Coronaregels overtreden? In Turkije vlieg je de cel in

Turkije zet een nieuw middel in tegen verspreiding van het coronavirus: gevangenisstraf. Mensen die de gedragsregels overtreden, kunnen twee maanden tot een jaar celstraf krijgen. Voor besmette mensen die de gezondheidsautoriteiten valse informatie geven over degenen met wie zij contact hebben gehad, kan dat zelfs oplopen tot twee jaar.

Turkije is het eerste land ter wereld dat vrijheidsstraffen gebruikt om de epidemie in te dammen. Voor de opmerkelijke stap is geen nieuwe wetgeving nodig. Een oud artikel uit het Wetboek van Strafrecht wordt nieuw leven in geblazen.

Zo op het oog is de harde maatregel niet het gevolg van paniek die in Turkije zou zijn uitgebroken over de verspreiding van het virus. Volgens minister van Gezondheid Fahrettin Koca is de toename van het aantal besmettingen ‘onder controle’, dankzij de maatregelen en de strengere controles van de afgelopen week. Zo is het dragen van een mondkapje op straat nu in het hele land verplicht. Tot voor kort gold dat alleen in een aantal steden en op bepaalde plekken.

Nonchalance

De epidemie maakte in Turkije ongeveer dezelfde ontwikkeling door als in België. Na een forse daling werden in juni veel maatregelen versoepeld. Dat leidde tot grotere nonchalance bij het publiek en vanaf medio augustus tot een verontrustende toename van het aantal besmettingen – overigens met grote regionale verschillen. De regering rept nog niet van een tweede golf, wel van ‘een tweede piek in de eerste golf’.

Ook mensen die verplicht in quarantaine moeten, krijgen zo nodig te maken vrijheidsbeperking. Dit geldt zowel voor besmette mensen die zich niet hebben gehouden aan de plicht tot zelfisolatie, als voor trekarbeiders en seizoenswerkers die daar niet de mogelijkheid toe hebben.

Slaapzalen

Het ministerie van Binnenlandse Zaken deelde zaterdag mee dat verspreid over het land 2.157 mensen in quarantaine vastzitten in slaapzalen en hotels. Onder hen zijn 689 overtreders van de regels en 1.359 binnenlandse arbeidsmigranten.

Eén van de quarantainecentra is de Iyimaya-slaapzaal in Istanbul, waar 220 overtreders vastzitten, elk met een eigen kamer. Het gebouw wordt bewaakt door 85 politiemensen. ‘Degenen zonder symptomen worden na veertien dagen vrijgelaten,’ zegt controlearts Nurettin Yigit in de krant Hürriyet. ‘Hebben ze wel symptomen, dan gaan ze naar het ziekenhuis.’

De Turkse artsenorganisatie TTB heeft forse kritiek op het coronabeleid van de regering. De organisatie verwijt de regering gebrek aan transparantie en vermoedt dat het werkelijke aantal besmettingen hoger is dan uit de officiële cijfers blijkt. Ook vinden de artsen dat zij onvoldoende beschermende middelen krijgen en dat ze te lange diensten moeten draaien.

De TTB is al vanaf het begin van de epidemie in maart kritisch over de corona-aanpak van de autoriteiten. De artsenorganisatie is niet vertegenwoordigd in het crisisteam van de regering. De afgelopen twee weken organiseerde de TTB protestbijeenkomsten in het hele land. Gezondheidswerkers werden opgeroepen een zwart lintje te dragen en een minuut stilte in acht te nemen.

‘Verraad’

Voor de coalitiegenoot van president Recep Tayyip Erdogan is dit aanleiding op te roepen tot een verbod van de organisatie. Devlet Bahçeli, leider van de rechts-nationalistische partij MHP, sprak van ‘verraad’. Hij noemde de TTB ‘even gevaarlijk als het coronavirus’.

De oppositiepartij CHP, de vakcentrale KESK en tal van gebruikers van sociale media namen het voor de artsenorganisatie op. ‘De ware helden van de pandemie zijn de artsen’, schreef de populaire dichter/auteur Ahmet Ümit, onder het hashtag #blijdatwedeTTBhebben.

(VK)