Corona in de VS: ziek zijn is voor velen een luxe

Niet alle Amerikanen kunnen het zich veroorloven om ziek te worden, laat staan om naar de dokter te gaan. Dat maakt de bestrijding van de corona-epidemie in de Verenigde Staten een stuk moeilijker.

Goed nieuws voor de 1,5 miljoen werknemers van supermarktketen Walmart: als ze gedwongen in quarantaine moeten, zal de grootste particuliere werkgever in de VS hun loon tot twee weken doorbetalen. Het besluit moet werknemers die besmet zijn met het coronavirus stimuleren om ook echt thuis te blijven en zo verspreiding te voorkomen.

Ook andere grote Amerikaanse bedrijven, zoals Amazon, Starbucks en Uber, introduceerden deze week maatregelen die werknemers moeten ondersteunen wanneer ze door het coronavirus getroffen zijn.

Dat zulke lapmiddelen nieuws zijn geeft al aan: niet iedere Amerikaan heeft zoveel geluk. Anders dan in veel westerse landen zijn werkgevers in de VS niet verplicht het loon door te betalen bij ziekte, waardoor 32 miljoen werknemers geen geld krijgen als ze onder de wol moeten. Het coronavirus plaatst hen voor een dilemma: kiezen ze voor hun gezondheid en die van hun collega’s, of voor hun salaris? En dat is niet het enige dilemma voor armere Amerikanen, die vaak niet of slecht verzekerd zijn, en voor wie een corona-diagnose een gepeperde ziekenhuisrekening kan betekenen.

Het coronavirus verspreidt zich snel door de VS. Meer dan vijftienhonderd Amerikanen hebben een officiële diagnose: minstens veertig mensen overleefden het virus niet. In de noordwestelijke staat Washington overleden negentien ouderen in hetzelfde verzorgingstehuis.

President Trump nam donderdag een ingrijpende beslissing: de komende dertig dagen geldt een inreisverbod vanuit 26 Europese landen, om verspreiding van het virus te voorkomen.

Volgens Bert Hofman, hoogleraar en afdelingshoofd epidemiologie aan de Harvard T. H. Chan School of Public Health, is het aantal besmettingen waar de autoriteiten weet van hebben slechts het topje van de ijsberg. “Misschien is 20 procent boven water, de rest zie je niet. De meeste besmette Amerikanen lopen waarschijnlijk rond zonder iets te weten.”

Wie het virus met zich meedraagt, ontdekt dat niet zomaar. Tot vorige week woensdag mochten mogelijke patiënten zich in de VS alleen laten testen als ze in China waren geweest. Nu zijn de eisen soepeler: iedereen die koorts heeft of zwaar ademhaalt, heeft recht op een test mits de dokter toestemming geeft. Maar het CDC, de Amerikaanse overheidsorganisatie die de besmetting bestrijdt, had de afgelopen twee weken moeite met de levering van de miljoenen testkits. Daardoor ligt het werkelijke aantal besmettingen in de VS waarschijnlijk veel hoger, vrezen experts.

Zolang testen niet voor iedereen beschikbaar zijn, kunnen zieke Amerikanen volgens hoogleraar Hofman maar een ding doen. “Blijf thuis als je je niet lekker voelt. Zo doorbreek je de keten van infectie.”

Een simpel advies, dat niet iedereen kan opvolgen. Naar schatting 25 procent van de werkende Amerikanen heeft geen betaald ziekteverlof. Dat zijn vooral mensen in de dienstensector, zoals horeca of kinderopvang. Van hen krijgt slechts 45 procent doorbetaald als ze ziek zijn. Ter vergelijking: van werknemers in de financiële sector wordt 97 procent doorbetaald, zo berekende de overheid onlangs.

Hofman: “Ook het CDC adviseerde mensen met een verkoudheid om thuis te blijven. Voor een alleenstaande moeder met twee kinderen zonder betaald ziekteverlof, die onder de armoedegrens leeft, is thuisblijven niet zomaar een optie.” Het gevolg: wie ziek is, geeft het virus door aan collega’s.

‘Alleen betaald ziekteverlof kan verspreiding tegengaan’

Twee congresleden stelden vorige week een noodwet voor die betaald ziekteverlof voor het hele land verplicht stelt. “Ziek thuisblijven tijdens deze gezondheidscrisis moet niet betekenen dat je een salarisstrookje mist”, lichtte de Democratische senator Patty Murray het voorstel toe. “Alleen door betaald ziekteverlof te verplichten, kunnen we de verspreiding van het virus tegengaan.” Dat voorstel werd woensdag afgeschoten in de Senaat, en dus blijven Amerikanen afhankelijk blijven van hun werkgever.

Ook naar de dokter gaan is voor velen van hen niet vanzelfsprekend. Volgens het ministerie van handel telde het land in 2018 27,5 miljoen onverzekerden, van wie een groot deel mensen uit arme families. Nog eens miljoenen Amerikanen zijn onderverzekerd: ze hebben wel een polis, maar die dekt niet altijd alles, of heeft zo’n hoog eigen risico dat het mensen alsnog weerhoudt van een doktersbezoek. 45 procent van de volwassenen is niet voldoende verzekerd, volgens een schatting van het Commonwealth Fund, een onderzoeksbureau voor de gezonheidszorg.

“Het is bekend dat mensen zonder verzekering vaak later naar de dokter gaan”, zegt Roland Bal, hoogleraar beleid in de zorg aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam. “Ik onderzocht ooit het verschil tussen patiënten met retinopathie, een oogaandoening, in Nederland en in New York. In Nederland is de aandoening onder controle, maar veel onverzekerde New Yorkers meldden zich pas toen ze al half blind waren. Ik kan me voorstellen dat dat verschil ook voor het coronavirus geldt.”

Extra gevaarlijk, omdat mensen in armoede een grotere kans hebben om ziek te worden, zegt epidemioloog Hofman. “Arme mensen leven vaak dichter op elkaar en hun leefomstandigheden zijn slechter. Dat verhoogt de kans op infectie.”

‘Er zijn miljoenen testen nodig’

Sinds een paar dagen zijn er in alle vijftig staten labs die testkits tot hun beschikking hebben, maar de tekorten blijven groot. “Er zijn miljoenen testen nodig”, zei Anthony Fauci, voorzitter van het Niaid, het Amerikaanse instituut voor besmettelijke ziektes.

“De testcapaciteit is nu veel te beperkt”, beaamde epidemioloog Lisa Maragakis in een persconferentie bij het Congres. Naast het CDC zijn ook lokale en commerciële labs bezig om snel meer testen te ontwikkelen. “Als er genoeg testen zijn, zal dat tot meer rust leiden in het openbare leven”, voegde ze toe.

Toch gaat er volgens Hofman ook veel goed bij de bestrijding van het coronavirus in de VS. “Er is veel kritiek op de federale overheid, maar veel staten zijn druk bezig met het ontwikkelen van programma’s. Mijn staat, Massachusetts, heeft een programma om mensen te testen, onder meer op het vliegveld. Dat verhaal hoor je mijns inziens nog te weinig.”

Dinsdag meldde vicepresident Mike Pence dat hij met een groep zorgverzekeraars heeft afgesproken dat ze geen eigen bijdrage in rekening zullen brengen aan mensen die besmet zijn geraakt met het coronavirus. Maar dat besluit geldt alleen voor Amerikanen die al verzekerd zijn.

Paniek leidt tot bewustwording

“De hoge mate van paniek in de VS is in mijn ogen niet op zijn plaats”, benadrukt hij. “Maar het leidt wel tot een steeds grotere bewustwording van het probleem. Veel bedrijven sturen hun personeel niet meer op buitenlandse reizen. Mensen houden zoveel mogelijk afstand.”

Of de Verenigde Staten gebaat zijn bij het inreisverbod dat president Trump heeft ingesteld, is de vraag, omdat het virus zich al door de VS verspreidt. Hoogleraar Hofman: “Het doorbreken van de infectieketen heeft er in China toe geleid dat het aantal besmettingen sterk daalt. Je zou over vijf weken moeten kijken hoe dat in de VS heeft uitgepakt.”

Ⓒ Trouw