Cormac McCarthy - Geen land voor oude mannen

Na het laatste deel van de bejubelde Border-trilogie was het zeven jaar wachten voor de Amerikaanse auteur Cormac McCarthy een nieuwe roman aan zijn gelauwerde oeuvre kon toevoegen. Vandaag ligt 'Geen land voor oude mannen'
(De Arbeiderspers) in de boekhandel, een rechttoe rechtaan western vol
fluitende kogels, strakke spanningsbogen en scherpe dialogen.

Zoals wel vaker bij McCarthy gaat er achter de verhaallijn een parabel over goed en kwaad schuil, al is die niet meteen katholiek te noemen. Als er al een morele wetmatigheid te ontdekken valt, dan is het dat de impuls om het goede te doen - een stervende man water brengen, in dit geval - veeleer tot ellende dan tot verlossing leidt. McCarthy's personages lijken dat ook te beseffen, maar trekken er zich niets van aan en gaan daardoor ten onder. Dat is hun tragiek.
De oude man uit de titel is de gelukkig getrouwde sheriff Ed Tom Bell, een oorlogsveteraan die in het grensgebied tussen de Verenigde Staten en Mexico drugsdealers, killers en andere desperado's uit elkaar probeert te houden en tussen de bedrijven door Llewelyn Moss probeert te beschermen, een avonturier die bij toeval op een paar lijken en veel geld is gestoten en de foute beslissing heeft genomen. In korte, cursief gedrukte interludia mijmert Bell ondertussen over de morele teloorgang van onze maatschappij. Het kwaad begint altijd klein, vindt hij: 'Het begint ermee dat je onwellevendheid over je kant laat gaan.' McCarthy hoeft de leeftijd van de sheriff niet te benadrukken, een woord als 'onwellevendheid' zegt genoeg.
Terwijl de doorzeefde lichamen zich opstapelen, brengen stoere oneliners soelaas voor de lezer die meer wil dan actie. Er gebeurt bijzonder veel in deze roman, en het gebeurt allemaal snel en zonder al te veel uitleg. Gelukkig tillen de droge maar cassante dialogen het boek boven het niveau van een degelijke maar nogal eenduidige thriller uit. De ware kracht van 'Geen land voor oude mannen' ligt in de efficiëntie van de sobere zinnen, die de plot transformeren tot een granieten realiteit, in plaats van een goedkope metafoor.
Begin mei beginnen de Coen-brothers aan de verfilming: qua aanbeveling moet dat volstaan.