De 7 Hoofdzonden van Kanye West: 'Ik weet dat wat ik zeg politiek incorrect is, het tegenovergestelde van bescheiden... Maar wat ik zeg, is wel altijd wáár'

Telkens als Kanye West een nieuwe plaat – of zoals nu, een paar nieuwe platen – te promoten heeft, gooit hij enkele stevige knuppels in het hoenderhok van de muziek. Maar de afgelopen weken maakte hij het wel erg bont, met liefdesverklaringen aan het adres van Donald Trump en een vergoelijking van de slavernij als dieptepunten.

'Toen iemand opperde dat ik me kandidaat zou stellen voor het presidentschap, werd daar onnozel over gedaan. Maar ik weet nu dat het echt zou kunnen'

Met de inmiddels beruchte uitspraak ‘400 jaar slavernij? Dat klinkt als een keuze’ maakte Kanye zich zelfs bij zijn meest toegewijde pleitbezorgers persona non grata. Bij webmagazine Pitchfork bijvoorbeeld, dat destijds ‘My Beautiful Dark Twisted Fantasy’ als enige plaat ooit meteen bij de release een perfecte 10 gaf. Normaal zou het vooruitzicht op niet één, maar twee nieuwe platen – op 1 juni één van Kanye alleen en op 8 juni één samen met Kid Cudi – daar voor opwinding zorgen, maar Pitchfork liet al weten dat ‘geen enkele plaat ooit goed genoeg kan zijn om de vieze smaak van de laatste weken weg te spoelen.’

TRAAGHEID

Toen Kanye eens in Las Vegas op het podium stond te prediken, onthulde hij de reden waarom hij zich zo vaak bezondigt aan botte uitspraken, explosieve quotes en controversiële meningen: ‘Ik ben gewoon te lui om te liegen. Zodra je begint te liegen, moet je allerlei valse shit bedenken én onthouden. Dat is mij te vermoeiend. Dus ben ik maar gewoon mezelf.’

– Je hebt ooit eens gezegd dat je ‘een luie denker’ bent.

KANYE West «Ik denk niet graag. Ik denk dat mensen denken dat ik veel denk, maar dat is niet zo. Ik zal herinnerd worden voor mijn doorzettingsvermogen – want ik wil wel degelijk vechten tegen enggeestigheid en vooroordelen – niet vanwege mijn intelligentie.»

De kans dat hij herinnerd zal worden omwille van zijn intelligentie is inderdaad betrekkelijk klein. In een chaotische reeks tweets verdedigde hij onlangs zijn maatje Donald Trump. ‘We zijn allebei dragon energy. Hij is mijn broeder.’ Niet veel later liet hij fier zijn gesigneerde Make America Great Again-pet zien. De rest van de wereld krabde zich verward en gefrustreerd in de haren.

West «We zijn allebei outsiders: dat hij de presidentsverkiezing heeft weten te winnen, geeft me hoop voor mezelf. Ik heb ook niet alle antwoorden. Ik kan alleen zeggen dat ik iets vóélde, toen hij zich kandidaat stelde. En dat hij gewonnen heeft, is het bewijs dat alles mogelijk is in dit land. Ik ben het niet eens met alles wat hij doet. Ik heb het meer over het idéé Trump. Toen iemand voor het eerst opperde dat ik me ooit kandidaat zou stellen voor het presidentschap, werd daar onnozel over gedaan... Maar ik weet nu dat het echt zou kunnen.»

Toch blijft het vreemd, want is Trump niet de president die langs alle kanten van racisme wordt beschuldigd? En is Kanye niet één van de koppigste verdedigers van de zwarte zaak? In 2005, toen orkaan Katrina het overwegend zwarte New Orleans had getroffen, was er veel kritiek op het gebrek aan overheidssteun en op president George W. Bush. Kanye zei toen live op televisie, in een historisch moment: ‘Bush geeft geen zier om zwarte mensen.’ Waarom is Kanye nu zoveel coulanter voor Trump?

West «Vrienden vroegen me onlangs: waarom vind je Trump minder racistisch dan Bush? Maar racisme is geen halszaak voor mij. Als dat wél zo was, dan zou ik niet in Amerika wonen. Zelfs als rijke mens kom ik het regelmatig tegen – voor armen is het nog veel erger. I deal with racism, dat is alles wat ik kan doen. Ik heb trouwens spijt van de manier waarop ik Bush destijds heb aangepakt.»

Zijn waanzinnig controversiële uitspraak ‘slavernij was een keuze’ verduidelijkt hij zo:

West «Ik weet ook wel dat onze voorouders niet vrijwillig in ketens op een boot naar Amerika zijn gereisd. Ik wilde gewoon zeggen dat we heel lang in die positie zijn gebleven, ook al waren we numeriek duidelijk in de meerderheid. Dat wil zeggen dat we mentaal geknecht waren. Ze hebben in die tijd onze tongen afgesneden zodat we niet met elkaar konden communiceren. Ik sta nu niet toe dat ze mijn tong afsnijden.»

Als het over werkethiek gaat, kun je Kanye niet beschuldigen van enige traagheid. Hij brengt regelmatig platen uit, heeft zijn eigen platenlabel G.O.O.D. Music en doet productiewerk voor zowat iedereen, van Snoop Dogg over Justin Bieber tot Madonna. Pas sinds zijn inzinking in 2016 heeft hij wat gas teruggenomen: sindsdien werkte hij alleen samen met Drake, Migos en Christina Aguilera. Hij heeft ook nog een gezin – in januari beviel een draagmoeder van Chicago, zijn derde kind met Kim Kardashian – én een modelabel.

Wij zijn er niet bij wanneer Kanye in de studio zit, maar andere mensen wel. Chance The Rapper omschreef hem als ‘een multitasker die voortdurend aan verschillende nummers in verschillende kamers tegelijk werkt’ en Pusha T noemde hem ‘de hardstwerkende man in de muziekindustrie’. Producer Fonzworth Bentley, de man met de coolste naam op aarde, herinnert zich de opnames van de prachtsong ‘Ultralight Beam’: ‘Ik kwam binnen om half elf ’s ochtends en toen was Kanye al uren bezig. We werkten door tot acht uur de volgende ochtend, toen ik echt een uiltje moest knappen. Kanye niet. Als hij werkt, dan is een uur slaap per nacht al veel.’

Sir Paul McCartney, tot slot, met wie Kanye en Rihanna ‘FourFiveSeconds’ maakten, liet weten dat hij totaal niet wist waar Kanye precies mee bezig was in de studio. ‘We keuvelden wat. Dat gesprek nam hij op met z’n telefoon, waarmee hij aan de slag ging.’ Macca herkende achteraf zijn eigen gitaarlijn niet, omdat Kanye er zo aan gesleuteld had, maar dat vond hij niet erg, integendeel. ‘Het deed me denken aan de opnames van ‘Sgt. Pepper’s’. Daar deden we ook altijd van die gekke dingen.’

undefined

undefined

'Sinds ik Kim heb leren kennen, heb ik er geen moeite meer mee om trouw te blijven'

WOEDE

Voor iemand die zichzelf graag met Jezus vergelijkt, schiet Kanye vaak uit zijn krammen. Zo sloeg hij in 2008 én in 2014 een paparazzo in elkaar op de luchthaven van Los Angeles. Resultaat? Een veroordeling tot twee jaar voorwaardelijk, 250 uur gemeenschapsdienst en 24 sessies agressietherapie. Andere willekeurige problemen die Kanye oploste met zijn vuisten: de kerel die hem op racistische wijze uitschold in de wachtkamer van een dokter, en de tiener die het nodig vond mevrouw Wests formidabele achtersteven te beschimpen.

Wat opvalt bij Kanye is dat zijn vrienden nooit lang zijn vrienden blijven. Taylor Swift, Beyoncé, Kid Cudi... Meestal worden de vetes vroeg of laat wel bijgelegd, maar zolang ze duren, zijn ze goed voor een paar straffe quotes. Zo reageerde Kanye toen Cudi hem ‘de clown van de muziekindustrie’ noemde: ‘Ik was wel de eerste met skinny jeans!’ En na een akkefietje met Deadmau5 over het gebruik van gepatenteerde software vroeg Kanye: ‘Doe jij ook verjaardagsfeestjes? Mijn dochter is gek op Minnie Mouse.’

De ruzie die dieper gaat dan Twitter en Instagram is die met zijn ‘grote broer’, de man met wie hij eind jaren 90 zijn eerste stapjes in de muziekindustrie zette: Jay-Z. Toen hij en Beyoncé ervoor kozen om niet naar het huwelijk van Kanye en Kim Kardashian te komen – hun eigen huwelijksproblemen na Jay-Z’s ontrouw hadden toen hun dieptepunt bereikt – leek Kanye daar oprecht van aangedaan.

West «Ik was gekwetst. En ik begrijp wel dat ze toen hun eigen problemen hadden. Maar als je familie bent, dan mis je zoiets niet. Ik weet nog altijd niet waarom ze niet zijn gekomen.»

– Jay-Z zou vooral kwaad zijn omdat je een sneer had uitgedeeld aan Beyoncé. Zoiets doe je niet, vond hij.

West «Dat hangt er allemaal maar van af hoe Jay-Z onze relatie precies ziet. Als wij broers zijn, dan is zijn familie ook mijn familie. Dan is er geen probleem. Maar als hij ons alleen maar als zakenpartners ziet, dan ben ik een stap te ver gegaan. (Haalt zijn schouders op) We houden nog altijd van elkaar, en ik ben er zeker van dat we elkaar ooit opnieuw tegen het lijf lopen.»

Wat wist Jay-Z daar eigenlijk over te zeggen?

Jay-Z «Kanye is méér dan een vriend. Hij is mijn kleine broer, en hij zal altijd mijn kleine broer zijn, ook al hebben we soms ruzie. Wat ik zo aan ’m respecteer, is dat hij altijd dezelfde is gebleven. Ik was eens bezig met studio-opnames toen Kanye op tafel sprong en begon te rappen. Toen we vroegen of hij naar beneden wilde komen, zei hij: ‘Nee, ik ben de redder van Chicago!’ (lacht) Hij had nog niet één plaat uitgebracht.»

GULZIGHEID

Grappig verhaal: voor zijn Watch the Throne-optreden in het Sportpaleis in 2012 wilde Kanye zijn crew trakteren en dus trokken ze naar een pizzeria om de hoek van de Groenplaats. De jonge portier wist niet wie Kanye was – hoogst ondenkbaar, vooral voor Kanye zélf – en zei doodleuk dat er geen plaats meer was. Kanye en zijn gevolg gingen dan maar bij de concurrentie alles leeg eten, tot grote woede van de eigenaar van het eerste restaurant.

Zijn gulzige levensstijl wreekte zich in 2016, toen zijn vat energie toch leeg raakte. Kanye kreeg een inzinking en werd gehospitaliseerd voor chronische vermoeidheid. Achteraf moest hij toegeven dat hij verslaafd was aan pijnstillers – in de nasleep van een maagoperatie slikte hij tot zeven pillen per dag. Hij zou meer dan een jaar uit de openbaarheid blijven, tot hij onlangs terugkeerde op Twitter.

Andere factoren die meespeelden, waren stress omtrent zijn plaat ‘The Life of Pablo’, de overval op Kim Kardashian in Parijs, de tegenvallende radiocijfers (‘Sinds de ruzie met Taylor Swift negeert de radio mij’), de loodzware Saint Pablo Tour én de vernietigende kritieken die hij kreeg uit de mode-industrie.

West «Er was zoveel aan de hand. Ik had het gevoel alleen maar een pion te zijn in het schaakspel van het leven, alsof ik in een competitie zat tegen de hele wereld, in een race tegen de tijd.»

– Hoe voelde het om de bodem te bereiken, toen je in het ziekenhuis belandde?

West «Ik was als een vogeltje dat tegen een raam was gevlogen: ik zag het absoluut niet aankomen. Toen ik het ziekenhuis binnenstapte, was ik oprecht niet zeker of ik er ooit nog terug buiten zou wandelen. Maar ik heb het overleefd en nu ben ik blij dat ik het heb meegemaakt. Ik zie het niet als een inzinking, maar als een doorbraak. Ik heb nooit veel empathie gehad voor mensen zonder zelfvertrouwen, maar opeens zat ik, voor het eerst in mijn leven, zélf zonder zelfvertrouwen. Normaal voel ik mij een Black Panther, een Superman! Toen ik het ziekenhuis verliet, was ik niks meer. Doordat ik nederigheid heb moeten leren, ben ik kunnen groeien als mens. Er kleeft nog altijd een stigma op mentale ziektes, op mensen die ‘gek’ zijn. Dat zou ik willen veranderen, want het kan, zoals je ziet, zelfs de sterksten overkomen.»

Voorlopig volgt hij geen therapie en heeft hij zijn medicijnenverbruik afgebouwd, maar niet stopgezet – ‘Medicatie helpt mij om kalm te blijven.’ Maar sinds de slavernij-uitspraken vragen veel mensen zich weer luidop af hoe het zit met Kanye’s psychische problemen.

undefined

undefined

'Racisme is geen halszaak voor mij. Anders zou ik niet in de VS leven' Samen met Donald Trump

HEBZUCHT

Het zal niemand verbazen dat Kanye op grote voet leeft. Afgelopen Kerstmis kocht hij voor Kim onder meer – als de grote romanticus die hij is – aandelen van Disney, Apple en Adidas. Kim huurde een eiland af voor zijn verjaardag. En toen hun dochter North twee jaar werd, kostten haar cadeautjes zo’n slordige 74.000 dollar.

De laatste jaren haalde hij zijn chequeboekje boven voor onder meer een gepersonaliseerde Tesla, een diamanten verlovingsring van 15 karaat (ontworpen door Lorraine Schwartz), een privéjet, een appartement in New York, een villa in L.A. en nog een stulpje op een geheime locatie. Toen hij nog de beste maatjes was met Jay-Z kocht hij voor diens vaderdag een gouden schedel, afgewerkt met rode topazen. West houdt van juwelen, op de BET Awards van 2010 droeg hij voor meer dan 300.000 dollar aan goud. Zijn diamanten tanden – móói! – kostten ook tienduizenden dollars.

Zijn allerbeste uitgave? Twee gepantserde luxewagens – met de naam Iron Diamond, bestand tegen landmijnen en granaatinslagen – om Kim en North in rond te rijden. De auto’s werden gefabriceerd door een bedrijf uit Letland dat in aanvaring kwam met dierenrechtenorganisatie PETA, omdat ze hun lederen zetels vervaardigen uit – jawel – de voorhuid van walvispenissen. Dat nieuws veroorzaakte zo’n hetze dat het bedrijf ander leer ging gebruiken, maar wij geloven té graag dat Kanye nog rondrijdt op een walvissenfluit.

Het hoeft niet te verwonderen dat Kanye in 2016 – niet toevallig de periode van zijn breakdown – aankondigde dat hij op een enorme schuldenberg zat. Ook al verdient hij op tournee een miljoen per avond, toch liet hij via Twitter weten dat hij 53 miljoen dollar in het rood stond. Hij hengelde toen bij Facebookbaas Mark Zuckerberg naar een persoonlijke donatie van 1 miljard dollar, een mooi gebaar van het ene genie naar het andere.

Kanye’s luxeleventje is zo uit de hand gelopen dat zelfs Barack Obama – een man die 400.000 dollar krijgt voor een lezing en die net een recorddeal heeft gesloten met Netflix – zijn vroegere maatje op de vingers tikte voor zijn extravagantie, die ‘een vertekend beeld van de American Dream’ zou geven.

ONKUISHEID

Zijn echtgenote is de beroemdste sekstape-ster sinds Paris Hilton, maar in het huishouden West-Kardashian is Kim wél de meest kuise. Manlief is een groot liefhebber van porno, een fascinatie uit zijn jeugd.

West «Het is begonnen toen ik heel jong was en één van mijn vaders boekjes ontdekte. Ik werd er meteen opgewonden van. Mijn moeder vond dat minder leuk. Zij heeft me eens een essay doen schrijven: ‘De impact van vieze filmpjes op een tienerjongen’ (lacht). Het was nog vervelender toen zij mijn manager was. Dan controleerde ze de rekeningen en hoorde ik plots: ‘Kanye, heb jij 500 dollar uitgegeven in de sekswinkel?’»

– In 2005 zei je dat je leven opgesomd kon worden in drie woorden: porno, de kerk en Louis Vuitton.

West «Ja, want een gemiddelde dag zag er zo uit: ik keek porno, bad om vergiffenis en trok dan een Louis Vuitton-outfit aan om de deur uit te gaan.»

– Je zou ooit een carrière als pornoster overwogen hebben.

West «Welke man zou dat géén fijn beroep vinden? Maar dat was, voor alle duidelijkheid, lang voor ik Kim leerde kennen.»

– Vroeger had je ook moeite om trouw te blijven als je een relatie had.

West «Ja, maar nu dus niet meer. Vroeger, zeker toen ik pas succes had, kon ik geen neen zeggen tegen een knappe vrouw. Ik kon ook geen vrouw zien zonder haar mentaal uit te kleden. Dat is misschien wel de slechte invloed van porno. Nu kan ik zonder bijbedoelingen naar een mooie vrouw kijken, ‘wat is ze mooi’ zeggen en het daarbij laten.

»Ik vind mijn vrouw knapper dan ooit. Ik ben grote fan van haar naaktselfies, dat zijn bijna moderne renaissanceschilderijen. Kim die haar lijf niet laat zien, dat zou zijn als Adele die haar stem niet gebruikt.»

undefined

'Sinds de ruzie met Taylor Swift willen radio's mijn muziek niet meer spelen' Kanye en Taylor Swift op de Grammy's van 2009

JALOEZIE

Toch één zonde die niet op Kanye van toepassing is: hij kent geen afgunst. Hij deelt liever complimenten uit dan beledigingen. Zelfs in zijn zelfverheerlijkende uitspraken zit vaak respect voor anderen (‘Mensen hebben mij nodig zoals ik Radiohead nodig heb’). Zijn grote voorbeelden zijn onder meer Michael Jackson, U2 en The Rolling Stones, maar hij houdt ook van zijn collega-rappers: onlangs deelde hij de geniale clip bij ‘This Is America’ van Childish Gambino – die hem ooit ‘een profeet’ noemde – en Drake vindt hij ‘een ongelofelijke sparringpartner’.

West «Gezonde competitie is beter dan rivaliteit. Rivaliteit kan als een kanker worden, als termieten die je huis kapotmaken. Bij een competitie apprecieer je net hoe hard iemand werkt, je toont respect voor de creativiteit van anderen en je haalt daar zelf inspiratie uit. Zo geloof ik dat Michael Jackson Prince nodig had, zonder hem was hij nooit zo groot kunnen worden. En zonder Michael was ik er dan weer niet geweest.»

Kanye werd door andere artiesten op handen gedragen. Tot nu. Door het slavernijdebacle keert vrijwel iedereen hem de rug toe. J. Cole verwoordt het ’t best.

J. Cole «Wat Kanye enorm goed kan, is samplen. Hij kan als de beste stukjes muziek plukken omdat hij wéét wanneer iets impact zal hebben. Met woorden kan hij dat ook, alleen heeft hij zijn sample deze keer uit de totaal verkeerde hoek gehaald. Je moet oppassen met catch phrases: het is niet omdat het goed klinkt dat het ook goed ís, snap je? Weet je wie daar ook goed in is? Donald Trump. Ze zijn allebei meer bezig met zichzelf dan met de rest van de wereld.»

HOOGMOED

Ah, de achilleshiel! Kanye – zijn naam is afgeleid van ‘kahn-yay’ uit het Swahili, wat ‘de enige’ betekent – noemt zichzelf om de haverklap ‘de grootste artiest aller tijden’. De omvang van zijn ego is al jarenlang een running joke in de muziekindustrie. Een tattoo verklaart zijn houding: ‘Ik word liever gehaat om wie ik ben, dan geliefd om wie ik níét ben.’

West «De media tonen te weinig respect voor mij. Ik kan zeggen wat ik wil als er een beat onder zit. Dan maken ze de meest diepgravende analyses van mijn nummers. Maar als ik een interview geef, ben ik opeens een egomaniak. Terwijl mijn uitspraken zo vaak uit hun context worden gerukt! Dat kan nochtans een wereld van verschil uitmaken. Vergelijk het met boksen. Als je in de ring staat en je maakt je tegenstander kapot, kun je miljoenen verdienen. Maar als je dat in een bar probeert, dan moet je zelf dokken (lacht). Context is alles.»

– Jouw mening wordt wel vaak weggelachen.

West «Als ik mijn mening geef, raak ik altijd in de problemen. Het lijkt wel alsof niemand échte meningen wil horen. Raar, toch? Iedereen met een onpopulaire mening wordt gedemoniseerd, terwijl alleen vrije denkers de wereld kunnen veranderen. En ik bén een vrije denker. Zo wil ik ook mensen inspireren. We zitten in het informatietijdperk, maar we zouden allemaal wat meer wijsheid kunnen gebruiken.»

– Zoek je soms niet gewoon de controverse op omdat het publiciteit oplevert?

West «Ik doe niks zomaar voor de publiciteit. Ik voel me gewoon het best wanneer ik iets doe waarvan iedereen zegt dat het niet mag. Ik juich het toe dat mensen het niet eens zijn met Trump – ik juich iedereen toe die zijn eigen mening verkondigt – maar als ik ooit níét van hem hou, dan zal het niet zijn omdat de menigte dat voor mij beslist heeft. Ik zal mijn eigen pad wel banen.

»Ik ben nu eenmaal de grootste mens in de muziekwereld. Ik weet dat wat ik zeg politiek incorrect is, not done voor een muzikant, het tegenovergestelde van bescheiden... Maar wat ik zeg, is wel altijd wáár.»

– Twijfel je dan nooit aan jezelf?

West «Natuurlijk wel. Als ik heel luid roep dat ik de beste ben, dan heb ik het niet tegen jullie. Het is eerder alsof ik in een spiegel kijk en mezelf inpeper: you can do it. En dan kán ik het ook (grijnst).»