De 6 decennia van Pieter Aspe

Pieter Aspe nipt van een glas sangiovese, zichtbaar in zijn sas, schik én nopjes. En niet alleen omdat de lente eindelijk helder boven de Noordzee lijkt te hangen, fraai ingekaderd door de terrasramen van zijn Blankenbergse flat. Ook omdat hij op 3 april gezond 60 wordt.

En omdat dan 'Het laatste bevel' in de winkel ligt, zijn 32ste misdaadverhaal, dit keer Agatha Christie-gewijs opgebouwd rond een verdwijning tijdens een cruise. Omdat van zijn reeks over commissaris Pieter van In en procureur Hannelore Martens intussen 2,5 miljoen boeken verkocht zijn.

Omdat op 1 juni 'The Square of Revenge' in Amerika verschijnt, op 1 oktober gevolgd door 'The Midas Murders': 'Als de eerste vertaling een beetje aanslaat, gaan we in oktober naar New York voor promotie.'

Maar vooral omdat hij die maandagochtend de allereerste bladzijde geschreven heeft van de 33ste Van In: 'Na tien dagen broeden. Een moord brengt twee ideologisch tegengestelde mannen samen: eentje die in de loop van zijn leven van links naar rechts gegaan is, en eentje die de omgekeerde beweging gemaakt heeft. De tijd lijkt me rijp voor dit onderwerp.' Opnieuw een nipje van de sangiovese, robijnrode genade.

1. Het kind

HUMO Een quote uit 'Het laatste bevel': 'Van In had een zorgeloze jeugd gehad in een tijd toen alles nog eenvoudig was, de bakker en de melkman aan huis kwamen, de postbode een borreltje mocht drinken als hij goed nieuws bracht, de kinderen op straat speelden, mensen geen stress hadden, geld en status niet belangrijk waren, het brood nog lekker was en kip naar kip smaakte.'

Pieter Aspe «Die nostalgie is me niet vreemd. Ik ben opgegroeid in de Vette Vispoort, de straat waar Van In woont. Wij speelden in dat steegje, gingen vier straten verder op het plein aan de kerk op ontdekkingstocht, en hadden eindeloos veel tijd. Er was ook niks anders te doen, op tv was er voor kinderen enkel Nonkel Bob.»

HUMO Maar dat niks had een authenticiteit die je nu mist?

Aspe «Je zou de smaak van de kip van toen moeten kunnen vergelijken met die van vandaag: je zou nogal schrikken.

»Mijn kindertijd was zalig onbezorgd. Daarom vind ik het zo erg dat net die onbezorgdheid kinderen vandaag niet meer gegund lijkt te zijn: een kind van vijf moet al kunnen lezen, van een jongetje dat graag voetbalt, verwacht zijn vader dat hij ooit bij AC Milan zal schitteren - 't loopt in onze lagere scholen vol met halve genieën. Van dat gedoe heb ik nooit last gehad.»

HUMO Waren er boeken bij je thuis?

Aspe «Weinig. Voor mijn moeder, die Franstalig was, moest ik wel elke week 'Détective' gaan kopen, een krantje op glanspapier met spectaculair nieuws over misdaad en moorden. Maar ik heb héél veel gelezen, ik was dol op de magie van het lezen: een wereld in je hoofd creëren.

»Als ik 'De Rode Ridder' van Leopold Vermeiren las, zat ik midden in de kruistochten. Daarom schrijf ik ook als lezer, niet als schrijver: het gaat erom je een paar uur in een andere wereld te kunnen terugtrekken. De realiteit is zo grof en triest dat we maar beter een wereld creëren waarvan we wel weten dat hij niet bestaat, maar waarin we toch graag even geloven.»

HUMO Is dat een aanrader, een Franstalige moeder?

Aspe «Mijn moeder was van vlak onder de taalgrens. Toen ze pas getrouwd waren, woonden mijn ouders op een boot en voeren ze mee met het werk van mijn vader bij een aannemer die gespecialiseerd was in waterwerken en erg actief was in Henegouwen en de Westhoek. Zo zijn ze in Brugge beland. Onze zondagse uitstap ging vaak naar vrienden in Wallonië, maar ik was als zevenjarige volstrekt niet geïnteresseerd.

»Mijn moeder hield een cafeetje in Brugge, daar ben ik trouwens geboren. Ze sprak Brugs met een Frans accent, doorspekt met veel Franse woorden. Zondagavond was ons moment: dan keken mijn moeder en ik om halfelf steevast naar de film op Frankrijk 3.»

HUMO Je was een nakomertje.

Aspe «Toen ik geboren werd, was mijn vader 43 en mijn moeder 37, maar ik vond niet dat ik oude ouders had. Iedereen boven de dertig zag er toen oud uit, ik zag geen verschil met de ouders van vriendjes. En verder werd ik, zoals het nakomertjes betaamt, danig verwend: als ik maar mijn best deed op school, mocht ik bijna alles. Bovendien had ik ook behoorlijk wat geld, gekregen van mijn ouders en verdiend met allerlei klusjes. Stofzuigen kostte twintig frank, boodschappen deed ik in ruil voor de spaarzegeltjes.

»Een klein smetje op die perfecte jeugd: ik was kortademig, kreeg geregeld aanvallen van benauwdheid. 't Was volgens de dokter geen echte astma, hij voorspelde dat het er wel zou uitgroeien. Zo is geschied, toen ik op mijn twintigste begon te roken (grijnst).

»Een longarts heeft me ooit verteld dat astmapatiënten in Oostende dagelijks vijf sigaretten op voorschrift kregen, om hun longen te trainen. Zijn logica klopte: bij een vaccinatie krijg je ook een stof in een kleine hoeveelheid ingespoten om er weerbaar tegen te worden.»