Boek over mediamagnaat John de Mol: ‘Ik heb John ooit, vijftien jaar geleden al gezegd: stop met die tv’

Wie zich stort op de handel en wandel van de machtige Nederlandse mediafamilie De Mol en dat vastlegt in een boek, begeeft zich op glad ijs. Zeker als ook de auteur zelf, Mark Koster, zijn eigen kritische visie meeneemt. Een hoofdstuk over ‘handtastelijkheden’ van Johnny de Mol leidt al tot een juridische botsing.

Op de vraag of het boek ‘De Mol: De machtigste mediafamilie’ van Nederland van Mark Koster niet een soms wat cynisch toontje heeft, schrikt de 51-jarige Quote-journalist even. ‘Oh, vind je dat echt? Ja, ik noem John de Mol een keer ‘sfinxachtig’ en vind dat hij mensen kan sarren. Is dat cynisch? Die eigenschappen hééft hij toch ook gewoon?’

In de biografie, vanaf morgen in de winkels, doet Koster een fors deel van de familiegeschiedenis uit de doeken. De muzikale carrière van De Mol sr. (1931-2013), het tv-pad van dochter Linda en vooral hoe zoon John de Mol met tv-krakers als ‘Big Brother’ en ‘The Voice of Holland’ een media-imperium (Talpa Network bezit momenteel onder andere SBS 6, Veronica en Radio 538,) opbouwde; het passeert allemaal de revue, inclusief alle hobbels.

Eén hoofdstuk over de zoon van de mediatycoon, Johnny de Mol, en de explosieve relatie met zijn ex-vriendin Shima Kaes, doet reeds stof opwaaien. Johnny en zijn vader deden afgelopen maandag aangifte van poging tot chantage tegen twee juridisch adviseurs van Kaes. Die zouden de familie De Mol via een deurwaarder hebben laten weten dat zij bereid was ‘aantoonbaar bewijsmateriaal’ aan hen over te dragen in ruil voor een ‘minnelijke schikking vanwege verwondingen’. Kort door de bocht: zij beschuldigt Johnny van fysieke mishandeling waarvoor ze in het ziekenhuis zou zijn behandeld.

- Wat doet dit hoofdstuk eigenlijk in een boek dat vooral over de werksfeer gaat?

MARK KOSTER «Johnny is toch een behoorlijk groot onderdeel geworden van het hele De Mol-imperium. En hij is als iemand van een derde generatie, rebelser. Ik vind het ook een relevant onderwerp in dit #metoo-tijdperk waarin een dubieuze filmproducent als Harvey Weinstein ineens voor de rest van zijn leven vastzit vanwege beschuldigingen van seksuele intimidatie. Ik heb ook wel met Johnny te doen. Ik zet hem niet neer als een mishandelaar, maar als iemand die toen gevangen zat in een relatie à la die van het oude Hollywoodkoppel Elizabeth Taylor en Richard Burton. Zij sloegen elkaar ook.»

- Je treedt behoorlijk in details: beurse plekken, striemen, een gescheurde lip…

KOSTER «Ik heb al behoorlijk wat geschrapt, hoor. Er zijn nog details waar de blaadjes van zouden smullen. En het is maar één hoofdstuk, van de 112. De totstandkoming ervan was wel lastig. Vader John de Mol zei: dat moet eruit. Maar waarom zou ik dat doen, als het gewoon waar is? Ik vind het stom dat de familie dit niet gewoon durfde te adresseren. Ik heb het geschreven vanuit John die zich oprecht zorgen maakte om zijn zoon. Nu hebben ze geprobeerd alles te ontkennen en is er druk uitgeoefend om het te schrappen. Dat alles zegt óók wat over de familie De Mol.»

Peter Plasman, advocaat van de familie, benadrukt nu namens Johnny de Mol in de aangifte, dat er ‘confrontaties’ en ‘handtastelijkheden’ voorkwamen binnen de turbulente relatie, maar dat van mishandeling nooit sprake was.

- Hangt jou nog een juridische zaak boven het hoofd?

KOSTER «Daar leek het wel op, al heb ik van Plasman niks meer gehoord. John de Mol vindt mij een enorme etter, dat weet ik. Het kan ineens weer oplaaien ja. Ik zie het wel. In het boek kraak ik de familie echt niet alleen maar af.»

- Waarom dit boek? Waar komt die fascinatie met de De Mols vandaan?

KOSTER «Ik heb grote bewondering voor Johns Hollandse handelsgeest en hoe hij een heel imperium wist op te bouwen. Ik open het boek met iets dat Linda de Mol in 2014 in het openbaar riep. Over een spelletje Risk met haar broer. Halverwege dat potje zegt ze tegen hem: wat maak je me nou, we hadden toch een niet-aanvalsverdrag? John roept dan: ‘Maar we hadden toch niet afgesproken voor hoe lang?’ Kijk, dat is nou symbolisch. Vind je hem vanwege die mentaliteit een lul of juist een geweldige doorzetter? Omdat hij altijd wil winnen, kregen we wel onder meer ‘Big Brother’ en ‘The Voice of Holland’.»

- Wat vind je zelf het meest opzienbarende aan wat je opdook?

KOSTER «Eigenlijk de conclusie dat het na ‘Big Brother’ qua creativiteit wel een beetje klaar was. Natuurlijk, ‘The Voice’ werd een internationale hit, maar het was toch vooral een buitenspelgoaltje. Dat van die draaiende stoelen werd er op het laatste moment (door toenmalig coach Roel van Velzen, red.) bij bedacht, het persbericht was er al bijna uit. Linda vertelde me over een tv-programma waarin juryleden kandidaten konden wegsturen door op een gong te slaan. De ‘Voice’-formule was dus niet helemaal nieuw, dit stamde uit 1979! Bart en Sabine die seks hebben – althans, dat werd gesuggereerd, het échte seksmoment was de makers niet opgevallen – en daarna een sigaretje roken in het ‘Big Brother’-huis, dát was baanbrekend. Een soort oerknal van de reality. Het was Risken, maar dan met mensen. Kandidaten opsluiten in combinatie met de inzet van het internet; het typeerde een tijdperk, het einde van de jaren 90. En toen was het gedaan. John de Mol leeft eigenlijk al twintig jaar in reservetijd.»

- Dat is nogal een statement. Hij bedacht nog tal van programma’s, sloot een deal met de Britse tv-gigant ITV, kocht onder meer SBS 6…

KOSTER «Veel is toch mislukt. En het leiden van een zender… De Mol probeerde het eerder met Talpa (begin deze eeuw, red.) en nu met SBS 6, wat ook geen groot succes is. Hij kan het gewoon niet. Waarom wil hij naast het serveren van goed eten in een vliegtuig ook de vliegmaatschappij zelf runnen? Ik heb John ooit, vijftien jaar geleden al gezegd: stop met die tv. Doe iets met films en series en noem dat Netflix ofzo. De wereld verandert en de kijker is ook opgevoed. Die ziet ook Amerikaanse televisie en dat gaat af van jouw kijkminuten. Als het volk bloemkolen wil, krijgt het bloemkolen? Nee dus. Zo zijn topseries als ‘The Soprano’s’ en ‘Breaking Bad’ niet ontstaan. Die hebben een geweldige verhaallijn en zijn origineel…daarom werkt het. Netflix bewijst nu dat we voor de inhoud gaan. Hij denkt nog steeds dat je ergens een paar bekende Nederlanders op zet, er wat Maggi overheen giet en dan klaar bent. Ik mis echt kwaliteit de laatste jaren. Zonde, heb je zó veel geld, doe daar wat moois mee!»

In het boek komen ook de twistpunten met tv-producent Reinout Oerlemans, inmiddels actief in de Amerikaanse mediawereld, voorbij.

KOSTER «Die wil gewoon lekker programmaatjes maken. Hij zegt ook: die machtswellust, altijd andere mensen in jouw kamp willen hebben; dat leidde nog nooit tot creatieve erupties. Daar ben ik het mee eens. John had een goede psycholoog moeten hebben die kon zeggen: mensen, al die ja-knikkers zijn doodsbang voor je. Denk je dan echt dat ze tot de beste ideeën komen?»

Woordvoerster Erna Schmidt van Talpa Network laat weten dat de familie niet op de inhoud van het boek ‘en niet op publicaties naar aanleiding ervan’ reageert.

SCHMIDT «De inhoud komt volledig voor rekening van de auteur. Het boek is niet vooraf ter lezing aangeboden, ondanks ons verzoek daartoe. We kunnen derhalve ook niet zeggen of wij juridische stappen moeten ondernemen tegen de inhoud van het boek.»

(AD)