'Blind getrouwd': Bezint eer ge bemintPsycholoog Gert Martin Hald

‘Iedereen verklaart mij gek.’ Aan het woord is Jonas, één van de zes singles die uit 1.128 kandidaten geselecteerd werd voor het VTM-programma ‘Blind getrouwd’. Door vier relatie-experts werd hij op wetenschappelijke basis gematcht met Inge, die hij voor het eerst zal ontmoeten op hun trouwdag.

'Liefde op het eerste gezicht bestaat niet. Lust op het eerste gezicht wél'

Waarom een rationele benadering van de liefde echter zo gek nog niet is, krijgen we te horen van de Deense professor psychologie Gert Martin Hald, die al meewerkte aan de Deense oerversie van ‘Blind getrouwd’. Via allerlei vragenlijsten en tests die peilen naar overeenkomsten tussen de singles, zorgt hij voor de ‘prematch’: hebben bepaalde singles opvallend veel met elkaar gemeen, dan zoeken psychotherapeute Margo Van Landeghem, seksuoloog Alexander Witpas en relatietherapeute Sybille Vanweehaeghe via gesprekken en huisbezoeken verder uit of die ‘prematches’ uiteindelijk ook goeie relationele matches zouden opleveren. De timing van ons gesprek met Hald kon alvast niet beter: we ontmoeten hem op zijn universiteitskantoor in Kopenhagen, enkele dagen voor Valentijn.

HUMO De deelnemers hebben alles geprobeerd om een partner te vinden, maar dat lijkt maar niet te lukken. Waarom is het tegenwoordig zo moeilijk om de liefde te vinden?

Gert Martin Hald «We vinden wel liefde, maar die blijft vaak niet eeuwig duren: kijk maar naar de scheidingscijfers. Ook vinden we het doorgaans al de moeite niet om een relatie te beginnen als we niet tot over onze oren verliefd zijn. En daar wringt net het schoentje: mochten we relaties wat rationeler aanpakken, dan zouden ze duurzamer zijn.»

HUMO Dat is ook het stokpaardje van de Belgische psychologe en seksuologe Ilse Reynders: we zouden liefde meer moeten beschouwen als een matter of the head in plaats van een matter of the heart. Concreet: we moeten op zoek gaan naar raakpunten. Maar kunnen we het niet allebei hebben?

Hald «Zeker, en daar haal je een belangrijk punt aan. Ik geloof niet dat je moet kiezen tussen je hart of je verstand: er zijn veel alternatieve liefdesmodellen. Momenteel overheerst de romantische visie: je komt iemand tegen, je wordt verliefd en je begint een relatie. Vaak in de hoop om later met die persoon een gezinsleven uit te bouwen, en nog lang en gelukkig te leven. Als je dáár rationaliteit in gaat betrekken, beginnen mensen te steigeren: ‘Maar dat is wat we eeuwen geleden deden! En wat nu nog steeds in het Midden-Oosten gebeurt! Je kunt liefde toch niet forceren?’ Het strookt niet met ons westerse denken. Terwijl wereldwijd de helft van de huwelijken nog steeds gearrangeerd zijn – denk maar aan landen als India. Die koppels verwachten inderdaad geen gouden bergen. En toch: als we er de statistieken op naslaan, dan zien we dat de kwaliteit van een gearrangeerd huwelijk – wat niet hetzelfde is als een geforceerd huwelijk – na enkele jaren exáct hetzelfde is als de kwaliteit van een huwelijk dat uit verliefdheid is voortgevloeid. In gearrangeerde huwelijken voelen mensen na verloop van tijd ook echte liefde voor hun partner, zonder daarom verliefd te zijn geweest. Er zijn dus ook andere manieren om dat zalige liefdesgevoel te ervaren. En dat willen we ook aantonen met ‘Blind getrouwd’: we draaien de rollen om. Rationaliteit als basis voor een relatie - níét verliefdheid.»

HUMO Duren zulke relaties langer dan relaties die ontstaan uit blinde verliefdheid?

Hald «Niet noodzakelijk: er zijn veel factoren – cultuur, tradities – waar we geen controle over hebben. Vijftig of honderd jaar geleden was het een schande om te scheiden, dus bleven mensen langer samen. Dat moeten we in het achterhoofd houden als we de huidige situatie beoordelen. We zeggen: ‘Fuck, de helft van de huwelijken eindigt in een scheiding. Wat is er toch loos?’ Maar misschien is er helemaal niets loos: in onze cultuur kleeft er gewoon geen stigma meer aan scheiden. Dat betekent dus niet dat mensen vijftig jaar geleden betere relaties hadden, of dat alles toen vanzelf ging. Alleen lagen de verwachtingen veel lager. Vroeger bood een huwelijk je financiële zekerheid, maar dat was het zowat. Vandaag moeten we niet alleen geweldige minnaars zijn, maar ook beste vrienden die veel dingen samen doen en elkaar blindelings verstaan. Dat legt een enorme druk op onze schouders in de zoektocht naar een partner.»

'Een gearrangeerd huwelijk of een huwelijk uit verliefdheid? Na enkele jaren is dat exact hetzelfde' Psycholoog Martin Hald

HUMO Als mensen nu vreemdgaan in relaties die ontstaan zijn uit verliefdheid, dan kan ik me voorstellen dat affaires honderd jaar geleden nog gangbaarder waren?

Hald «Toch niet: mensen wilden toen niet het risico lopen scheef bekeken te worden. In 1920 had men veel minder seksuele partners dan nu – dat aantal zie je echt stijgen met de jaren. Daaruit leid ik af dat mensen toen een liefdevolle relatie hadden, ook al waren ze misschien niet verliefd of fysiek aangetrokken tot elkaar. Maar dat hoefde ook niet per se: seks was toen vooral een manier om een gezin te stichten. Vandaag praten we openlijk over seksualiteit, en verwachten we er meer van.»

HUMO Vindt u dat een negatieve evolutie?

Hald «Geenszins. Ik heb zelf veel onderzoek verricht naar seksualiteit. En ja, vaak lees je dan dat porno jongeren opzadelt met een hoop onrealistische verwachtingen, of dat de hele samenleving geseksualiseerd is. Terwijl de wetenschappelijke resultaten die opvatting niet onderschrijven: we blijken rationele wezens te zijn die het onderscheid tussen porno en realiteit kunnen maken. We worden er wel wat door beïnvloed, maar niet immens veel. En is die invloed sowieso slecht, als we er meer door gaan experimenteren of masturberen? Zolang je oplet voor soa’s, kan dat net empowering werken. Maar het merendeel van de bevolking schiet in een kramp als je dat zegt.»

HUMO Via het internet kunnen we niet alleen naar hartenlust porno kijken, het biedt ons ook een zee van mogelijkheden om te daten en een potentiële partner te vinden. Klopt het dat we niet snel een langdurige verbintenis durven aan te gaan omdat we blijven denken dat er ergens iemand rondloopt die beter is?

Hald «Ik zou niet durven te zeggen dat we de best mogelijke partner willen strikken, maar als onze verwachtingen niet vervuld worden, trekken we wel sneller een streep onder een relatie, omdat we denken dat een ander de verwachtingen wél kan inlossen. Seriële monogamie is niet zaligmakend: je blijft misschien wel trouw aan één en dezelfde partner gedurende de relatie, maar het zorgt er ook voor dat we sneller van partner wisselen.

»Wanneer onze relatie plots niet meer aan ons romantische ideaal voldoet – kinderen die je hoorndol maken, vermoeidheid waardoor de seks erbij inschiet – beginnen we te panikeren: ‘Er is vast iets mis, want ik dacht dat ik voor de rest van m’n leven dolverliefd zou zijn!’ Maar die intense gevoelens van verliefdheid nemen af, of beginnen op zijn minst te fluctueren. Mensen die dat niet beseffen, denken dat ze hun partner niet meer even graag zien als vroeger, en zijn sneller geneigd de relatie stop te zetten. Terwijl je bij de volgende natuurlijk exact hetzelfde meemaakt.

»Het zou dus al een grote stap voorwaarts zijn als onze verwachtingen meer in de lijn van het natuurlijke verloop van een relatie zouden liggen. Ik ben ook relatietherapeut, en soms krijg ik hier koppels over de vloer die zeggen: ‘Ik zie mijn partner wel graag, maar ik ben niet meer verliefd.’ Dan moet ik hen geruststellen: ‘Dat is normáál.’ Natuurlijk zijn er koppels die hun leven lang smoorverliefd blijven, maar dat zijn de uitzonderingen.»

undefined

'Onze emoties doen ons in het begin van een relatie zaken negeren waar we na verloop van tijd knettergek van worden'

HUMO We zijn dus te veeleisend?

Hald «We mogen best wat realistischer zijn. Je partner zal niet aan al je noden kunnen tegemoetkomen. En je moet aan je relatie wérken. Op seksueel vlak, bijvoorbeeld. Er zijn twee soorten verlangen: het spontane verlangen, dat je doorgaans in het begin van een relatie voelt. Daar hoef je geen moeite voor te doen: je bent geil en wil seks, punt. Na een tijdje maakt dat spontane verlangen plaats voor receptief verlangen: je bent niet meer constant opgewonden, maar zodra je begint te foefelen, heb je plots wel zin in seks. Ik vergelijk het altijd met een hongergevoel. Als je honger hebt en je gaat meteen aan tafel, dan geef je toe aan die impuls. Soms heb je géén honger, maar begin je toch te likkebaarden zodra iemand een heerlijk dampend bord voor je neus zet.

»En seksualiteit is nog maar één aspect van een relatie. Want je verandert ook doorheen de jaren – niet fundamenteel, maar je waarden kunnen verschuiven, of je kunt geïnteresseerd raken in compleet nieuwe dingen. Je mag niet verwachten dat je relatie vanzelf mee zal evolueren.»

Size matters

HUMO U zei daarnet dat mensen in gearrangeerde huwelijken na verloop van tijd ook liefde voor elkaar beginnen te voelen. Maar dan is het begin van zo’n huwelijk toch zwoegen?

Hald «Dat is één van de grote uitdagingen in ‘Blind getrouwd’. Want hoeveel werk de deelnemers ook in hun relatie steken, het zal altijd in schril contrast staan met het dominante liefdesmodel. Ze zullen nog altijd vuurwerk verwachten, ook al drukken we hun op het hart dat dat wellicht niet zal gebeuren.

»Uit een recent onderzoek, ‘When online meets offline’, blijkt óók dat mensen die online daten nagenoeg altijd ontgoocheld zijn wanneer ze de ander in real life ontmoeten. En hoe langer ze met elkaar gechat hebben, hoe groter de ontgoocheling. Dat komt omdat ze al hun verlangens en idealen op de ander hebben geprojecteerd. Zelfs al ziet de persoon er krék hetzelfde uit als op foto, de ontnuchtering volgt wanneer ze beginnen te praten – want dan heb je plots geen volledige dag meer om over je antwoord na te denken.

»Dat gezegd zijnde: eigenlijk selecteren we onze partner zélf ook vanuit rationele overwegingen, zij het onbewust. Stel, ik zet hier twintig mannen die je allemaal aantrekkelijk vindt. Dan ga je via gesprekken beginnen te scannen: wat zijn hun ambities? Zijn ze redelijk intelligent? Wat zijn hun interesses? En daarna begin je de mannen te selecteren die voldoen aan je eigen noden en verlangens. Als het op die vlakken goed zit, kan de emotionele band volgen. Maar als één van die kerels zou zeggen: ‘Ik wil nooit kinderen, ben niet van plan om veel bij m’n schoonouders op bezoek te gaan en wil drie maanden per jaar op skitrip zonder jou,’ dan ben je wellicht geneigd vriendelijk te bedanken.»

HUMO Maar wat als het de overige negen maanden wel snor zit?

Hald «O, aanvankelijk zal dat je inderdaad weinig kunnen schelen. ‘Kinderen? Daar denk ik nu nog niet aan!’ Tot je plots 35 wordt, en beseft: ‘Shit, eigenlijk wil ik wél kinderen.’ Dan wordt het een probleem. Of je wil geen stuk van het gezinsbudget besteden aan de jaarlijkse skitrip van meneer, ook al heeft hij je op voorhand gewaarschuwd dat hij dat de rest van z’n leven zou doen.

»Onze emoties hebben de geweldige eigenschap dat ze ons in het begin van een relatie zaken doen negeren die na verloop van tijd problematisch worden. Evolutionair gezien een goede zaak: daardoor kunnen we ons aan een ander hechten. Maar het kan je ook diep ongelukkig maken. Je moet dus goed weten wat je zelf nodig hebt op lange termijn: passen jullie bij elkaar op de vlakken die er toe doen? Dat is ook het basisprincipe van het matchen in ‘Blind getrouwd’: hoe meer overeenkomsten, hoe beter. Opposites attract? Misschien voor even, maar daarna stoten ze elkaar weer af.»

HUMO En dat is wat u test in ‘Blind getrouwd’.

Hald «De kandidaten haten me wellicht, want ik heb ze hele batterijen tests door de strot geduwd (lacht). Ze moesten ellenlange vragenlijsten invullen: op welke types vallen ze? Wat is hun IQ? Aan welke waarden hechten ze belang? Waarin zijn ze geïnteresseerd? Hoe zouden ze hun persoonlijkheid zelf omschrijven? Zijn het makkelijke praters? Experimenteren ze graag in bed? Ik vraag ook naar eventuele deal-breakers: wat zouden ze echt niet kunnen aanvaarden? Als de ene bijvoorbeeld niet in Brussel wil wonen, terwijl een mogelijke match niet uit Brussel weg wil, dan wordt de match meteen geschrapt, ongeacht hoe goed ze op andere vlakken ook mag lijken. Hetzelfde met een ongelijke kinderwens. En als iemand aangeeft dat seks niet zo belangrijk is, ga ik die niet matchen met iemand die wél erg fysiek is.»

HUMO Wat zijn de meest voorkomende deal-breakers?

Hald «Naast kinderen en geografie: roken. En voor vrouwen: de lengte. Ze willen een man die groter of minstens even groot is als zij. En verder de gangbare eisen: liefst geen drugs- of alcoholverslaafde.

»Opmerkelijk: slechts een handvol kandidaten noemt ‘geld’ als een belangrijke factor. Nu, dat kan onbelangrijk lijken in het begin van een relatie, maar statistisch gezien waarderen vrouwen eigenschappen die erop wijzen dat een man zal slagen in wat hij doet – iemand met een diploma en een gezonde ambitie. En hoe ouder een vrouw, hoe meer belang ze hecht aan de status van een man: een Amerikaanse studie wees uit dat veertigers en vijftigers duidelijk de voorkeur geven aan iemand die tot het ‘meest succesolle’ kwart van de maatschappij hoort. Volgens diezelfde studie hechten mannen daar dan weer totaal géén belang aan (lacht).»

undefined

'De grootste groepen van singles zijn hoogopgeleide vrouwen en onopgeleide mannen. Misschien voelen die mannen zich te min voor die vrouwen? Of voelen ze zich door hen bedreigd?'

HUMO Het cliché klopt dus: vrouwen willen een man die voor hen kan zorgen?

Hald «Niet noodzakelijk, maar in onze westerse cultuur trouwen vrouwen doorgaans met iemand uit dezelfde of een hogere sociale klasse.

»Eén van de meest voorkomende redenen voor een scheiding is wanneer de man zijn job verliest. Betekent dat dat vrouwen slecht zijn? Natuurlijk niet. Het is evengoed mogelijk dat de man daardoor in een depressie sukkelt, onzeker wordt of gewoon onuitstaanbaar om mee samen te leven. En als je kijkt naar de twee grootste groepen van singles, dan zijn het hoogopgeleide vrouwen enerzijds, en onopgeleide mannen anderzijds. Een verklaring daarvoor kan zijn dat die mannen zich te min voelen voor die vrouwen. Of ze voelen zich door hen bedreigd.»

Saai vs. pervers

HUMO Zou het een goed idee zijn om elk beginnend koppel vragenlijsten te laten invullen?

Hald «Het zou alleszins voor een betere basis zorgen. Maar het is mogelijk dat we nog steeds een emotionele band nodig hebben. ‘Blind getrouwd’ is een extreem experiment, omdat het rationaliteit isoleert als premisse voor een relatie. Zoals je eerder zei: er is misschien een gulden middenweg.»

undefined

'Iederéén moet met verschillen leren om te gaan: je kunt jezelf niet klonen en huwen'

HUMO Geef je koppels die niet blijken te matchen weleens het advies hun relatie te beëindigen?

Hald «Nee, maar elke relatietherapeut zal je vertellen dat ze meer obstakels zullen moeten overwinnen. Bij een koppel waarvan de ene partner rechts stemt, en de andere links, zullen er wellicht ook verschillende waarden spelen. Wat frictie zal opleveren bij de opvoeding van de kinderen, de keuze van een woonplaats, de vrijetijdsbesteding, enzovoort. Om met die extra druk om te gaan heb je een hoge tolerantie en goeie communicatievaardigheden nodig. De relatie is niet onmogelijk: er zullen gewoon meer uitdagingen zijn, waardoor de relatiekwaliteit lager zal liggen.

»Nu, iederéén moet in meer of mindere mate leren om te gaan met verschillen. Je kunt jezelf niet klonen en huwen – daar ben ikzelf erg blij om (lacht). Zelfs iemand die veel met je gemeen heeft, is of denkt niet exact hetzelfde als jij. Je moet compromissen kunnen sluiten, of kunnen praten over het sluiten van compromissen zonder dat er ruzie van komt. Je kunt bijvoorbeeld niet vlakaf zeggen: ‘Ik vind je saai in bed.’ De ander zou dan evengoed kunnen antwoorden: ‘Kan wel zijn, maar ik vind je ronduit pervers.’ In de gemiddelde relatie worden onze noden maar voor 60 of 70 procent vervuld, en dat moeten we leren te aanvaarden.

»Ik krijg hier vaak koppels over de vloer waarvan de ene partner zegt: ‘Het is simpel, hoor: mijn partner moet gewoon veranderen. Want als ik iets verkeerds doe, is dat gewoon een reactie op wat hij of zij éérst verkeerd deed.’ (lacht) Inzien dat je zelf ook een deel van het probleem bent, is enorm belangrijk.»

HUMO Op Genepartner.com kunnen matchmakers en beheerders van datingsites een test bestellen waarmee ze hun klanten kunnen matchen op basis van hun DNA. Een hoge genetische compatibiliteit zou sowieso voor chemie zorgen. Maken jullie ook gebruik van die tests?

Hald «Nee. Evolutionair gezien zorgt genetische compatibiliteit voor de beste genen in je nageslacht, en dat zou kunnen verklaren waarom vrouwen zich tot bepaalde mannen aangetrokken voelen op basis van hun zweetgeur. Biologische markeerders klinken bijzonder wetenschappelijk en zouden ‘Blind getrouwd’ er ook wetenschappelijker laten uitzien, maar onderzoek toont niet unaniem aan dat er een link is tussen genetische compatibiliteit en de vorming, duur en kwaliteit van een relatie. En dát zijn de drie terreinen waar ik me mee bezighoud.»

op springen staan

HUMO Psychotherapeute Margo Van Landeghem heeft het met de kandidaten over hun hechtingsstijl, die we via onze opvoeding overnemen in onze eigen relaties. Zijn we gedoemd tot slechte relaties als onze ouders er een zootje van maakten?

Hald (droog) «Yes, we’re fucked. Niet waar, hoor

(lacht). ’t Is te zeggen: je hechtingsstijl kan wel de stabiliteit van je relatie voorspellen, maar het is slechts één factor. Wie uit een ontwricht gezin komt, of bijvoorbeeld mishandeld werd, zal wellicht problemen ondervinden wanneer hij of zij een intieme relatie met iemand aangaat. Maar dat hoeft geen ramp te zijn als je een zelfverzekerde en stabiele partner hebt die je steunt in alles wat je doet. »Wanneer we een relatie beginnen, ervaren we emoties die we lange tijd niet gevoeld hebben, soms zelfs niet sinds onze kindertijd. Dat kan intense jaloezie zijn – dat je bij jezelf denkt: ‘Tiens, normaal ben ik niet zo’ – of het gevoel verwaarloosd te worden. Het is dus belangrijk om te weten waar die gevoelens vandaan komen, en ermee te leren omgaan – desnoods met professionele hulp.»

undefined

'Wie altijd op de verkeerde valt, moet zich misschien eens afvragen hoe dat precies komt' Gert Martin Hald

HUMO Seksuoloog Alexander Witpas focust op intimiteit. Hij zegt dat het moeilijk is een relatie te laten werken als één van de twee veel affectie nodig heeft, en de ander dat afblokt. Wat doe je als de ander niet graag kust of knuffelt?

Hald «Affectie of een tekort eraan is een belangrijk aspect in een relatie: de ene kan zich afgewezen voelen, waardoor hij of zij zich terugtrekt, wat op er op zijn beurt voor zorgt dat de ander zich ook gaat afsluiten. Dan kom je in een vicieuze cirkel terecht waar je nog maar moeilijk uitraakt. Neem nu seks: wie drie nachten na elkaar afgewezen wordt, zal gefrustreerd of boos worden. Niet omdat hij op springen staat (lacht), maar omdat hij zich onzeker begint te voelen: ‘Zou er wat schelen?’ Wat degene die minder fysieke behoeften heeft, in zo’n geval kan doen, is zeggen: ‘Kijk, ik heb nu geen zin om te kussen, maar laten we hand in hand gaan wandelen.’ Of: ‘Ik heb geen zin in seks, want ik ben te moe. Maar ik zou wel graag samen naar een film kijken.’ Zo kom je je partner toch wat tegemoet en zal die zich minder afgewezen voelen.»

HUMO Relatietherapeute Sybille Vanweehaeghe liet weten dat jullie niet op zoek gaan naar de persoon op wie de deelnemers doorgaans vallen, maar wel naar wie ze nódig hebben.

Hald «Ja, want we willen hun een stabiele basis geven waarop de relatie kan bloeien. Wie altijd op de verkeerde valt, moet zich misschien eens afvragen hoe dat precies komt. Je kunt dezelfde fouten blíjven maken, maar als je uit verliefdheid blind bent voor dingen waarvan je diep in je binnenste al weet dat ze je over een aantal jaar gek zullen maken, dan is het misschien tijd om het roer om te gooien. Initieel ben je dan misschien wat minder verliefd of gelukkig, maar drie jaar later zul je gegarandeerd veel gelukkiger zijn. Wat meer je verstand gebruiken kan op termijn veel goeds opleveren.»

HUMO Liefde op het eerste gezicht bestaat niet?

Hald «Helaas. Lust op het eerste gezicht bestaat wél, en dat durven we weleens te verwarren met liefde. Of we hopen dat die lustgevoelens zich uiteindelijk tot liefde zullen ontwikkelen.»

undefined

'Wereldwijd zijn de helft van de huwelijken gearrangeerd'

HUMO Ook al lijkt het niet onlogisch dat je maar beter veel gemeen hebt met je partner, toch lijkt ‘Blind getrouwd’ me een hele opgave: na het huwelijk worden de koppels stante pede op huwelijksreis gestuurd, waarna ze vijf weken in dezelfde ruimte moeten samenleven. Is dat niet vrágen om moeilijkheden, zelfs als je goed met elkaar kunt opschieten?

Hald «Dit hele experiment is a recipe for disaster (lacht). We vragen mensen die opgroeiden in een westerse cultuur, om liefde rationeel te benaderen, en met een volslagen onbekende samen te leven onder het oog van de camera. Gedurende die vijf weken moeten ze ook nog eens proberen echte gevoelens voor de ander te ontwikkelen – dan is de kans nogal groot dat het mislukt.

»Die druk mag je niet onderschatten: de deelnemers willen maar al te graag verliefd worden. Want als ze wetenschappelijk matchen, dan móét het toch wel lukken, niet? Ze kunnen nooit eens op hun gemak samen zijn zonder zich af te vragen wat ze nu precies voor elkaar voelen. Want de inzet is hoog: blijven ze getrouwd, of zullen ze weer scheiden? Wij hebben de koppels gematcht, maar de keuze om samen te blijven of niet, is voor de volle 100 procent aan hen.

»Tegelijkertijd willen ze ook een goede indruk op elkaar maken. Iedereen weet hoe dat gaat in het begin van een relatie: je bent de beste versie van jezelf. Je gaat niet naar het toilet wanneer de ander in de buurt is, want stel je maar eens voor dat ze wat ruiken! (lacht) Willen de deelnemers wat ruimte voor zichzelf, dan moeten ze dat dus zien te communiceren zonder de ander te kwetsen.»

HUMO Jullie staan hen daarin bij.

Hald «Bepaalde communicatievormen bevorderen emotionele verbondenheid. Dieper gaan dan enkel smalltalk, bijvoorbeeld. Sommige koppels doen dat probleemloos, anderen hebben een duwtje in de rug nodig. Dan geven we de opdracht elkaar vragen te stellen à la: ‘Vertel me eens over je jeugdvriend.’ Of: ‘Naar wie kijk je het meeste op?’ En: ‘Wat vind jij het belangrijkste in een relatie?’ We willen niet dat ze aan de oppervlakte blijven: we willen dat ze voor inhoud gaan. En dat krijg je door persoonlijke dingen te delen. De opdracht kan ook zijn om samen een maaltijd te bereiden, of een kast in elkaar te zetten.»

HUMO Die ze – de gevreesde date bij uitstek – samen bij Ikea moeten gaan halen?

Hald (lacht) «Zwijg stil: ik baal daar zelf erg van. Dan heb je échte dokters nodig die je een kalmeermiddel kunnen voorschrijven.

»Het publiek zal de experts uiteindelijk alleen op de match beoordelen: blijft de relatie duren, dan worden we onthaald als helden; faalt het huwelijk, dan zijn we slecht in koppelen. Terwijl het eigenlijk al vóór de match begint: de deelnemers moeten in staat zijn de juiste mindset aan te nemen. We hebben uit de Deense versie geleerd om de koppels ook na het programma nog te begeleiden: velen hadden het er moeilijk mee dat die ondersteuning na vijf weken plots wegviel. En dat ze overal herkend werden, maakte het er ook niet simpeler op. Ze konden geen café meer binnenlopen zonder dat iemand hun vroeg: ‘Hoe is de seks?’ Ze werden voorpaginanieuws, en daar hadden ze, in tegenstelling tot deelnemers aan andere realityshows, niet voor gekozen. Ze wilden het huwelijk, de setting en de hulp – dat ze daarvoor op televisie moesten komen, zagen ze als een noodzakelijk kwaad.

»Toen ze me indertijd vroegen om mee te werken aan de Deense versie, heb ik initieel neen gezegd. Na een poosje heb ik toch toegezegd, omdat het programma op de kleinste nationale zender uitgezonden zou worden. Ik dacht dat er geen hond zou kijken. Toch hebben we onze eisen gesteld: de experts stonden er ook toen op dat we met gediplomeerde kandidaten zouden werken, en dat we ze met respect zouden behandelen. Maar verder was het voor ons evenzeer een experiment. I was shitting myself toen ik voor de tv zat: ‘Wat hebben we in hemelsnaam gedaan?’ Het programma is zelfs in het parlement over de tongen gegaan: ‘Kun je hier wel belastinggeld aan besteden?’ Na twee afleveringen ging de heisa liggen: men zag in dat de deelnemers geen slachtoffers waren, maar pientere mensen zoals jij en ik, die oprecht op zoek waren naar een relatie. Dat deed de populariteit van het programma toenemen, waarna het naar de grootste nationale zender verhuisde en verkocht werd aan het buitenland.»

HUMO Zijn er uit de vorige versies eigenlijk koppels die het experiment overleefd hebben?

Hald «Ja, hoor. Ik heb weet van twee Deense koppels, een koppel uit Noorwegen en enkele Amerikaanse koppels. In Finland zijn er zelfs al twee baby’s uit het programma voortgekomen.»

HUMO Als ik zo vrij mag zijn: hoe hebt u uw vrouw leren kennen?

Hald «Op een congres in Canada.»

HUMO Waardoor u wist dat jullie op z’n minst al één gemeenschappelijke interesse hadden.

Hald «Ik wist nog niet zoveel, toen (lacht). Ik heb haar niet lastiggevallen met vragenlijsten en heb haar intelligentie niet getest, maar we hadden inderdaad onze opleiding tot psycholoog gemeen. Waardoor je ervan kunt uitgaan dat je wellicht ongeveer hetzelfde intelligentieniveau hebt, in dezelfde dingen geïnteresseerd bent en dus stof genoeg hebt om over te praten.»

HUMO Verlos ons, professor: wat is het geheim van een langdurige relatie of een goed huwelijk?

Hald «Eraan werken (lacht). En dat hoeft niet altijd vreselijk te zijn: je werkt al aan je relatie wanneer je je partner verrast door, bijvoorbeeld, zomaar eens te koken. Je moet daar vooral aandacht voor hebben wanneer de verliefdheid begint weg te ebben. En weet dat er weinig relaties op de wereld zijn, waarin er niet af en toe wat fout gaat. Gelukkig kunnen we daaruit leren: daarom is een crisis oké. Als er zich daarentegen dagelijks eentje voordoet: not so great.»

HUMO De liefde is dus niet onmogelijk?

Hald «Helemaal niet. Als mensen zijn we in staat liefde te voelen, en die liefde bestaat in veel verschillende vormen: verliefdheid, volwassen liefde, de liefde die je voor je vrienden of kinderen voelt. En dat willen we met ‘Blind getrouwd’ ook aantonen: dat de liefde waar we allemaal naar op zoek zijn, misschien ook via een andere weg kan gevonden worden.»