Als er ooit een spin-off van ‘De mol’ wordt gemaakt, dan mag die van ons ‘Jens van Ieper’ heten

‘Zot seizoentje, hé?’, zei Bert tegen Toon in de coulissen van Paleis 12, vlak voor de start van de finale van ‘De mol’, en wie zijn wij om een man die dagelijks bomen opereert tegen te spreken. Maar de waanzin van de afgelopen weken kon de traditionele compilatieaflevering toch niet echt vatten.

Natuurlijk valt er over de terugblik waarmee ‘De mol’ ieder jaar een week na de ontknoping afsluit meestal weinig te vertellen. De kandidaten vallen elkaar weer in de armen en halen herinneringen op, en er wordt getoond hoe en waar er gesaboteerd is, wat vooral interessant is voor de mensen die week na week driftig zitten te noteren in een zelfgemaakt mollenboekje, een bevolkingsgroep waartoe wij, trotse bezitters van een tien op tien als het gaat over op een volledig verkeerd spoor te zitten, niet behoren. Deze keer kon je echter wel verwachten dat er in de aflevering wat te beleven zou zijn, na het meest tumultueuze seizoen televisie sinds die keer dat Tim in ‘Temptation Island’ besloot dat Deborah toch niet de vrouw van zijn leven was. Maar dat viel tegen: de blessures waardoor Nele en Anke noodgedwongen het programma moesten verlaten, kwamen niet of nauwelijks ter sprake en over de molwissel halverwege leerde je weinig bij dat Uma en Philippe niet eerder in interviews hadden verteld. Vooral de blik achter de schermen ontbrak: wij hadden bijvoorbeeld wel willen zien hoe de makers reageerden toen ook Anke in de ziekenboeg belandde en ze alles nog eens moesten omgooien, maar het gevloek dat tot in Madrid te horen moet zijn geweest, werd netjes buiten beeld gehouden.

Gelukkig werd de terugblik van de overbodigheid gered door enkele leuke fragmenten. We leerden, dankzij een kort gesprek tussen Alexander De Croo en Philippe, dat onze premier eveneens praat in zijn slaap en dat hij van zichzelf vindt dat hij geen goede mol zou kunnen zijn - die rol is natuurlijk eerder Georges-Louis Bouchez op het lijf geschreven. Nog een weetje: zowel Yens als Sven heeft tot helemaal op het einde getwijfeld over wie de saboteur in hun midden was en beiden zijn bij de slotvragen tijdens de liveshow nog geswitcht, wat voor de argeloze kijker thuis toch een hart onder de riem is. Maar vooral het stukje over de terugkeer van Jens, de enige die - weliswaar kort - twee seizoenen van ‘De mol’ heeft meegemaakt, leverde vermakelijke televisie op. De ‘boemsjakelak’ van de fotografe en de taxichauffeur in een Spaanse villa, zijn bewondering voor de stielman die al freezend en schilderend de vrijstelling in de koekoeksklok heeft verstopt: als er ooit een spin-off van ‘De mol’ wordt gemaakt, dan mag die van ons ‘Jens van Ieper’ heten.

Een oordeel over heel het afgelopen seizoen is niet eenvoudig, omdat het zo moeilijk te vergelijken valt met de vorige en er zich over wat begon als een feestelijke editie vol knipoogjes naar het verleden al snel donkere wolken samenpakten. In tegenstelling tot de voorbije jaren is ‘De mol’ nooit echt in een ‘flow’ geraakt en de spanning kon niet zo efficiënt worden opgebouwd als voorheen: ook voor een ijzersterk format als dit zijn twee gedwongen exits en een wissel die ervoor zorgt dat de helft van de afleveringen een stuk minder betekenis krijgen er te veel aan. Dat neemt niet weg dat er duidelijk nog steeds geen enkel programma is waar zo hard en zo diep over nagedacht wordt, van de casting die ver boven die in vergelijkbare reality-tv uitsteekt tot de nogal belachelijke tips over de saboteur die in de uitzendingen worden verstopt. Er zit gelukkig nog altijd leven in ‘De mol’, zelfs na een seizoen waarin de makers duizend doden moeten zijn gestorven. Alleen de liveshow in de finale, een tang op een voor de rest van alle poten en oren voorziene varken, hoeft niet per se terug te keren.