De baas van Europa
Weet u nog wat u op dinsdag 1 december 2009 deed? Herman Van Rompuy wel: het was zijn eerste werkdag als kakelvers president van de EU.
Het complexe politieke machtsspel dat aan dat historische moment voorafging, is minutieus gereconstrueerd door de Deense documentairemaker Christoffer Guldbrandsen in 'De baas van Europa'. Hij sprak urenlang met de hoofdrolspelers en kwam terug met een verhaal van ijdelheid, jaloezie, achterklap en gezouten haring.
Christoffer Guldbrandsen «De EU als machtsbolwerk intrigeert me al lang, en dan vooral de Europese Raad. Ik noem het de classroom from hell. Ik wilde wel eens weten hoe het er in die club van presidenten en regeringsleiders aan toegaat als het er écht om spant.
»Al die dames en heren zijn gewend om in eigen land hun zin door te drijven, en plots moesten ze een president kiezen die toch een beetje boven hen uit zou torenen, een soort bovenbaas. Dan gaan factoren als trots, eigenbelang en ijdelheid meespelen.»
HUMO U noemde de cruciale bijeenkomst waar voor Van Rompuy werd gekozen een academische versie van de tv-trash-serie 'Paradise Hotel'.
Guldbrandsen «Dat was uiteraard als grap bedoeld. Ik heb uit mijn gesprekken met de hoofdrolspelers onthouden dat die belangrijke vergaderingen vaak op pure emotie drijven. Uiteraard spelen ook allerlei nationale belangen, maar we onderschatten die emotionaliteit, vind ik.
»De dames en heren vergeten nooit wie hen een gunst heeft verleend, en nog minder wie hun land of henzelf ooit heeft dwarsgezeten. Reken maar dat het bij de aanstelling van Van Rompuy payback time was.»
HUMO Hoe hebt u die topfiguren zo ver gekregen om daarover te vertellen?
Guldbrandsen «Ik heb niet iedereen kunnen overtuigen. Tony Blair wilde bijvoorbeeld niet. Begrijpelijk, in een film die vertelt hoe hij naast de topfunctie greep. Maar de meesten wilden meteen meewerken.
»Ik heb vooral geluisterd. Toppolitici kun je sowieso niets laten zeggen dat ze niet echt willen verklappen. Ze laten zich niet onder druk zetten door een journalist.
»Bij sommigen heb ik heel lang moeten aandringen. Joschka Fischer (oud-minister van Buitenlandse Zaken van Duitsland, red.) was bijvoorbeeld erg moeilijk te overtuigen. Ik heb hem uiteindelijk kunnen overhalen met een goed boek en een bokaal pekelharing van het eiland Bornholm.
»Fischer vond het vooral een slechte grap dat het zo lang geduurd had om een akkoord te bereiken over een compromisfiguur - en dat was dan nog Herman Van Rompuy, de man die tot drie keer toe de baan geweigerd had! 500 miljoen EU-burgers hebben dus als hun eerste president een man die de job eigenlijk niet wil. Denkt u dat een Amerikaans politicus tegen zijn zin president zou worden? Zoiets kan alleen in de EU.»
HUMO Heeft Van Rompuy zelf ook meegewerkt aan uw film?
Guldbrandsen «Zonder het minste probleem. Ik had verwacht dat het een strontvervelend interview zou worden met voorgekauwde antwoorden, maar hij bleek een charmante vent die open en direct antwoordde op alle vragen. Hij was behulpzaam en coöperatief: heel ongewoon op dat niveau. Nu maar hopen dat hij ook zo positief reageert wanneer hij de film ziet (lacht).»
Bekijk de trailer »
