de schade van de klimaatverandering
Alpinist Tist Liekens: ‘Mijn grootste vrees is dat ik tot de laatste generatie alpinisten behoor. Na ons is het gedaan’
Na de dodelijke waterbom in de zomer van 2021 wordt de impact van de klimaatverandering almaar duidelijker: hittegolven, zachte winters en eindeloos gekrakeel over stikstof, groene stroom en de hordes klimaatvluchtelingen die ons vanuit dorre oorden zullen besluipen. Steeds meer landgenoten ondervinden de opwarming van de aarde nu al in hun dagelijkse beroepsbezigheden. Het maakt hen ongerust, in die mate zelfs dat sommigen radicaal van aanpak veranderen: ‘Mijn werk is een microscopische druppel op een steeds hetere plaat, maar elke druppel helpt.’
Tist Liekens (21) was 17 toen hij met zijn schooldirectrice een deal sloot: hij mocht tien weken lang elke donderdag spijbelen voor het klimaat.
TIST LIEKENS «Ik heb meegelopen in bijna elke klimaatmars. Dat had wel een impact op hoe ik me voelde, op den duur sliep ik er niet van. Eén keer heb ik zelfs gedroomd over de klimaatverandering, en in mijn droom werd ik wakker met de gedachte: oef, het was maar een droom. De mensheid zou zichzelf toch nooit zo kapotmaken? Ik kan je verzekeren, het was behoorlijk pijnlijk toen ik daarna écht wakker werd en tot het besef kwam: fuck, de klimaatverandering is écht (lacht). Nu kan ik dat gevoel al veel makkelijker van me afzetten.»
HUMO Zit je studie biologie daar voor iets tussen?
LIEKENS «Ik wist al sinds de lagere school dat ik biologie wilde studeren, maar wellicht heeft mijn bezorgdheid om het klimaat wel meegespeeld. Als ik mijn steentje kan bijdragen, dan wel met biologie.
»Nu zit ik in mijn eerste masterjaar. De klimaatverandering komt in bijna elk vak ter sprake: wat wetenschappers weten over de mogelijke impact, of wat ze dénken te weten, want zo eenvoudig zijn die voorspellingen niet.»
HUMO In je hobby is de impact wel duidelijk: jij doet aan alpinisme.
LIEKENS «Al van jongs af ga ik elk jaar met mijn ouders naar de Oostenrijkse bergen. Enkele zomers geleden heb ik me ingeschreven voor een cursus alpinisme. Ik kan moeilijk beschrijven hoe het voelde toen ik voor het eerst op een gletsjer stond: kilometers in de omtrek niks dan ijs, en onder je voeten water dat al duizenden jaren is bevroren. Je voelt dat dat ijs lééft. Af en toe is er een trilling en dan weet je: er is weer een stuk afgebroken en naar beneden gevallen.»
MEER GETUIGENISSEN:
Psychologe Claire Joassart: ‘Ik zal mensen met klimaatangst nooit tegen beter weten in geruststellen, ik weet best dat ze gelijk hebben’
Imker Luce Buschman: ‘Als je vroeger naar het Zuiden reed, plakte je voorruit vol met insecten. Nu is het al veel als je er vijf verzamelt’
Bosbeheerder Simon De Smedt: ‘Door de droge zomers gaan ook oude bomen nu razendsnel kapot. Dat doet pijn, ja’
Hovenier Thomas Boudry: ‘Wie een proper gazonnetje wil, zal daarin moeten investeren. Anders hou je enkel een dorre woestijn over’
HUMO Nu leg je de vinger op de wonde.
LIEKENS «Precies. Toen ik een paar jaar geleden aan die cursus deelnam, was er een ijsmuur van een meter of tien aan de voet van de gletsjer. Die moest je beklimmen voor je verder kon. Vorig jaar was die muur opeens verdwenen: alles was gesmolten. Dat was heel confronterend.
»Ik ben nu instructeur en neem beginnende alpinisten mee de gletsjer op, maar zij krijgen daar lang niet hetzelfde te zien als ik een paar jaar geleden. Vorig jaar raakten we niet eens meer op de verste toppen: er lag gewoon niet genoeg sneeuw, ook al zit je daar op meer dan 2.800 meter hoogte.»
HUMO De lokale overheid probeert het smelten van de gletsjers af te remmen.
LIEKENS «Ze proberen het ijs ’s zomers te beschermen door witte doeken over de gletsjer te leggen, maar volgens mij brengt dat weinig zoden aan de dijk. Mijn grootste vrees is dat ik tot de laatste generatie alpinisten behoor. Na ons is het gedaan.»
HUMO Dat klinkt gek uit de mond van een 21-jarige.
LIEKENS «De bergen zijn mijn leven, maar ik besef dat ik mijn passie niet zal kunnen doorgeven aan mijn kinderen. Het gaat gewoon te snel. Gaan we tegen het einde van de eeuw naar een opwarming van meer dan 2 graden, dan blijft er in de hele Alpen geen gletsjer meer over om te beklimmen. Het is triest, maar het is zo.»
HUMO En toch klink je niet helemaal moedeloos.
LIEKENS «Ik probeer te doen wat ik kan. Misschien vallen de gletsjers niet te redden, maar ik leg me niet zomaar neer bij de klimaatverandering.»
HUMO Weet je al wat je wilt doen met je diploma biologie?
LIEKENS «Ik denk dat ik het in de richting van natuurbeheer ga zoeken. Er zit veel potentieel in moerassen en veengebieden. Bij ons zijn die erg beschadigd, maar als we erin slagen ze te herstellen, dan kunnen ze méér koolstofdioxide opslaan dan onze bossen.
»Ik ben van mening dat we alles moeten proberen wat in onze macht ligt. Ik ben vegetariër, gebruik zo vaak mogelijk het openbaar vervoer en vlieg niet. Binnenkort moet ik voor mijn masterproef naar Zweden – ik doe onderzoek naar de verspreiding van invasieve plantensoorten langs wandelpaadjes. Mijn medestudenten en promotor gaan met het vliegtuig, ik neem de trein.»
