'De Biker Boys': Humo sprak met Bart De Pauw

Sinds het onvergetelijke programma 'Buiten de zone' weten we dat Bart De Pauw zichzelf graag heldhaftig droomt. Al vergeet hij nooit zichzelf omwille van die neiging ook hartelijk uit te lachen. Zo ook in het nieuwe 'De biker boys', waarin hij volledig in het leer te verschijnt, maar wel op een lady bike en met een roze helm op.

We zitten in het hart van zijn productiehuisje Koeken Troef, de plek die hij liefdevol vergelijkt met een zandbak om in te spelen, en die er eigenlijk ook zo uitziet. Om te beginnen hebben we het nog even over de finale van ‘De slimste mens’, die hij met verve haalde en toch wel graag zou winnen.

Bart De Pauw «Dat is mijn nerdy kant, hè. Ik ben een sucker voor weetjes. Als ik quiz met mijn quizploegje merk ik ook elke keer dat het me een goed gevoel geeft als ik iets weet wat niemand anders weet. Quizzers onderling zijn enorme haantjes, al probeer ik er niet te fanatiek in te zijn.»

HUMO Heel af en toe flikkert er tijdens ‘De slimste mens’ toch wat fanatisme op in je ogen.

De Pauw «Ja. Op onbewaakte momenten. Ik zie dat ook. Het is niet dat ik per se wil winnen. Ik ben meer zoals Italiaanse voetballers: die spelen niet om hun match te winnen, maar ze kunnen het gevoel van verlies niet verdragen en daarom zit er niks anders op dan voor de winst te gaan.

»Nu, ik kan wél verliezen als ik de duimen moet leggen voor een waardige tegenstrever. Die Adil El Arbi, die weet veel. Die is echt goed. Als hij erin slaagt van mij te winnen, dan kan ik daarmee leven.»

HUMO En dat Cath Luyten van je won?

De Pauw «Maar Cath heeft ook goed meegefietst. Alleen, moet ik eerlijk zeggen: de laatste aflevering dat ik meedeed, was ik moe. Dat spelletje weegt, hoor, als je het zo vaak achtereen speelt. Je moet er telkens twee op een avond inblikken en jezelf steeds weer opladen: ‘Oké Bart, helder denken, concentreren, in de finale goed rekenen en op het juiste moment stoppen. Ik merkte dat mijn gretigheid wegebde, ik begon te relativeren, dacht steeds vaker: ‘Ik heb een goeie doortocht gemaakt. Het is mooi geweest.’ Die Amerikaanse staten die ik in die laatste finale moest opnoemen, kende ik natuurlijk allemaal, maar ik wist toen ik die vraag kreeg dat ik een fout had gemaakt door het aantal seconden niet ver genoeg te laten zakken en het enige dat ik kon denken was: ‘Je gaat eraan! Je gaat eraan!’ Dat beheerste mijn gedachten zo dat ik nergens meer kon opkomen.»

Midlifecrisis

HUMO Van je programma ‘De Biker Boys’ – waarin drie mannen een wanhopige poging doen een reisprogramma te maken – wordt veel verwacht. Wim Opbrouck hoopte al dat je er zijn ‘De bende van Wim’ niet belachelijk mee zou maken.

De Pauw «Dat heeft hij gezegd, ja: ‘Ik heb wel mijn hart en ziel in dat programma gelegd en zou het niet fijn vinden als je daarmee aan de haal gaat.’ Maar ‘De Biker Boys’ is geen parodie op ‘De bende van Wim.’ Het is meer een parodie op Belgen op reis: de waanzin van aan de Costa Brava te zitten en na twee dagen al absoluut mosselen met friet te willen eten. In Engeland zitten en zeggen: ‘Het is hier een achterlijk land, want ze rijden hier links.’ Snap je? Wel in het buitenland zitten maar nooit echt die andere cultuur willen ondergaan. Het is comedy maar naarmate de reis vordert, wordt het verhaal complexer, ontstaat er tussen die drie gasten ook een huis clos-gevoel: ‘L’enfer, c’est les autres’. En dan begint de humor ook te snijden.»

HUMO Jullie zien er in jullie motorpakken wel net zo uit als de mannen in ‘De bende van Wim’.

De Pauw «Maar we zitten op lady bikes, hè. Dat is meer van willen maar niet kunnen.»

HUMO Een typisch geval van mannen in hun midlifecrisis?

De Pauw «Natuurlijk (lacht).»

HUMO Je maakt vaak dingen vanuit de herkenning. Je rijdt zelf ook op een Vespa.

De Pauw «Inderdaad. Ik denk dat ik een echt diepe midlifecrisis tot nu toe heb kunnen afwenden, maar ik snap wel waar zo’n crisis uit voortkomt. Er komt een moment in je leven waarop al je Eerste Keren – je eerste grote reis, je eerste liefde, je eerste relatie, je eerste huisje, je eerste kind – gepasseerd zijn en je doorkrijgt dat je leven alleen maar dient om het weer door te geven aan de volgende generatie. En dan besluipt het gevoel je: ik heb afgedaan, ik heb geen functie meer. Veel mannen proberen zichzelf dan nieuw leven in te blazen door een jonge maîtresse te nemen, en een motor en een leren pak te kopen. Ik kocht een Vespa.»

HUMO Je bent ook naar de psycholoog geweest.

De Pauw «Dat helpt ook (lacht). Mijn vrouw is ondertussen ook afgestudeerd psycholoog. Dat scheelt in de kosten.

»Nee, het is waar. Ik heb veel aan iemand die me helpt de zaken te kanaliseren. Ik heb het nodig om me te ontladen als ik aan mezelf twijfel of als de dingen niet meer gaan zoals ik wil. Als ik bijvoorbeeld moet onderhandelen met mensen over een programma en ze begrijpen me niet meteen, willen niet mee en ik alleen maar denk: ‘Vertrouw me toch. Ik weet wat ik doe. Het zit in mijn hoofd hoe het moet. Het zal goed zijn.’»

Zandbak

HUMO Je vertelde me ooit, toen je nog met hem samenwerkte, dat Tom Lenaerts beter is in onderhandelen.

De Pauw «Voor alle duidelijkheid: ik bedoel dat wel als een kwaliteit, hè. En het is inderdaad niet mijn sterkste kant. Als ik wantrouwen voel ten aanzien van wat ik maak of kritiek krijg op mijn programma’s, dan voel ik me kwetsbaar. Ik functioneer ook niet als ik voel dat collega’s me verbaal zoeken. Ik kan niet werken in een omgeving waar ik me niet goed, niet geapprecieerd voel. Conflictsituaties probeer ik altijd zo veel mogelijk uit de weg te gaan. Dat is, denk ik, nog een erfenis van hoe ik ben opgegroeid. Tot mijn zestiende heb ik ruziënde ouders gehad. Toen zijn ze gescheiden. En pas toen was er rust. Die rust is voor mij heel belangrijk.»

HUMO Ik was heel erg verbaasd toen je zes jaar geleden je eigen productiehuis begon. Ook vanwege dat interview met Tom Lenaerts, waar ik het net over had. Hij was toen mede-eigenaar van Woestijnvis en jij niet. Je wou dat niet, zei je: ‘Ik wil gewoon kunnen prutsen en mijn dingetjes maken.’

De Pauw «Het eerste wat ik deed toen ik bij Woestijnvis weg wou, was naar Mieke Berendsen stappen – die toen de VRT leidde. Ik zei: ‘Ik denk eraan om op te stappen bij Woestijnvis. Vang me op, geef me een veilig gevoel en ik kom.’ Toen hebben ze me een volumedeal van drie jaar aangeboden om ‘De kazakkendraaiers’, ‘De kinderpuzzel’ en ‘Quiz Me Quick’ te maken. Maar daarna moest ik Koeken Troef opstarten. Uit noodzaak. Ik ben daardoor, zeg maar, volwassen moeten worden. Ik heb me jarenlang niks hoeven aan te trekken van budgetten en geldkwesties. Nu weet ik wat een cameraman kost en besef ik dat je ervoor moet zorgen dat je hobbyproject niet opeens iets wordt waar je je mee in je eigen voet schiet. Maar praktische shit blijft voor mij een noodzakelijk kwaad. Het enige wat ik eigenlijk wil, is een plek om dingen te kunnen maken – in groep. Het alleen zitten schrijven, valt me soms zwaar: ik hou dat alleen maar vol omdat ik weet dat ik daarna weer met anderen – acteurs en regisseur – in de zandbak mag spelen.»

HUMO Denk je dat als je er niet was achtergekomen hoeveel geld ‘Woestijnvis’ verdiende aan de programma’s die jij bedacht, je er nu nog had gezeten?

De Pauw «De eerste jaren zeker. Ik heb een heel goeie tijd gehad onder de vleugels van Woestijnvis, heb er mooie dingen kunnen maken, terwijl iedereen me met rust liet. Je zei net dat ik bij Woestijnvis niet zoals Tom mede-eigenaar was – wat financieel natuurlijk wel interessant zou zijn geweest – maar dat hebben ze me zelfs nooit voorgesteld. Ze zagen in Tom en mij twee verschillende soorten creërende mensen, ze zagen in mij iemand die niks zinnigs te zeggen had over televisiestrategieën. En dat klopt. Ik ga mee op de golven van wat ik voel. Ik kan geen grotere plannen mee uitdenken. Daarvoor heb je een hersenkwab nodig die bij mij minder ontwikkeld is. Als ik met CEO’s moet praten, dan zeggen die ook al snel: ‘Jij bent een artiest.’ Ze vinden me een ongeleid projectiel, iemand waar ze geen vat op hebben, niet iemand die ze herkennen en die de taal van de economie spreekt. Ik heb ook al heel vaak commercieel niet-logische keuzes gemaakt – geen tweede reeks van ‘Quiz Me Quick’ maken, bijvoorbeeld. Maar voor mij zijn die keuzes wél logisch. Ik weet waar ik voor kies: voor dat wat voor mij goed voelt. En daar ben ik heel koppig in.»

HUMO Toen de eerste twee programma’s van Koeken Troef – ‘De kinderpuzzel’ en ‘De kazakkendraaiers’ – minder kijkers haalden dan verwacht, werd er opeens gezegd: ‘De Pauw kan het niet alleen.’ Heb je dat toen zelf ook even geloofd?

De Pauw «Natuurlijk slaat de twijfel dan toe. Maar het was vooral de kritiek op de inhoud van mijn programma’s die me toen heeft gekwetst. Dat ze zeiden dat ik zonder omkadering en toezicht van Woestijnvis geen goeie programma’s kon bedenken. Terwijl de grootste flop qua kijkcijfers eigenlijk ‘Willy’s en Marjetten’ is – bij Woestijnvis dus. Dat stond geprogrammeerd tussen ‘Geert Hoste’ met 1,5 miljoen en ‘Witse’ met 1,7 miljoen kijkers. Tijdens ‘Willy’s en Marjetten’, waar een half miljoen mensen naar keken, zapten er één miljoen mensen bewust weg!

»Je weet nooit van tevoren of een programma zal aanslaan of niet. Televisie maken is nu eenmaal geen exacte wetenschap. Je maakt iets en daarna moet je zien wat er gebeurt. Wie had kunnen vermoeden dat ‘Loft’, een film over vijf scheefpoepers, bij ons 1,2 miljoen mensen naar de zalen zou lokken?

»Eigenlijk was het overheersende gevoel na die kritiek op mijn eerste eigen programma’s een gevoel van oneerlijkheid. De kranten schreven er niets over, behalve dan dat we weer zoveel kijkers hadden verloren. En soms werden dingen persoonlijk: ‘Het is erop of eronder voor Bart De Pauw.’ Dan vraag je je natuurlijk af: ‘Krijg ik die perceptie dat ik het niet meer kan ooit nog teruggedraaid?’ Gelukkig is dat met ‘Quiz Me Quick’ weer gelukt.»

Dromen van heldendom

HUMO Wat voor soort baas ben jij?

De Pauw «Ik probeer zo veel mogelijk géén baas te zijn. We brainstormen vaak bij mij thuis en dan eet iedereen mee.»

HUMO Je zaakvoerder Helen Perquy, met wie je Koeken Troef hebt opgericht, is niet zo lang geleden vertrokken.

De Pauw «Klopt. Ik merkte dat we andere accenten aan het leggen waren. Het was, zeg maar, een kwestie van kiezen tussen creativiteit of winst. Kijk, ik wil natuurlijk wel dat Koeken Troef als bedrijf gezond blijft, maar ik wil het ook overzichtelijk, aangenaam en veilig houden. Als bijvoorbeeld tijdens de montage van een programma blijkt dat het niet helemaal aan het worden is wat we wilden, dan wil ik tijd kunnen maken om opnieuw aan die montage te beginnen. Ik wil niet zeggen: ‘Dan is het maar iets minder.’ Ik probeer altijd iets te maken dat binnen zijn genre mooi en van waarde is, zelfs al is dat entertainmentwaarde. Als dat betekent dat we eens een hele dag moeten doen over het bedenken van een quizvraag, dan is dat maar zo. Als je te groot wordt, kan je niet overal meer bij zijn en ontglippen de dingen je. Dat risico nemen wil ik niet.»

HUMO In hoeverre is geld voor jou een drijfveer?

De Pauw «Geld is voor mij belangrijk in die zin dat ik me er geen zorgen over hoef te maken. Ik weet goed hoe het is om te moeten rekenen, hoor. Mijn vader was kleermaker. In de jaren 70, toen confectieketens als C&A opkwamen, heeft hij zijn winkel moeten sluiten. Hij is toen in een staalfabriek gaan werken, er hebben deurwaarders aan onze deur gestaan. Zoiets vergeet je niet.

»Ik geef niet veel geld uit. Ik draag geen designkleren, heb geen duur horloge. Op vakantie zal ik niet met mijn gezin in een jeugdherberg slapen, maar ook niet in een vijfsterrenhotel. Ik woon in een herenhuis en heb iets gekocht aan de zee. We hebben het goed, alles is safe en dat wil ik graag zo houden. Ik ben blij met de dingen die ik heb.»

HUMO Je moeder kon dat niet, vertelde je me een vorige keer.

De Pauw «Zij had dat inderdaad heel erg. Mijn moeder heeft haar hele leven verlangd naar wat ze niet had. Ze zat altijd te kijken in boekjes met foto’s van Hollywoodsterren en koningshuizen. Ze had ook heel hoge verwachtingen van mij: ik moest ingenieur worden. Met dat idee in mijn achterhoofd ben ik Germaanse talen gaan studeren, maar toen kreeg ik hersenvliesontsteking en raakte hopeloos achterop. Daarna had ik geen zin meer in school. Ze heeft het tot het einde van haar leven jammer gevonden dat ik die status van ingenieur nooit gehaald heb.»

HUMO Jij tekende als kind stripverhalen over jezelf als ridder of als James Bond.

De Pauw «Je bedoelt dat ik daarin op mijn moeder leek? Dat is wel zo. Ik droomde van heldendom, ik wou dat er iets groots gebeurde in mijn leven. Dat heb ik gebruikt toen ik ‘Buiten de zone’ maakte: hoe je je leven beter kunt dromen dan het in feite is. Het is daarom ook dat, toen ik in de krant las dat ze figuranten zochten voor ‘Meester, hij begint weer’, ik meteen dacht: ‘Dat ga ik doen. Daar gebeurt het!’

»Maar ik heb nooit, zoals mijn moeder, mijn dromen verward met de werkelijkheid. Ik wou absoluut niet zijn zoals zij, omdat ik zag hoeveel verdriet het haar deed, dat nadenken over wat je níét hebt. Ik heb mezelf geleerd te koesteren wat ik wel heb en te zeggen: ‘Dat is ook niet slecht.’ Het maakt je minzamer. Ik probeer vooral tussen de druppels door te lopen. Af en toe zal ik nog weleens nat worden, maar daar kan ik wel mee omgaan.»

La vol ideeën

HUMO Je zegt altijd dat je je carrière begon met een schreeuw om liefde. Is die weg? Is dat jongetje er nog dat strips tekende voor zijn zussen om hun verwondering te zien terwijl ze aan het lezen waren, en dan verder tekende met het idee: hoe kan ik hun aandacht blijven vasthouden? Of is je behoefte om graag gezien te worden bevredigd?

De Pauw «Ik weet ondertussen wel dat er altijd een publiek zal zijn voor wat ik maak. Soms maak ik iets voor een groot publiek dat de hardcorefans van ‘Het geslacht De Pauw’ te licht vinden. En dan maak ik iets waarna het grote publiek ‘Boe!’ roept. Voor de ene ben ik die sympathieke uit ‘Twee tot de zesde macht’, voor de andere die eikel uit ‘Het geslacht De Pauw’, en voor weer een andere de zogezegde geniale bedenker ervan. Zoveel mensen, zoveel percepties. Het enige wat natuurlijk van belang is, is wat de mensen die ik waardevol vind van mij denken. En dat zijn er niet veel: een handvol collega’s, wat vrienden, mijn kinderen en mijn vrouw.

»Weet je, je hebt mensen die het goed kunnen uitleggen en verkopen, maar er zullen ook altijd mensen nodig zijn die iets maken om te kunnen verkopen. Productiehuizen zullen komen en gaan, zenders zullen komen en gaan, maar er moet altijd inhoud zijn, er moeten programma’s gemaakt worden, en ik heb een la vol ideeën liggen die volgens mij de moeite waard zijn.»

HUMO Wijs en minzaam: je bent wat je wou zijn.

De Pauw «Ergens in Duitsland las ik eens op een muur: ‘Das Leben ist kein Ponyhof.’ Zoiets als: het leven is geen ponykamp – dat is ook de conclusie die ik heb getrokken. Moet ik naar Hollywood? Waarvoor? Het Amerikaanse ‘Loft’-avontuur van Erik Van Looy, daar ben ik nooit in meegegaan. Als ik van hem hoorde hoe groot het is waar hij in terechtkwam, hoe hij moest praten met van die Amerikaanse producenten die overal ongeïnteresseerd ‘Yeah!’ en ‘Great!’ op antwoordden... Verschrikkelijk lijkt me dat. Ik zou niet kunnen verbergen dat het enige wat ik over hen denk, is: ‘Dwazen!’ Dat is dansen op een hoger niveau. Ik ben liever een grote vis in een kleine vijver dan een kleine vis in een grote vijver, waar veel grote vissen in zwemmen.

»De echt grote vissen moeten ook kunnen delegeren. Een Gert Verhulst of Hans Bourlon moet bijvoorbeeld vertrouwen op mensen die aan het hoofd staan van een pretpark of van de dienst marketing. Ik denk niet dat delegeren mijn sterkste kant is. Dan ben je ook alleen nog maar daarmee bezig. Dan kan ik niet meer zelf met twee gasten een paar weken gaan rondrijden op een Vespa. Dan kan ik niet meer creëren. En dat zou me ontnemen waar ik het best in ben, het enige wat ik echt goed kan. Wat ik het liefste doe ook: iets maken en opgewonden raken. Dingen die me niet opwinden, het kost me zo veel moeite om me ertoe te brengen die te doen. Maar als ik een idee heb dat me bijt, dan ben ik ermee weg. Er is niets zo mooi als het vuur in je krijgen terwijl je iets aan het verzinnen bent, en opeens een wereld te zien opengaan: je ziet de mogelijkheden, de humor, je lacht, je werkt, je schrijft, je maakt. Het is dát vuur dat mij draaiende houdt. En dat vuur kan niemand mij ooit afpakken.»