Concertreview: PJ Harvey op Pukkelpop 2017
Je kan niet anders dan je schamen als PJ Harvey voor je opdoemt.
Schamen. Omdat je niet eerst je haar gekamd hebt, omdat de Marquee waarin je staat niet van smetteloos wit marmer is, dat je buurman naast je voortdurend wolken van vanillevla staat te vapen naast je ('Het kan niet anders of die stank blijft in 'r tuniek hangen'), en omdat de Belgische zomer het alsnog op een hardnekkig strontregenen gezet heeft. PJ Harvey - alleen een oen weet nog niet dat het staat voor Pieter-Jan - verdient namelijk uw beste coupe, uw mooiste concerttempel, een zomerhemel die openstaat voor suggestie, en vooral: een welriekend publiek. Maar de wereld is nu eenmaal geen Bobbejaanland, en het leven, zoals een mens dan moet zeggen, geen ponykamp. Dat zou Pieter-Jan u trouwens zélf ook vertellen: laatste plaat 'Hope Six Demolition Project' schreef ze, zoals u ook wel al weet, tijdens citytrips in Kosovo, Afghanistan en, het ergste van al, Washington D.C. Ze zag, kortom, de wereld. En ze zag dat die behoorlijk lelijk kon zijn.
En of het een wrede wereld is: zo vinden wij 'Hope Six Demolition Project' bijvoorbeeld wel een goeie plaat, maar geen geweldige. De helft van de songs die Harvey eruit meegebracht had naar Pukkelpop ('The Community of Hope', 'Chain of Keys', 'The Ministry of Defence', 'The Ministry of Social Affairs') haalden het vooral op punten, en door de vlijmscherpe podiumpresence waarmee ze aan de man gebracht werden: de zonevreemde bosnimf, de ijzige priesteres, de lijkbidster - nee, de 'griet die uit de taart springt op je verjaardag' was er ook deze keer niet bij. Maar als je dan al eens je podiumpresence in de strijd moet werpen, dan is er op deze wereld nog altijd geen geschikter vrouw dan Pieter-Jan Harvey om de klus te klaren. Zou er, naast de vrouw die er op het podium voortdurend uitziet alsof ze even een korte tussenstop maakt op weg om Rome af te branden, ook nog een PJ Harvey bestaan die 's ochtends nog altijd opstaat met een klinkende scheet? Die op maandag de boodschappen gaat doen omdat het weekend er weer stevig ingehakt heeft? Die in bad na lang twijfelen en naar beneden staren toch maar besluit om haar benen eens een dag niet te scheren? We hopen voor haar van wel. Voor de muziekgeschiedenis hopen we van niet: iconen zijn al zeldzaam dezer dagen, en als zij er geen is, wie dan wel?
Maar dus: die presence. Dat vakmanschap dat ervoor zorgde dat de songs waar u duidelijk wél voor gekomen was - donderdag heetten ze, zoals altijd, vooral '50ft Queenie', 'Down by the Water' en 'To Bring You My Love' - ronduit fenomenaal waren: de eerste injecteerde euforie, de tweede was angstaanjagend, de derde zelfs nooit minder dan dreigend. U kent ze, u zingt ze mee, maar moe wordt u ze nooit. Er zijn dingen die weinig mensen kunnen, en er zijn dingen die alléén PJ Harvey kan. Wie haar op Pukkelpop zag, kent eens te meer het verschil.
