‘Corona ging vreselijk tekeer in Bergamo, maar voetbal heeft voor een sprankeltje hoop gezorgd’

Toen Timothy Castagne in 2017 voor Atalanta tekende, had hij nooit kunnen vermoeden dat zijn nieuwe thuisbasis, de Noord-Italiaanse stad Bergamo, drie jaar later het epicentrum zou worden van een allesverwoestende epidemie. Twee maanden lang zat hij in strikte quarantaine. 'Het was vreselijk: we hoorden dagelijks de kerkklokken luiden, soms een halfuur aan een stuk, afhankelijk van het aantal doden.'

Maar nu gloort er licht aan het einde van de tunnel. Atalanta wervelde als seizoensrevelatie door de competitie, en straks wacht het PSG van Neymar en Mbappé nog in de kwartfinale van de Champions League.

TIMOTHY CASTAGNE «Het is een geweldig seizoen geweest, mij hoor je niet klagen. Onze groep is nu drie jaar samen, dat heeft een belangrijke rol gespeeld. En er is onze coach, natuurlijk. Gian Piero Gasperini heeft een tactiek geïntroduceerd die we intussen perfect onder de knie hebben. Verzorgd opbouwen, over de grond spelen en onstuimig aanvallen. Het voetbal waar elke voetballer van droomt, zeg maar. Zijn ideeën zijn erg strikt: wie zich er niet aan houdt, speelt niet. Maar wie doet wat hij vraagt, weet dat de doelpunten en assists zullen volgen. De cijfers geven hem ook gelijk. En Atalanta heeft een uitstekende reputatie gekregen dankzij dat attractieve voetbal. Iedereen speelt graag tegen ons en we krijgen veel bijval voor ons parcours in de Champions League.»

HUMO Jullie maakten twintig doelpunten méér dan landskampioen Juventus.

CASTAGNE «Een enorm verschil, ja. Het grootste aantal doelpunten in één seizoen stond op naam van Napoli: 93. Dat record hebben we vlotjes van de tabellen geveegd. Nu, ons probleem is dat we ook veel tegendoelpunten slikken. Maar dat nemen we erbij: het is inherent aan onze manier van voetballen.»

HUMO Vooral na de quarantaine zijn jullie sterk voor de dag gekomen.

CASTAGNE «Net voor corona toesloeg, liep het ook al lekker. Op dat elan zijn we na de quarantaine doorgegaan. Of de competitiestop een goede zaak is geweest, laat ik in het midden. Nogal wat ploegen hebben nadien fysieke moeilijkheden ondervonden, wij niet. We zijn altijd hard blijven werken. De andere ploegen ongetwijfeld ook, maar geloof me: onder Gasperini is het toch net ietsje anders (lachje). Hij staat bekend voor zijn harde trainingen. De spelers klagen daar weleens over, maar daar heeft hij geen oren naar. Voor hem bestaan zware benen niet. Het zit allemaal in het hoofd, zegt hij. Soms stap ik van het trainingsveld in de stellige overtuiging dat ik onmogelijk nóg vermoeider zou kunnen zijn. Tot hij je de volgende dag toch weer dieper laat gaan. Heftig, hoor. Maar de resultaten volgen en we hebben weinig geblesseerden. Dan kun je alleen maar concluderen dat zijn aanpak werkt.»

HUMO Toen je Racing Genk drie jaar geleden verliet voor Atalanta, had dat net het beste seizoen uit zijn bestaan achter de rug: het was als vierde geëindigd. Een toptransfer leek het niet echt.

CASTAGNE «Het plan was om twee jaar te blijven - hún voorstel: ze trekken jonge spelers aan, die ze dan met meerwaarde verkopen - en dan de stap naar een Champions League-club te zetten. Maar kijk, ondertussen zit ik hier drie jaar en speel ik Champions League, met Atalanta.

»Het is een goede keuze gebleken. Al moet ik toegeven dat ik de club nauwelijks kende: toen ik van hun interesse hoorde, heb ik snel wat beelden opgezocht.»

HUMO Vorig jaar was ook al goed: derde plaats in de competitie en verliezend finalist in de beker. Sinds jij er bent, blijft het crescendo gaan. Is er een verband?

CASTAGNE (blaast) «Dat durf ik niet te beweren. In onze groep is er niet één bepaalde speler die het verschil maakt.

»Trouwens, ik heb vorig jaar ook twaalf wedstrijden op rij niet gespeeld. Totaal onverwacht: ik heb nog altijd geen idee waaraan het lag. Na drie maanden op de bank stelde de coach me plots weer op. Op links bovendien, wat niet mijn natuurlijke positie is, én tegen Juventus. Redelijk gedurfd, als je 't mij vraagt. Maar goed, ik heb geleerd niet altijd alles te willen begrijpen. Ik heb het er goed vanaf gebracht en ben in de ploeg blijven staan. Gelukkig maar.»

HUMO In België kennen we jou als rechterflankspeler.

CASTAGNE «Ik verkies de rechterkant, maar vorig seizoen heb ik vijf goals gemaakt vanaf links. Niet slecht, toch? Dit seizoen heb ik ongeveer even vaak op rechts als op links gespeeld. Het wisselt voortdurend.»

HUMO Toch dacht je halfweg vorig seizoen aan vertrekken.

CASTAGNE «Tja, als je niet speelt, ga je andere mogelijkheden verkennen. Iedereen die zo lang op de bank zit, zou zich vragen stellen. Ik ben jong: dan moet je spelen om jezelf te blijven ontwikkelen. Er waren clubs geïnteresseerd. Was ik niet tegen Juventus in de ploeg teruggekeerd, was ik vertrokken.»

HUMO Na dat seizoen kon je nog altijd weg. In de krant stond zelfs dat je een akkoord had met Napoli, de club van Dries Mertens.

CASTAGNE «Er was geen akkoord, wel interesse. Napoli wilde me graag hebben, maar vergeleken met Atalanta is het niet zo'n geweldige stap vooruit. Dat heeft het voorbije seizoen ook bewezen: wij zijn hoger geëindigd dan Napoli.»

HUMO Jullie seizoen is nog niet afgelopen. Over tien dagen staat de kwartfinale van de Champions League tegen Paris Saint-Germain nog op het programma.

CASTAGNE «En dat terwijl we nooit gedacht hadden dat we zelfs maar de groepsfase zouden overleven. Toch is het ons gelukt, met wat meeval op de juiste momenten. Zoals uit bij Shakhtar Donetsk.»

HUMO De beslissende wedstrijd. Jullie moesten winnen en deden dat ook: 0-3, onder meer dankzij een doelpunt van jou.

CASTAGNE «Eén van de mooiste momenten uit mijn carrière! Scoren in de Champions League is een droom. Dat het ook nog eens het belangrijke eerste doelpunt was, maakte het nog mooier. Die avond vergeet ik nooit.»

HUMO De start van jullie Europese campagne was nochtans weinig bemoedigend geweest, met zware nederlagen tegen Manchester City en Dinamo Zagreb: 5-1 en 4-0.

CASTAGNE «Het was onze allereerste deelname aan de Champions League. De druk heeft ons zeker parten gespeeld. Maar ook al slik je zoveel doelpunten: de ervaring die je opdoet, is onbetaalbaar. Na die nederlagen hebben we de koppen bij elkaar gestoken en geconcludeerd dat we niets meer te verliezen hadden. Van toen af is het beter beginnen te gaan.»

HUMO Maar niet voor jou: je knie speelde op.

CASTAGNE «Het was al begonnen tijdens de zomervoorbereiding. De eerste maanden waren niet makkelijk: ik heb redelijk wat wedstrijden met pijnstillers gespeeld. In januari stak de pijn opnieuw op en heb ik me laten behandelen.»

HUMO Gasperini was boos.

CASTAGNE «Hij wist niet dat ik hervallen was. De clubdokter was de hele tijd op de hoogte geweest, maar er moet iets misgelopen zijn in de communicatie. Nu, ik heb maar een week of twee stilgelegen.»

HUMO Je belandde nadien wel op de bank. Wat is je status bij Atalanta?

CASTAGNE «Soms speelde ik vijf, zes wedstrijden op rij, dan weer zat ik een tijd op de bank. Niet makkelijk, vooral als je geen uitleg krijgt.

»Ik ben van nature iemand die snel twijfelt. Ik loop niet over van zelfvertrouwen en stel me voortdurend vragen, óók als ik speel. Maar ik ben geen rebel die uithaalt naar de trainer. Als ik naast de ploeg val, zal ik de oorzaak altijd bij mezelf zoeken en nog harder werken op training. Soms denk ik weleens hoeveel makkelijker het zou zijn mocht ik wat meer zelfvertrouwen hebben. Maar goed, ik ben wie ik ben.»

BROEIHAARD

HUMO Je woont in het centrum van Bergamo, de Noord-Italiaanse stad die wereldnieuws werd als broeihaard van het coronavirus. Dat moet heftig geweest zijn.

CASTAGNE «Samen met mijn vriendin Camille heb ik twee maanden opgesloten gezeten in ons appartement. We moesten binnen blijven en hadden geen idee van de omvang van de ramp. Er bereikte ons maar weinig informatie. We hoorden de ambulances wel en wisten dat de dodentol hoog was, maar niet dat de lijken met legertrucks naar crematoria buiten de stad afgevoerd moesten worden. Dat hebben we pas ontdekt toen mijn makelaar - tevens de vader van Camille - ons had aangeraden om naar een reportage over Bergamo te kijken op de RTBF. Die legertrucks hebben een diepe indruk op ons nagelaten.»

HUMO Maakte je je zorgen?

CASTAGNE «Een beetje wel. Maar we zijn altijd heel voorzichtig geweest. We kwamen niet buiten, veel kon er ons dus niet gebeuren. Mijn vriendin deed één keer per week boodschappen en sloeg dan zoveel mogelijk in om niet te vaak de deur uit te moeten.

»Onze familie niet kunnen zien, dat was zwaar. Maar de onzekerheid was het lastigste. Zou de competitie hervat of stilgelegd worden? Elke week hoorden we hetzelfde liedje: volgende week valt de beslissing. Wachten, wachten en nog eens wachten: het was om gek van te worden.»

HUMO Hoe onderhield je de conditie?

CASTAGNE «De club had bij iedere speler thuis een loopband laten bezorgen. En ik deed oefeningen op het terras met die paar gewichten die ik hier thuis heb liggen (lachje). De overheid verplichtte ons om binnen te blijven - zelfs een wandelingetje in het park was verboden. Eén dag voor Italië in lockdown ging, is Camille hier nog aangekomen. Gelukkig maar: het zou me bijzonder zwaar gevallen zijn om die twee maanden zonder haar te moeten doorkomen.»

HUMO Je coach Gasperini zei: 'Iedere twee minuten hoorde ik een ambulance voorbijrijden. Het leek wel oorlogsgebied.'

CASTAGNE «We hoorden ook dagelijks de kerkklokken luiden, soms een halfuur aan een stuk, afhankelijk van het aantal mensen dat gestorven was. Vreselijk. We wisten dat er mensen stierven, maar zoveel? Op zo'n moment ga je het voetbal relativeren. Zowat iedereen in Bergamo had wel iemand in de familie die aan het virus overleden was.

»Toen de competitie hervatte, weerklonk voor elke thuismatch een lied in het stadion, dat symbool stond voor de stad: de renaissance, noemen ze het. Al die weken hebben we telkens ook een beetje voor de stad en zijn bevolking gespeeld.»

HUMO Vlak voor de lockdown versloegen jullie Valencia met 4-1 in de achtste finales van de Champions League. 40.000 fans maakten toen de verplaatsing naar Milaan, waar de wedstrijd werd gespeeld. Achteraf bleek dat het virus toen op grote schaal is verspreid. De burgemeester van Bergamo had het over 'een biologische bom'.

CASTAGNE «Op dat moment dacht iedereen nog dat het om een Chinees virus ging. Wisten wij veel dat het al tot in Bergamo of Milaan doorgedrongen was. Het was niet te vermijden: brute pech.»

HUMO Na de return, die in Valencia voor lege tribunes werd gespeeld, verklaarde Gasperini dat hij die wedstrijd met het virus onder de leden op de bank had gezeten.

CASTAGNE «Na onze thuiskomst zijn we allemaal in quarantaine geplaatst. We hoorden dat Gasperini en enkele spelers ziek waren. Maar of ze ook positief hadden getest, wisten we niet. Dat vernamen we pas later.»

HUMO Gasperini betreurde ook dat het sportieve hoogtepunt uit de geschiedenis van de club - plaatsing voor de kwartfinales van de Champions League - samenviel met wat hij omschreef als 'de grootste pijn van de stad.'

CASTAGNE «Zo is het ook. Het was zoveel mooier geweest als de inwoners dat succes samen met ons hadden kunnen vieren. Dat er toch nog gevoetbald is en we het kampioenschap mooi hebben afgesloten, heeft misschien toch voor een sprankeltje hoop gezorgd.»

HUMO Ook voor jou persoonlijk was er een schaduwzijde: je bleef in beide duels 90 minuten op de bank.

CASTAGNE «Wat kan ik daarover zeggen? De coach maakt keuzes en daar moet ik me bij neerleggen. Het was niet de eerste keer dat ik op de bank zat, en het zal ook de laatste keer niet geweest zijn. Werpt het een smet op het succes? Dat denk ik niet. Ik heb toch ruimschoots mijn steentje bijgedragen in de voorgaande wedstrijden.»

HUMO Kijk je anders naar de wereld nu?

CASTAGNE «Niet echt. Ik denk niet dat er veel zal veranderen. We zullen nog een tijdje voorzichtig moeten blijven, maar zodra het virus overwonnen is, zal alles weer in zijn oude plooi vallen. We zullen onze levens niet omgooien.»

KOPPIGE LUXEMBURGER

HUMO Afgaande op haar Facebookpagina heb je een geëngageerde moeder. Onder meer de klimaatstrijd van Greta Thunberg lijkt haar na aan het hart te gaan.

CASTAGNE «Mijn moeder heeft haar ideeën waar ze aan vasthoudt. Het klimaat is er daar één van: ze probeert niet te veel plastic te gebruiken, bijvoorbeeld. Ze loopt niet mee in betogingen, maar ze probeert haar steentje bij te dragen waar ze kan. Ik ga niet beweren dat ik ben zoals haar, maar het heeft wel deel uitgemaakt van mijn opvoeding. Mijn ouders zijn eenvoudige mensen, van wie ik ook de waarde van hard werken heb geleerd. Dat heeft me gebracht waar ik nu sta.»

HUMO Je groeide op diep in de provincie Luxemburg, tussen Aarlen en Virton. Daar kunnen wij ons in Vlaanderen weinig bij voorstellen.

CASTAGNE «Ik kan je vertellen dat het voor een jonge voetballer niet simpel is om daar op te groeien. Er waren amper voetbalclubs. Ik speelde bij de jeugd van Virton, een club uit de derde klasse. Ik zou nooit hogerop zijn geraakt als ik daar was gebleven. Daarom ben ik op 13-jarige leeftijd op internaat gegaan in Luik. Voor mijn ouders was het niet makkelijk, maar ik was vastberaden. Ik had maar één droom: profvoetballer worden. 's Ochtends trainde ik mee met Standard en in het weekend speelde ik mijn wedstrijdje met Virton.»

HUMO Je trainde mee met Standard, zonder dat je er aangesloten was?

CASTAGNE «Ja. Vind je dat raar?

»Na het eerste jaar mocht ik testen bij Racing Genk, al hadden ze nog enig voorbehoud. Ik bleef op internaat zitten in Luik, trainde 's ochtends nog altijd bij Standard, maar werd 's avonds door een busje opgepikt om in Genk te trainen en er in het weekend mijn wedstrijd te spelen. Ik kon ook naar Standard, maar daar zeiden ze al op voorhand dat ik niet vaak zou spelen. Dus was mijn keuze snel gemaakt.»

HUMO Sprak je Nederlands?

CASTAGNE «Ik was 15: het Nederlands dat ik op school had geleerd, volstond niet om me verstaanbaar te maken. Dat was dus moeilijk, zeker in het begin. Maar de mentaliteit in Genk beviel me. De mensen zijn er harde werkers, net als ik. Dat ik helemaal op mezelf was aangewezen, viel me niet zwaar. Het was mijn keuze, dit was wat ik wilde. Ik heb geen traan gelaten.»

HUMO Ben jij koppig?

CASTAGNE «Dat moet je aan mijn vriendin vragen (lacht). Een beetje wel, denk ik. Een Luxemburgs trekje, zeker? Als ik iets in mijn hoofd heb, laat ik niet snel los. Ik heb graag gelijk en als ik het ergens niet mee eens ben, schuw ik de discussie niet. Maar hoe koppig ik ook kan zijn: een trainer weet altijd meer dan ik. Met hem ga ik de confrontatie niet aan.»

HUMO In oude Franstalige krantenartikels word je steevast 'de zoon van Pierre' genoemd.

CASTAGNE (lacht) «Mijn papa is een bekende Luxemburger. Hij was geen onaardige voetballer en won twee keer de Gouden Schoen van de provincie Luxemburg. Als ik me niet vergis, heeft hij het tot in de derde klasse geschopt, bij Bastenaken. Ik herinner me dat ik als kleine jongen de mascotte van de ploeg was en hij na de wedstrijd soms nog een balletje met mij kwam trappen. Wellicht is daar mijn voetbaldroom ontstaan.»

HUMO Hij woont in Zwitserland, las ik.

CASTAGNE «Hij werkt in Zwitserland, maar woont net over de grens in het Italiaanse Como. Op een uurtje rijden maar van Bergamo, dus we zien elkaar geregeld. Tja, hoe gaat dat? Mijn ouders zijn gescheiden, dat maakt het weleens gecompliceerd (lachje). Toen ik voor Atalanta tekende, woonde hij er al een jaar. Hij heeft me wat geholpen in het begin, maar heeft mijn keuze zeker niet beïnvloed. Nice was ook geïnteresseerd en daar spreken ze Frans: dat zou nog makkelijker geweest zijn. Atalanta was geen keuze om dichter bij mijn vader te zijn.»

HUMO Volgens hem had je net zo goed een skiër of tennisser van internationaal niveau geworden kunnen zijn.

CASTAGNE «Dat is wat overdreven - hij blijft mijn papa, hè. Als kind deed ik een beetje van alles, en ik was ook wel goed. Dat tennissen, toen was ik nog erg klein. Skiën heb ik wel langer gedaan. Dan voetbalde ik op zaterdag met Virton - soms waren dat lange verplaatsingen waarvoor we het hele land moesten doorkruisen - en dan reden we op zondag nog eens naar Peer, in Limburg, waar ze een indoorskipiste hadden. Op den duur werd het te veel. En hoe goed ik ook was: veel bergen heb je niet in België, hè. Het lag dus voor de hand dat ik voor het voetbal zou kiezen.»

HUMO Klopt het dat je ouders bevriend waren met Julien Hoferlin, de enkele jaren geleden overleden ex-coach van de Belgische Davis Cup-ploeg?

CASTAGNE «Ja, maar toen we hem leerden kennen, speelde ik al bij Genk en was ik al gestopt met tennissen. We hadden hem toevallig ontmoet tijdens een vakantie in Griekenland. Hij stelde ons voor aan een ander gezin uit België: Camille en haar ouders. Dat was onze eerste ontmoeting. Puur toeval, dus. Het jaar nadien zijn we met beide gezinnen opnieuw op vakantie geweest, et voilà. We zijn nu zes jaar samen.»

HUMO Camille liep school in Tongeren.

CASTAGNE «Haar ouders wilden dat ze Nederlands leerde en stuurden haar daarom naar een Vlaamse school. Haar Nederlands is uitstekend. Ze staat op het punt haar studies als diëtiste af te ronden.»

HUMO Dan weet ze vast wel of wortelen eten goed is voor je ogen.

CASTAGNE (lacht) «Wees gerust, ik eet graag wortelen. Maar ik begrijp je wel: je verwijst nu naar mijn oogoperatie. Op het eind van mijn eerste seizoen in de A-ploeg van Genk kreeg ik tijdens een wedstrijd een slag tegen het hoofd. Het werd zwart voor mijn ogen en sindsdien zag ik niet goed meer. Na onderzoek oordeelde de neuroloog dat ik aan beide ogen geopereerd moest worden. Nog altijd moet ik op wedstrijddagen mijn schermtijd in de gaten houden. Als ik overdag te veel naar mijn telefoon heb zitten turen, lijdt mijn zicht daar 's avonds onder.»

WOW, RONALDO!

HUMO Nog een krasse uitspraak van je vader. Na je doelpunt voor de Rode Duivels, een jaar geleden tegen Kazachstan, zei hij over jou: 'Zet hem bij Real Madrid en hij presteert ook.'

CASTAGNE (ongemakkelijk lachje) «Wat hij vooral wilde zeggen, is dat ik me overal snel aanpas. Bij Genk gaven ze me één jaar om me te bewijzen, maar was ik, als Franstalige, al na drie maanden aanvoerder. Nu, Real Madrid is misschien een beetje overdreven (glimlacht). Maar toch, dat aanpassingsvermogen typeert me wel. Daarnaast durf ik ook mijn verantwoordelijkheid op te nemen. Misschien heeft het er ook mee te maken dat ik thuis de oudste was: ik heb twee jongere zussen.»

HUMO Ondertussen ben je bijna twee jaar Rode Duivel: september 2018 riep Roberto Martínez je voor het eerst op. Had je dat verwacht?

CASTAGNE «Ja, eigenlijk wel. Voor de wereldbeker had ik er al stiekem op gehoopt, maar dat zou moeilijk geweest zijn: ik was er geen enkele keer bij geweest tijdens de kwalificatiecampagne. Het is makkelijker in een groep terecht te komen bij het begin van een nieuwe cyclus. Doordat ik me ondertussen in de Serie A had ontwikkeld, wist de bondscoach dat ik een hoger niveau aankon. Ik ben in alle opzichten een betere voetballer geworden. In Italië heb ik een wedstrijd veel beter leren lezen: ik weet nu vaak al voor ik de bal heb, waar ik hem naartoe zal spelen. Dat beheerste ik nog niet bij Genk.»

HUMO Wat doet het jou als je tegenover Ronaldo staat?

CASTAGNE «Voor de match denk je weleens: wow, tegen Ronaldo! Maar zodra je op het veld staat, vergeet je dat. Ik wil niet arrogant klinken, maar in de wedstrijd is het gewoon ik tegen hem, ieder met zijn kwaliteiten. Dan wil ik me meten met hem om te zien waarin ik nog beter moet worden.»

HUMO Sinds die eerste selectie voor de Rode Duivels was je er telkens bij. Meer zelfs: van de veertien interlands stond je er zeven aan de aftrap.

CASTAGNE «Dat bewijst dat de bondscoach tevreden is met wat ik op training laat zien. Hij weet dat ik de ploeg iets kan bijbrengen.»

HUMO Doelpunten, onder meer: je scoorde al twee keer.

CASTAGNE «Vooral dat eerste doelpunt tegen Kazachstan, na een geweldige voorzet van Dries (Mertens, red.), vergeet ik nooit.»

HUMO Wat hoop je nog te bereiken?

CASTAGNE «Minstens een titel winnen. Maar goed, ik heb geduld. Anders maak je foute keuzes en dat kan ik me niet veroorloven.»

HUMO 'Ik ben klaar voor een volgende stap en denk dat het moment nu gekomen is,' zei je onlangs.

CASTAGNE «Maar als Atalanta deze ploeg samenhoudt en we kunnen meedingen voor de titel, is dat misschien óók een volgende stap. Nu, ik probeer er nog niet te veel bij stil te staan. Eerst PSG en de Champions League, daarna zien we wel. Mijn contract bij Atalanta loopt nog twee jaar.»

HUMO Je zou in de belangstelling van PSG en Tottenham staan.

CASTAGNE «Ik heb dat ook gelezen. Het zijn grote ploegen en ik hou van de Engelse competitie. Maar qua levenskwaliteit kan ik nergens beter zitten dan in Italië. Dus, wie weet blijf ik wel gewoon bij Atalanta.»

Atalanta - PSG, Q2, woensdag 12 augustus, 21.00