Bekende Nederlandse voetbalanalist bekent live op televisie verkrachting: ‘Gebeurde in de tijdgeest van toen’

Bijna 600.000 kijkers zagen gisteravond hoe de Nederlandse voetbalanalist Johan Derksen (73) in ‘Vandaag inside’ bekende dat hij op zijn 22ste een vrouw heeft verkracht door een kaars in haar vagina te duwen terwijl ze bewusteloos was. Hoewel Derksen stelde zich te schamen, leidt zijn verhaal tot woedende reacties. Zijn werkgever Talpa gaat zo snel mogelijk met hem in gesprek.

Derksen vertelde over de kwestie om aan te geven dat de beschuldigingen van seksueel wangedrag door mannen soms gaan over gebeurtenissen van lang geleden, maar dat het volgens hem toen een andere tijd was. Hij zegt nu anders aan te kijken tegen de gebeurtenis van vijftig jaar geleden.

Naar aanleiding van de ophef zegt hij vanmiddag tegen Algemeen Dagblad: “Ik trek er geen woord van terug, ik bied ook mijn excuses niet aan. Het is een jeugdzonde die ik heb opgebiecht, daarmee heb ik me kwetsbaar opgesteld. Ik ben er niet trots op, maar ik heb gezegd wat ik heb gezegd. Het gebeurde in de tijdgeest van toen.”

Talpa zegt ‘enorm geschrokken’ te zijn van de uitlatingen van Derksen. “Dit is een ernstige zaak waar we zorgvuldig naar gaan kijken”, aldus een woordvoerder. “We gaan op de kortst mogelijke termijn in gesprek met Johan.”

Derksen wil best in zijn eigen show nog eens vertellen wat er die avond precies gebeurde, maar daar blijft het voor hem bij. “Vanavond zullen alle talkshows wel rijkelijk gevuld zijn met vinnige dames die er wat van vinden.”

Grappen aan tafel

Talloze kijkers, onder wie bekende Nederlanders, reageren verontwaardigd op de uitspraken van Derksen van gisteren. Zijn achternaam is trending op Twitter. Dit is geen onschuldige jeugdzonde, maar een bekentenis dat hij een vrouw heeft verkracht, is de consensus. De grappen die Derksen tijdens het programma maakte met collega-analist René van der Gijp en tafelgast cabaretier Steven Brunswijk, bijvoorbeeld over het formaat van de kaars, maken het volgens hen nog pijnlijker.

‘Hoe kan een man zich zo veilig voelen om dit verhaal in het openbaar smakelijk op te dissen en daarbij opnieuw de vrouw (die zichzelf zal herkennen) te vernederen? Dat maakt me gek genoeg nog het kwaadst’, reageert schrijster Susan Smit. ‘Een omhelzing met duizend armen voor de vrouw bij wie Johan Derksen dit destijds heeft gedaan’, schrijft columniste Nynke de Jong. ‘Wat moet het vreselijk zijn om op nationale tv te zien hoe men lacht om jouw pijn.’

In de uitzending merkte presentator Wilfred Genee op dat Johans zaak zou zijn verjaard. Verkrachtingen kunnen sinds een wetswijziging in 2013 niet meer verjaren in Nederland. Hetzelfde geldt voor verkrachtingen die in dat jaar nog niet verjaard waren, oftewel als ze toen minder dan twintig jaar geleden plaatsvonden. Het verhaal van Derksen speelde vermoedelijk in 1971.

‘Een heel smerig verhaal’

“Als ik eraan terugdenk, je schaamt je kapot”, begon Derksen zijn verhaal in de show. “Een heel smerig verhaal hoor, maar dat soort dingen gebeurden. Ik was met de keeper van Veendam, met twee juffrouwen op stap. We zijn dronken, we gaan mee naar die woning en die juffrouwen zijn zo dronken, die kotsen ons helemaal onder. Toen weet ik nog wel - en ik ben er niet trots op, maar dat soort dingen gebeuren als je jong bent - die juffrouw lag bewusteloos op zo’n bank en er stond zo’n grote kaars en die hebben we erin gestopt en toen zijn we weggegaan.”

Iemand die bewusteloos is, kan geen toestemming geven voor seksueel contact en is juridisch gezien wilsonbekwaam. De actie van Derksen is dan verkrachting, hoewel juridisch kan worden aangevoerd dat dwang ontbrak, dan is sprake van misbruik. “Daar zou je nu gevangenisstraf voor krijgen”, zei hij er zelf over. Maar het was een andere tijd, stelde hij.

“We hebben allemaal onze jeugdzonden. Ik vind nu ook met dit soort beschuldigingen, het gaat wel ver terug hè”, verwees hij naar de zaak rond zijn SBS-collega Johnny de Mol, die stopt als presentator van zijn talkshow na beschuldigingen van seksueel misbruik. “Er is een groot verschil of je 73 bent, of 22 hè. (...) Technisch gezien zal een officier van justitie het als verkrachting kunnen uitleggen. Maar ik denk dat iedereen dat soort avonturen beleefd heeft, waar je later van zegt: niet zo netjes.”

Het is met de bril van nu naar de omstandigheden van vroeger kijken, vindt hij. “Ik ben opgegroeid in de zestiger en zeventiger jaren. Toen waren we met zijn allen veel ruimdenkender, toen was er heel veel toegestaan. Toen lachte je iemand uit; als iemand daar aangifte van deed, zeiden ze op het politiebureau: ga jij eens lekker buitenspelen. Zo ging dat toen.”

(AD)