Concertreview: The xx, gezien in AFAS Live (Amsterdam)

The xx - oh gepolijste melaniet! - borduurt een regenboog met een rolletje van zwart garen.

Afijn, laat de katharsis beginnen! Dit wist u al: het getokkel van Romy Madley Croft veroorzaakt rimpelingen in de vredige vijver van naakte emotie. In de weerspiegeling van die vijver vinden wij elkaar en het spoor van ravage - amor, smart en begeerte - dat zowel achter als voor ons ligt uitgespreid. What else? Bedwelmende wolken van vertedering die ontwapenen, doorboren, bedeesd uitnodigen en confronteren.

‘Before it slips away…’ is een disclaimer van de Alessi Brothers die door het plak en knipwerk van Jamie xx een fonkelnieuwe context heeft gekregen. De spreuk wordt heden ten dage vergezeld door koortsachtige onzekerheid en urgentie verpakt in hees gefluister. Hoop en wanhoop schuifelen tijdens ‘Say Something Loving’ hand in hand op hun sokken langs existentiële worstelpartijen. Stilte schenkt ruimte aan de euphorie, maar ook aan zelfreflectie.

Meer van dat tijdens ‘Performance’. Die hymne wordt voor de gelegenheid solo door Romy voorgedragen en klinkt op die manier - is het überhaupt mogelijk? - nóg minimalistischer. Tegen het majestueuze decor van kolossale, roterende spiegels lijkt het alsof ze voor zichzelf zingt en alsof wij - met open monden - naar onszelf staan te koekeloeren. Het geleverde effect: een oorverdovende stilte van 6000 aanwezige stervelingen. Vele malen ontzagwekkender dan de ovatie nadien, als u het ons vraagt.

Oliver wendt z’n innige blik geen moment van ‘zijn’ Romy af. Hij aanschouwt en applaudisseert net als de rest. En ja: wij zijn ons wel bewust van beider seksuele voorkeur, maar toch: als u ooit iemand vindt die met dezelfde liefkozende blik naar u kijkt zoals hij naar haar, kunt u vredig ten hemel gaan. Romy en Oliver converseren in een primaire taal, dát maakt het zo universeel. De voornaamwoorden ‘hij’ en ‘zij’ kennen ze niet, slechts ‘ik’ en ‘jij’. En als we eerlijk zijn: die twee zijn toch ook de enigen die er toe doen in de liefde?

Een verrassende piek: de voordracht van ‘Too Good’ - een bewerking van het vlakke dancehall-draakje van Drake en Rihanna - wordt weliswaar beroofd van zijn swing, maar gedrapeerd in lagen soul en Betekenis.

De mineurstemming van koortsdroom ‘VCR’ is een aanloop voor de hinkstapsprong: ‘Dangerous’, Fiction, ‘Shelter’ en ‘Loud Places’. De landing van die laatste wordt onthaald met een haast Dionysische feeststemming. Heerlijk toeven is het in de warme natuurbron die ontspringt uit de draaitafels van Jamie xx. We worden naar huis gebonjourd met liefdesbrief ‘Angels’. Toch nog een baken van hoop en een mooie inleiding voor de dag van de liefde.

Quote

Een oprechter ‘Thank You’ hoorden wij zelden.