‘Als ze Kompany ontslaan, is het revolutie.’ Het gevecht om Anderlecht

Vincent Kompany houdt in de competitie aardig stand met het piepjonge Anderlecht, maar de club is virtueel bankroet, en als ze straks weer geen Europees voetbal speelt, oogt de toekomst somberder dan ooit. Toch is er hoop. Hoe moet het verder? Humo sprak met een ex-trainer, een supporter en een insider: ‘Marc Coucke zal Anderlecht niet failliet laten gaan: hij heeft er zelf te veel bij te verliezen.’

DE EX-TRAINER: ‘PROCES OF EXCUUS?’

Ariël Jacobs is vijf seizoenen coach van RSC Anderlecht geweest, en heeft twee landstitels en een beker gewonnen. Hij vindt paars-wit een ernstige kandidaat voor play-off 1.

ARIËL JACOBS «Ik zie ze nog tweede of derde worden. Veel ploegen blijken onverwacht aan elkaar gewaagd te zijn, waardoor iedereen punten verliest en Anderlecht hoog in het klassement staat. Tegen Charleroi waren ze goed, maar Charleroi was erg zwak. Nu, Anderlecht heeft nog een zwaar programma op het einde van het seizoen, met wedstrijden tegen Antwerp en Club Brugge. En ik wil nog zien hoe ze zich in de play-offs uit de slag trekken, met die opeenvolging van topwedstrijden.

»Als je me dit vier maanden geleden had gevraagd, dan had ik wellicht iets anders geantwoord. Ik vond Anderlecht toen niet zo slecht als werd gezegd, alleen vielen de resultaten tegen. Dat de tegendoelpunten in de slotfase van veel wedstrijden hen tien punten hebben gekost, vind ik een goedkoop argument. Als Club Brugge nú tegen Charleroi speelt, verliest het ook niet meer met 0-1 zoals op de eerste speeldag.»

HUMO Hoe heb je Anderlecht zien evolueren?

JACOBS «Ik zie meer realisme in hun spel. Vroeger móést de bal als het ware vijftien keer heen en weer in de kleine rechthoek, nu niet meer. Het is mooi om het romantisch te willen doen, maar als je na die vijftien tikken de bal kwijtspeelt en een doelpunt incasseert en de kopjes gaan omlaag, dan moet je bijsturen.»

HUMO Dat heeft Vincent Kompany gedaan. Wat vind je van hem als trainer?

JACOBS «Het is lang chaos geweest. Eindelijk is zijn rol duidelijk. Ook het voetbal begint stilaan te lijken op wat je mag verwachten. Maar wat als ze straks opnieuw naast Europees voetbal grijpen? Dan zullen al die jonge spelers en hun makelaars geen boodschap hebben aan the process. Die zullen denken: wéér niet. Dan zal Anderlecht met serieuze argumenten moeten komen om ze te overtuigen toch nog te blijven. Anders ben je die spelers kwijt, zeker omdat de club geld nodig heeft.

»Hetzelfde geldt voor de gehuurde spelers. Als ik de makelaar van Lukas Nmecha ben, mag ik het proces van Vincent Kompany nog zo mooi vinden, na dit seizoen wil ik mijn speler een volgende stap zien zetten.»

HUMO Ondanks de precaire financiële situatie hoor je niemand bij de club hameren op het grote belang van een Europees ticket.

JACOBS «Anderlecht zit volop in een proces, en dat vraagt tijd. Alleen, als de resultaten te lang uitblijven, zullen mensen hun geloof in het proces verliezen. En dan wordt het een excuus.»

HUMO Tegen Charleroi bedroeg de gemiddelde leeftijd van het elftal 22 jaar. Da’s erg jong.

JACOBS «James Lawrence, Hendrik Van Crombrugge, Michael Murillo, Josh Cullen en Michel Vlap zijn toch niet zo jong? Trouwens, Anderlecht stelt de jonge spelers op uit noodzaak. De club zit in survivalmodus en kan zich geen transfers veroorloven. Maar de dag dat ze er financieel weer beter voor staat, zullen alleen de allerbeste talenten nog aan de bak komen.

»Dat je met een jonge groep zit, heeft ook voordelen. Spelers beseffen dat ze kansen krijgen die ze elders niet zouden krijgen. Er lopen ook geen vedetten tussen, die hun strepen al verdiend hebben. Behalve bij een misnoegde Vlap heeft Vincent Kompany geen brandjes moeten blussen.»

HUMO Nog een voordeel: voetballen in lege stadions scheelt een pak druk en stress.

JACOBS «Een geluk bij een ongeluk voor dit jonge Anderlecht! Het verloor twee uitwedstrijden op rij, tegen twee niet zulke zware tegenstanders. Nul op zes tegen Eupen en OHL: in normale tijden is het kot dan te klein. Als je een week later thuis tegen Charleroi speelt, stappen zelfs de ervaren spelers met twijfels het veld op. Eén verkeerde pass of gemiste kans binnen de eerste vijf minuten, en de supporters fluiten je uit. Dat is die jonge spelers nu bespaard gebleven.»

HUMO Heb je al enige nervositeit kunnen bespeuren bij Vincent Kompany?

JACOBS «Waarom zou hij? Hij weet heel goed dat de situatie in zijn voordeel speelt. Philippe Clement was pas kampioen geworden met Club Brugge, maar verloor twee van de eerste drie competitiewedstrijden en het gemor stak al op. Anderlecht verliest tegen Eupen en OHL en geen haan die ernaar kraait.

»Wat mij wel verrast, is dat Wouter Vandenhaute zo weinig van zich laat horen. Wat Anderlecht nu al twee seizoenen meemaakt, overleeft het alleen maar omdat het met Vincent Kompany is. Zonder hem zou dat fameuze proces niet mogelijk zijn. Ze zullen hem nooit durven te ontslaan. Trouwens, wie moeten ze dan nemen? Als Anderlecht hem wegdoet, krijg je revolutie.»

DE SUPPORTER: ‘VERLIES AAN KLASSE’

Arbeidseconoom Stijn Baert is al van jongs af een Anderlechtsupporter. Hij heeft jarenlang elk seizoen twee abonnementen gehad, maar dit jaar gaf hij forfait.

STIJN BAERT «Door corona, natuurlijk, maar vooral toch na de open brief van de club ruim een jaar geleden: het seizoen deed er niet veel toe, alles draaide om the process. Dit seizoen zou men proberen de play-offs te halen, en pas in 2022 zou Anderlecht weer meestrijden voor de titel. Als fan wil je zoiets niet horen. Ik wil in de lente naar wedstrijden kunnen kijken waarin de titel op het spel staat. Die brief was voor mij de druppel die het verlies aan klasse illustreerde waar Anderlecht nu al een paar jaar mee kampt. En het zou zomaar kunnen dat Anderlecht voor langere tijd afglijdt naar de middenmoot of zelfs degradeert. Dat we nu al voor het derde seizoen op rij moeten vechten voor een Europees ticket, was tien jaar geleden ondenkbaar.»

HUMO Hoe is het zover kunnen komen?

BAERT «Simpel: de club heeft meer uitgegeven dan er is binnengekomen, waardoor ze nu zwaar in de schulden zitten. Net zoals hij in zijn bedrijven doet, heeft Marc Coucke ook bij Anderlecht snel willen schakelen. Er vielen een pak ontslagen – Hein Vanhaezebrouck, Frank Arnesen, Pär Zetterberg – en die zijn in het voetbal vaak duur. En Luc Devroe heeft een zeer slecht transferbeleid gevoerd. Spelers zijn onder de prijs verkocht, en andere, vaak dure spelers – zoals Bubacarr Sanneh – zijn in hun plaats gekomen, maar haalden niet het vereiste niveau. Bovendien heeft het verlies aan klasse de marktwaarde van de club geen goed gedaan. Adidas inruilen voor Joma levert je misschien enkele euro’s meer op, maar op de langere termijn breek je er het instituut mee af.

»Wellicht heeft iedereen het goed bedoeld, maar nu moet Anderlecht eerst zijn schulden afbouwen vóór het weer kan investeren. Het moet zichzelf eerst nóg slechter maken – door zijn beste spelers te verkopen, zoals Jérémy Doku – terwijl het niet goed gaat. Onvermijdelijk moet je dan je sportieve ambities bijstellen.»

HUMO Dreigt een faillissement?

BAERT «Dat geloof ik niet. Ze hebben nu wel meer dan 100 miljoen euro schulden – méér dan wat de bezittingen van Anderlecht waard zijn – maar ze zullen niet failliet gaan. De grootste schuldeiser is immers Marc Coucke. Hij wil niet de begrafenis van een monument als Anderlecht op zijn geweten hebben, en hij heeft er zelf te veel bij te verliezen.

»De oplossing is simpel: meer eigen vermogen creëren. De aandeelhouders moeten nog meer geld in de club steken.»

Enkele maanden na zijn komst had Marc Coucke al 30 miljoen euro uitgegeven en zat Anderlecht in geldnood. Er is meer kapitaal in de club gepompt, maar de dochters van oud-voorzitter Roger Vanden Stock weigerden mee te doen. En toen de kleine aandeelhouders geen tweede keer wilden bijpassen, heeft Coucke geld geleend aan de club. Dat geld wil hij nu omzetten in aandelen, maar daarover raken de aandeelhouders het niet eens.

HUMO Waarom niet?

BAERT «Omdat Marc Coucke dan als meerderheidsaandeelhouder – samen met Joris Ide bezit hij net geen 75 procent van de aandelen – te groot zou worden en de kleine aandeelhouders geen blokkeringsminderheid van 25 procent meer hebben. Om dat percentage te behouden, moeten ze dus meestappen in die kapitaalsverhoging. Alleen hebben ze daar mogelijk niet genoeg geld voor. Bovendien wordt Coucke dan niet afgestraft voor zijn slechte beleid, en dat gunnen ze hem wellicht niet.

»Ik vermoed dat Marc Couckes zet om Wouter Vandenhaute aan boord te halen – iemand met een zekere geloofwaardigheid in de sport en een man met visie – bedoeld was om de aandeelhouders tot een kapitaalsverhoging te bewegen. Helaas heeft dat niet gewerkt.»

HUMO Niet verwonderlijk: Wouter Vandenhaute heeft meteen Michaël Verschueren aan de kant geschoven, de belangrijkste minderheidsaandeelhouder.

BAERT (lacht) «Dat was inderdaad niet zijn sterkste zet.»

HUMO Het lijkt onvoorstelbaar dat Michaël Verschueren niets meer in de pap te brokken zal hebben.

BAERT «Zeker nu hij de aandelen van Alexandre Van Damme heeft overgekocht en de sterkste kleine aandeelhouder is geworden.»

HUMO Welke verantwoordelijkheid dragen de kleine aandeelhouders? Zij hebben Marc Coucke nooit tegengehouden toen hij het geld verkwistte.

BAERT «Zeker de aandeelhouders die ook in de raad van bestuur zaten, zoals Johan Beerlandt, zijn mee verantwoordelijk. Ik geloof graag dat het niet makkelijk is om tegen Marc Coucke in te gaan. Maar toen hij Anderlecht kocht, heeft hij wel gekozen voor een aandeelhoudersstructuur met een blokkeringsminderheid. Hij zócht dus tegengewicht.»

HUMO Binnenkort moeten alle clubs weer hun dossier voor de licentie voor volgend seizoen indienen. Kan die van Anderlecht in gevaar komen?

BAERT «Volgens de letter van het reglement: absoluut! Tegenover een negatief eigen vermogen moet een geloofwaardig plan staan, en dat is er op dit ogenblik niet. Maar Anderlecht is historisch de grootste club van het land. Ik vermoed dus dat men de beslissing zal blijven uitstellen tot er een oplossing is, al hoop ik dat het niet zover moet komen. Wat we nu zien, is een chicken game: iedereen kijkt in elkaars ogen en wie het eerst knippert, heeft verloren.»

DE INSIDER: ‘ROEPEN EN TIEREN’

Over die licentie maakt men zich in paars-witte kringen geen zorgen.

INSIDER «Door de coronacrisis wordt de financial fairplay tijdelijk minder rigoureus toegepast, en dat helpt. Bovendien heeft de transfer van Jérémy Doku de club op korte termijn ademruimte gegeven.

»De discussie gaat nu over hoe Anderlecht zich moet klaarmaken voor de toekomst. Dat heeft Roger Vanden Stock altijd nagelaten. Welk bedrijf wil je zijn? Dat is de kernvraag. Het gaat dus niet alleen over geld, maar ook over goed bestuur.»

HUMO Alexandre Van Damme heeft zijn aandelenpakket verkocht aan Michaël Verschueren, die nu de kleine aandeelhouders aanvoert.

INSIDER «Als Anderlecht om geld verlegen zat, werd er altijd naar Alexandre Van Damme gekeken: ‘De rijkste Belg zal wel bijpassen.’ Dat kan nu niet meer. Zijn band met de familie Vanden Stock is altijd intact gebleven, maar die is niet meer betrokken bij de club en met Jo Van Biesbroeck is vorig jaar ook zijn rechterhand vertrokken.

»Alexandre Van Dammes vertrek heeft het voordeel van de duidelijkheid: Michaël Verschueren is nu de grootste minderheidsaandeelhouder met wie Coucke aan tafel moet. Nadat hij op een respectloze manier uit het management was gezet, had hij ook uit de raad van bestuur kunnen stappen. Dat heeft hij niet gedaan. Anderlecht is mede het levenswerk van zijn vader en betekent ook voor hem persoonlijk heel veel. Zijn liefde voor de club is groter dan zijn gekwetste ego en is ook groter dan dat van wie er vandaag in het management zit. Dat zijn passanten: hoeveel zijn er al niet de revue gepasseerd?»

HUMO De laatste in het rijtje is Karel Van Eetvelt: hij is onlangs na minder dan een jaar zelf opgestapt.

INSIDER «Niemand kent de details van de ruzie tussen Karel Van Eetvelt en Wouter Vandenhaute, maar zeker is dat Van Eetvelt heeft gezegd dat hij niet meer kon samenwerken. Van Eetvelt wil graag met iedereen door één deur kunnen. Dat steekt schril af tegen de stijl van Wouter Vandenhaute en Peter Verbeke (de sportief manager, red.): dat is roepen en tieren. Het personeel klaagt er stevig over in interne WhatsAppgroepen. En ook over Jos Donvil, die Karel Van Eetvelt heeft opgevolgd. Afgelopen zomer heeft die trouwens nog een plan opgesteld om Standard erbovenop te helpen. En als Anderlecht op Sclessin speelde, zat hij altijd aan de Luikse bestuurstafel. Nu zit hij bij Anderlecht en heeft hij meteen een aantal mensen gedegradeerd. Daarmee maak je je niet populair.

»Karel Van Eetvelt had ook een heilige schrik van de nieuwe antiwitwaswetgeving, waaronder ook de managementfuncties in het voetbal zouden vallen. Die wetgeving wordt pas volgende zomer van kracht, maar ze maakte hem nu al erg voorzichtig. Zo werd hij stilaan een probleem: terwijl hij overal spoken zag, begon de rest in hém een spook te zien. Voor zijn gezondheid was het beter dat hij opstapte.»

HUMO Dat heeft Michaël Verschueren niet gedaan, terwijl hij als sportief directeur toch geen geslaagde tandem vormde met Marc Coucke.

INSIDER «Dat is zijn enige fout geweest: hij heeft te weinig weerwerk geboden. Daarnaast heeft hij goed werk geleverd, vooral door orde te scheppen in de loonstructuur. Transparantie is zijn stokpaardje.»

HUMO Wat is de rol van Wouter Vandenhaute?

INSIDER «Misschien heeft hij gedacht dat hij een operationele voorzitter met veel macht zou worden. Maar als niet-aandeelhouder kun je niet verwachten dat je carte blanche krijgt, zeker niet in de huidige financiële malaise. Hij is nu namens Alychlo (de vennootschap van Marc Coucke, red.) in de raad van bestuur opgenomen: hij vertolkt er dus de stem van Coucke.

»Niet iedereen bij Anderlecht ziet hem als de reddende engel. Als iemand de club moet redden, zijn het de aandeelhouders: door duidelijke regels vast te leggen over hoe Anderlecht gerund moet worden en een einde te maken aan de folietjes uit het verleden. De coronacrisis slaat diepe wonden en niemand weet of de Belgische clubs over een paar jaar nog toegang zullen hebben tot de Champions League. Het is aan de aandeelhouders om daar antwoorden op te formuleren. Dat wordt soms vergeten. De eigenaars nemen de beslissingen, en het management voert die zo goed mogelijk uit.

»Als de volgende algemene vergadering zijn voorzitterschap officieel maakt, zal Anderlecht voor het eerst in de clubgeschiedenis een voorzitter hebben die geen aandeelhouder is, en dus niet deelneemt aan de financiële discussies.»

HUMO Hoe komt het dat Wouter Vandenhaute al optreedt als voorzitter, terwijl hij het officieel nog altijd niet is?

INSIDER «Anderlecht heeft daarmee een gigantisch risico genomen! Als een andere club dat zou aanvechten, kunnen ze de boeken sluiten. Als het klopt dat Vandenhaute pas in de kerstvakantie zijn aandelen in het makelaarsbedrijf Let’s Play heeft verkocht, wat heeft hij dan al die maanden bij Anderlecht gedaan?»

HUMO Een jaar geleden werd aangekondigd dat Anderlecht wielerploegleider Patrick Lefevere en de Brusselse burgemeester Philippe Close aan de raad van bestuur zou toevoegen. Daar is niets meer over vernomen.

INSIDER «Ook dat moet de algemene vergadering nog bekrachtigen.»

HUMO Wat is er tot slot aan van het gerucht dat Vincent Kompany in het kapitaal van Anderlecht zou stappen?

INSIDER «Dat is flauwekul. De invloed van Kompany’s pionnen wordt steeds kleiner. Op Mud Analytics, het sportsdatabedrijfje van Kompany, wordt steeds minder een beroep gedaan: Verbeke werkt met zijn eigen mensen. Ook dat blijft een vreemd verhaal: Anderlecht besliste twee jaar geleden om zijn transfers wetenschappelijk te onderbouwen, de toenmalige aanvoerder richtte prompt een bedrijfje op en tekende een contract met zijn club. Vind jij dat normaal?»