Bezonken Rood: Johan Vande Lanotte

Johan Vande Lanotte, populairste socialist du moment, heeft zich (voorlopig?) uit het eindspel teruggetrokken. Hij herstelt nog wat van zijn honderd dagen sisyfusarbeid als koninklijk bemiddelaar, maar zijn rusteloze natuur is niet getemd.

Enkele quotes van Johan Vande Lanotte

HUMO Hebt u enig plezier beleefd aan die honderd dagen onderhandelen?

Vande Lanotte «Plezier is niet het juiste woord. Het was plichtsbesef. Ik heb de leeftijd bereikt waarop je wil terugbetalen voor alle goeds dat je hebt mogen meemaken in je carrière. Op mijn dertigste was ik als politicus vooral met mezelf bezig, zoals alle politici op die leeftijd. Deze opdracht kón ik gewoon niet weigeren.
»Als minister van Binnenlandse Zaken heb ik destijds een paar nachten wakker gelegen door de asielmiserie - (fijntjes) toen werd asiel nog ernstig genomen. Maar nu waren de doorwaakte nachten meer regel dan uitzondering. Het was afgrijselijk moeilijk. Dehaene zei ooit: 'Elke zot heeft zijn logica en zodra je die logica kent, kun je met elkaar klappen.'
»Ik wil mijn partners niet tot de psychiatrische categorie der zotten rekenen, maar de logica van de onderhandelaars was extreem gecompliceerd. Boeiend als intellectueel gepieker, maar uiterst vermoeiend. Daar hoorden ook lange vergaderdagen bij. Ik heb het fysiek gevóéld.»

HUMO Wat heeft u het meest geërgerd tijdens de onderhandelingen?

Vande Lanotte «Het stoorde me dat partijen met stellingen kwamen aanzetten waarvan ze zelf heel goed wisten dat ze niet meer klopten. Zo is het adagium van de Franstaligen altijd geweest dat je niet aan de sociale zekerheid mag raken. Onbespreekbaar! Natuurlijk vind ik óók dat we de solidariteit niet onderuit mogen halen, maar het is nonsens dat je niet aan het systeem zou mogen raken.
»Nog zo'n stelling is dat Brussel moet worden bestuurd door Vlaanderen en Wallonië. Maar dat is onverenigbaar met bepaalde sociale rechten, of met bijvoorbeeld het jeugdsanctierecht. Als twee jongeren in Brussel opgepakt worden wegens mishandeling van een bejaarde, dan kan het niet dat de Franstalige jongere anders gestraft wordt dan de Nederlandstalige.
»De discussie tussen Frank Vandenbroucke en N-VA'er Danny Pieters in 'Phara' vóór de verkiezingen had dat soort problemen al aangetoond.
»In gesprekken onder vier ogen krijg je soms wat beweging in de standpunten, maar zodra er informatie naar buiten komt, plooit men weer terug. De achterban van de partijen is enorm geradicaliseerd sinds 2007, en de onderhandelaars vrezen die opgezweepte kiezers.
»Op dit moment liggen de standpunten van N-VA en PS weer verder uit uiteen dan op vijf januari, toen ik mijn opdracht teruggaf.»

HUMO Is de politicus zonder Twitteraccount die nog gelooft in een gentlemen's agreement geen naïeve ziel?

Vande Lanotte «Ik heb honderd dagen lang het spel níét meegespeeld en dat is niet afgestraft in de populariteitslijstjes, integendeel. Alleen politici die niets te vertellen hebben, kunnen niet zonder Twitter. Kijk naar Van Quickenborne, onze minister van Economie die zich niet bezighoudt met economie. Zelf heb ik het te druk om te twitteren.
»Je mag niet te veel belang hechten aan de media. Ik lees nooit de kranten voor tien uur 's ochtends, en al helemaal geen artikelen over mezelf. Zelfs als minister deed ik dat niet. Na twintig jaar in de politiek maak ik me niet meer druk over wat deze of gene over mij zegt. Wie veel op kritiek reageert, gelooft niet in zijn eigen kracht.»

Vande Lanotte «Laat me duidelijk stellen dat ik niets heb tegen de persoon Bart De Wever. Ik kan goed met 'm overweg en hij geeft me in die honderd dagen nooit bedrogen. Ik hoop dat hij aan mij hetzelfde gevoel heeft overgehouden. Maar ik vind zijn sociaaleconomische voorstellen op federaal niveau nog altijd oerconservatief.

»Het is geen toeval dat hij bij David Cameron op de thee mocht: ze zijn allebei liberaler dan de liberalen. Voor De Wever is de markt alles - dat kwam duidelijk naar voren uit de speech die hij onlangs voor werkgevers gaf in Brussel. Hij vindt het bijvoorbeeld populistisch om de bonussen van de bankiers te bekritiseren.
»Paul Vanden Boeynants zou het in de jaren 60 niet beter gezegd hebben. Eén nuance toch: in de Vlaamse regering heeft de N-VA zich nooit asociaal geprofileerd.»

HUMO Maar zelfs na de splitsing van BHV zal zowat elk dossier van de federale regering toch communautair gekleurd blijven?

Vande Lanotte «Dat is het punt niet. Dat is al decennia zo. Ik klink misschien wat prekerig, maar we hebben moed en zelfopoffering nodig. Wie alleen denkt aan de volgende verkiezingen, zal niks oplossen.»

Het volledige interview kunt u lezen op dinsdag 29 maart in Humo 3682/13.