Astrid Van der Schueren & Sanny Winters: ‘We wilden vooral niet het zeemzoete einde van oude sprookjes. ‘Ze leefden nog lang en gelukkig en alles was altijd prachtig’: dat kan niet’

Boze stiefmoeders en een heks die kinderen wil bakken in de oven: het is niet meer van deze tijd. Vorige week vertelden kinderboekenschrijfsters Dalilla Hermans, Hanne Luyten en Elisabeth Lucie Baeten over de nieuwste jeugdliteratuur, waarin eindelijk ook gekleurde kindjes en gezinnen met twee mama’s een plek krijgen. In diezelfde vrolijk corrigerende geest maakten schrijfster Astrid Van der Schueren (41) en illustratrice Sanny Winters (47) samen ‘Er was weer... Roodkapje’: ‘Je kinderen gewoon achterlaten in een bos: daar kom je nu niet meer mee weg.’

Astrid is journalist en copywriter, Sanny illustrator en vormgever. Samen maakten ze een boek. Een kinderboek, zo u er een label op wilt plakken, maar dankzij de humor, de gelaagdheid en de prachtige tekeningen ook zeer geschikt voor volwassenen.

ASTRID VAN DER SCHUEREN «‘Er was weer…’ begint waar het sprookje eindigt: de wolf valt in het water, oma en Roodkapje zijn gered. Wat nu?

»Eigenlijk komt het idee van mijn kinderen. Ze zijn 9 en 6, en als ik hun ’s avonds voorlees, vragen ze na afloop: ‘Maar wat zou er daarná gebeuren?’ Vooral om niet te moeten gaan slapen, waarschijnlijk, maar ik vond het tof om daarin mee te gaan, en samen met hen een vervolg op onze verhaaltjes te verzinnen.»

SANNY WINTERS «Ik kende Astrid van eerdere projecten, en ik heb niet getwijfeld toen ze me vroeg om mee op de trein te springen. Een kinderboek stond al lang op mijn lijstje, al ben ik geen typische kinderboekenillustrator. Ik heb een ontwerpbureau met mijn man, we doen hoofdzakelijk opdrachten voor bedrijven en cultuurprojecten, en mijn eigen vrije werk was tot nu toe gericht op volwassenen.»

HUMO De tekenstijl is prachtig: puur en eenvoudig.

VAN DER SCHUEREN «Het zijn kunstwerken. Je zou van elke pagina een poster kunnen maken.»

WINTERS «Ik keer graag terug naar de essentie. Eén ding uitvergroten en verder zoveel mogelijk ruimte laten voor de verbeelding van de lezer: dat spreekt hopelijk kinderen én volwassenen aan.»

HUMO Ook de boodschap is relevant voor jong en oud.

VAN DER SCHUEREN (knikt) «Het boek gaat over angsten overwinnen, uit je comfortzone komen. Roodkapje is het vertrouwen in de dieren kwijt en weigert om nog in het bos te komen. Wanneer ze uiteindelijk toch op pad gaat, komt ze de wolf tegen en blijkt hij óók bang te zijn. Daarmee zeggen we: we zijn allemaal weleens bang, en dat is oké. Je mag je alleen niet door die angst laten tegenhouden, want dan mis je de leuke dingen van het leven.»

HUMO Zoals een oma met knaldrang.

VAN DER SCHUEREN (lacht) «Ja. Zo zijn de oma’s vandaag. Vrouwen boven de 60 zijn heus geen oude dametjes met huidkleurige nylons en een blauwe watergolf die zitten te breien terwijl de soep op het vuur pruttelt. Mijn kinderen hebben hippe, actieve grootmoeders.»

WINTERS «We wilden vooral niemand in een hokje stoppen. Ook de dieren niet: de wolf is deze keer niet gevaarlijk, maar zachtaardig. Het konijn is niet bang, maar heeft net veel lef.»

VAN DER SCHUEREN «Ze zijn allemaal zichzelf. We wilden geen statement maken, we vinden dat eigenlijk gewoon evident. Diversiteit zou de normaalste zaak moeten zijn, daarom leggen we er ook geen nadruk op. Bij grote huizen als Pixar en Disney zie je dat ook steeds vaker. In de film ‘Luca’ heeft de papa maar één arm, maar daar wordt geen bijzondere aandacht aan geschonken, het is gewoon zo.»

HUMO Zijn verhalen softer geworden? Vroeger werden zonder verpinken oma’s opgevreten en buiken opengesneden.

VAN DER SCHUEREN «Die sprookjes zijn soms erg, hè. Neem ‘Hans en Grietje’: die worden door hun ouders gewoon achtergelaten in het bos! Daar kom je nu niet meer zomaar mee weg, denk ik (lacht).»

WINTERS «Pas op, die verhalen hebben hun waarde. Ze zijn erfgoed, mensen blijven ernaar teruggrijpen. Die dreigende spanning zit er bij ons trouwens ook wel in, alleen veel minder uitgesproken.»

VAN DER SCHUEREN «Wat wij vooral níét wilden, is het zeemzoete einde van die oude sprookjes. ‘Ze leefden nog lang en gelukkig en alles was altijd mooi en prachtig’: dat kan niet. Je mag aan kinderen uitleggen dat er soms slechte dingen gebeuren, dat het soms eens moeilijk gaat. Of je dat moet doen met het beeld van hun oma die wordt opgeslokt, is een andere vraag (lacht).

»Vroeger waren sprookjes een manier om kinderen een bepaald gedrag aan te leren, om het verschil uit te leggen tussen goed en kwaad. Vandaag zijn ouders meer bezig met het mentaal welzijn van hun kinderen, met hoe ze zich voelen, hoe ze weerbaarder kunnen worden. Dat komt tot uiting in de verhalen: die gaan vaker over waar kinderen mee worstelen, en bevatten een boodschap om daarmee om te gaan.»

HUMO Je hoort oudere mensen weleens zuchten dat het allemaal overdreven is, dat kinderen vandaag te veel worden gepamperd en daardoor nergens meer tegen kunnen.

WINTERS «Rekening houden met mentaal welzijn: ik vind dat niet pamperen, hoor.»

VAN DER SCHUEREN «Ik vind deze generatie ook zeker niet zwakker dan de vorige. Mijn dochter van 9 had onlangs haar map vergeten op school. Ze reed helemaal alleen terug met haar step, ging op zoek naar de schoonmaakploeg en vroeg hun om de deur van het klaslokaal te openen. Ik zat thuis met een klein hartje, zij maakte daar allemaal geen probleem van.

»Onze kinderen zijn net zelfstandiger dan wij vroeger. Ze begrijpen ook meer van de wereld, ze zijn ruimdenkender. De wokebeweging van vandaag, de aandacht voor emotioneel welzijn, voor inclusiviteit: ik juich dat heel hard toe. We kunnen als volwassenen veel leren van de huidige generatie kinderen, voor wie het een evidentie is dat we allemaal evenwaardig zijn en iedereen het weleens moeilijk heeft.»

HUMO Maakt dat het ouderschap moeilijker?

WINTERS «Dat denk ik wel. Vroeger zeiden ouders misschien sneller: ‘Komaan, niet flauw doen!’ Kinderen volgden en luisterden. Nu zijn we begripvoller. We houden rekening met wat kinderen voelen. Dat is vermoeiender, maar op lange termijn komen we er allemaal beter uit.»

VAN DER SCHUEREN «Het gebeurt dat ik als moeder mijn geduld verlies, of mijn stem verhef. Achteraf zeg ik dan: ‘Sorry, ik had niet zo kortaf moeten zijn.’ Ik kan me niet herinneren dat mijn ouders dat vaak hebben gedaan. Terwijl het net belangrijk is dat kinderen inzien dat alle mensen, ook ouders dus, fouten maken, dat we allemaal een work in progress zijn.»

WINTERS «Mijn tienerzoon weet dat heel goed. Hij geeft me al eens een sussend schouderklopje: ‘’t Is oké, mama.’ (lacht)»

VAN DER SCHUEREN «Onze kinderen kunnen ook heel mild zijn voor ons. Zo zegt mijn dochter ook ‘Lekker, hoor’, als ik zelf maar al te goed weet dat ik iets vreselijks op tafel heb gezet.

»Kinderen mogen weten dat wij óók kwetsbaar zijn en angsten hebben, en goeie en slechte dagen. Daar leren ze veel van.»

HUMO Elisabeth Lucie Baeten had het vorige week in Humo ook over de oude stijl van opvoeden: ‘Je ziet wat ervan komt. We tellen nu allemaal 60 euro per week neer bij de psycholoog om te leren hoe we deftig met onze emoties moeten omgaan.’

VAN DER SCHUEREN «Onze generatie kan maar moeilijk over gevoelens praten. We hebben dat vaak niet geleerd. En we zitten dan ook nog met al die maatschappelijke verwachtingen. Een vrouw mag verdrietig zijn, maar kwaad? Ho maar. Een man die huilt? Kan niet! Onze kinderen gaan daar anders mee om. Zij erkennen hun gevoelens. Als mijn zoontje van 6 boos is, zegt hij: ‘Nu niet mama, ik heb even een ontploffing in mijn hoofd.’»

WINTERS «Of in de woorden van mijn puberdochter: ‘Laat mij met rust!’ (lacht) Dat is goed: zij uit haar gevoelens, ik weet dat ik haar gewoon even moet laten doen.»

HUMO Komt er een vervolg op ‘Er was weer…’?

VAN DER SCHUEREN «Dat willen we graag. We hebben al een paar ideeën: de kleine zeemeermin die half vis, half mens is en zich nergens helemaal thuis voelt. Klein Duimpje met een minderwaardigheidscomplex. Of Assepoester die heel hebberig is geworden. Stof genoeg, denk ik, voor nog veel boeiende avonturen (lacht).»

Astrid Van der Schueren en Sanny Winters, ‘Er was weer… Roodkapje’, Pelckmans