'De drugshandel is steeds meer georganiseerd als een legale business, met opdrachtgevers en uitzendkrachten’ Beeld
'De drugshandel is steeds meer georganiseerd als een legale business, met opdrachtgevers en uitzendkrachten’

War on drugsStroomplan

Antwerpse drugsplan stokt. 'Wij pleiten al lang voor een andere aanpak'

Twee jaar nadat het Stroomplan werd gelanceerd om de drugscriminaliteit in en rond Antwerpen aan te pakken, is er een eerste evaluatie. De belangrijkste conclusie: het plan kan alleen maar werken als het in federaal beleid geïntegreerd wordt. Vorig jaar reageerden politie en parket in Humo al op drugsoorlog van Bart De Wever. ‘Wij kunnen het niet alleen oplossen.’

Tom Pardoen

Dit artikel verscheen origineel in april 2019


Manolo Tersago is hoofd van de afdeling drugs van de federale gerechtelijke politie Antwerpen en Ken Witpas is drugsmagistraat bij het Antwerpse parket. Het duo bijt zich al jaren vast in drugsonderzoeken.

MANOLO TERSAGO «Ik geef normaal geen interviews, maar ik wil graag uitleggen hoe een aantal dingen in werkelijkheid in elkaar zitten. Wij pleiten al lang voor een andere aanpak. De politiek zou die nieuwe aanpak beter mogelijk maken in plaats van ons de zwartepiet toe te spelen.»

KEN WITPAS «Ik begrijp de ongerustheid wel. Er is een toevloed aan drugs en het geweld neemt toe. Dat zorgt voor onzekerheid en daar moeten we een antwoord op geven.»

HUMO Laten we eerst terugkeren naar 2013, toen burgemeester Bart De Wever de oorlog verklaarde aan de drugshandel in Antwerpen.

null Beeld

TERSAGO «In september van dat jaar zijn er veertig extra agenten van de lokale politie ingezet. Die zijn terechtgekomen bij de drugsondersteuningsteams (DOT). Die opereerden tegen de zichtbare overlast op straat, in samenwerking met de lokale recherche. Dat is wat de media de war on drugs zijn gaan noemen.»

HUMO Bart De Wever gebruikt die term zelf ook. Vorig weekend nog in Het Laatste Nieuws.

TERSAGO «De mensen van de lokale politie hebben toen fantastisch werk geleverd: in heel korte tijd hebben ze legers straatdealers weggeveegd. De cijfers spreken voor zich: de ene arrestatie volgde na de andere. Het probleem is dat er voor elk van die straatdealers een andere klaarstaat. De burgemeester heeft toen de kans laten liggen om de lokale recherche op het niveau net bóven die straatdealers af te sturen. Als je een straatdealer oppakt, zou je kunnen onderzoeken bij wie hij zijn drugs heeft gehaald. Maar men was te zeer bezig met die arrestaties.

»Op het niveau boven de straatdealers circuleert het grote geld. Dat zie je aan de luxekledij, de verre reizen en de dure polshorloges van die mannen. Zij richten ook dekmantelbedrijven op: in sommige straten vind je tien kapperszaken die geen klanten hebben, maar die wel gebruikt worden om crimineel geld wit te wassen. Het klinkt tegenstrijdig, maar over dat zichtbare onderdeel van de drugsproblematiek hebben we weinig informatie. Dat is braakliggend terrein, het stadsbestuur heeft niet geinvesteerd in onderzoek. En het is ook het niveau waar problemen ontstaan: de betrokkenen hebben in korte tijd veel geld en macht vergaard, waardoor ze veel te verliezen hebben. Als iemand hun positie bedreigt, krijg je spanningen.»

HUMO De war on drugs van Bart De Wever staat los van het Stroomplan dat hij samen met enkele ministers begin vorig jaar heeft voorgesteld.

TERSAGO «Het Stroomplan gaat over de internationale trafiek, dat nemen wij met de federale gerechtelijke politie voor onze rekening. Antwerpen is een populaire toegangspoort voor drugs, vooral cocaïne.»

HUMO Men zegt dat de haven van Antwerpen zo populair is bij drugsbazen omdat ze zo lek als een zeef is. De haven van Rotterdam kun je slechts via twee toegangswegen bereiken.

TERSAGO «Dat is het klassieke verhaal, maar die verklaring is te kort door de bocht. Het klopt dat er openbare wegen door de haven lopen, maar de gevoelige terminals zijn sinds 9/11 zwaar beveiligd op vraag van de Amerikanen. Ze zijn omheind met hoge hekken en er lopen bewakingsagenten rond. Die beveiliging wordt geregeld getest. Je wandelt daar niet zomaar binnen. En Rotterdam is even moeilijk te controleren.»

'De douane controleert 1 procent van de containers Dat lijkt weinig, maar dat is het wereldwijde gemiddelde’ Beeld
'De douane controleert 1 procent van de containers Dat lijkt weinig, maar dat is het wereldwijde gemiddelde’

HUMO Vorig jaar werd in Rotterdam 19 ton cocaïne in beslag genomen, in Antwerpen meer dan 50 ton.

TERSAGO «Dat klopt, maar ik zou daar niet te snel uit concluderen dat Rotterdam daarom beter beveiligd is.»

HUMO Specialisten zeggen dat het ook niet betekent dat onze diensten beter werk leveren. Vermoedelijk ontsnapt een honderdvoud aan drugs aan de controles.

WITPAS «Er komt meer binnen omdat de bendes bérgen cocaïne onze richting uit sturen: de wereld zit tjokvol coke. Vroeger sprongen we een gat in de lucht als we sportzakken met 300 kilogram vonden in een container, nu botsen we soms op partijen van meer dan een ton. Maar er spelen andere factoren dan de ligging mee. In België zijn lange tijd veel middelen gegaan naar de bestrijding van terrorisme, en terecht, maar de bendes weten dat dat ten koste gaat van de beveiliging en de controles in de haven. En ze weten dat in Antwerpen blijkbaar, en helaas, veel arbeiders en bedienden in de maritieme sector tegen betaling bereid zijn de drugs de haven uit te smokkelen.»

TERSAGO «Antwerpen is een doorvoerhaven, altijd geweest. Het grootste deel van de drugs gaat naar Nederland. Daar worden ze versneden, herverpakt en over heel Europa verdeeld. Bij die transit waren altijd Belgen betrokken: zij halen bij nacht en ontij de drugs uit de containers. Een aantal van die mensen hebben een opportuniteit gezien, en zo is de laatste jaren een nieuwe functie ontstaan in het drugsmilieu: die van criminele coördinator, te vergelijken met een uitzendbureau. Het zijn mensen met een zwart telefoonboekje met een lijst namen. Als een buitenlandse opdrachtgever een partij cocaïne uit een container wil halen, slaat zo’n coördinator zijn boekje open en kijkt hij wie dat kan doen. Meer hoeft hij niet te doen, maar hij wordt er stevig voor betaald.»

HUMO Wie zijn de namen in dat zwarte boekje?

TERSAGO «Daar zitten dokwerkers tussen, maar ook kraanbestuurders, bedienden en planners. Tegenwoordig gaan de organisaties zelfs een stap verder: ze laten hun mensen infiltreren in de havenbedrijven, in de hoop hen later te kunnen gebruiken.»

HUMO Bij recente onderzoeken naar de familie Y. bleek dat ook politiemensen op de loonlijst van de criminele organisaties stonden. Hoe groot is het probleem van corruptie binnen de eigen rangen?

WITPAS «We weten dat het gebeurt, we hebben al mensen betrapt en ze zijn ook veroordeeld. Ze worden op straat aangesproken door criminelen die willen betalen voor informatie: staan ze geseind? Loopt er een onderzoek tegen hen? Dat soort informatie is goud waard.»

TERSAGO «Dat kan zowel bij de federale als bij de lokale politie gebeuren. Soms zijn het ook ambtenaren. Maar elke keer komt het onverwacht. Als er vermoedens zijn dat iemand lekt en een onderzoek kan verbranden, dan vraagt het parket een embargo-onderzoek. Dan krijgt niemand nog informatie, behalve het onderzoeksteam zelf.»

'In Rotterdam is ­vorig jaar 19 ton onderschept en in Antwerpen meer dan 50 ton, maar dat wil niet ­zeggen dat de Rotter­damse ­haven beter beveiligd is’ Beeld
'In Rotterdam is ­vorig jaar 19 ton onderschept en in Antwerpen meer dan 50 ton, maar dat wil niet ­zeggen dat de Rotter­damse ­haven beter beveiligd is’

Albanezen

HUMO Klopt het dat de opdrachtgevers, de organisatoren van de internationale trafiek, bijna altijd Nederlanders zijn?

TERSAGO «Ze zitten bijna altijd in het buitenland, maar het kan iedereen zijn: de ’ndrangheta, Albanese groepen of het Balkankartel, Nederlanders, Marokkanen of Turken. Maar je raakt niet tot bij die opdrachtgevers omdat ze met die coördinatoren werken. Dat zijn freelancers die per opdracht werken en niet binnen een structuur passen. Je moet af van het idee dat criminele organisaties de vorm van een piramide hebben: een brede basis van loopjongens, met daarboven allerlei tussenniveaus en helemaal aan de top het kopstuk. Piramides kun je makkelijk oprollen, maar criminele organisaties hebben vandaag een lossere netwerkstructuur. Dat is veel lastiger.»

WITPAS «Het probleem overstijgt Antwerpen: het moet internationaal aangepakt worden. Ik kan wel bevestigen dat de Zuid-Amerikaanse bendes hier met vertrouwensfiguren werken. Die moeten controleren of er evenveel uit de container komt als er in pakweg Ecuador in is gestoken. En we mogen niet vergeten dat de cokehandel in Antwerpen twintig jaar geleden óók al een zaak van Grieken, Albanezen en Zuid-Amerikanen was. Pas toen die vertrokken waren, zijn anderen in het gat gedoken.»

HUMO Volgens Bart De Wever is de opflakkering van geweld aan de terugkeer van de Albanezen te wijten.

WITPAS «We hebben op dit moment geen aanwijzingen dat ze op een georganiseerde manier de hegemonie van de Marokkaanse bendes aanvallen. Albanese groeperingen zijn hier altijd al geweest, ze opereren hier en zullen hier altijd blijven opereren. Ook in steden als Amsterdam, Londen en Barcelona, trouwens.»

HUMO Bart De Wever zei in de Gazet Van Antwerpen ook: ‘De georganiseerde misdaad in Antwerpen bestaat uit een aantal clans. Iedereen kent de namen van die families.’

TERSAGO «Vergeet die clans. Er zijn in Antwerpen honderden mensen actief in de drugshandel en de logistieke keten ervan. Sommigen hebben familiebanden, en soms werken ze gewoon samen. Daar moet je die uitzendbureaus situeren. Ze staan nooit met de laarzen in de modder, maar zijn gaandeweg zoveel geld gaan verdienen dat ze zelf partijen drugs beginnen te kopen. Soms worden ze zelfs uitbetaald in cocaïne. Die drugs komen op de lokale markt terecht, en zo worden die coördinatoren de spil van nieuwe netwerken.»

HUMO Moeten we de recente incidenten in die sfeer situeren?

TERSAGO «Dat is één van de mogelijkheden: dat de lokale jongens om territorium vechten. U merkt het: de drugshandel is steeds meer georganiseerd als een legale business. Met opdrachtgevers, uitzendbureaus, een logistieke ketting en investeringen. Drugsbendes zijn bedrijven, maar als ze een handelsgeschil hebben, kunnen ze niet naar een rechtbank stappen. En zo’n geschil ontstaat snel, want het is een riskante sector. Een partij drugs kan in beslag genomen worden. Of ze wordt niet snel genoeg uit de container gehaald, waardoor de container mét lading terug op de boot naar Zuid-Amerika wordt gezet. Het is ook mogelijk dat een concurrerende organisatie lucht heeft gekregen van een zending en de drugs uit de container vist vóór de opdrachtgever eraan kan. In elk van die gevallen is iemand veel geld kwijt, en die kan daar niet mee lachen. Het gaat intussen over zulke grote sommen, dat ze dat niet kunnen laten gebeuren.»

HUMO En dan is geweld de enige optie?

TERSAGO «In eerste instantie zullen ze het proberen op te lossen met intimidaties en dreigementen. Dat is wat we de voorbije weken hebben gezien, want er is niemand geliquideerd.»

HUMO Links en rechts wordt gezegd: ‘Het is een kwestie van tijd voor er doden vallen.’ Bent u het daarmee eens?

WITPAS (knikt)

TERSAGO «Dat valt niet uit te sluiten. En dan zullen de bendes die doden als collateral damage zien.»

HUMO Na zo’n incident zegt het parket steevast: ‘Of de feiten gerelateerd zijn aan drugsmisdrijven, kan momenteel geenszins bevestigd worden.’ Terwijl iedereen ziet dat het met drugs te maken heeft.

WITPAS «Je moet altijd een slag om de arm houden: voor hetzelfde geld blijkt na een onderzoek dat het om een gekwetst lief gaat, of om intrafamiliaal geweld. Je kunt onmogelijk bij het begin van een onderzoek al conclusies klaar hebben.»

HUMO Na de incidenten van 6 maart wisten de kranten meteen dat de drie uitgebrande auto’s op naam stonden van mensen die tot celstraffen veroordeeld waren voor cocaïnehandel.

WITPAS «In zo’n geval kun je spreken van een aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid. Het valt ook niet uit te sluiten dat enkele incidenten van de voorbije weken het werk van copycats zijn. Mensen zien zoiets in de krant en denken: ideaal om mijn buurman te koeioneren, ik leg een granaat onder zijn auto.»

HUMO Dan gaat u ervan uit dat iedereen makkelijk aan handgranaten raakt.

WITPAS «We moeten daar niet naïef in zijn. Daar bestaat een zwarte markt voor en het is niet onmogelijk om eraan te raken.»

HUMO Wie onderzoekt die aanslagen?

TERSAGO «De afdeling agressie van de federale gerechtelijke politie.»

HUMO Niet de drugssectie?

TERSAGO «Nee.»

HUMO Zelfs niet als een grote pijl in de richting van het drugsmilieu wijst?

TERSAGO «Dat team is gespecialiseerd in zulke feiten. En geloof me: ze werken dag en nacht, het is niet zo dat er niets gebeurt.»

HUMO Zijn er al mensen opgepakt?

TERSAGO «Er is tot nu toe één persoon effectief aangehouden. Het zijn ongelofelijk moeilijke dossiers. De organisaties lossen dat soort problemen niet meer zelf op. Ze gaan op zoek naar mensen van buitenaf die de puntjes op de i kunnen zetten. Huurlingen die geen enkele band hebben met Antwerpen of met het Antwerpse drugsmilieu. Die mensen komen met het vliegtuig, doen wat ze moeten doen en zijn een paar uur later weer het land uit. Ze laten geen sporen na. Dat kunnen mensen uit Duitsland of Frankrijk zijn.»

'Veel drugsbendeleden wachten op hun proces, maar zetten ondertussen hun handel voort. Ze stoppen nooit’ Beeld
'Veel drugsbendeleden wachten op hun proces, maar zetten ondertussen hun handel voort. Ze stoppen nooit’

HUMO Zoals de ontvoerders van Younes El B., de broer van de beruchte drugskoning Othman El B., die werd gekidnapt door een rivaliserende drugsbaas. De Fransen werden opgepakt, maar ze hebben geen woord gelost.

WITPAS «Zelfs als ze zouden willen praten, zouden ze het niet kunnen. Dat is de sterkte van de criminele organisaties: ze werken met veel tussenpersonen, en er staan hoge Chinese muren tussen. De enige mensen met wie de speurders kunnen werken, zijn de slachtoffers. Maar die zijn niet geneigd om te spreken: het feit dat ze slachtoffer zijn, bewijst dat ze betrokken zijn bij vieze zaken. Ze gaan zichzelf niet aan de galg praten.»

TERSAGO «Meestal zeggen ze: ‘Ik denk dat ze jaloers zijn op mijn dure auto.’»

HUMO Sinds 2016 zijn er 64 drugsgerelateerde incidenten geweest in Antwerpen. Hoeveel veroordelingen zijn er uitgesproken?

WITPAS «Bij mijn weten: één. De aanslag op het huis van Frank ‘De Tank’ V. in Sint-Job-in-’t-Goor. Die man hield vol dat hij geen idee had waarom ze hem viseerden, hij stelde zich zelfs geen burgerlijke partij. De daders kwamen uit het Luikse misdaadmilieu: ze hadden geen enkele link met Antwerpen.»

TERSAGO «Bij dat incident is een grens overschreden. Tot dan werden geschillen opgelost door iemand in elkaar te slaan. Dat gebeurde onder de radar, want de slachtoffers stapten natuurlijk niet naar de politie. De escalatie heeft ook te maken met die huurlingen, die geen enkele band met het territorium hebben. Het kan hun niet schelen dat het geweld opvalt, want enkele uren later zijn ze het land toch al uit.»

HUMO Enkele mensen die ik heb gesproken, vermoeden dat de recente incidenten schermutselingen zijn tussen kleine garnalen. De grote vissen schuwen het geweld: die kunnen de aandacht van de politie missen als kiespijn.

TERSAGO «Het klopt dat de toplui vroeger geweld meden omdat ze uit de schijnwerpers wilden blijven. Maar nu worden de opdrachten uitgevoerd door huurlingen en blijven ze sowieso buiten beeld. Ze zitten ver weg in het buitenland, het spoor kan niet naar hen leiden. Zelfs binnen het milieu weet niet iedereen van welke kant de dreigementen en het geweld komen. Het kan gaan om coördinatoren die een territoriumconflict uitvechten. Of misschien voelen sommige coördinatoren zich sterk genoeg om zelf contacten te leggen met Zuid-Amerika en willen de buitenlandse grote spelers een signaal geven: ‘Niet met ons.’»

HUMO De daders laten geen sporen na en zelfs de slachtoffers weigeren om mee te werken: hoe los je zulke zaken in godsnaam op?

TERSAGO «Wij kunnen die niet alleen oplossen. Ik zal zelfs meer zeggen: de politie is maar een deel van de oplossing. Wij ruimen puin waar we kunnen, maar we moeten méér samenwerken met andere diensten.»

WITPAS «Politie en justitie stellen een misdrijf vast en proberen de schuldigen te vervolgen. Maar daar gaan de meer dan 200.000 cocavelden in Zuid-Amerika, die elk jaar meer dan 1.400 ton cocaïne produceren, niet door verdwijnen. Daarnaast moet er werk gemaakt worden van antidrugscampagnes en de begeleiding van drugsgebruikers. Maar het stadsbestuur bekommert zich te weinig om de gebruikers. Ik zie geen initiatieven op het vlak van preventie. Je kunt in scholen jonge mensen aanspreken met preventieve campagnes, maar dat gebeurt niet. En de drugsgebruikers die er zijn, worden aan hun lot overgelaten. De mensen die nu om meer arrestaties roepen, zijn dezelfden die de financiering van de hulpverlening hebben afgebouwd en alle straathoekwerkers naar huis hebben gestuurd. Die straathoekwerkers konden gebruikers naar de hulpverlening leiden, en ze hoorden ook veel op straat: ze waren nuttige informatiebronnen voor de politie.»

'We weten wat we moeten doen: de bendes op alle niveaus ­efficiënter aanpakken. Helaas is dat zo níét begrepen' Foto: de presentatie van het Stroomplan Beeld
'We weten wat we moeten doen: de bendes op alle niveaus ­efficiënter aanpakken. Helaas is dat zo níét begrepen' Foto: de presentatie van het Stroomplan

Kliklijn

HUMO Sensibilisering, preventie en geschikte opvang voor verslaafden zijn zeer belangrijk. Maar het zal criminelen er niet van weerhouden om cocaïne in te voeren via de haven van Antwerpen.

TERSAGO «Nee. Wij zijn ervan overtuigd dat de sleutel in de haven ligt. Als daar niet langer containers met cocaïne aankomen, zullen er geen corrupte havenarbeiders meer zijn, geen illegale uitzendbureaus en geen vergeldingsacties. Het probleem zal dan ergens anders opduiken, maar we moeten ervoor zorgen dat de trafikanten niet meer via Antwerpen invoeren. Je moet barrières opwerpen die hoog genoeg zijn.»

HUMO Hoe?

TERSAGO «Door meer te controleren en de pakkans te vergroten.»

HUMO Op dit moment wordt 1 procent van de containers gecontroleerd.

WITPAS «Dat lijkt weinig, maar de douane zit pal op het wereldwijde gemiddelde.»

TERSAGO «Er zijn al initiatieven genomen om de barrières te verhogen. Het douanepersoneel is verdubbeld en er zijn extra scanners besteld. In de haven lopen campagnes om havenarbeiders, vaak jonge kerels die graag snel geld willen verdienen, te waarschuwen: ‘Denk twee keer na.’ Er is ook een website waar havenarbeiders anonieme meldingen kunnen doen als ze vreemde dingen zien.»

HUMO Een kliklijn?

TERSAGO «Noem het hoe je wilt, maar die heeft ons al nuttige informatie opgeleverd. Die info moeten wij natuurlijk verifiëren, en vervolgens moeten we bewijzen verzamelen, want vermoedens volstaan niet om een deur in te trappen en mensen naar buiten te sleuren. We leven in een democratische rechtsstaat en het is de taak van de politie om die principes te verdedigen. Blijkbaar vergeten sommige mensen dat als ze roepen: ‘We richten een taskforce op en sleuren de mensen bij de haren naar buiten.’»

HUMO Dan bedoelt u Bart De Wever. En die taskforce is het Kali-team dat hij in het kader van het Stroomplan heeft opgericht.

null Beeld

WITPAS «Het Kali-team groepeert de drugssecties van de lokale recherche en de federale gerechtelijke politie. Die zitten nu op één werkvloer.»

TERSAGO «Op een gegeven moment werd een dokwerker in het been geschoten. Justitie en de politiek maakten ons toen verwijten: ‘Wat gebeurt daar allemaal?’ Toen hebben wij beslist om de havenbedrijven er meer bij te betrekken. Wij hadden acht mensen rond de tafel verwacht, maar er zijn er 56 komen opdagen op onze infosessie, onder wie verschillende ministers en politici. Sindsdien wordt de naam ‘Stroomplan’ gekleefd op alles wat met drugs te maken heeft.

»Wij hadden vooraf een document opgesteld, waarin we uitlegden dat de strafrechtelijke weg veel te traag gaat. We hebben toen voorgesteld om ook andere routes te volgen en de bendes op alle niveaus aan te pakken, zoals in Nederland. Daar heb je bijvoorbeeld de FIOD, de Fiscale Inlichtingen- en Opsporingsdienst, een rechercheteam van de belastingdienst dat onderzoek doet naar fraude. Als de FIOD merkt dat er verdacht veel nieuwe bedrijven opgericht worden op een bedrijventerrein, gaan ze ter plaatse: ze sluiten de zone hermetisch af en doen controles. Dat is veel slagkrachtiger dan wij ooit kunnen zijn, door de beperkingen in de strafwet. Daarom hadden wij gevraagd om met alle diensten samen te werken. Organisaties werken vaak met nepbedrijven, die bijvoorbeeld fruit in- en uitvoeren. Soms blijven die bedrijven lang onder onze radar: het is denkbaar dat de fiscus hen sneller op het spoor komt door een bizar patroon van inkomsten en uitgaven.»

WITPAS «Als ze bijvoorbeeld onder de prijs verkopen.»

TERSAGO «Als er bij de BBI een belletje gaat rinkelen, kunnen ze ons op de hoogte brengen. We weten wat we moeten doen: de bendes op alle niveaus efficiënter aanpakken. Helaas is dat zo níét begrepen, want op een dag werd op een persconferentie de oprichting van het Kali-team aangekondigd.»

null Beeld

'Het valt niet uit te sluiten dat er binnenkort doden vallen. En dan zullen die bendes dat als collateral damage zien'

HUMO U was niet betrokken bij de oprichting?

TERSAGO «Nee. Het Kali-team in de vorm waarin het vandaag bestaat, is ook te beperkt.»

HUMO En de andere diensten die u erbij wilde?

TERSAGO «Die zijn er nog niet bij. Er is wel een overlegorgaan, waarlangs wij informatie kunnen delen die nuttig kan zijn voor andere diensten. Maar de BBI zit daar niet bij: dat mag wettelijk gezien namelijk niet. Op veel niveaus willen mensen samenwerken en informatie uitwisselen, maar ze mogen niet. Nochtans is dat de manier hoe je die criminelen moet aanpakken: door in hun portefeuille te zitten. Dat doen we ook. Vorig jaar hebben we 10 miljoen euro aan geld en goederen in beslag genomen, los van de witwasonderzoeken. Er gebeurt echt heel veel.»

HUMO De naam Kali refereert aan het beruchte Cali-kartel, bekend van de Netflixserie ‘Narcos’.

TERSAGO «Dat is nog zoiets: wij investeren heel veel tijd en moeite in de ontwikkeling van een vertrouwensband met onze collega’s in Zuid-Amerika. Denkt u dat de Colombiaanse diensten het prettig vinden dat de naam van een Antwerps politieteam verwijst naar één van de donkerste bladzijden uit hun geschiedenis?»

WITPAS «Kali is naar verluidt een godin uit het hindoeïsme, ‘de vernietigster van kwade geesten’. Heel goed gevonden, maar leg dat eens uit aan je Colombiaanse collega’s.»

HUMO Een ander oud zeer is de achterstand bij het gerecht. Ook bij het Antwerpse parket heerst er een soort traagheid.

WITPAS «Daar ben ik het niet mee eens, maar ik moet wel toegeven dat onze onderzoeken en de uiteindelijke vervolging een werk van lange adem kunnen zijn. Het zijn complexe onderzoeken omdat het gaat om georganiseerde criminaliteit die zich half in de onderwereld bevindt en voor de andere helft een schijnbaar legaal karakter aanneemt, met vertakkingen in alle windrichtingen. Die organisaties zijn ook bijzonder flexibel en passen zich voortdurend aan de realiteit aan. Als wij een bende oprollen, leert het milieu er elke keer van bij.

»De huidige wetgeving is ook complex en dat speelt soms in hun voordeel. Zo verstrijken er niet zelden jaren tussen het misdrijf en de uiteindelijke straf. Maar vorige week heeft het Antwerpse hof van beroep nog celstraffen tot 20 jaar uitgesproken voor leden van een drugsorganisatie. De gerechtelijke molen maalt wel degelijk.»

HUMO Advocaten zeggen mij: ‘De echt grote jongens krijgen ze niet op de strafbank.’ Gerechtsjournalist Joris van der Aa zei in ‘De afspraak’ dat het Antwerpse parket niet op de kopstukken mikt. Waarop Bart De Wever liet weten dat de vervolging van de kopstukken beter moet.

WITPAS «Het onderscheid tussen de grote vissen en de kleine garnalen is een oeverloze discussie, die vooral in de media wordt gevoerd. We hebben nu in een langlopend dossier iemand gearresteerd die zowel hier als in Brazilië vennootschappen op zijn naam heeft staan: is dat een kleine garnaal? Ik nodig iedereen uit om op donderdag en vrijdag naar de zitting te komen: u zult grote namen horen. De zogenaamde specialisten hebben het de hele tijd over dezelfde namen: ‘Waarom pak je die en die niet op? Iedereen kent hen toch?’ Elke naam die op crimesite.nl staat, is plots een kopstuk.»

HUMO Neem nu Othman El B., de drugsbaron die vanuit Dubai opereert.

TERSAGO «Ik weet niet of hij een kopstuk is. El B. is begonnen als straatdealer, maar hij is opgeklommen tot het niveau van coördinator. Alleen runt hij zijn uitzendbureau nu vanuit Dubai. En als we de clan Y. oprollen, zeggen diezelfde specialisten dat die clan al een jaar niet meer op het hoogste niveau meespeelt. Ze vergeten erbij te zeggen dat we die mensen al twee jaar onderzoeken.»

WITPAS «In de jaren 20 wist ook iedereen wie Al Capone was en wat hij deed. Het heeft decennia geduurd voor ze hem konden pakken. In de dossiers die op mijn bureau liggen, staan enkele van de namen die rondzoemen. Het is een kwestie van tijd voor ik ze voor de rechtbank breng.»

TERSAGO «Het beeld bestaat dat die mannen ongemoeid worden gelaten. Maar dat is natuurlijk niet zo: ze wachten op hun proces. In afwachting worden ze in vrijheid gesteld en zetten ze hun handel voort. Ze stoppen nooit, zelfs niet als ze in de gevangenis zitten.

»Het zijn tijdrovende, complexe processen, maar blijkbaar kan de gewone man dat moeilijk vatten.»

HUMO Zelfs de burgemeester niet.

TERSAGO (schokschoudert)

HUMO Wordt u soms moedeloos?

TERSAGO «Op die vraag ga ik niet antwoorden (lacht).»

WITPAS «En ik sluit me aan bij het antwoord van mijn buurman.»

Reageren op een artikel, uw mening ventileren of een verhelderend inzicht delen met de wereld

Ga naar Open Venster

Op alle artikelen, foto's en video's op humo.be rust auteursrecht. Deeplinken kan, maar dan zonder dat onze content in een nieuw frame op uw website verschijnt. Graag enkel de titel van onze website en de titel van het artikel vermelden in de link. Indien u teksten, foto's of video's op een andere manier wenst over te nemen, mail dan naar redactie@humo.be.
DPG Media nv – Mediaplein 1, 2018 Antwerpen – RPR Antwerpen nr. 0432.306.234