Danielle en Lucinda uit ‘Zorgen voor mama’: ‘De jongsten moeten verplicht fruit mee naar school nemen. Voor mijn andere kinderen schiet er dan niks meer over’

Vandaag start de Week tegen Kinderarmoede, en dat is dit jaar nog meer dan anders een week in mineur. Uit nieuwe cijfers van kinderarmoedeorganisatie Stichting Pelicano blijkt dat één op de drie kinderen in armoede geen, onvoldoende of slecht eten mee naar school krijgt. De coronacrisis, de ontspoorde inflatie en de exuberante energieprijzen zorgen ervoor dat steeds meer mensen de eindjes niet meer aan elkaar kunnen knopen. Alleenstaande moeders lopen extra veel risico om in armoede te belanden, zo belichtte ook het programma ‘Zorgen voor mama’ al twee seizoenen lang. Humo sprak met bezorgde moeders Danielle en Lucinda: ‘Toen de deurwaarder aanbelde, zat ik net op het toilet. Nog voor ik bij de deur was, hadden ze het slot al opengebroken: ‘Het duurt te lang, mevrouw, u bent spullen aan het wegstoppen.’’

(Dit artikel verscheen oorspronkelijk in mei 2022 op Humo.)

Danielle en Lucinda hebben elkaar nooit eerder ontmoet, maar het lijkt alsof ze al jaren vriendinnen zijn. ‘Ik vond het zo herkenbaar om Lucinda bezig te zien op tv,’ zegt Danielle, die deelnam aan het eerste seizoen van ‘Zorgen voor mama’. ‘Hé, die hebben hun woonkamer ook ingericht met gratis spullen! En oud ijzer verzamelen, dat doen wij ook!’ Danielle is de goedlachse moederkloek van zeven kinderen (van 5 tot 22 jaar) die we vorig seizoen zagen rennen, springen, vliegen, duiken, vallen, opstaan en weer doorgaan om haar gezin draaiende te houden met een erg krap budget.

DANIELLE «Ik weet wat mensen denken: ‘Ze zitten in de stront, maar hebben wel zeven kinderen!’ Aan die mensen wil ik zeggen: tot nummer zes was er geen enkel probleem. Maar door één tegenslag zijn we, bam, in een schuldenput gedonderd. En daar zijn we na tien jaar nog altijd niet uit.»

Lucinda is ondanks alles een opgewekte verschijning, die we in het nieuwe seizoen een zenuwslopend gevecht zien leveren met een peloton deurwaarders. Ze woont samen met haar man Nick en hun zoontje Lyaz (5) in een huurwoning in Aarschot, waar ook haar broer Timothy op de zetel slaapt. Lucinda werkt als thuisverpleegkundige en heeft een mooi inkomen, haar man Nick krijgt een invaliditeitsuitkering omdat hij aan schizofrenie lijdt. Ondanks een gezamenlijk inkomen van 2.790 euro moeten ze het, na aftrek van schulden en rekeningen, rooien met 300 euro per maand.

LUCINDA «Je wordt een krak in goedkoop winkelen, maar elke prijsstijging doet pijn. Alles wordt duurder en dat zorgt voor veel stress. De chocoladewafels bij Colruyt bijvoorbeeld: die kostten een paar maanden geleden 1,55 euro, en nu 1,67 euro. Dat is maar 12 cent, zou je denken, maar op het einde scheelt het toch 20 euro op je winkelkar. Vroeger kwamen we rond met 50 tot 60 euro per week, nu geven we maandelijks 80 euro méér uit aan eten. Op een budget van 300 euro is dat enorm. Soms vraag ik me af hoelang we het nog trekken.»

DANIELLE «Wat ik zo goed vind aan het programma is dat ze laten zien hoe hard jij werkt, Lucinda, en dat dit toch is kunnen gebeuren. Ik heb echt zitten janken. Niet uit medelijden, maar uit kwaadheid om zoveel onrecht: ‘Fuck, er zijn nog meer mensen die al die shit hebben meegemaakt.’ En tegelijk was het een troost: ‘Ik ben niet alleen.’ (Tot Humo) Ik heb Lucinda tijdens de eerste aflevering al een bericht gestuurd via Facebook, om haar te zeggen dat ik precies weet hoe ze zich voelt.»

Ook armoede-expert Joost Bonte is erbij komen zitten, met zijn vertrouwde pork pie-hoed en dito buik, en zijn vaderlijke raad voor de moeders die hij begeleidt.

JOOST BONTE «Ze staan onder permanente stress, maar je ziet het niet altijd aan hen. Na het eerste seizoen van ‘Zorgen voor mama’ kreeg ik vaak de opmerking dat die moeders er zo normaal uitzagen. Als er geen sprake is van psychiatrische problemen of verslavingen, is het moeilijk te zien dat iemand in armoede leeft. Dikwijls weet zelfs de familie van niets.»

HUMO In dit seizoen zitten opvallend veel moeders die vroeger geen geldproblemen hadden, maar door een paar tegenslagen in de armoede zijn terechtgekomen.

JOOST «Zo zijn er meer dan je denkt, en die groep zal alleen maar groeien nu de voedsel- en energieprijzen door het dak gaan. Ongeveer één miljoen Belgen leven in armoede. In steden als Gent, Antwerpen en Brussel groeit één kind op de twee tegenwoordig arm op. Daarboven zit een grote groep van de lagere middenklasse, de zogenaamde working poor: twee miljoen Belgen die vandaag nog net rondkomen, maar bij wie één tik genoeg kan zijn om ze de dieperik in te doen tuimelen. In totaal gaat het dus over drie miljoen mensen, een derde van onze bevolking, die het moeilijk tot zeer moeilijk hebben.

»Alle armoede-experten verwachten een vloedgolf aan nieuwe armen. Vandaag blijven ze nog boven de armoedegrens dankzij hun spaargeld of omdat ze gaan aankloppen bij familie of vrienden. Maar in het najaar, wanneer mensen hun jaarafrekening van de energie hebben gekregen en het spaargeld op is, vrees ik dat de dijk zal barsten.»

DANIELLE «Het is niet meer te doen. Afgelopen winter betaalden wij 900 euro voor gas – per maand! Ik weet het exact, want we hebben een budgetmeter. En als het geld op is, heb je geen warm water en geen verwarming. Dan krijg je een droog bericht in je mailbox: ‘Uw noodkrediet is opgebruikt. Uw gasmeter wordt afgesloten.’ Poef, gedaan. Veel mensen zullen in de miserie raken, en dan zullen ze aan ons terugdenken: ‘Verdorie, ze hadden gelijk. Het kan iedereen overkomen.’»

BANG VOOR DE DEURBEL

HUMO Heb jij als kind armoede gekend, Lucinda?

LUCINDA «Nee, ons gezin zat in de lagere middenklasse, maar we kwamen nooit iets tekort. Mijn vader was arbeider bij de NMBS en werkte ’s nachts. Mijn studies als psychiatrisch verpleegkundige heb ik wel zelf moeten betalen. Vanaf mijn vijftiende heb ik altijd in de weekends en in de vakanties gewerkt.»

HUMO Je hebt een mooi inkomen van 2.000 euro netto als thuisverpleegkundige, maar toch bleek dat niet genoeg om uit de schulden te blijven.

LUCINDA «Net daarom doe ik mee aan het programma. Ik wil laten zien dat je ook met een goeie job in de problemen kunt komen. Toen ik Nick leerde kennen, ging alles nog prima. Vóór hij me kende, zat Nick er zelfs warmpjes bij, hij had een eigen tankstation en kon het geld laten rollen. Het is misgelopen bij zijn echtscheiding: plots stond hij op straat en had hij niets meer. Hij is zeven maanden dakloos geweest. Stilaan raakte hij er weer bovenop, hij vond werk en een huis, en toen vond hij mij, op een datingsite (lacht). Niet lang daarna was ik zwanger en werd ons zoontje Lyaz geboren.»

HUMO En toen vielen er een paar lijken uit de kast.

LUCINDA (knikt) «We kregen een resem achterstallige bedrijfsvoorheffingen in de bus, uit de periode dat Nick nog zelfstandige was. Zijn dossier bij de sociale kas voor zelfstandigen was al die tijd blijven lopen. Nu hij weer een domicilie had, wisten ze hem te vinden: 10.000 euro schulden. Het moment dat we alles optelden en tot de vaststelling kwamen dat we echt in de problemen zaten, heb ik Nick zien instorten. ‘Ik zou het snappen als je bij me wegging,’ zei hij. Mijn hart brak. ‘Ik ga niet weg,’ antwoordde ik. ‘We hebben samen een kind, we gaan dit samen oplossen.’»

HUMO Dat was moeilijker dan je dacht.

LUCINDA «Ik wist dat het niet makkelijk zou worden, maar dat het zo extreem fout kon lopen, had ik niet verwacht. In het begin hoopte ik dat het OCMW ons zou helpen. Ik wilde horen of we in schuldbemiddeling konden gaan. Maar de maatschappelijk werker stuurde me wandelen: ‘Met uw loon kan ik niets voor u doen. Ga dat geld maar lenen en betaal alles in één keer af.’»

JOOST «Zo’n jonge maatschappelijk werker verdient zelf 1.800 euro, dus die denkt: ‘Ze verdient meer dan ik, waarom zou ik hier een dossier voor opstarten?’ Maar het gaat natuurlijk niet alleen over je inkomen: met een gezin zijn je uitgaven heel wat hoger dan als je alleen bent.»

LUCINDA «Ik ben dan maar geld gaan lenen. We betaalden 300 euro per maand af. En toen verloor Nick zijn job en moesten we met één loon voort. En dan moet je beginnen te kiezen. Los ik de huur af of betaal ik de elektriciteit? Zorg ik dat mijn kind zich kan wassen met warm water of betaal ik de deurwaarder? Zo kwamen er steeds meer schulden. Intussen hebben we acht deurwaarders die ik elke maand stipt op tijd moet betalen, anders staan ze aan de deur om ons huis leeg te halen.»

HUMO Dat zou niet de eerste keer zijn.

LUCINDA «Nee, ze hebben het al eens gedaan in oktober 2019, net voor de coronacrisis. De deurwaarder stond ’s ochtends onaangekondigd voor de deur. Nick deed open, ik zat net in bad, maar ze kwamen gewoon binnen en trokken alle deuren open. ‘Jullie krijgen tot vanmiddag de tijd om 2.000 euro op tafel te leggen. Anders nemen we de inboedel mee.’

»We hebben eerst nog geprobeerd, in paniek, om vrienden en familie te bellen, maar zo’n bedrag krijg je niet in een paar uur bij elkaar. En het was bovendien heel vernederend om zo te moeten bedelen. Ik ben weggegaan toen ze alles kwamen ophalen, ik kon het niet aanzien. En als je terugkomt, is alles leeg. Alles wat je hebt opgebouwd: weg. En de hele buurt had het ook gezien, hè. Deurwaarders zijn helemaal niet discreet.

»Een andere keer zat ik net op het toilet. Ze belden aan, maar nog voor ik bij de deur was, mijn broek nog half op mijn knieën, hadden ze het slot al opengebroken en stonden ze binnen. ‘Het duurt te lang, mevrouw, wie weet bent u spullen aan het wegstoppen.’ Sindsdien ben ik bang voor de deurbel.»

JOOST «Dat hebben alle mama’s in het programma gemeen. In het eerste seizoen wordt er aangebeld bij een gezin. Er loopt een kleuter van 3 jaar rond, die begint te roepen: ‘Fuck fuck fuck!’ Als de bel gaat, is het meestal slecht nieuws: de politie, de deurwaarder of een verontruste sociaal werker. Vrienden en familie komen langs de achterdeur.»

DANIELLE «Ik kwam eens thuis en er zat een klever op de deur: ‘U kunt uw nieuwe sleutel afhalen op het politiekantoor.’ Ik viel compleet uit de lucht. Wat? Waarom? Bleek dat ze binnen waren geweest met de deurwaarder. Er lag een brief op tafel met de beschrijving van de hele inboedel. Dan voel je je zo aangetast in je privacy!»

HUMO Dat lijkt wel legale inbraak.

JOOST «Ja, en dan wordt er zoveel ophef gemaakt rond de GDPR, de privacyregels op het internet. Maar deurwaarders kunnen zo je huis binnen.»

SCHULDENVRIJ

HUMO Danielle, jij deed vorig jaar mee in het eerste seizoen. Hoe is het jullie sindsdien vergaan?

DANIELLE «We hebben het geluk dat we uit collectieve schuldbemiddeling zijn, na acht jaar. Daarmee is een grote last van mijn schouders gevallen. We hebben acht jaar met het absolute minimum geleefd, maar nu zijn we tenminste schuldenvrij, want je interesten worden kwijtgescholden. Dat wil niet zeggen dat we nu in het walhalla wonen, maar het is iets makkelijker dan voorheen. Er zijn wel nog moeilijke momenten. Ik ga intussen fulltime werken als poetsvrouw. Niet mijn droomjob, maar ik kan het combineren met de zorg voor de kinderen. Mijn man Laszlo werkt nog altijd van ’s morgens tot ’s avonds in de bouw. Hij verdient goed, maar met één loon en kinderen kom je er gewoon niet.»

HUMO Herkennen de mensen je nog?

DANIELLE «Veel te vaak. Ik denk dat ik blijf hangen, met mijn zeven kinderen (lacht). Ik heb meegedaan omdat ik iets wilde doen aan de vooroordelen over armoede. Dat je in de shit zit, betekent niet altijd dat het je eigen fout is, of dat je domme dingen hebt gedaan. Het kan in een vingerknip gebeuren.»

HUMO Zoals bij jullie. Het is misgelopen nadat jij je ouderlijke huis had gekocht.

DANIELLE (knikt) «Een prachtig huis. Ik kon het van mijn ouders kopen voor 150.000 euro, en we hebben er enorm in geïnvesteerd om er ons droomhuis van te maken. Laszlo deed veel zelf, maar we hadden toch 250.000 euro renovatiekosten, waarvoor we een lening afbetaalden. Dat ging, want we werkten allebei fulltime en hadden het goed.

»Maar dan ben ik ontslagen bij de bakker waar ik werkte, omdat ik zwanger was. Ik vond niet onmiddellijk een nieuwe job met die buik. Zo zijn we in de schulden geraakt. Een paar duizend euro eerst, maar het tikte aan. Toen we aan 13.000 euro zaten, ben ik vrijwillig in collectieve schuldbemiddeling gegaan.

»Door een onenigheid met mijn advocaat is ons dossier voor de rechter gekomen. Die heeft toen beslist dat de lening voor ons huis te hoog was en heeft ons verplicht het te verkopen. Ik heb hem gesmeekt om dat niet te moeten doen, we betaalden onze hypotheek netjes af, maar hij was onverbiddelijk. En dan moet je bellen naar je echtgenoot, die al twee jaar hard werkt om dat huis te verbouwen: ‘Schat, we zijn ons huis kwijt.’ Ik heb Laszlo nooit zien wenen, maar toen hoorde ik hem wel breken.

»Ik was erbij toen het onder de hamer ging – dat was verplicht. Het is openbaar verkocht voor 120.000 euro. Ik kon mijn oren niet geloven. De keuken alleen al – mijn droomkeuken – had 35.000 euro gekost. Ik had het café kort en klein willen slaan. Je gaat vrijwillig in schuldbemiddeling voor 13.000 euro, en ze zadelen je nog eens op met een extra schuld van 280.000 euro.»

LUCINDA (verontwaardigd) «Ze halen je niet uit de miserie, maar duwen je er nog dieper in.»

DANIELLE «In het begin zie je geen uitweg meer. Je denkt: mijn leven is gedaan. Ik was een hoopje ellende, ik deed niet anders dan wenen. Dat heeft een jaar geduurd, toen heb ik me herpakt. Mensen van vrijwilligersorganisatie De Tondeldoos hebben me erbovenop geholpen.»

HUMO Is het huis waar je nu woont in goede staat?

DANIELLE (proest het uit) «Nee! Absoluut niet. Het is heel slecht geïsoleerd. De vensterbanken kun je gewoon uit de muur trekken. Maar het is niet evident om een huurhuis te vinden voor zeven kinderen. We betalen nu 1.000 euro huur.»

HUMO Een fikse hap uit je budget.

DANIELLE «Dat is méér dan wat ik betaalde voor mijn eigen huis.»

JOOST «Dat is het perverse. Ze nemen die maatregelen zogenaamd voor je eigen bestwil. Maar in plaats van minder schulden worden het er meer, en in plaats van 1.000 euro aan je hypotheek te betalen moet je een krakkemikkig huis huren voor hetzelfde bedrag.»

DANIELLE «Met de gasrekening erbij is dat al 1.900 euro per maand.»

HUMO Hebben jullie geen recht op een sociale woning?

DANIELLE «Nee, we verdienen te veel. Laszlo heeft een nettoloon van 2.800 euro, en ik verdien 1.600 euro. We hebben ook geen recht op een sociaal tarief voor energie en mogen niet naar de voedselbank. Je moet al heel diep in de goot liggen om recht te hebben op een sociale kruidenier, hoor.»

LUCINDA «Wij hebben hetzelfde probleem, ik verdien ook te veel. Wij huren voor 845 euro per maand.»

DANIELLE «Voor een sociale woning is ons gezin ook gewoon te groot. Zo kom je onvermijdelijk in een te duur krot terecht.»

JOOST «Vlaams minister van Wonen Matthias Diependaele (N-VA) zegt dat hij niet begrijpt waarom mensen geen huurpremie aanvragen. Dat kan als je op een wachtlijst staat voor een sociale woning. Alleen komt de Vlaamse wooninspectie dan kijken hoe je woont. En de meeste gezinnen zitten noodgedwongen in een zo slecht onderhouden woning dat men die premie niet geeft. Bovendien riskeren ze ook nog eens dat het pand onbewoonbaar wordt verklaard en dat ze weer op straat staan.»

DANIELLE «Als ze bij ons zouden komen kijken, zou dat zeker het geval zijn. En dan zitten we nog verder van huis.»

ONDER DE HAMER

HUMO Hoe is het afgelopen met de openbare verkoop van je inboedel, Lucinda?

LUCINDA «Dat was een ramp. Ze hebben de hele inboedel eerst twee jaar in een magazijn opgestapeld, en pas in september 2021 verkocht. Officieel hebben we nog geen bericht gekregen van de opbrengst, maar Joost is erachteraan gegaan.»

HUMO En?

LUCINDA «Het heeft 310 euro opgebracht. Voor alles wat we hadden. Dat was een enorme schok. Nick werd kwaad, bij mij sloeg het in als een bom. Het was echt belachelijk, als je ziet wat ze hier hebben buiten gehaald: onze tv, gereedschap, meubels, een Playstation, de tablet van de kleine… Nick gaat overal gratis spullen ophalen, ik denk dat ze zestig dozen met brocante hebben meegenomen.

»Ze laten je in de waan dat je schulden afbetaald zijn als ze alles meenemen, maar dat is dus niet het geval. Het was een factuur van 3.500 euro, twee jaar later trekken ze daar 310 euro van af, en intussen ben je alles kwijt.»

DANIELLE «Ik heb hetzelfde meegemaakt met mijn auto. Ik had een oude Chrysler Voyager van mijn vader gekregen, die voor de deur stond geparkeerd. Op een dag hoor ik een knal: iemand is erop ingereden. De dader pleegt vluchtmisdrijf, maar ik kan nog net de nummerplaat opschrijven. Dus bel ik als brave burger naar de politie, en er komt een patrouille. Ik weet het nog goed, ik was acht maanden zwanger van onze jongste. ‘Mag ik uw verzekeringspapieren?’ vraagt de agente. Mijn groene kaart was nog niet aangekomen, maar de verzekering was wél in orde. ‘Bel maar naar dit nummer,’ zeg ik haar. ‘Geen groene kaart is geen verzekering,’ zegt ze, onvermurwbaar. Resultaat: mijn auto wordt getakeld, zogenaamd niet verzekerd.

»’s Anderendaags trek ik met een bewijs van mijn verzekering naar de takeldienst om mijn auto terug te krijgen. Weet je hoeveel ik moest betalen? 579 euro! Omdat het op een zondag gebeurd was. En dat bedrag heb ik natuurlijk niet. Eindresultaat: die auto wordt openbaar verkocht om de schuld aan de takeldienst te betalen. Hij is verkocht voor 300 euro. Ik mocht dus nog wat opleggen, en de auto was ik ook kwijt. Absurd.»

HUMO Daar word je toch kwaad van?

JOOST «Ja, armoede kan van een poedel een bloedhond maken. Als je mensen niet rechtvaardig behandelt, worden ze kwaad. Iedereen uit dat op een andere manier: je hebt er die aan de drank gaan, die beginnen te vechten, die foert zeggen, die in zichzelf keren…»

HUMO Wat doe jij, Lucinda?

LUCINDA «Ik ween, uit kwaadheid. Zag je dat niet in het programma? (lacht) Ik heb heel diep gezeten. Dat komt door al dat piekeren: ‘We komen er niet, we gaan dit niet kunnen betalen, straks staan ze weer voor de deur…’ Je zit constant met de angst dat het nog erger zal worden. En je zelfbeeld klapt in elkaar.»

JOOST «Toen ik de eerste keer bij hen op bezoek kwam, dacht ik: verdorie, heeft die Lucinda misschien drie minnaars? Waarom zit ze altijd op haar gsm? Achteraf bleek dat ze telkens weer haar bankrekening controleerde.»

LUCINDA «Ja, ik zit dan te rekenen in mijn hoofd. Ik moet voortdurend de bevestiging hebben dat we het die maand nog wel redden.

»Nu gaat het beter, dankzij Nick, die altijd zo positief blijft. Hij heeft ervoor gezorgd dat de mist optrok. En ik kon ook veel kwijt tegen Joost. Als hij binnenkomt, roept mijn zoontje: ‘Mama, je vader is daar!’ (lacht)»

QUINOASALADE

HUMO Met hoeveel moeten jullie rondkomen?

DANIELLE «Als ik alles betaald heb, is er nog zo’n 800 euro over om een maand van te leven, voor een gezin van negen. Dat is minder dan 100 euro per persoon: voor eten en drinken, brandstof, schooluitstappen, buskaartjes… Reserve is er niet.»

LUCINDA «Wij moeten het met 300 euro per maand doen, met z’n vieren. Als je goed zoekt, kun je veel gratis vinden: op Facebook zijn er weggeefgroepen en ruilgroepen waar je kledij of meubeltjes kunt krijgen. Maar voor eten wordt het steeds moeilijker. Ik speur alle promo’s af, en we kopen nooit merken. Geen echte Cola, geen koekjes van een goed merk... Het enige merkproduct dat we ons permitteren zijn de beertjes van Petit Lu voor Lyaz.»

HUMO Probeer je ook gezonde voeding te kopen?

LUCINDA «Nee, dat is hopeloos. Dat gaat niet.»

DANIELLE «Sorry dat ik het zo zeg, maar dat is echt een dómme vraag.»

LUCINDA «We koken wel aardappelen en groenten, maar quinoasalade zul je bij ons niet vinden (lacht).»

DANIELLE «Mijn kinderen zeggen soms: ‘Mama, we zijn dat gehakt zo beu!’ Maar ik moet wel negen stukken vlees per dag hebben. Ik sta óók soms in de winkel te watertanden bij de steaks, maar dan kijk ik in mijn portemonnee en worden het toch weer boomstammetjes of een curryworst.»

LUCINDA «Ik krijg soms opmerkingen als mensen mijn winkelkar zien. Zo ongezond! Maar als ik een pak curryworsten koop, kost me dat maar 1,77 euro.»

DANIELLE «Op school moeten de twee jongste kinderen elke dag een stuk fruit meenemen. Als ze dat niet doen, komt er een rood bolletje in hun agenda, en dan krijgen ze aan het einde van de maand geen cadeautje. Dus koop ik aan het begin van de maand een grote lading en zorg ik dat er elke dag een stuk fruit in hun boekentas zit. Maar tegen de andere kinderen moet ik de hele tijd zeggen: ‘Nee nee, geen appel! Blijf van die bananen af! Anders hebben de jongsten niets voor school!’»

HUMO Zijn er nog dingen die je kinderen moeten missen?

DANIELLE «Computers en gsm’s. Wij hebben één computer voor alle kinderen, en dan ook nog één waarmee je veel geduld moet hebben. Ze moeten allemaal hun huiswerk maken op dat ene toestel, en dat lukt natuurlijk niet. Ze zoeken daar wel zelf oplossingen voor, gaan naar een klasvriend of naar de bibliotheek om hun taken te maken.

»Ze hebben nooit gezeurd om dure spullen of kleren, integendeel. Mijn oudste dochter is 19, en ze koopt zelden of nooit iets nieuws. ‘Mama, gaan we nog eens kringlopen?’ vraagt ze dan.»

LUCINDA «Je moet in de geefwinkel of de kringloopwinkel wel het geluk hebben dat je een jurk of jas vindt die past. Met mijn maat is dat niet altijd simpel. En dikwijls is het ook oubollig.»

DANIELLE «Vorige week vond ik deze jumpsuit voor 2,5 euro. Dat was echt spannend: ‘Halleluja, het past!’ Maar als ik dan buitenstap, begint het meteen te knagen: had ik dit wel moeten doen? 2,5 euro: dat is wel een brood.»

ZAK ASPERGES

HUMO Hoe waren de reacties op jullie deelname?

LUCINDA «Veel collega’s en patiënten schrokken: ‘Dat kan toch niet? Je bent altijd zo opgewekt en vrolijk. Waarom heb je niets gezegd?’ Maar ik ben er op het werk om mensen te helpen, niet om over mijn problemen te praten. En je schaamt je toch ook.»

DANIELLE «Mijn mama was er fel tegen dat ik zou meedoen. Ze wilde mij beschermen, ze was bang dat ik de wind van voren zou krijgen. Ze kende onze situatie een beetje, maar heeft veel dingen gehoord die ze niet wist. Nadien belde ze me. Ze was aan het huilen, huilen, huilen. ‘Ik ben zo trots op je, Danielle. Ik ga tegen iedereen vertellen dat jij mijn dochter bent.’ Dat deed echt deugd.»

HUMO Vorig jaar vertelde één van de moeders in Humo dat ze soms envelopjes met geld in haar brievenbus vond. Bij jullie ook?

LUCINDA «Helaas niet. Wel een zak met asperges! (lacht) Een dame van bij ons in de straat kwam die brengen. Heel lief vond ik dat.»

DANIELLE «Ik heb ook iets gekregen. In de laatste aflevering zag je dat mijn wasmachine lekte. Een anonieme weldoener wilde me toen een wasmachine schenken. ‘Nee, daarvoor heb ik niet meegedaan,’ dacht ik eerst. Ik heb ze uiteindelijk toch aanvaard, het is een geweldige machine. Maar het is moeilijk om zoiets aan te nemen.»

LUCINDA «Op het programma krijgen we bijna allemaal positieve reacties. En toch zijn het de negatieve commentaren die blijven hangen. Zeker als het over Nick gaat. Mensen kennen niets van psychische ziektes.»

DANIELLE (knikt) «Ik heb welgeteld één negatieve reactie gekregen, een stomme opmerking, maar die zit nog altijd in mijn hoofd. En mensen gooien weleens vuile blikken, als ze me in het begin van de maand met twee volle winkelkarren naar de kassa zien gaan. Dat is dan een voorraad voor de hele maand, maar als je arm bent, vinden sommigen het schandalig dat je eten durft te kopen. Ze hebben dan wel niet gezien dat ik eerst drie uur bezig ben geweest met het uitpluizen van alle promoties, en wat ik waar goedkoop kan vinden.»

LUCINDA «Je krijgt ook commentaar als je een fleurig jurkje draagt. Je moet je wikkelen in vuile vodden.»

DANIELLE «Na ‘Zorgen voor mama’ heb ik telefoon gekregen van de programmamakers van ‘Steenrijk, straatarm’, of we wilden meedoen. Ze laten een rijk en een arm gezin een week lang elkaars leven leiden. De rijken moeten met jouw budget rondkomen, en jij mag een week in hun huis wonen, met hun auto rondrijden, hun hobby’s doen… Wekenlang hebben ze me daarvoor lastiggevallen. ‘Het is toch leuk voor uw kinderen, mevrouw? Kunnen ze eens gaan shoppen en zo.’ – ‘Ik denk er niet aan,’ heb ik geantwoord. Je mag een week lang je zin doen, en dan terug naar de realiteit om je rekeningen te betalen. En intussen gaan die rijken rond in je huis en trekken ze alles open: ‘O, kijk toch eens hoe zielig! En zo’n vuil behang!’ Dat is echt entertaiment maken van iemands miserie.»

HUMO Raken jullie nog uit die miserie?

DANIELLE «Nee. Het zal altijd moeilijk blijven, denk ik. We zullen nooit de luxe hebben om eens met het gezin op vakantie te gaan naar Spanje, of zo.»

LUCINDA «Wij ook niet. We zullen er wel uit raken, hoop ik, maar het zal nooit grote luxe worden. Je begint er ook naar te leven. Eén tik en de ellende begint opnieuw: dat heb ik nu wel geleerd.»

‘Zorgen voor mama’, Eén, maandag 6 juni, 20.40

Het eerste seizoen van ‘Zorgen voor mama’ is opnieuw te bekijken op VRT NU.