'Battle of the Sexes': hoe Billie Jean King tenniste tegen seksisme

Op sportief vlak was het een potje van niks, maar in de strijd voor gendergelijkheid werd het een zaak van leven of dood. In 1973 nam de nummer 1 uit het vrouwentennis, Billie Jean King, het op tegen de 55-jarige ex-vedette Bobby Riggs. De Battle of the Sexes werd een mediacircus, goed voor 90 miljoen kijkers.

In de gelijknamige Hollywood-verfilming schitteren Emma Stone als Billie Jean King en Steve Carell als Bobby Riggs. Geen seconde te vroeg, want Tinseltown zit net in de houdgreep van een seksismeschandaal. ‘Ik betwijfel of er sinds de jaren 70 veel veranderd is.’

'Hopelijk krijgen alle zwijnen hun verdiende loon'

Sinds de beschuldigingen van ongewenste intimiteiten aan het adres van producer Harvey Weinstein is er in Hollywood een vloedgolf ontstaan, die onder meer Kevin Spacey, Brett Ratner en Jeremy Piven heeft opgeslokt. Akkoord, het regisserende echtpaar Valerie Faris en Jonathan Dayton (dat u kent van de crowdpleaser ‘Little Miss Sunshine’) heeft van ‘Battle of the Sexes’ vooral een leuke, piekfijn geacteerde tragikomedie gemaakt. Maar ze schetsen óók een indringend beeld van vroeger, toen bazen nog ongestraft naar het achterwerk van een stagiaire graaiden en tv-ankers dingen zeiden als: ‘Die blijft beter achter haar fornuis staan!’ Billie Jean King vocht niet alleen tegen Bobby Riggs, maar tegen die hele seksistische huishouding.

Valerie Faris «De jaren 70 waren een fantastische tijd voor jonge mensen. Jonathan en ik waren toen in onze late tienerjaren. Je voelde verandering in de lucht hangen, iedereen was politiek actief. Op het journaal zag je elke avond beelden van de oorlog in Vietnam. Er werden stappen gezet in de abortuswetgeving en vrouwen kwamen de straat op om te ijveren voor betere lonen.»

Jonathan Dayton «Het leek wel alsof opeens het ene schandaal na het andere uitlekte – waar hebben we dat nog gehoord? – omdat de oude normen en waarden niet meer aanvaard werden. Kijk naar president Nixon en het Watergate-schandaal.

»Daarom was de Battle of the Sexes zo belangrijk: de wedstrijd vond plaats op exact het juiste moment in de geschiedenis.»

HUMO Hebben jullie de wedstrijd live op tv gezien?

Faris «Nee (schuldig lachje). De match is zelfs volledig aan mij voorbijgegaan – ik wist amper waar het over ging – omdat mijn ouders er niet mee bezig waren.»

Dayton «Idem hier. Maar dat is niet zo gek: Valerie en ik komen allebei uit een progressief middenklassengezin. Wij groeiden op in een bubbel. Seksistisch gedrag zou bij ons thuis niet getolereerd worden, dus gek genoeg was ik me minder van de problematiek bewust.»

HUMO 90 miljoen mensen keken wél.

Faris «Er zijn veel mensen op ons afgestapt: ‘Ik weet niks meer van mijn kindertijd, maar dát herinner ik me nog!’ Het was enorm.»

Dayton «De match was zo belangrijk voor de vrouwenbeweging – met Billie Jean als uithangbord. De hele machtsstructuur ging aan het wankelen, mannen voelden zich bedreigd. Toen Bobby Riggs in zijn persbabbels belachelijke dingen zei – ‘vrouwen moeten in de slaapkamer en in de keuken blijven’ – wist hij perfect waarmee hij bezig was. Hij voelde dat veel mannen hem zouden toejuichen en dat veel vrouwen wóést op ’m zouden zijn. Maar voor hem was dat het punt: het schiep een gelegenheid om geld te verdienen.»

Faris «Riggs was een provocateur, een publieksmenner: hij lijkt op moderne politici. Billie Jean wist heel goed wat voor iemand hij was: een onschadelijke sjacheraar. Ze zag ’m nooit als de verpersoonlijking van het kwaad, of de mannelijke onderdrukker. Maar zij wist óók dat ze hem koste wat het kost moest verslaan (lacht).»

HUMO Net wanneer jullie een film over seksisme uitbrengen, valt Harvey Weinstein van zijn sokkel. Hebben jullie daar iets mee te maken?

Dayton (lacht) «Helaas! Ik had hem nochtans graag eigenhandig neergehaald.»

Faris «Als we vóór Weinstein over de film spraken, dan vroegen de mensen altijd naar Trump en zijn ‘Grab ’em by the pussy’-uitspraak. Het grappige is: Trump zou weleens mee aan de basis kunnen liggen van alle onthullingen. Ik denk dat veel vrouwen naar de president kijken en zeggen: ‘Fuck it, dit pik ik niet langer.’ (Grijnst) Ik hoop dat er nog veel meer vrouwen van zich laten horen.»

Dayton «En dat alle executives met losse handjes hun verdiende loon krijgen. Ik ben er zéker van dat er momenteel veel van hen thuis op hun lederen zetel liggen te bibberen in de hoop dat niemand hun naam noemt. Laat ze maar beven.»

HUMO Kennen jullie Weinstein persoonlijk?

Dayton «We hebben ’m weleens ontmoet, maar we hebben altijd vermeden om met hem samen te werken. Iedereen wist dat hij een ongelooflijke bullebak was.»

Faris «Hij had de reputatie van films af te pakken van de regisseur en ze naar eigen goeddunken te monteren. Het enige dat je hem moet nageven is dat hij goed wist hoe hij een film in de markt moest zetten, en hoe hij campagne moest voeren voor de Oscars.»

HUMO Ben jij in Hollywood in aanraking gekomen met seksisme, Valerie?

Faris «Zelden. Soms richten producers en crewleden zich automatisch tot Jonathan als ze een vraag hebben, maar over het algemeen heb ik niet het gevoel dat ik benadeeld word. Ik denk dat het ermee te maken heeft dat we al heel onze carrière lang, van toen we nog videoclips maakten voor R.E.M. en The Smashing Pumpkins, een duo zijn geweest. Iedereen weet dat we bij elkaar horen (lacht).»

HUMO Heeft Emma Stone jullie verteld over nare ervaringen in de filmwereld?

Faris (ontwijkend) «Emma is een dappere vrouw die zich niet zomaar opzij laat zetten. Zij is héél sterk. Ik denk niet dat een vieze vetzak haar gemakkelijk kan intimideren. Zij vindt dit een belangrijk onderwerp, en ze bewondert Billie Jean King enorm.»

Dayton «Er is één ding waar ze zich geweldig aan stoort, en dat is dat actrices consistent minder geld krijgen dan acteurs. Zij is al jaren een vurige pleitbezorger voor gelijk loon voor gelijk werk.»

HUMO Hoeveel kregen Emma en Steve betaald?

Dayton «Exact evenveel.»

Faris (fijntjes) «Dat is nog altijd niet helemaal eerlijk, want Emma heeft nog net iets meer scènes én is dezer dagen een grotere ster.»

HUMO Ze zou zelfs de best betaalde actrice in Hollywood zijn.

Dayton «Maar ze verdient nog altijd een stuk minder dan de best betaalde acteur: Mark Wahlberg. Die ‘Transformers’-films brengen blijkbaar veel geld in het laatje. (Draait zich naar zijn echtgenote) Wat denk je, schat, doen we er ook eentje?»

Faris «Weet je wanneer er echt gelijkheid zal zijn? Als niet de Emma Stones van deze wereld, maar wel de beginnende monteurs en onbekende actrices evenveel betaald krijgen als hun mannelijke tegenhangers. Ook bij regisseurs is er nog veel ongelijkheid.»

HUMO Jullie zeiden daarstraks dat de jaren 70 revolutionair waren. Maar als je nu terug-kijkt, vind je dan dat we voldoende vooruitgang geboekt hebben?

Dayton «We denken dat graag hé, maar ik betwijfel het. Ik dacht bijvoorbeeld jarenlang dat het veel beter ging met racisme in Amerika. Maar nu zie ik dingen op straat, geweld en haat…»

Faris «Conservatieven worden conservatiever, rechts wordt extreemrechts. Ik weet ook niet waar het allemaal vandaan komt. Kijk naar de mars van neonazi’s in Charlottesville: dat is wáánzin. Dat de president dat niet staalhard veroordeelt: nóg waanzinniger!

»Op een bepaald moment noemde Hillary Clinton een groepje Trump-supporters ‘deplorables’ – stakkers, onbenijdenswaardige losers. Tijdens de volgende rally hadden ze allemaal T-shirts met het opschrift ‘deplorables’ aan. Dat deed me denken aan Bobby Riggs. Hij noemde zichzelf graag een ‘mannelijk chauvinistisch zwijn’, en dat opschrift lieten ze toen op T-shirts drukken, waar veel mannen fier mee rondliepen.»

HUMO Nog één vraagje dan: wat zou er gebeuren als Emma en Steve het écht tegen elkaar zouden opnemen in een potje tennis?

Faris «Dan zou Steve met de zege gaan lopen, vrees ik (lacht).»

Dayton «Steve tennist váák. En Emma heeft het lichaam van een topatlete, maar niet de skills. Ze is euh, niet de allerbeste speelster.»

HUMO Jammer. Het was fijn geweest als ik hier had kunnen schrijven dat Emma glansrijk zou winnen.

Faris «Als het helpt: in een dance-off wint ze van iedereen (lacht).»

undefined

‘Battle of the Sexes’, vanaf deze week in de bioscoop