Concertreview: Soulwax in Milaan

De release van ‘From Deewee’ ging de voorbije weken gepaard met hype, hyperbolen – ‘De eerste nieuwe Soulwax in 138 jaar!’ – en een Facebook Live-rondleiding door het vinylkot van de Dewaeles en de composthoop van hun buren. De échte test volgt straks: op 11 en 12 april kunt u in de AB gaan vaststellen hoe zwaar of hoe licht de nieuwe songs wegen. Omdat evenwel niemand van verrassingen houdt, ging Humo afgelopen woensdag al voorproeven in Milaan, waar de ‘From Deewee’-tour zijn vuurdoop kende.

De zaal heet Magazzini Generali, een hippe club in Zuid-Milaan. Aan de bar verkoopt één Italiaan ons vooraf een theorie over hoe Belgische bands zich niet laten beperken door grenzen en regeltjes, en hij haalt ten bewijze Dead Man Ray en Stromae aan. Hij vraagt ook of het klopt dat er aan de Gentse universiteit les wordt gegeven over Soulwax. Na afloop vraagt hij alleen nog of we toevallig een papieren zakdoekje bij hebben: ‘Ik heb iets nodig om het zweet uit mijn wenkbrauwen te deppen.’

Om 21 uur beginnen Oliver Geerts en Gilles Noé – jonge Deewee-dj’s die als Asa Moto straks ook in Brussel voor het aperitief zorgen – hun opwarmset nochtans voor een compleet lege zaal. Slik. Een halfuur lang vrezen we dat de twaalf jaar lange afwezigheid van de band het Soulwax-merk geen deugd heeft gedaan. Zelfs bij groepen die ocharme vier jaar geen plaat hebben uitgebracht, wordt al van een comeback gesproken. Uit het oog, uit het hart. Het is opvallend hoeveel clichés een mens te binnen schieten als hij ergens op wacht. Maar wanneer Soulwax – in 2017: vijf mannen, twee vrouwen – om 22u.25 het podium opstapt, is de zaal wél volgepakt. Met naar schatting 500 Italianen, die per minuut frenetieker met de handen zwaaien.

Tafelspringers zijn de Dewaeles tijdens hun afwezigheid niet geworden: de architectuur van het ‘From Deewee’-podium lijkt ontworpen om de aandacht van de frontmannen wég te leiden. Ze staan centraal vooraan – tegenover elkaar, met een batterij vintage synths ertussen – maar toch blijft je blik vooral haken aan de drie cubicles die om hen heen staan opgesteld. Met daarin: drie drumkits.

Soulwax is niet de eerste band die met drie vellenmeppers optreedt. King Crimson deed het enkele jaren geleden nog. Het idee haalden de Dewaeles bij de Boredoms, een vrolijk kierewiete Japanse noiseband: zij hadden in 2007 genoeg budget voor 77 (!) drummers. David Dewaele: ‘Zelf wilden we het eigenlijk met vier doen, maar helaas zijn de meeste podia daar te klein voor.’ Altijd wat!

Van de drie drummers is Igor Cavalera (bekend van Sepultura) het Duracell-konijn: hij leidt de songs ‘Missing Wires’ en ‘Is It Always Binary’ in met een manische solo. Daarna is het rammen with a cause, een organische livebeat waarop Stephen Dewaele zijn astamatische zangtechniek mag botvieren. Blake Davies (bekend, nu ja, van Turbowolf) zit achteraan op een verhoogje en net vóór een felle spot, waardoor de rest van de band anderhalf uur in zijn schaduw zit. En in verband met Victoria Smith vragen we ons al na twee nummers af waarom ze ons bij haar andere werkgevers nooit was opgevallen. De drumster van onder meer M.I.A. en Jamie T is een onewomanshow: twintig extreme gelaatsuitdrukkingen per minuut. Het vaakst is ze in Milaan in raaaaaagh-, oempf- en uuuuuuuuugh-modus.

Eén keer krijgt Stephen de zaal al kreunend tot een kookpunt. We zijn dan aanbeland bij ‘Conditions of a Shared Belief’, en ondertussen is zonneklaar dat ze vanavond alle nummers in de plaatvolgorde zullen spelen. We verwedden er uw maandloon op dat ze dat ook in Brussel doen. Omdat de Dewaele controlefreaks zijn en ook live niets aan het toeval overlaten. En omdat ‘From Deewee’ een plaat met een concept schijnt te zijn, en de volgorde van de tracks niet random is.

Slechts een handvol oude songs mogen achteraf de setlist aanvullen: ‘NY Excuse’ (internationaal hun grootste hit), een ontbeend maar fantastisch ‘Miserable Girl’, ‘E Talking’ (met Stephen Dewaele die ineens zingt alsof hij nog niet helemaal hersteld is van een hardnekkig griepje) van ‘Any Minute Now’. En: stukken van ‘Another Excuse’ uit ‘Nite Versions’ en ‘Inward’ van de ‘Belgica’-soundtrack. De gebruikers van Setlist.fm horen ook ‘KracK’ voorbijkomen. De bissen worden ingeluid met de misthoorn van ‘Moskow Diskow’ van Telex. Het oog wil ook wat: als een volledige groep dezelfde dresscode volgt, ziet dat er vaak te gewild (A Brand) of al dan niet bedoeld karikaturaal (The Hives) uit. Bij Soulwax doet het door iedereen gedragen kelnerkostuum – zwarte broek, wit hemd, opgerolde mouwen – voornamelijk dienst als camouflageoutfit: ook de backdrop, de synths en podiumlichten dragen het zwart-wit van ‘From Deewee’, de muzikanten gaan dus gemakkelijk in het geheel op.

Opvallend: live klinken ‘Transient Program for Drums and Machinery’, ‘Present Tense’ en ‘Conditions of a Shared Belief’ nóg meer als Kraftwerk-exorcismen dan op plaat al het geval was. We leven al een week met ‘From Deewee’, een plaat die alle gekregen lof verdient, maar nog steeds is ons niet helemaal duidelijk waarom sommige journalisten dit ‘een vernieuwende plaat’ noemen. Dan klinkt ‘Een fantastische ode aan de oude meesters’ accurater. Wij zijn trouwens naar Milaan gevlogen via Düsseldorf, zodat we precies veertig jaar na de release van ‘Trans-Europe Express’ nog eens konden gaan kijken naar de gevel van de oude Kling Klang Studios, op een halve steenworp van de Düsseldorfer Hauptbahnhof. Nog steeds grijs en lelijk: prima.

Het metalige van ‘From Deewee’ heeft iets kouds en afstandelijks, maar tekstueel is het een eerlijke, menselijke Soulwax-plaat. En ze roept vragen op. Aan welk ex-lief denkt Stephen als hij ter hoogte van ‘Goodnight Transmission’ ‘There’s so much bullshit coming out of your mouth’ croont? Wie belandt in ‘Trespassers’ aan de ‘wrong side of history’? Wie zijn ‘the men in suits’? Live krijgen we weinig antwoorden. Verder dan ‘We are Soulwax’ en een korte voorstelling van het band komen we in Milaan niet qua bindteksten. Vooruitgang: vroeger wilde de groep in het buitenland al eens ‘We are Soulwax, bringing you the international language of Belgian rock’ roepen.

David zegt in Milaan helemaal niets. Hij oogt geconcentreerd en, zeker in het begin, wat zenuwachtig. We begrijpen dat: deze groep alle pwiets en tuuts van ‘From Deewee’ uit hun instrumenten zien wringen, is het dichtste dat wij deze maand bij toegepaste wiskunde komen. Wie van elke song laagjeslasagne heeft gemaakt, kan live veel fouten maken, maar in Milaan loopt níéts fout dat onze oren kunnen vaststellen. En gaandeweg wordt ook duidelijk dat de groep zich geweldig amuseert: ‘Missing Wires’ klinkt ridicuul aanstekelijk, en na een kolkend ‘NY Excuse’ blijft niet alleen het publiek met een debiele glimlach achter.

Soulwax speelde in totaal krap anderhalf uur. Onder de hoogtepunten: de smakelijke LCD Soulwax-vibe van ‘Is It Always Binary’, spanbetonnen versies van ‘Missing Wires’ en ‘Transient Program’ en een ‘NY Excuse’, dat het nog altijd heeft – wat ‘het’ ook moge zijn. Verder kreeg vooral ‘Do You Want to Get Into Trouble?’ live een paar dimensies meer mee dan op plaat.

Wat mag u nu onthouden voor hun concerten in de AB? Dat u best een paar stevige stapschoenen aandoet: Soulwax trof tijdens hun première een publiek dat – maar misschien is dat typisch Italiaans – de vloer non-stop deed daveren. Er was één fan met een rolstoel aanwezig: die werd – geen grap – achteraf op platte banden terug naar buiten gerold. Brussel: aan ú.

Soulwax speelt op 11 en 12 april in de AB in Brussel.