Annie Proulx - Mijn leven op Bird Cloud Ranch

'Mijn leven op Bird Cloud Ranch' (De Geus), het eerste boek van Annie Proulx
dat een ostentatief autobiografische insteek heeft, vouwt zich aanvankelijk open als een nachtvlinder die bedaagd zijn cocon adieu zegt.

Zorgvuldig tast de schrijfster - u kent haar van 'Scheepsberichten' en 'Twee cowboys', het kortverhaal dat model stond voor 'Brokeback Mountain' - haar herinneringen op. Aan haar familie, de huizen die ze bewoond heeft, de grond waar ze al meer dan zeven decennia door plempt.

Door de eerste hoofdstukken waait weemoed en wijsheid, en de aura van een gerijpt schrijverschap. Proulx durft zichzelf ook onder ogen te komen: 'Ik ken mijn slechte karaktereigenschappen maar al te goed: bazig, ongeduldig, teruggetrokken op het schuwe af, kortaf, doelgericht.'

Maar dan gaat het mis: Proulx begint te vertellen hoe ze in ruraal gebied in Wyoming een huis wil bouwen. En blijft daar vervolgens het hele boek op doorgaan. Het huis - ze doopt het 'Bird Cloud' - wordt een obsessie: 'Bird Cloud zou een soort gedicht moeten worden, voor zover een huis een gedicht kan zijn.'

Elke minuscule stap in het bouwproces krijgt alinea's vol analyse mee, elke architecturaal wissewasje wordt becommentarieerd, elke financieel vraagstuk uit de doeken gedaan, elke bouwkundige tegenslag gefileerd.

Uitbundig portretteert Proulx elkeen die van ver of van dichtbij wat te maken heeft met de bouw van het huis, ze last lange passages in over de altijd roezemoezende natuur in Wyoming, en doceert over fauna, flora, aardrijkskunde en geschiedenis.

Ik voelde heus wel de bekommernis van Proulx: elk mensenleven wordt na zeventig onherroepelijk een final countdown, en de schrijfster wil haar definitieve thuis vinden, de plek van waaruit alles kan overschouwd worden.

En het is aandoenlijk hoeveel liefde voor Wyoming ze in haar pen heeft zitten. Maar haar nodeloos uitweidende proza brengt de barometer van oprechte interesse en vertedering naar niet te slopen verveling. Wat eerst gevoelig herinneringsproza is, wordt dan introspectief gefröbel zonder urgentie.

Pas diep in de finale werd ik weer bij m'n nekvel gegrepen. Dan blijkt dat de omgeving van Bird Cloud Ranch in de winter een onineembare vesting van sneeuw is - geen geploeter dat ertegen opgewassen is.

Proulx heeft zich, kortom, een huis laten bouwen dat haar de helft van het jaar van de wereld afsluit - 'al hield ik nog zoveel van Bird Cloud, ik moest onder ogen zien dat het niet mijn definitieve droomhuis was en dat ook nooit kón zijn'.

Het blijft zoeken, puft Proulx tussen de regels, ook na je zeventigste: leven is met vereende krachten in het duister tasten.