Agenten worden niet vervolgd voor dood Lamine Bangoura: ‘Ze willen de waarheid verbergen’

Een doofpot en een groot onrecht: zo kijkt de familie van Lamine Bangoura naar de beslissing om acht agenten niet te vervolgen. Bangoura overleed door verstikking bij een politietussenkomst.

‘Amper twee minuten heeft het geduurd om te zeggen dat justitie de acht agenten niet gaat vervolgen. Dat beneemt me de adem en maakt me razend.’

Jean-Pierre Bangoura (59) kan twee dagen na de uitspraak van de raadkamer in Kortrijk nog niet geloven dat er meer dan twee jaar na de dood van zijn zoon Lamine Moïse geen proces komt. Op de salontafel voor hem liggen de mappen met het dossier. ‘De wetsdokters zeiden toch dat mijn zoon is overleden aan verstikking, tijdens die politie-interventie?’

Op 7 mei 2018 gaat een gerechtsdeurwaarder, vergezeld van een slotenmaker en enkele agenten naar de Mezenstraat in Roeselare voor een uithuiszetting. Lamine Bangoura is de sociale huisvestingsdienst meerdere maanden huur verschuldigd. De 27-jarige doet niet open. Ze forceren de deur en treffen hem binnen aan, slaperig en in een deken gewikkeld. Bangoura is op zondag uit geweest met vrienden.

Hoe langer de uithuiszetting duurt, hoe minder slaperig de man is. De agenten vragen Bangoura om het huis te verlaten, maar tevergeefs. Zijn hond boezemt de agenten angst in en meermaals verschijnt Bangoura zwaaiend met een steakmes. Hij zou onder invloed zijn van drugs. De agenten roepen versterking in en zijn intussen met acht. Omdat ze niet doordringen tot Bangoura beslissen ze hem te arresteren.

Bangoura is geagiteerd en verzet zich hevig. Hij spartelt en spuwt. Met handboeien, colsonbandjes en de wapenstok proberen ze hem te immobiliseren. Ze bellen een ambulance voor een kalmeringsmiddel. Intussen brengen ze een spanriem aan rond zijn middel. Een agent zit op Bangoura. Zodra de ambulanciers zijn aangekomen, vragen die om de spanband rond zijn middel te verwijderen. Op dat moment heeft Bangoura nog amper pols. Even later is hij dood, volgens de wetsdokters door ‘restrained asphyxia (verstikking collaps) bij een gefixeerde persoon in een geagiteerde toestand’.

‘Hij is gestikt, net als George Floyd’, zegt zijn vader. Hij veert recht uit de zetel, zet een knie op het dossier op de salontafel. ‘Zo zaten ze op hem, zoals bij Floyd.’

De familie had een prominente plaats op de trappen van het Justitiepaleis in Brussel bij de betoging van Black Lives Matter. Zussen Esther en Marie-Claire proberen op sociale media hun broer in de aandacht te houden.

In tegenstelling tot bij George Floyd is hier van vervolging geen sprake. In zijn korte verklaring stelde de voorzitter van de Raadkamer in Kortrijk dat de agenten blijk hebben gegeven ‘van zeer veel geduld en een beheerste aanpak. De aangewende dwang lijkt op geen enkel ogenblik buitenproportioneel te zijn geweest. Er kan niet besloten worden dat er een foutief politioneel optreden was.’

Het geweld dat de agenten gebruikten was ‘in overeenstemming met de aangeleerde en aanvaarde principes (…) Eveneens was het (...) proportioneel ten opzichte van het door het slachtoffer gegenereerd geweld.’

De familie Bangoura begrijpt niet dat een eenvoudige uithuiszetting, zondere criminele feiten, kan leiden tot de dood door ‘proportioneel geweld’.

‘Proportioneel geweld maakt deel uit van het politieambt’, zegt Thomas Vandemeulebroucke, advocaat van een van de agenten. ‘Op een bepaald moment moeten die agenten iets doen tegen de wil van die man. Als hij zich verzet, en onder invloed was, met een verhoogde hartslag en minder zuurstof in het bloed, dan kan de combinatie van de vastzetting en de verhoogde adrenaline leiden tot ongewenste gevolgen.’

De advocaat zegt ook dat hij opgelucht is dat ‘de lijdensweg voor de agenten en hun familie eindelijk is afgelopen’, een uitspraak die bij de familie Bangoura in het verkeerde keelgat schiet. ‘Mensen zien die agenten als een soort Robocops, maar die mensen hebben ook een gezinsleven’, zegt Vandemeulebroucke. ‘Voor hen is dat zeer zwaar om te dragen.’

Doofpotoperatie

Voor activist Yassine Boubout, betrokken bij het platform Stop Etnisch Profileren, maakt de zaak-Bangoura duidelijk waarom mensen in België de straat op trekken.

‘Dit symboliseert het wantrouwen tegen politie en justitie’, zegt Boubout. ‘Ieder van ons kent een verhaal van iemand die voor de rechtbank moest verschijnen voor iets banaals, en hier heb je dan agenten die volgens een autopsie deels verantwoordelijk gesteld worden, maar niet eens voor een rechter moeten verschijnen. Dat het parket de buitenvervolging vroeg, is waarom mensen denken dat agenten beschermd worden en er een structureel probleem is.’

De familie gaat in beroep tegen de beslissing. Dat er niet eens een proces zou komen, doet het voor de familie lijken op een doofpotoperatie, die al begon bij de interventie zelf. Wie toen beelden probeerde te maken met de gsm, moest daar van de agenten mee stoppen. De agenten zelf zijn pas een maand nadien verhoord.

‘Waarom kregen we bij de lijkschouwing enkel het gezicht van Lamine te zien?’ vraagt zijn vader. ‘Omdat hij letsels had op zijn lijf? Ze willen de waarheid verbergen.’ ‘Wij willen een confrontatie met de agenten’, zegt moeder Marthe Millimono (55). ‘Oprechte excuses moeten mogelijk zijn.’

Hun zoon is nog altijd niet begraven. Het OCMW wil niet tussenkomen in de kosten om het lichaam vrij te geven uit het mortuarium. Die zouden al zijn opgelopen tot meer dan 15.000 euro.