Als Hitchcock ooit een videogame had gemaakt was het dit fascinerende ‘Twelve Minutes’

In videogame Twelve Minutes komt je spelerpersonage erachter dat momenten van de waarheid zich niet altijd netjes laten aankondigen. Dat een ongenode gast ze, op een doordeweekse avond, letterlijk aan je voordeur kan brengen. Bovendien moet je protagonist, in deze fascinerende mix tussen een klassieke adventuregame à la ‘Monkey Island’, een Hitchcockiaanse thriller en ‘Groundhog Day’, zo’n moment tot in de eeuwigheid opnieuw beleven. Tenzij hij – of liever: jij - de noodlottige keten van gebeurtenissen doorbreekt.

Stel: je bent de mannelijke helft van een koppel jonge tweeverdieners. Je woont in een grootstad met achterlijk hoge vastgoedprijzen, zo blijkt tenminste uit de nogal benepen omvang van jullie appartementje. Je bent niet alleen onderbetaald maar ook overwerkt, want je diner heb je alweer snel op kantoor moeten binnenwerken. De avond biedt nog één klein lichtpuntje: vrouwlief, wat eerder thuis, heeft je favoriete dessert gemaakt. Het is vooral om je straks rustig aan tafel iets te kunnen vertellen, besef je echter al snel. Iets belangrijks. Iets – zo lijkt ze tenminste te hopen – heuglijks, ook.

Maar nèt nadat het Gesprek met de grote G is ingezet, wordt er op de deur geklopt. Een louche kale knakker met een ringbaardje en een stem die verdacht veel lijkt op die van acteur Willem Dafoe stormt jullie woning binnen, zichzelf uitgevend voor flik. Hij arresteert jullie, boeit jullie allebei met de handen op de rug, en begint je vrouw vervolgens te ondervragen over de moord op haar vader. Je zet, ondanks je penibele positie, wat te vaak een grote muil tegen hem op, waardoor zijn aandacht plotseling naar jou verschuift en hij snel korte metten met je maakt: hij klemt zijn gehandschoende tengels om je strottenhoofd en knijpt je het licht uit de ogen. Ook een goeienavond!

Groundhog Day, dus…

Maar dan kom je, naar adem happend, weer bij, en komt je geliefde de woonkamer binnengewandeld alsof er niets is gebeurd. Dat game over-momentje van zonet was namelijk nog maar het begin van Twelve Minutes, een videogame in vogelperspectief waarin je keer na keer datzelfde rampspoedige theaterstukje moet doorlopen, vanzelfsprekend met de bedoeling om uiteindelijk de tijdlus te doorbreken.

Dat begint natuurlijk met een hoop trial and error: plotse lumineus gevonden plannen vallen ook snel weer af. Grijp ik dat keukenmes van het aanrecht om in het lijf van de boosdoener te planten? Nee, want onze ongewenste gast weert je aanval kundig af. Doe ik de deur op slot, knip ik de lichten uit, en versteken we ons in de badkamer? Neen: hij weet dat jullie thuis zijn, en schopt vrolijk beide deuren uit hun hengsels. Ren ik gewoon de woning buiten? Nope: dat is nog de snelste manier om weer bij af te geraken.

Al snel besef je dat er maar één ding op zit: de op repeat staande twaalf minuten zelf in handen nemen, en à la (die referentie moést natuurlijk inmiddels eens vallen) Groundhog Day op zoek gaan naar informatie die je na de volgende reset kunt gebruiken om subtiele veranderingen in de gebeurtenissen aan te brengen. Zo ga je natuurlijk eerst op zoek naar manieren om je geliefde duidelijk te maken dat jullie allebei in een tijdlus zijn verzeild geraakt. En wie kun je drogeren met de slaappillen in het medicijnkastje?

Je zou kunnen denken: zoiets wordt misschien wel heel snel heel saai. Maar dat valt reuze mee: de game draait de klok op bepaalde momenten handig door, en er schuilt iets fascinerends in de soms ingrijpende gevolgen die maar één kleine ontdekking kan hebben. Ook zit er veel voldoening in de manier waarop je langzaamaan greep krijgt op de gebeurtenissen, en je op een bepaald moment zelfs zo bedreven wordt in het spel dat je meerdere verschillende tijdlussen alternerend in gang zet om achter cruciale informatie te komen.

Hitchcock

Sommige van je plannetjes zullen zo meticuleus moeten worden getimed dat het een beetje frustrerend wordt, en consolespelers zullen de manier waarop je objecten met elkaar verbindt via de controller knap vermoeiend vinden. Ook schieten er hier en daar dialoogkeuzes over die niet meer noodzakelijk inhaken op de gebeurtenissen, wat de bedoeling van Twelve Minutes – een soort speelbaar theaterstuk – wat in elkaar doet zakken. Tegen het einde komt er ook nét iets te veel verhaalexpositie bij elkaar, waardoor je wordt overspoeld door een golf van geleuter.

Maar dat zijn zeldzame valse noten in een verder capabel stuk schermvertier, een home invasion thriller naar de traditie van films als ‘Funny Games’, ‘Panic Room’, ‘You’re Next’ of ‘Dial M for Murder’. Die laatste, een cinemaklassieker van grootmeester Alfred Hitchcock uit 1954, halen we er niet alleen bij om op te scheppen met onze eruditie: stel dat Hitchcock ooit een klassieke adventuregame à la Monkey Island (1990) zou hebben gemaakt, dan zou die wellicht niet enorm verschillen van Twelve Minutes.

Aan cinematische elementen als de belichting, de tijdloze inkleding van het appartement en de plotse felle strijkeraanslagen in de soundtrack wanneer er iets cruciaals gebeurt, valt af te leiden dat gamemaker Luis Antonio zijn filmklassiekers kent – met die van Hitchcock op kop. Bovendien injecteren karakteracteurs James McAvoy en Daisy Ridley, die het jonge koppel vertolken, een ingetogen geloofwaardigheid in hun stemmenwerk.

Menselijke psyche

Maar het knappe aan Twelve Minutes is dat de conventies van videogames én die van bepaalde films vaardig werden ingezet om iets méér te serveren dan alleen een prettig spelende game. Na een lus of dertig moet je je hoofdpersonage een paar morele grenzen helpen overschrijden, en de uiteindelijke clou van de plot duikt dieper in de duisterste gewelven van de menselijke psyche dan je noodzakelijk zou willen gaan. Antonio speelt, tegen het einde, ook op een verrassende manier met de automatische veronderstellingen die je als speler van eender welke game koestert over de identiteit van je protagonist. Het is niet omdat je zonet een uur of vijf lang de besturing over zo’n personage in je knuisten hebt gehad, dat je hem ook noodzakelijk kènt. Evenmin als – zo lijkt de plot van Twelve Minutes te willen zeggen - wanneer je er al enkele jaren mee samenleeft.

Twelve Minutes is uit voor Xbox en pc.