'De 99 beste tips om belastingen te besparen': Paul D'Hoore schrijft een boek over

Zoals een lezer het stelt in een recensie op boek.be: 'Weer een sterk staaltje van Paul D’Hoore.' Helemaal mee eens, ware het niet dat men zou kunnen vermoeden dat het boek al 's eerder geschreven was. In 1988. Door een vergeten auteur, intussen overleden.

Weinig financiële journalisten zijn behept met de unieke kwaliteiten van Paul D'Hoore: D'Hoore maakt het ondoorgrondelijke klaar als pompwater. Fluks gidst hij de televisiekijker, radioluisteraar en boekenlezer door de kronkelige labyrinthen van de financiële markten, monetaire unies en fiscaliteit. Zijn eerste vijf boeken konden legers spaarders en beleggers bekoren, en ook zijn laatste worp, 'De 99 beste tips om belastingen te besparen', is een regelrecht verkoopssucces.

De pitch van 'De 99 beste tips' is briljant in al zijn eenvoud: D'Hoore beschrijft aan de hand van 99 kantelmomenten de levenswandel van een fictief personage, Sander Deschrandere. Sander wordt geboren, hij gaat werken, hij trouwt en hij sterft. En cours de route suggereert D'Hoore hoe men op 99 manieren belastingen kan omzeilen of munt kan slaan uit fiscale handigheidjes. Puik idee. Zo puik dat het dus in 1988 al 's te boek is gesteld. Door wijlen Jos Defoort, hoogleraar fiscaliteit aan de Ehsal. In zijn '101 tips om belastingen te besparen' beschrijft Defoort de lotgevallen van een fictief personage. Aan de hand van 101 episodes uit diens leven geeft Defoort evenveel tips om de fiscus een oor aan te naaien. Komt u bekend voor? Wacht tot we u verklappen hoe Defoorts hoofdpersonage heet. Piet Slim. Slim. Deschrandere.

Specialisten auteursrecht zullen het bevestigen: ideeën zijn vrij, niemand kan het alleenrecht claimen om fiscaal advies te geven aan de hand van concrete voorbeelden. Maar de peripetieën van Sander Deschrandere vertonen wel érg grote gelijkenissen met die van Piet Slim. Versta ons niet verkeerd: dat zowel Piet als Sander voor hun vader gaan werken, tot de vaststelling komen dat zulks fiscaal onaantrekkelijk is, en daarom respectievelijk hun oom Janen nonkel Cyrielinschakelen, dat is uit het leven gegrepen. Tenslotte - zo staat te lezen op het schutblad van D'Hoores boek - 'berust elke gelijkenis met bestaande personen op louter toeval'.

En zo gaat dat de hele tijd door, een leven lang. Ze lijken wel two of a kind, Piet en Sander. Defoort suggereert in zijn boek dat men zijn stervensuur 'zonder fiscale hallucinaties' kan beleven in Benidorm. In de slotscène van D'Hoores boek wordt de as van Sander Deschrandere uitgestrooid op de Alto de Finestrat, vanwaar men zicht heeft op de Playa de Levante. In Benidorm. En dan is er nog het curieuze geval van Lili en Lulu. Lulu duikt op in D'Hoores boek: ze is het vijfendertigjarige 'groen blaadje' (zie tip 23) van Sjarel Deschrandere, vader van Sander Deschrandere. Lulu is niet toe aan haar eerste affaire met een oudere, welgestelde man, maar Sjarel is dolverliefd en al snel verloven de twee zich. In tip 24 blijkt de liefde zo sterk dat Sjarel haar een villa cadeau wil doen, maar om belastingtechnische redenen een creatieve oplossing moet zoeken. Die volgt in tip 25: Sjarel schenkt Lulu een som geld waarmee zij het huis koopt dat Sjarel haar cadeau wilde doen. We slaan het boek van Jos Defoort open op pagina 158, tip 91: 'De ingewikkelde manier waarop Piet Slim zijn maîtresse een villa schenkt.' De naam van maîtresse: Lili.

We grasduinen verder in het leven van Sander en Piet, die - nadat ze uitvoerig de fiduciaireprosen cons van het huwelijk hebben afgewogen - op zoek gaan naar een geschikte partner. Geschikt, dat wil in hun geval zeggen: fiscaal interessant. Piet komt al snel terecht bij Miet Snel, uitbaatster van een winkeltje dat met verlies draait. Maar dat is geen punt. Integendeel: als Piet en Miet trouwen wordt háár verlies afgetrokken van zijn belastbaar inkomen. Tel uit het belastingvoordeel, algauw weerklinken gindse huwelijksklokken. Bij Sander duurt de queeste naar amoureus dan wel monetair geluk íéts langer. Hij overweegt een tijdlang Debby, met haar verlieslatende - u raadt het - kledingwinkeltje lang geen kwade kandidaat. Maar uiteindelijk laat hij zijn oog vallen op Sandy, de vriendin van Debby, die kort voordien failliet was gegaan. Een topopportuniteit, want als ze trouwen, kan Sander jaren aan een stuk haar verliezen aanwenden om zijn eigen belastbaar inkomen te drukken. Een scenario dat we warempel terugvinden bij tip 16 van Jos Defoort: 'Miet Snel is failliet gegaan. (...) Wat tot gevolg heeft dat Piet in elk van die 20 jaren 400.000 BEF aan belastingen uitspaart.'

Enkele quotes

Zoals gezegd: niemand heeft het alleenrecht op een goed idee. Een boek met belastingtips, aan de hand van concrete voorbeelden: niemand heeft er een monopolie op. Dat bevestigt ook Christian Dekoninck, advocaat bij het Amerikaanse advocatenkantoor Crowell & Moring. Dekoninck is gespecialiseerd in intellectueel eigendomsrecht, de rechtstak waaronder de auteurswet valt.
HUMO De bijna identieke verhaallijnen over de huwelijken van Piet en Sander, de amoureuze perikelen met de maîtresses, het strand van Benidorm: zou dat voldoende zijn om te besluiten dat er in het geval van Paul D'Hoore plagiaat in het spel is?
Christian Dekoninck «Dat moet de rechter uitmaken. Ik kan de stelregel niet genoeg herhalen: 'inspireren op' mag, adapteren of kopiëren niet. Misschien heeft D'Hoore gedacht: 'Prima idee, ik ga dat 's overdoen, maar op mijn eigen manier.' Dat mag, geen enkel probleem. Maar als hij één voor één dezelfde vragen stelt, en alleen maar een ander antwoord geeft als de fiscale wetgeving intussen is veranderd, dan mag dat níét.»

En wat met Paul D'Hoore zelf, vraagt u zich af? Toen wij hem aan de lijn kregen, kwam hij uit de lucht vallen.
HUMO '101 tips om belastingen te besparen.' Auteur: Jos Defoort. Verschenen in 1988.
Paul D'Hoore «Zegt me niks.»
HUMO Er is meer: uw hoofdpersonage heet Sander Deschrandere, dat van Defoort heet Piet Slim.
D'Hoore «Ik kan alleen maar zeggen wat ik te zeggen heb: ik heb dat boek nooit gezien.»
HUMO Hoe bent u bij de naam Sander Deschrandere uitgekomen?
D'Hoore «De uitgeverij had Guust Poenvoorgesteld, maar dat vond ik maar niets: ik wil dat de lezer zich iets kan voorstellen bij het personage. Daarom heb ik voor Sander gekozen, omdat die naam eigentijdser is en tegelijk verschillende generaties aanspreekt.
»En Deschrandere... Tja.»

Dan maar een telefoontje naar Roularta Books, de uitgever van beide boeken. We krijgen Wim Criel aan de lijn, hoofd van de juridische dienst.
HUMO Het is dus zuiver toeval dat de maîtresses in de boeken Lili en Lulu heten? En de hoofdpersonages Slim en Deschrander?
Criel (denkt na)«Ja. Toeval. Enfin, nee. Ik zeg u dat zestien tips soortgelijk zijn, en dat er één een soortgelijk scenario heeft.
»Wat betreft die namen: daar kan ik niet op antwoorden, omdat ik het dossier niet bij de hand heb. Dat zou u aan de uitgever of aan Paul D'Hoore moeten vragen.»

undefined