklacht vroeg agent Lane tweemaal of hij Floyd op zijn zij zou moeten rollen, en kapte Chauvin dat af. Lane zou in de ambulance nog geprobeerd hebben Floyd te reanimeren.
De straat op
De dood van Floyd leidde tot een golf aan protesten tegen politiegeweld en racisme, ook buiten de Verenigde Staten. Mensen over de hele wereld gingen de afgelopen weken de straat op om hun ongenoegen te uiten over raciale ongelijkheid en politiegeweld. Dat leidde ook tot plunderingen.
Voor miljoenen mensen is de dood van Floyd als gevolg van keihard optreden van blanke politieagenten, de druppel die de emmer doet overlopen. Betogers zijn in hun gedachten niet alleen bij George Floyd, maar ook bij alle voorvallen die henzelf of anderen in hun nabije omgeving zijn overkomen.
Afschaffen politie
De massademonstraties hebben in de VS een debat op gang gebracht over de financiering van politiekorpsen. ‘Defund the police’, scandeerden deelnemers aan de protesten de afgelopen dagen – schrap de politiebudgetten.
Het gaat de meeste activisten niet letterlijk om het afschaffen van de politie. Ze willen vooral korpsen radicaal anders inrichten. Zo zou minder geld moeten gaan naar militaire uitrusting voor agenten, en meer naar sociale programma’s voor onder meer onderwijs en mentale gezondheid. Nu worden vaak gewapende agenten ingezet bij problemen met bijvoorbeeld dakloosheid of geweld onder jongeren.
Nieuw systeem
De gemeenteraad van Minneapolis beloofde inmiddels om het politiekorps te ontmantelen en een vervangend veiligheidssysteem op te bouwen. Hoe dat eruit gaat zien is onduidelijk. ‘Op dit moment geeft ons politiekorps onze gemeenschap geen veilig gevoel,’ vond raadsvoorzitter Lisa Bender.
Burgemeester Jacob Frey is het er overigens niet mee eens. Hij wil ‘diepe, structurele hervorming’ van de politie, maar zonder het hele korps op te doeken. Frey werd uitgejouwd door demonstranten. In New York en Los Angeles beloofden burgemeesters geld van de politie over te hevelen naar sociale diensten.
De politiechef van Washington, Peter Newsham, waarschuwde dat korten op de politie juist geweld in de hand kan werken. ‘Als je de politie onvoldoende budget geeft, heeft dat impact op de training, het in dienst nemen van mensen, de mogelijkheden om goede leiders te ontwikkelen,’ zei hij tegen lokale media.
De regering-Trump verzet zich tegen herinrichting van politiebudgetten. Zowel de Amerikaanse minister van Justitie als de minister van Binnenlandse Veiligheid zeiden in interviews dat ze niet geloven dat racisme in het politiesysteem zit. De president zelf herhaalde op Twitter dat hij ‘orde en recht’ wil.
(AD)
