Daniel Johnston - Is and Always Was
Daniel Johnston blijft met voorsprong onze favoriete zot! De overige podiumplaatsen worden bezet door Syd Barrett en Roky Erickson: Barrett is al een tijdje dood, Erickson te ver heen om ooit nog een écht goeie plaat op te nemen. Niet zo Johnston (48), die al bijna dertig jaar aan zijn hobbelige weggetje timmert: met ongeleide huisvlijt (lofi-cassettemuziek), een paar sterke studioplaten (met hulp van Mark Linkous van Sparklehorse), een koppel reissues en de van harte aanbevolen compilatie 'The Late Great Daniel Johnston: Discovered Covered' uit 2004.
Het leverde hem de véél lof op van groot (Kurt Cobain, Tom Waits, Beck, Jeff Tweedy van Wilco, Norah Jones, M. Ward, eels, Sonic Youth, Matt Groening) en klein (ondergetekende, Bent Van Looy, acteur Dominique Van Malder, die onlangs in 'Gezongen zeer' van Theater Antigone naast Lucas Van den Eynde (pa) en Tania Van der Sanden (ma) gestalte gaf aan het personage Harry, losjes geënt op het verhaal van de muzikant).
Met de gloednieuwe 'Is and Always Was' heeft hij nu, zes jaar na zijn vorige studiowerk, zijn allerbeste plaat gemaakt, zijn meest toegankelijke ook. En daar mag hij producer/multi-instrumentalist Jason Falkner voor bedanken. Men zou zelfs van een duoplaat kunnen gewagen, want op de drums (Joey Waronker) na verdelen ze alle instrumenten onder mekaar.
Falkner kent u mogelijk van de kleine lettertjes op hoezen van Paul McCartney, Beck, R.E.M. en Air, of van zijn wonderlijke popplaat 'Presents Author Unknown' uit 1996 (niet laten liggen als u die in een uitverkoopbak tegenkomt). Of misschien kent u hem van zijn zotte fascinatie voor all things Beatles, die hem in een recent verleden inspireerde tot 'Bedtime With The Beatles' en 'Bedtime With The Beatles 2': Fab Four-klassiekers tot instrumentale wiegeliedjes herwerkt. En sprak Johnston van zijn kant niet ooit de ambitie uit om in zijn eentje 'allevier de Beatles te worden'? Het stond in de sterren geschreven dat beiden elkaar zouden treffen!
De elf pittige popsongs op 'Is and Always Was' ademen bijna stuk voor stuk de sfeer van de sixties, maar ontwijken de valkuil van nostalgie en déjà entendu dankzij Johnstons zeggingskracht. Niet dat hij plots mooi zingt - integendeel: naar goeie gewoonte klinkt-ie soms vals, lispelt hij of struikelt hij over zijn woorden - maar zijn tekortkomingen als zanger worden deze keer niet versterkt door de (voorheen regelmatig rafelige) muziek: die is helder, strak en straf, zoals het pop betaamt.
Terwijl Falkner de touwtjes stevig in handen hield, kon Johnston ongestoord heftig rocken (in 'Fake Records of Rock and Roll', 'High Horse', 'Freedom', het door wraaklust geïnspireerde 'Without You'), zichzelf zijn als de goedmoedige loebas in dat grove lijf van 'm (wees ontroerd door de ode aan zijn overleden hondje 'Queenie the Doggie' of de tranentrekker 'Tears'), of loos gaan op gecontroleerde pseudonoise (in afsluiter 'Light of Day' en het titelnummer, dat aan 'Helter Skelter' herinnert). Wisselende stemmingen die de grilligheid in zijn hoofd lijken te volgen, mooi georkestreerd door Falkner.
De teksten zijn als vanouds de ene keer rijmelarij, de andere keer gevat, en soms licht autobiografisch, als Johnston het over de verwarde state of mind van zijn personage heeft (in 'Mind Movies', 'I Had Lost My Mind' - hij vindt het terug bij de dienst Verloren Voorwerpen - of het chaotische 'Lost in My Infinite Memory': létterlijk psych-rock).
Twee jaar geleden publiceerden wij met Bent Van Looy 'Humo's Daniel Johnston iPod Selectie' (zie hieronder). U mag daar vandaag de integrale 'Is and Always Was' aan toevoegen.
