Belgium's Most Wanted: hoe het FAST-team voortvluchtige criminelen opspoort
Al bijna twintig jaar spoort politiecommissaris Martin Van Steenbrugge voortvluchtige criminelen op met zijn FAST-team. Hij onderschept ze terwijl ze aan de schoolpoort op hun kinderen wachten of plukt ze van strandstoelen in verre vakantieoorden. 'Onderduiken is eenzaam en stresserend. Soms beginnen ze bijna te huilen van opluchting als we hen pakken'.
'Onderduiken is eenzaam en stresserend. Soms beginnen ze bijna te huilen van opluchting als we hen pakken'
De lijst van Belgium’s Most Wanted, een top 20 van ’s lands meest gezochte criminelen, heeft zijn nut al bewezen. Amper enkele uren nadat de site in november 2016 werd gelanceerd, kwam al een eerste tip binnen bij het FAST-team van commissaris Martin Van Steenbrugge.
Martin Van Steenbrugge «We hadden de twintig namen ’s morgens op een persconferentie voorgesteld op het kabinet van minister van Justitie Koen Geens en waren net terug op kantoor. Er kwam een tip binnen over het onderduikadres van een veroordeelde drugshandelaar, ene Marc D., die al zes jaar van de aardbol was verdwenen. ‘De man woont in een villa in Dilbeek,’ meldde de beller, die in zijn buurt woonde. Het leek ons een ernstig spoor, dus wij sprongen onmiddellijk in de auto, nog helemaal uitgedost in kostuum. ‘Je gaat toch niet op ál die tips reageren?’ riep een collega ons nog hoofdschuddend na. ‘Wat voor een circus gaat dat worden?’
Maar de info klopte. We stonden voor het huis en zagen Marc D. in de woonkamer zitten, in de zetel voor de tv. Het was november en vroeg donker: we stonden gewoon in de tuin door het raam te kijken, maar we konden niet zomaar binnenvallen zonder bevel tot gevangenneming. Terwijl we daarop stonden te wachtten, werd in ‘Het journaal’ de Belgium’s Most Wanted-lijst voorgesteld, en verscheen ook zíjn foto in beeld. We zagen hem in paniek opspringen, naar de slaapkamer rennen en in zeven haasten zijn koffers pakken. Daarna stormde hij naar buiten, naar zijn auto… en daar hebben we hem kunnen klissen, want op de openbare weg hebben we zo’n bevel niet nodig. Die kerel reageerde heel sportief: hij gaf meteen toe dat hij geschrokken was en naar zijn vriendin in Frankrijk wilde vluchten. Hij was niet eens boos. Hij had gespeeld en verloren. Bijna niemand van de collega’s geloofde het, ze dachten dat het doorgestoken kaart was, maar zo is het écht gebeurd. Het was een ongelooflijke gelukstreffer.»
undefined
'Commissaris Martin Van Steenbrugge, broer van strafpleiter Walter. 'Boeven pakken werkt verslavend'
Niet veel later werd ook de voortvluchtige twintiger Zakaria Benaïssa, gezocht wegens zijn deelname aan de mangamoord in Brussel, bij de lurven gevat in het Afrikaanse Gabon. Benaïssa was in 2013 veroordeeld tot 23 jaar cel voor de moord op een jonge vriend, die hij met twee kompanen in stukken sneed en in zuur probeerde op te lossen. Toen dat niet lukte, lieten ze de lichaamsdelen in een park in Vorst achter en legden er bij wijze van grap tekeningen naast uit een bekende mangastrip. De jonge dader verdween tijdens zijn assisenproces en vluchtte naar Gabon. Toen hij daar drie jaar later zijn verblijfsvergunning wilde vernieuwen, googelde de ambtenaar zijn naam en kwam hij uit op de ‘Most Wanted’-lijst.
Ook Aza Petrovic, een dwerg die werd gezocht wegens een gewelddadige homejacking en een veroordeling als pooier, moet het bestaan van de lijst hebben vervloekt. Hij lag in de zetel bij zijn moeder in Marchienne-au-Pont te slapen toen de lokale politie er voor een buurtonderzoek wat vragen kwam stellen. ‘Is dat niet die dwerg van Belgium’s Most Wanted?’ vroegen de politiemannen zich af. En bingo, het was Petrovic.
‘Vorig jaar hebben we zo vijf mooie vissen kunnen vangen met ons FAST-team,’ zegt Van Steenbrugge. FAST staat voor Fugitive Active Search Team. Jarenlang werden veroordeelde criminelen die het hazenpad kozen door ons gerecht met rust gelaten, maar sinds de federale politie in 1999 het FAST-team in het leven riep, werden in twintig jaar tijd 3.949 voortvluchtige misdadigers opgespoord, in binnen- en buitenland. Moordenaars, verkrachters, terroristen, drugsbaronnen, witteboordcriminelen en maffiabazen.
Van Steenbrugge «Die eerste jaren waren we maar een clubje van twee man, maar nu hebben we al een reputatie. Het gebeurt steeds vaker dat gangsters ons bij hun aanhouding vragen: ‘Zijn jullie van het FAST?’ En dan zijn ze vereerd.»
undefined
HUMO Jullie zijn op zoek naar 1.860 voortvluchtige misdadigers. Van drie van hen hebben jullie net de naam op de Belgium’s Most Wanted-lijst, zeg maar de top 20, gezet. Waarom net zij?
Van Steenbrugge «We denken bij onze keuze vaak aan de nabestaanden. We kennen alle dossiers en weten hoe vreselijk het voor hen moet zijn. Neem nu nieuweling Alam Korshed, een man uit Bangladesh die in Etterbeek in 2012 een heel gezin heeft uitgemoord: hij heeft een vrouw en haar drie jonge kindjes de keel overgesneden omdat hij boos was op de vader, die hem niet aan verblijfspapieren kon helpen. Hij vluchtte en werd bij verstek tot levenslang veroordeeld. Die man mag niet uit het geheugen worden gewist, hij móét zijn straf uitzitten.
»Een andere nieuwkomer is Safet Rustemi, een meedogenloze Albanese pooier. Moordpogingen, afpersingen, schietpartijen, brandstichtingen. Hoeveel mensenlevens heeft die man niet kapotgemaakt? Hij moet in totaal nog 22 jaar gevangenisstraf uitzitten, maar hij is waarschijnlijk elders gewoon opnieuw bezig. Dat kun je toch niet zo laten?»
Cherchez la Femme
Pornokoning Dennis Black Magic, maffiabaas Vittorio Pirozzi, de pedofiele pater Eric Dejaeger, homejacker Gabriel Fodderie: allemaal zijn ze ooit tegen de lamp gelopen door het speurwerk van het FAST.
HUMO Hoe beginnen jullie aan zo’n zoektocht naar een ontsnapte crimineel?
Van Steenbrugge «We proberen ons een zo goed mogelijk beeld te vormen van zijn leven: vrienden, familie, medeplichtigen. Gewoontes, restaurants die hij frequenteert en – het belangrijkste – de vrouwen in zijn leven. Veel criminelen duiken eerst een tijdje onder bij vrienden, maar dat blijft niet duren. Als hij nergens meer terechtkan, is er altijd nog de vrouw of de minnares, en het allerlaatste toevluchtsoord: de moeder. Een mama zal haar kind nooit verstoten.
»70 procent vlucht naar het buitenland, 30 procent blijft in de buurt, dicht bij geliefden. Ze kunnen vaak geen afscheid nemen van hun familie – een grote fout. Zijn ze dan eens thuis, dan willen ze voor één keer de kinderen van school afhalen. We hebben al heel wat van die mannen geklist aan de schoolpoort.
»Feestdagen zijn ook hoogdagen voor ons. Met oudjaar hebben we in Ternat een kerel opgepakt die in zijn keuken het feestmaal voor vrouw en kinderen stond klaar te maken. Hij was speciaal naar huis gekomen en dacht: die flikken werken toch niet tijdens de feestdagen. Fout gedacht. Met kerst hebben we een mensensmokkelaar bij de kraag gevat op restaurant. Hij had voor het eerst in lange tijd weer contact gezocht met zijn vrouw en had haar via Facebook uitgenodigd voor een romantisch kerstdiner. Nog voor hij een hap gegeten had, hebben we hem aan tafel bij de lurven gevat.»
Toch is de familie niet altijd blij als zo’n crimineel plots voor de deur staat. Dat ondervond de Mechelse topgangster Ashraf Sekkaki, die in 2010 met een helikopter uit de gevangenis van Brugge ontsnapte. Sekkaki vluchtte naar zijn familie in Marokko, maar die ontving hem niet met open armen. Opgejaagd door de Marokkaanse politie raakte Sekkaki op de dool, hij crashte met zijn auto en vluchtte te voet de bergen in. Daar kon de Marokkaanse politie hem na een dagenlange klopjacht uitgeput van een bergwand plukken.
HUMO Heel anders dan het gangsterbestaan, zo’n leven op de vlucht.
Van Steenbrugge «Veel minder glamoureus, inderdaad. Maar sommigen willen alles opgeven voor hun vrijheid. Onderduiken is stresserend en eenzaam. Je bent nooit op je gemak. Het is ook duur, en geld is vaak een probleem. Je kunt het moeilijk op een legale manier verdienen, dus moet je nieuwe overvallen of diefstallen plegen, waardoor het risico om gepakt te worden weer groeit.
undefined
'Het laatste toevluchtsoord van een crimineel op de vlucht is zijn moeder. Een mama laat haar kind nooit in de steek'
»De Italiaanse maffiabaas Vittorio Pirozzi hebben we opgepakt in Schaarbeek, waar hij een onopgemerkt bestaan leidde in een armetierig appartementje, terwijl hij toch een capo was. Hij hield zich bewust low profile – dat deed hij zeer goed – en verhuisde elk jaar naar een ander land. Het jaar ervoor zat hij in Spanje. Comfortabel is zo’n leven niet. Je moet uit het goede hout gesneden zijn. Sommige mannen gaan eraan kapot. Als we ze oppakken, beginnen ze bijna te huilen van opluchting.»
Het FAST-team van de Nederlandse politie pakte vorig jaar één van de meest gezochte misdadigers uit België op in een daklozencentrum in Rotterdam. Mustapha Lachnani was al zeven jaar op de loop. Hij ontsnapte in 2009 uit de gevangenis van Ittre, waar hij een zware celstraf uitzat voor een gewelddadige verkrachting. Zijn jaren op de vlucht hadden hem geen deugd gedaan. Hij raakte aan lager wal, sliep ’s nachts in een opvangcentrum voor daklozen en doolde overdag rond op straat. Een vrouw die vaak in de opvang kwam, herkende zijn gezicht op de lijst van Belgium’s Most Wanted en bezorgde de politie de gouden tip.
Vanavond spaghetti
HUMO Toch zijn er ook criminelen die erin slagen te breken met hun verleden en een nieuw leven op te bouwen.
Van Steenbrugge «Het bekendste voorbeeld is dat van Erjon S., een Albanees die we drie jaar geleden hebben gevonden in het West-Vlaamse dorpje Geluwe. In Italië werd hij gezocht voor een gruwelijke moord op een jonge prostituee, die hij eerst dagenlang had gemarteld. Hier leefde hij al jaren als bouwvakker onder een valse naam. Hij was getrouwd met een Vlaamse, met wie hij drie kinderen had. Zijn tattoo van een traan onder zijn rechteroog – maffiacode die aangeeft dat je iemand hebt gedood – had hij laten weglaseren. Zijn vrouw, een brave lerares, was natuurlijk enorm geschrokken toen we hem arresteerden. Ze kende haar man alleen als een lieve echtgenoot en een goeie papa voor hun kinderen. Niet als moordenaar. Toch heeft ze hem niet verlaten. De man is intussen veroordeeld in Italië, maar zit zijn straf uit in een Belgische cel, zodat ze hem kan blijven bezoeken.
»In Montenegro hebben we een beruchte dief gevonden, die daar een dubbelleven leidde. Hij had een vrouw en een kind, en dook voor de kost naar schelpen, die hij als delicatesse verkocht aan restaurants. Dat was gevaarlijk werk, want hij deed het ’s nachts omdat het illegaal was. Zijn enige fout was dat hij zijn duikersbrevet op zijn echte naam had laten zetten. Toen ik hem in Montenegro ging halen, zei hij op het vliegtuig dat hij zijn straf in België zou uitzitten en daarna zou terugkeren naar zijn gezin. Je kon voelen dat hij zijn lesje had geleerd, en dat hij geen nieuwe feiten zou plegen.»
HUMO Vindt u het dan erg om dat mooie plaatje te verstoren?
Van Steenbrugge «Niet voor de dader zelf. Maar voor de kinderen en de vrouw is het natuurlijk wel spijtig, zij hebben er meestal niks mee te maken.»
HUMO Zijn de verhalen over boeven die een gezichtstransplantatie ondergaan een broodje aap?
Van Steenbrugge «Wij hebben al misdadigers opgepakt die bij de plastische chirurg waren langsgegaan. Ze laten ook baardjes groeien, scheren hun hoofd kaal, beginnen te brillen, komen kilo’s aan… Maar zelfs zonder veranderingen is het voor ons soms heel moeilijk om hen te herkennen. De meesten hebben we alleen op een oude foto gezien, en de jaren doen óók hun werk. We hebben ooit eens de broer van een misdadiger opgepakt, omdat die erg op hem leek. Dan is je zaak natuurlijk verbrand.»
HUMO Krijgt u weleens ‘Ik ben niet wie u denkt!’ te horen bij een aanhouding?
Van Steenbrugge «Heel vaak. Of ze spelen de vermoorde onschuld: ‘Ik heb niks gedaan!’ Terwijl dat niet meer uitmaakt, want ze zijn al veroordeeld.
undefined
'Het FAST-team vond al voortvluchtige criminelen terug op de vreemdste plekken: Pirozzi in een armtierig flatje in Schaarbeek, Sekkaki op een bergwand in Marokko en Christian De Groote achter een spiegelwand in een sm-kamer.'
»Je hebt er ook die creatief zijn in hun poging om te verdwijnen. Op de Antwerpse Linkeroever hebben we destijds Moussa L. opgepakt, een internationaal geseinde drugssmokkelaar die uit een Franse gevangenis was ontsnapt. Toen we hem bij de kraag vatten, blééf hij volhouden dat we de verkeerde te pakken hadden. ‘Ik ben Ali. Ali uit Irak.’ Hij stond erop dat we zijn vingerafdrukken namen. Bij de test reageerde onze machine niet: zijn vingertoppen waren gladgestreken, je zag de groeven niet meer. Hij had ze proberen te wissen door ze te branden met zoutzuur. Wat hij niet wist, is dat je je vingerafdrukken nooit helemaal kunt doen verdwijnen. Met de oude methode – vinger in de inkt dopen en afdrukken op papier – kwam de oorspronkelijke afdruk wél nog tevoorschijn.»
HUMO Wat is de vreemdste plek waar u ooit een crimineel hebt teruggevonden?
Van Steenbrugge «Dat moet in een geheime ruimte in een sm-kamertje geweest zijn. Het ging om Christian De Groote, die zijn zwangere vriendin had vermoord en haar lijk had verstopt in de betonnen pijler van een brug. Hij was gevlucht tijdens zijn assisenproces in 2013. Twee jaar later kwamen we hem op het spoor in Elsene, waar we hem ’s morgens een fraai herenhuis zagen binnengaan. We besloten een huiszoeking te doen: een frêle vrouwtje opende de deur en liet ons het hele huis doorzoeken. Geen Christian. We begrepen er niks van. ‘Hij is er niet,’ zei de vrouw, en we moesten haar bijna geloven. Maar toen begon haar wit schoothondje zenuwachtig te keffen. Hij liep een klein kamertje binnen, vol sm-attributen en helemaal bespiegeld. Leeg. Het hondje bleef heel opgewonden en kwispelend aan de spiegelwand snuffelen, dus sloegen we hem aan diggelen. Plots kwam Christian De Groote tevoorschijn, helemaal naakt. Hij vroeg alleen of hij zich mocht aankleden. Welja, dat mocht.»
HUMO Af en toe vangen jullie ook wereldwijd gezochte voortvluchtigen, zoals Mohamed Benabdelhak, één van de gevaarlijkste drugshandelaren van Frankrijk.
Van Steenbrugge «Benab- delhak was al vijf jaar op de vlucht toen de Franse politie begin 2014 liet weten dat hij af en toe in Brussel verbleef, in de buurt van de Louizalaan. We gingen rond met een foto en we hadden geluk: een makelaar van een immobiliënkantoor herkende hem, en had een uur later een afspraak met hem om een appartement te gaan bekijken.
»Omdat we heel zeker moesten zijn dat hij het was, stuurden we een vrouwelijke collega mee het gebouw binnen, om hem goed te bestuderen. We spraken af dat we haar zouden opbellen. Als hij het echt was, moest ze de codezin zeggen: ‘Nee, vanavond gaan we niet op restaurant, we eten thuis spaghetti.’ Voor ons het signaal om tussen te komen.
»Onze collega had geluk, door een toeval stapte ze met Benabdelhak in de lift en kon ze hem goed bekijken. We belden haar op, en ze was duidelijk: ‘Vanavond eten we spaghetti.’ We lieten Benabdelhak buitenkomen, werkten hem tegen de grond en boeiden hem. Hij was te verbijsterd om te reageren. Zo hebben we de beruchtste drugsbaron van Frankrijk opgepakt.»
braaf scoutsmeisje
Sinds de Belgische en Europese lijsten van gezochte criminelen verspreid worden op het internet, is de jacht op voortvluchtigen in een hogere versnelling geraakt. ‘We doen af en toe een speciale campagne om nog meer mensen naar de website te lokken, want we willen het publiek zo vertrouwd mogelijk maken met de gezichten van de criminelen,’ zegt Van Steenbrugge. Ook Europol start donderdag met een speciale campagne die helemaal inspeelt op de WK-gekte. De site van Europe’s Most Wanted wordt dan omgetoverd in een spel met een crimineel Europees voetbalteam, waar bezoekers moeten speuren naar de identiteit van de spelers op de grasmat.
undefined
Publiekstrekker op Belgium’s Most Wanted is Hilde Van Acker, de enige vrouw die tussen de boeventronies prijkt. 55 jaar, blond Jommekeskapsel, opgejaagde blik. Zij wordt het vaakst aangeklikt: 77.349 keer, terwijl het gemiddelde van de andere criminelen rond de 34.000 schommelt. Ze ziet er niet uit als een koele moordenares, maar toch wordt ze al sinds 1996 gezocht voor de moord op een Britse zakenman, samen met haar minnaar Jean-Claude LaCote, die eveneens op de lijst staat.
Van Acker en LaCote leren elkaar kennen begin jaren 90 in Madagaskar. Zij is een brave boekhoudersdochter uit een groot gezin uit Sint-Niklaas, hij een knappe Ivoriaanse Fransman, die het glamoureuze leven leidt van een slechterik uit een James Bond-film. Piloot, hyperintelligente leugenaar, lookalike van de hulptrainer van de Rode Duivels Thierry Henry én gehaaide oplichter die zijn slachtoffers via advertenties in zakenkranten opsnort.
Hilde Van Acker, die van eenvoudige komaf is en verslingerd raakt aan de dure hotels, de Ferrari’s en shoppingtrips met een privévliegtuig, stapt mee in de combine als lokvogel. Zij legt de eerste contacten met investeerders en masseert de achterdocht weg, LaCote maakt het werk af. Investeerders van over de hele wereld raken miljoenen euro’s kwijt aan het sluwe koppel, dat ongrijpbaar lijkt en iedereen misleidt met steeds andere aliassen, pruiken en stemvervormers. De miljoenen worden ook weer snel gespendeerd: alleen al voor de vaste kosten van hun luxeappartementen en wagenpark jaagt het koppel er maandelijks 400.000 euro door. De Vlaamse familie van Hilde Van Acker begrijpt niet hoe het brave scoutsmeisje van toen zo drastisch kon veranderen in een berekende ijskoningin, verslaafd aan luxe. ‘Die kerel heeft jouw persoonlijkheid ontnomen,’ schrijft een zus haar in een brief.
In mei 1996 vinden kinderen in een bos in badplaats De Haan het lichaam van de Britse zakenman Marcus Mitchell. De man is geëxecuteerd met twee kogels in het hoofd, zittend op zijn knieën. Het koppel LaCote-Van Acker komt al snel in het vizier van de Brugse speurders. Mitchell heeft een fortuin geïnvesteerd in een zakendeal met LaCote en is net achter het bedrog gekomen. Wilde hij zijn geld terugeisen en heeft hij dat met zijn leven moeten bekopen? Het slachtoffer wordt het laatst gezien in Knokke, aan de zijde van Hilde Van Acker. Zij heeft hem, vermoeden de speurders, naar het bos geleid, waar hij koud is afgemaakt.
Het duo wordt opgepakt en ondervraagd, maar LaCote glipt handig tussen de vragen van de onderzoekers door, daarin bijgestaan door zijn illustere advocaat Pierre Chevalier. Van Acker speelt de naïeve gans en ontkent het licht van de zon. Nog voor de speurders de tijd hebben om alle bewijzen te verzamelen, worden de twee alweer vrijgelaten. Ze blijven niet langer dan nodig in België. Zuid-Afrika lonkt. Jarenlang zullen de twee hun luxeleven verderzetten in één van de rijkste wijken van Johannesburg, in een villa van 1 miljoen dollar. Het Brugse gerecht zal tevergeefs op de uitlevering van de twee aandringen. Altijd sputtert de procedure, altijd stelt het Zuid-Afrikaanse gerecht de beslissing uit. De charismatische LaCote werkt intussen als televisiemaker nauw samen met de Zuid-Afrikaanse politie en maakt zelfs een realityreeks over hun werk, ‘Duty Calls’. Het helpt hem aan de nodige contacten om uit de problemen te blijven. Wanneer hij zijn hand overspeelt en de zoon van een zakenman probeert te ontvoeren, belandt hij toch in de gevangenis. België vraagt opnieuw zijn uitlevering, opnieuw zonder gevolg. In 2008 slaagt Hilde Van Acker erin haar minnaar uit de gevangenis te bevrijden, door zich voor te doen als politieagente, en verdwijnt het duivelse duo opnieuw.
Drie jaar later besluit het Belgische gerecht niet meer te wachten en houdt het een assisenproces voor de moord op Marcus Mitchell zonder beklaagden. Het is een surrealistische bedoening: een proces met een lege beklaagdenbank, zonder advocaten, zonder burgerlijke partijen en zonder publiek. LaCote en Van Acker worden bij verstek veroordeeld tot levenslang. Voor FAST staan de twee bovenaan het verlanglijstje.
‘De kans is groot dat ze nog steeds bij elkaar zijn, niet per se uit liefde, maar uit noodzaak,’ vermoeden de Belgische speurders. ‘Als je samen zulke zware misdaden hebt gepleegd, ben je tot elkaar veroordeeld en kun je de ander nooit helemaal meer vertrouwen. Destijds merkten we al dat die twee elkaar de hele dag door belden en voortdurend controleerden. Wellicht zijn ze vandaag nog altijd bezig, als partners in crime, ergens in een ver land onder alweer een nieuwe alias.’
Vis aan de haak
In het kantoor van Martin Van Steenbrugge liggen dossiers zoals dat van Hilde Van Acker en Jean-Claude LaCote altijd binnen het gezichtsveld, net als de andere Most Wanted-zaken. Het grootste wapen voor FAST? Geduld.
Van Steenbrugge «We hebben de tijd aan onze kant. Neem nu die moordenaar uit Bangladesh, Alam Korshed: die is twee maanden geleden door het assisenhof tot levenslang veroordeeld. We hebben twintig jaar, tot 2038, om hem te vinden, want pas dan verjaren zijn moorden. Naar de Nederlandse moordenaar Morgan Schreurs, die een jonge moeder in Zaventem vermoordde, zijn we tien jaar op zoek geweest. Toen we hem vonden in Kroatië, in 2015, heb ik de zus van het slachtoffer gebeld, voor het nieuws werd bekendgemaakt. ‘Hoe is het mogelijk?’ zei ze. ‘Waren jullie dan nog op zoek naar hem?’ De familie had alle hoop opgegeven dat hij ooit nog gevonden zou worden, en was dus heel opgelucht.
»We gaan behoedzaam en zorgvuldig te werk, stapje voor stapje. We worden stamgast in het café aan de overkant van zo’n crimineel z’n onderduikadres. We gaan elke week eten in zijn lievelingsrestaurant. We lopen ’s avonds rond op de Brusselse Zuidkermis, omdat hij daar vaak komt. Gebeurt er niets? Dan verdwijnen we geruisloos: niemand heeft ons gezien en we kunnen elk moment terugkomen.
undefined
'Wij zijn als een snoek die op de loer ligt om een visje te vangen. Je wacht geduldig op het juiste moment om dan – hap! – in een flits toe te slaan'
»Onze aanpak verschilt erg van de US Marshals in de Verenigde Staten. Die vallen op verschillende adressen tegelijk binnen met veel geweld: bij de vrouw, de ex-vrouw, familie, vrienden… Ze kunnen dat, omdat ze met zoveel zijn, maar als de vogel is gaan vliegen, zijn ze hem voorgoed kwijt. Dat is de techniek van de verschroeide aarde. Wij zijn meer als een snoek die op de loer ligt. Een snoek kan soms uren wachten voor hij zijn visje vangt. Je wacht geduldig op het juiste moment om dan – hap! – in een flits toe te slaan.»
Van Steenbrugge ként de snoek: hij viste er al op als tiener, aan de Donkvijver in Oudenaarde, waar hij opgroeide.
Van Steenbrugge «Het was verboden om op die plek te vissen, wat het extra spannend maakte. Ik deed het ofwel ’s ochtends voor dag en dauw of ’s avonds laat, altijd in mijn eentje. Net als bij misdadigers moet je veel geduld hebben om een snoek te vangen. Ik kreeg altijd een enorme adrenaline-opstoot als zo’n klepper van 7, 8 kilo aan mijn lijn hing. Het was telkens een heel gevecht om hem op de oever te krijgen, maar de voldoening was toen even groot als wanneer we nu een topcrimineel te grazen nemen.
»Ons werk is verslavend. Op boeven jagen is een tweede huid geworden voor mij. Het is mooi werk om zo’n boef achter de tralies te steken. Het belang is ook heel groot, want ze hebben slachtoffers gemaakt, ze hebben de maatschappij ontwricht.
»Op een ochtend stonden we eens voor dag en dauw met onze ploeg te wachten om een huis binnen te vallen. We hadden ons opgesteld in een rij, als een slang. Ik stond als laatste, en ik keek naar de mannen voor mij, allemaal in het zwart gekleed, met kogelvrije vesten, vol adrenaline voor de komende inval. Het was volle maan, het gras was nat en door de kou lag er een tapijt van kristalletjes op het gras. Moet je ons hier zien staan, dacht ik bij mezelf. Iedereen slaapt en wij staan hier in de duisternis en de koude te wachten om een boef te vangen. Dat vervulde me met trots.»
undefined
'De dwerg Aza Petrovic lag in de zetel bij zijn moeder te slapen toen de politie hem bij een routineonderzoek toevallig herkende'
Taart voor Willy
Elk jaar verjaren ongeveer zeventig dossiers en komen er zeshonderd nieuwe bij.
Van Steenbrugge «Bijna wekelijks moet ik namen doorschrappen van voortvluchtigen wier straf is verjaard.»
HUMO Doet u dat letterlijk, dat doorschrappen?
Van Steenbrugge «Ja, ik schrijf elk jaar alle namen en de data in mijn rode boekje, dat ik altijd bij me heb. Vandaag heb ik er ook weer één moeten doorschrappen. Dat is niet prettig. We moeten het signalement van zo’n crimineel dan stopzetten, zijn dossier uit onze kast halen en het naar het archief brengen of vernietigen. Die crimineel mag België dan weer ongestraft binnen langs de grote poort.»
HUMO Zijn er misdadigers van wie u het extra spijtig vindt dat u ze niet hebt kunnen klissen?
Van Steenbrugge «De Nederlandse drugscrimineel Willy De Wolf, die in de Antwerpse haven opereerde. Hij is in 2001 ontsnapt uit de gevangenis met de hulp van een cipier die hem een cipiersplunje gaf en naar buiten smokkelde. Ik heb jaren op hem gejaagd. Eén keer hadden we hem bijna te pakken. We hadden een tip gekregen dat de zus van Willy, die in Antwerpen woonde, de volgende dag bezoek zou krijgen van haar voortvluchtige broer. Ik had net vakantie, maar ik ben speciaal teruggekomen. Al van vijf uur ’s ochtends stonden we voor het rijhuis van de zus van Willy te wachten. Rond halfacht ging ze even naar buiten. Ik volgde haar naar de bakker, waar ze een grote taart kocht. ‘Het is bingo,’ zei ik tegen mijn collega. ‘Hij kan hier elk moment toekomen!’
»Daarna gebeurde er urenlang niets, tot er om twee uur in de namiddag een lichtbruine Alfa Romeo met een Nederlandse nummerplaat arriveerde, waaruit een grote slanke blondine stapte. Ze ging binnen en kwam een half uur later buiten met de zus van Willy De Wolf, mét de taart. Die namen ze mee in de auto. Wij zetten de achtervolging in, zo onopvallend mogelijk. Maar toen deden ze iets raars. De blondine reed tegen een slakkengangetje de hele haven van Antwerpen door. Het is moeilijk om daar iemand onopgemerkt te volgen, want er is daar nauwelijks verkeer, waardoor we vaak op een halve kilometer afstand moesten blijven. ‘Wat zijn die dames van plan?’ vroegen we ons af. Plots reed ze de haven uit in de richting van de snelweg die naar Nederland leidt. Eens op de autostrade gaf ze plankgas. Zóéf, weg tegen 200 kilometer per uur. Tja, we waren ze kwijt. Wij reden in een oude Nissan en konden natuurlijk niet volgen. Dat was echt balen. Wellicht had Willy haar zo gebrieft om eventuele achtervolgers af te schudden.
»Toen ik zijn naam moest doorstrepen in mijn rode boekje, drie jaar geleden, was de ontgoocheling groot. We hadden echt veel tijd in hem gestopt, tevergeefs. Onlangs had ik wel een binnenpretje, toen ik hoorde dat hij opnieuw was gearresteerd voor een drugszaak, in Spanje. De vos was zijn streken nog niet verleerd.»
HUMO Uw broer is de bekende advocaat Walter Van Steenbrugge. Hij haalt de criminelen uit de gevangenis, u stopt ze er weer in?
Van Steenbrugge «Ieder zijn job. Het is ooit weleens gebeurd dat ik in het buitenland een verdachte moest gaan ophalen die door mijn broer werd bijgestaan. Maar wij komen nooit in elkaars vaarwater. Hij bulkt van het talent en is een keiharde werker. De enige ontspanning die hij heeft, zijn de voetbalwedstrijden van Club Brugge, waar we altijd samen naar gaan kijken. We zijn goeie vrienden.
»Nog één jaar bij de politie en dan stop ik ermee. Dan zal ik net twintig jaar bij FAST hebben gewerkt.»
HUMO FAST verliest zijn vader.
Van Steenbrugge «Ik word volgend jaar 62, er is een tijd van komen en gaan. Maar ik ben er gerust in, FAST is in goeie handen.»
