'Alleen Elvis blijft bestaan': Jan Eelen

Vrijdagavond begint op Canvas de tweede reeks van ‘Alleen Elvis blijft bestaan’, dat met gasten als Guy Mortier en Wouter Vandenhaute ook dit jaar een ijzersterke affiche heeft. De eerste aflevering met regisseur Jan Eelen – de man die ons ‘In de gloria’, ‘Het eiland' en ‘De ronde’ schonk – belooft alvast een vliegende start: 'Ik laat fragmenten zien waar ik zelf van heb gepikt.'

‘Ik hoop dat Thomas zijn hoofd er goed bijhoudt, want ik ben een warrige prater,’ zegt Eelen (43). Vorig seizoen stond hij al op de longlist, pas nu zegde hij toe. ‘Het mag van mij zelfs langer duren dan anderhalf uur. En dat het live is, bevalt me: dat maakt het spannend.’

HUMO Heb je lang moeten nadenken over de keuze van de fragmenten?

Jan Eelen «Ja, er kruipt veel meer tijd en werk in dan je denkt. Je kunt geen vijftien humorfragmenten of zes films kiezen: het is heel de tijd schiften en afwegen. Uiteindelijk is het een combinatie geworden van memory lane en dingen die mij beïnvloed hebben, of waar ik ronduit van heb gepikt (lacht).»

HUMO Vertel, waarvan heb je zoal gepikt?

Eelen «Allee, ja, niet echt gepikt. Ik ben een grote fan van Alan Partridge, het typetje van de Britse komiek Steve Coogan. Zijn tv-reeks heb ik dus nog een keer bekeken. En zo ben ik bij Partridge enkele scènes tegengekomen waarvan ik dacht: godverdomme, ik heb er dit en dat aan veranderd, en dan zijn ze in ‘In de gloria’ terechtgekomen. Maar ik zal het vrijdagavond wel allemaal uitleggen, want ik noem het liever, eh, camoufleren (lacht).

»Sommige fragmenten blijken ook heel duur. De uitzendrechten van het optreden van U2 op Live Aid, bijvoorbeeld: onbetaalbaar, die kosten even veel als het programma zelf. Canvas is nog aan het onderhandelen met het management van de groep – hopelijk lukt het.»

HUMO Waarom wil je dat fragment er graag bij hebben?

Eelen «Ken je het niet? Echt fantastisch, hoor. Ze spelen ‘Bad’, en op een gegeven moment krijgt Bono het in zijn kop om in het publiek te springen en er een vrouw uit te halen. Dat blijkt nogal ingewikkeld, met veel geklungel en geklooi, en vooral: het blijft maar duren, op een moment dat er miljoenen mensen aan het kijken zijn. Maar dan begint hij met dat meisje te slowen: ongelooflijk mooi om te zien, alsof hij met dat gebaar het hele publiek omhelst. Achteraf bleek The Edge razend: de hele groep kon Bono meer dan tien minuten niet zien, en ze wisten niet of ze nu moesten doorspelen of stoppen. Kwam er ook nog eens bij dat ze daardoor hun grote hit ‘Pride (In the Name of Love)’ niet hadden kunnen spelen. Bono dacht zelf ook dat hij het voor iedereen om zeep had geholpen, hoor, terwijl dat hét moment van de dag werd. Ik was zestien jaar; dat mijn toenmalige favoriete groep zoiets deed, maakte een geweldige indruk.»

HUMO Blijft het jeugdsentiment doorwegen?

Eelen «Toch wel. Ik vond het plezant om alles te moeten reconstrueren, en dat is ook één van de redenen waarom ik ‘ja’ heb gezegd. Het verplichtte me om aan ons ma te vragen: waarom heb je me toen ik elf jaar was, meegenomen naar die film? Achteraf blijkt het om een heel andere reden te zijn dan ik dacht, maar wel een goeie.»

HUMO Volgens de makers komen we een hoop over jou te weten, over je jeugd in het bijzonder. Geef je veel van jezelf prijs?

Eelen «Diepe zielenroerselen zoals bij Griet Op de Beeck vorig jaar moeten ze van mij niet verwachten. Ik heb de afleveringen met haar en Marc Didden herbekeken. Didden was het andere uiterste: geweldig boeiend maar hij is eigenlijk een onderwijzer die anderhalf uur lesgeeft (lacht). Ik vermoed dat ik ergens tussen die twee in zal zitten. Al denk ik er ook niet zo hard over na, ik wéét waarom ik een bepaald fragment heb gekozen. Het is enkel opletten dat ik niet zeg dat ik ook nog dit of dat had kunnen nemen, of zelfs liever iets anders had gezien. Ja, dat kan ik best nu al in mijn kop steken (lacht).

»En over mijn jeugd: er zit een Panorama-reportage in, over de skinheads in Leuven, halverwege de jaren 80. Ik ben van de streek, en dat waren mannen die wij gewoon kenden. Het was ontluisterend om dat opnieuw te zien: voor de dingen die zij daar zeggen, steken ze je nu meteen in den bak.»

HUMO Thomas Vanderveken zal je ook vraagtekens voorschotelen: fragmenten die je niet zelf hebt gekozen. Kan dat systeem je bekoren?

Eelen «Als dat betekent dat ik één van mijn favoriete fragmenten niet kan laten zien, heb ik er niet zoveel zin in. Ik heb er hard naar gezocht, wat zou ik dan op een vraagteken zitten drukken. Maar als zij dat graag willen, zal ik het wel een keer doen.»

De ideale werkgever

HUMO Je bent één van de last men standing bij Woestijnvis. Ook daar zal het gesprek vermoedelijk over gaan.

Eelen «Thomas mag vragen wat hij wil. Over alles. Ik zal wel zeggen wat ik ervan denk. Waarschijnlijk iets heel stoms, wat ik daarna weer zal mogen rechtzetten (lacht).»

HUMO Waar ben je op dit moment zelf mee bezig?

Eelen «Ik ben aan het schrijven, twee dingen door elkaar. Er zit een tv-reeks bij, ja. Maar ik probeer deze keer alles te spreiden, anders wordt het weer een olifantendracht; het mag me niet opnieuw drie jaar van mijn leven kosten. Als we volume willen produceren, moeten we het anders aanpakken. Want behalve ‘Vermist’ is er geen fictie op VIER, hoog tijd dus dat we er werk van maken. Ik denk ook dat VIER er de ideale zender voor is: als je ziet wat er allemaal kan met ‘De ideale wereld’ en hoe we daarmee wegkomen, ja, dan hoef je dat enkel nog te vertalen naar fictie. Wij kunnen alles doen wat VTM niet wil en de VRT niet mag (lacht).»

HUMO Aan je enthousiasme te horen, blijf je erin geloven.

Eelen «Zagen en klagen helpt niks. Het succesverhaal dat iedereen in gedachten had, is niet direct gelukt en daarmee had niemand op voorhand rekening gehouden. Je kunt dan drie dingen doen: weglopen, je kop laten hangen of proberen er toch iets van te maken. En terugvechten heeft ook iets, hoor. Trouwens, winnen kenden we toch al. Dat ‘De ideale wereld’ er is, betekent veel: voor een zender die zo’n uniek programma maakt, wil ik werken.»

HUMO Raakt het jou als er opnieuw mensen vertrekken?

Eelen «Natuurlijk, want het gebeurt helaas zelden op een propere manier (zucht). Kijk, we zijn met VIER begonnen en hebben vooraf gezegd dat we het twee, drie jaar zouden geven om het op te bouwen – dan moet je dat ook doen, vind ik.

»Eigenlijk vond ik het ook ongelooflijk boeiend om te zien hoe iedereen bij Woestijnvis omging met die tegenslag: er waren er die zo zot werden als een patat, anderen kropen in een hoekje of waren voortdurend negatief en nog anderen stapten op. Ach ja.»

HUMO Tot slot: ook jouw programma’s inspireren. Sketches van ‘In de gloria’ zoals ‘den draad’ of ‘de bungeesprong’ raken via YouTube zelfs over heel Europa bekend. Besef je dat je zelf ook de jongere generaties hebt beïnvloed?

Eelen «Vooral ten tijde van ‘Vaneigens’ kreeg ik veel reacties: het was het laatste tv-moment voor de kinderen gingen slapen, en het hele gezin keek er samen naar. Bij ‘In de gloria’ had je al een iets ouder publiek. Maar de meeste complimenten krijg ik nog altijd voor ‘Het eiland’ – of ‘Het eilandje’, zoals ze hier in Antwerpen zeggen (lacht).»