De coronaexperts nemen afscheid: ‘Tegenwoordig straft God onmiddellijk met een kater. Maar je moet God af en toe een klein beetje uitdagen’

U zal ze nog missen op uw televisie, onze corona-experts. Terwijl quarantainerobots in Shanghai apocalyptisch door de straten woeden en ook bij ons tussen al het inflatie- en oorlogsnieuws door nog wat coronabesmettingen glippen, houden de expertenraad van de GEMS en coronacommissaris Pedro Facon het vanaf vandaag voor bekeken. Voor deze lading BV’s (Bekende Virologen) het zwarte gat induikt schonk Humo Facon en virologen Steven Van Gucht en Marc Van Ranst enkele prettige vooruitzichten door te vragen naar hun Hemel & Hel.

Pedro Facon: ‘Bradley Cooper zou ik wel als knuffelcontact willen’

‘Coronacommissaris’: bij zo’n heerlijk allitererende functietitel horen wat ons betreft een vervaarlijk ogend dienstwapen en een setje glimmende handboeien, of toch op z’n minst een kloeke blauwe kepie. Niets van dat alles in het geval van Pedro Facon, die het ook vandaag weer bij een effen grijze trui houdt. Desondanks – zo drukt hij ons op het hart – doet hij zijn job graag.

PEDRO FACON «Ik prijs me ontzettend gelukkig dat ik me professioneel met zaken bezig mag houden die me interesseren, en dat ik met experten van allerlei pluimage in contact kom die goed zijn in wat ze doen. Op geestelijk vlak is dat buitengewoon verrijkend. Goed, u weet dat ik er een halfjaar geleden zes weken ben moeten uitstappen wegens burn-outsymptomen. Verre van prettig, maar uiteindelijk valt dat allemaal te relativeren. Ik werk nu al zo’n twintig jaar, en in die tijd ben ik nauwelijks ziek, ongelukkig of afwezig geweest. Op dit moment in mijn leven ben ik echt niet goed geplaatst om te klagen over wat dan ook.»

HUMO Is dat dan ooit anders geweest?

FACON «Goh ja, ik herinner me dat ik in mijn kindertijd vaak ongelukkig was. Ik was niet bepaald de populairste jongen van de lagere school, omdat ik de nodige sociale vaardigheden miste om goed in groep te kunnen functioneren. Ik was ook een zwaarlijvig kind: als er gevoetbald werd en er moesten ploegjes worden gekozen, dan bleef ik altijd als laatste over. Daar kwam nog eens bij dat ik een jaar vroeger aan de kleuterklas was begonnen, waardoor ik vooral in mijn puberteit het gevoel had dat ik nog wat meer kind was dan mijn klasgenoten. Dus nee, dat was niet de meest gelukkige periode uit mijn leven.»

HUMO Wat dan wel?

FACON «Ik geloof meer in korte momenten van geluk dan in langere periodes waarin alles goed gaat. Tussen de dagelijkse sleur door eens kunnen afspreken met vrienden of familie, of een bijzonder concert meemaken: dat zijn voor mij de mooiste ogenblikken.»

HUMO Muziekliefhebber?

FACON «Absoluut. Als kind heb ik tien jaar op het conservatorium gezeten in Kortrijk: daar heb ik veel over muziek bijgeleerd, en heb ik ook piano leren spelen – iets wat ik nog altijd weleens doe om me te ontspannen. Sinds die tijd is muziek de kunstuiting die me het meest raakt. Ik hou zeker ook wel van beeldende kunst, maar een schilderij zal me nooit dezelfde lichamelijke gewaarwording bezorgen die bepaalde passages in liedjes of symfonieën uitlokken. Mijn voorkeur gaat uit naar minimalistische, repetitieve muziek à la Wim Mertens, al zet ik om te chillen, of hoe moet ik dat uitdrukken, ook weleens iets van de Belgische groep Douglas Firs op, of van Cigarettes After Sex: rustige muziek waarin je je helemaal kunt laten wegzakken. En meer in het klassieke genre word ik altijd danig in vervoering gebracht door de prachtige strijkmuziek uit ‘A Single Man’, een film van Tom Ford over intense liefde tussen twee mannen, maar ook tragisch verlies en hoe je dat als overblijvende partner nog moeilijk te boven komt.»

HUMO Als ik zo vrij mag zijn: bent u zelf a single man?

FACON (lacht) «Nee, ik ben al vijftien jaar samen met mijn vriend.»

HUMO Oké, ga door.

FACON «De laatste jaren heb ik wat met slaapproblemen gekampt, en heb ik veel gehad aan ‘Sleep’, een achtenhalf uur durend minimalistisch werk van Max Richter. Ik las dat hij die compositie ook een aantal keer live heeft opgevoerd, telkens van middernacht tot acht uur ’s ochtends: het publiek lag in bedden in plaats van op stoelen te zitten.»

HUMO Leest u graag?

FACON «Ja, altijd gedaan. Het is wel wat verwaterd toen ik aan de universiteit studeerde, omdat ik toen sowieso al veel studieboeken moest lezen. Maar sinds mijn dertigste heb ik de draad weer enigszins opgepikt. Ik laat me in mijn keuzes vooral leiden door wat ik maar kwaliteitskeurmerken zal noemen: ik lees wat me wordt aangeraden in de boekenwinkel of waarvan ik gehoord of gelezen heb dat anderen het goed vinden, en ik koop ook systematisch de winnaar van de Prix Goncourt. Vooral tijdens mijn zes weken afwezigheid heb ik veel gelezen. ‘De steppewolf’ van Hermann Hesse onder meer, dat ik al eens op mijn dertigste had gelezen, en ‘De bekeerlinge’ van Stefan Hertmans. En ook ‘De meeste mensen deugen’ van Rutger Bregman, kwestie van mijn negatieve gedachten wat naar de achtergrond te duwen (lacht).»

HUMO Als ik ze toch weer even naar de voorgrond mag lokken: waar hebt u een hekel aan?

FACON «Aan wachten. En aan traagheid. Ik ben nogal ongeduldig van aard, en ik wil dus alles zo efficiënt mogelijk doen. Of het nu gaat over mijn werk of het kopen van kleren, het moet bij mij vooruitgaan.

»Maar wat me zo mogelijk nog meer stoort, is dat je in de maatschappij een steeds luidruchtiger groep van mensen hebt die negatief ingesteld zijn, alles altijd ten kwade interpreteren, weinig tolerant zijn en niet openstaan voor verandering. Ikzelf durf ook weleens een scherpe mening te ventileren, maar ik ben er altijd op gericht om de zaken te verbeteren. Polariseren om te polariseren, daar doe ik niet aan mee, om te beginnen omdat het nu eens nooit iets zinvols oplevert.»

HUMO Bent u zelf ook weleens een pain in the ass voor uw naaste omgeving?

FACON «Ja, dat denk ik wel. Ik ben veeleisend en heb weinig geduld: daar kunnen de mensen rondom mij weleens onder lijden.

»En mijn partner ergert er zich blauw aan dat ik bij het scrabbelen zelden of nooit prachtige woorden op het bord weet te leggen, zoals hij. Ik ben eerder het soort speler dat met een minimaal aantal letters een maximale score probeert te halen – ik speur altijd naar mogelijkheden om twee- of driemaal woordwaarde te behalen.»

HUMO Hoe bent u op gastronomisch vlak naar het aardse walhalla te voeren?

FACON «Geef mij maar een steak tartaar, of een koninginnenhapje. Eenvoudig, maar zeer lekker als het kundig klaargemaakt is.»

HUMO Door uzelf, bijvoorbeeld?

FACON «Nee, mijn partner is de kok in huis. De bevoegdheden zijn bij ons thuis netjes verdeeld, én het zijn exclusieve bevoegdheden. Nu, tot mijn 23ste leed ik aan obesitas: ik moet dus altijd wel blijven opletten met lekker eten.»

HUMO Drinkt u niettemin graag?

FACON «Ja. Vanuit het oogpunt van de volksgezondheid mag ik daar geen reclame voor maken, want in België zijn we er ons te weinig van bewust dat alcohol eigenlijk per definitie ongezond is. Maar ik hou wel van een wijntje op tijd en stond. Topwijnen hoeven dat voor mij niet te zijn – ik stel me meer dan tevreden met een frisse beaujolais, of een biodynamische wijn. Het gebeurt weleens dat ik een zekere staat van beneveling bereik, al blijft het binnen de perken: het is me nog nooit overkomen dat ik de weg naar mijn bed niet meer vind. Nu ik veertig ben, merk ik wel dat ik er ’s anderendaags stilaan meer last van heb dan vroeger. God straft onmiddellijk.»

HUMO Jammer, hè?

FACON «Ja. Maar je moet God af en toe een klein beetje uitdagen.»

HUMO Wat ziet u als het hoogste lichamelijke genot?

FACON «De lichamelijke liefde, uiteraard. En nu ga jij me naar mijn favoriete onenightstand vragen, zeker?»

HUMO Hoe raadt u het.

FACON «Over deze vraag heb ik vanochtend een tijdje zitten nadenken, want ik besef dat een verkeerd antwoord me nog jaren kan achtervolgen. Nu goed, ik zal je zeggen: als ik de liefde bedrijf, dan wil ik dat het sensueel en intens is. Daarvoor moet ik de persoon in kwestie niet enkel esthetisch aantrekkelijk vinden, er moet ook een geestelijke klik zijn: ik moet hem leuk en slim vinden, en fijn met hem kunnen praten. Ik ben ervan overtuigd dat je pas hogere niveaus van lichamelijk genot kunt bereiken wanneer je op meerdere niveaus een connectie hebt met iemand.

»Enfin, jij wacht ongetwijfeld op een naam. Welaan: aangezien muziek voor mij de hoogste vorm van kunst is, zal het bij voorkeur iemand zijn die mooi kan zingen. Dan denk ik in de eerste plaats aan Bradley Cooper, die een duet met Lady Gaga zong in ‘A Star Is Born’, een film die hij zelf geregisseerd had. Een zeer getalenteerde en creatieve man, ontzettend knap bovendien, en volgens mij ook erg aardig – en niet in de West-Vlaamse betekenis van het woord. Hem zou ik wel als knuffelcontact willen. Al zou ik ook geen nee zeggen tegen John Legend: een uitstekende zanger, pianist en componist, die er ook nog eens goed uitziet. Twee opties dus, voor het geval…»

HUMO …er eentje covid heeft?

FACON (lacht) «Ik wilde zeggen: voor het geval er eentje nee zegt. Maar je hebt overschot van gelijk: een mens heeft dezer dagen altijd een plan B nodig.»

***

Steven Van Gucht: ‘Niemand is voor de volle honderd procent hetero- of homoseksueel is, maar ik zit toch eerder aan het uiteinde van het heterospectrum’

Voor de meesten onder ons lijkt een dag meer dan 24 uur te tellen, maar zoals op elke regel gelden ook hier enkele uitzonderingen. Eén van de mensen die smalend lachen met ons lineair tijdsverloop is Steven Van Gucht. Laat u niet misleiden door de grote, brave brillenglazen en de ‘professor’ voor zijn naam, onder de beboste kaken schuilt een liefhebber van de vele geneugten des levens, leerde zijn ‘Tussen Hemel & Hel’ ons. ‘Ik drink graag, ik eet graag en ik rook graag eens een sigaar. Maar de gulden stelregel luidt: twee is genoeg, drie is te veel.’

HUMO Wanneer ervaar je puur geluk?

STEVEN VAN GUCHT «Nog los van het feit dat het na een tijdje dodelijk saai zou worden, bestaat aanhoudende gelukzaligheid in mijn ogen niet. Je kunt toch pas gelukkig zijn als je ook ooit ongelukkig bent geweest? Zo smaakt een fris biertje me pas echt goed wanneer ik eerst heb afgezien tijdens het fietsen, het lopen of de krachttraining. Pas wanneer ik een drukke week achter de rug heb, kan ik er oprecht van genieten om, zoals ze dat bij ons thuis zeggen, met m’n lamme kloten in de zetel te gaan liggen tv-kijken. Lang geleden hebben mijn ex-partner en ik eens een hotel geboekt met een bubbelbad. Overdag maakten we urenlange wandelingen bij slecht weer: het benaderde de hemel op aarde om dan ’s avonds in dat bubbelbad te gaan zitten. Maar we hebben ook eens een rustvakantie gehad in een hotel met een jacuzzi: na een halfuur was ik dat gebubbel hartsgrondig beu.»

HUMO Hoe stel je je de hel op aarde voor?

VAN GUCHT «Sartre zei ooit: ‘L’enfer, c’est les autres.’ Ik heb daar eens over nagedacht, en ik denk dat het niet klopt. ‘L’enfer, c’est toi-même’: dát zou het moeten zijn. De hel is iets wat zich in je hoofd afspeelt.

»Ik heb in mijn leven heel wat moeilijke periodes meegemaakt, maar de allergrootste mindfuck was toen ik als gevolg van privé-omstandigheden – mijn scheiding – met extreme slapeloosheid kampte. Insomnia: je hoort en leest er veel over, maar je begrijpt pas echt wat het is wanneer je het zelf hebt meegemaakt. Het grote probleem is dat het een zichzelf versterkende kwaal is: wanneer je je begint op te winden over het feit dat je zo weinig slaapt, slaap je nog slechter. Dan wordt het een opdracht, terwijl slapen iets is wat je gewoon moet overkomen. Soms viel ik pas rond een uur of vijf in slaap, terwijl mijn wekker om zeven uur afging: overdag was ik bijgevolg dood-, maar dan ook echt dóódmoe, en kwam ik niet uit mijn woorden. Ik ben zeer analytisch ingesteld, en ik hou van medisch bewijs, maar het water stond me in die mate aan de lippen dat ik allerlei middeltjes begon uit te proberen waarvan ik achteraf dacht: waar was ik mee bezig? Zo verdampte ik etherische oliën met lavendel, en dronk ik kruidenthee: iedere nacht om twee uur mijn bed uit om te gaan pissen (lacht). Zelfs weed roken heb ik eens geprobeerd, maar dat zette al evenmin zoden aan de dijk: ik sliep nog altijd niet, alleen vond ik dat niet meer zo erg (lacht). Maar nadat ik eerst nog een tijd slaappillen had genomen – die hielpen wel, al zou ik ze niet aanraden – is het probleem uiteindelijk spontaan verdwenen. Voor een stuk heeft de coronacrisis daar vreemd genoeg bij geholpen. Ik besefte: dit is een nationale crisis, en ik kan een rol spelen in het oplossen ervan. Dat doel zorgde ervoor dat ik niet meer aan mijn slapeloosheid dacht, en geleidelijk aan weer beter kon slapen.»

HUMO Wat bezorgt je geestelijk genot?

VAN GUCHT «Kennis opdoen. Bij mij thuis op het toilet ligt standaard de Eos, omdat ik het fantastisch vind om over de meest uiteenlopende wetenschappelijke onderwerpen te lezen. Over de neanderthalers, bijvoorbeeld, en hoe die hier in Europa nog een tijdje hebben samengeleefd met de moderne mens voor ze uitstierven. Dé grote discussie is: hebben wij ze uitgemoord? Men vermoedt dat er ook wat verbroedering was, en dat er zelfs onderlinge seks is geweest: jij en ik hebben iets van een twee procent neanderthaler in onze genen. Trouwens, al gingen we het niet over covid hebben: sommige van die genen zouden nadelig zijn in onze afweer tegen het virus.»

HUMO Verwoed lezer?

VAN GUCHT «Ik lees graag en veel, maar meestal fragmentarisch. In Eos begin ik doorgaans met een willekeurige paragraaf, of ik ga rechtstreeks naar de conclusie. En als het me interesseert, keer ik terug naar het begin. Door toedoen van smartphones en het internet is je geest zo geconditioneerd om zeer snel zeer veel informatie te verwerken, dat je dat niet meer kunt afzetten. In mijn studententijd las ik in één ruk dikke horrorboeken uit van Stephen King en Dean Koontz, maar wanneer ik dat nu probeer, dwalen mijn gedachten constant af. Jammer, ik mis het weleens.»

HUMO Kun je wel tijd maken voor kunst?

VAN GUCHT «Ja. Ik hou van schoonheid in het algemeen: beeldende kunst, fotografie, muziek. Van mooi gedesignde auto’s, bij voorkeur Italiaanse modellen, kan ik ook genieten, al hoef ik er niet per se eentje te bezitten – ik heb er trouwens het geld niet voor.»

HUMO Waar rijd je zelf mee?

VAN GUCHT «Een Toyota CHR. Een zuinige auto met een lage CO2-uitstoot – ’t is een hybride. Spuuglelijk volgens sommigen, maar ik hou wel van een model dat iets meer emotie oproept dan pakweg een Volkswagen Golf. Tegenwoordig lijken alle auto’s op elkaar, omdat de fabrikanten zoveel mogelijk potentiële kopers willen aanspreken. Vroeger, in de jaren 60, werd nog met de vrije pen getekend, wat magnifieke resultaten opleverde. Ik heb het vooral voor de Maserati’s uit die tijd: tijdloos, klassevol en elegant. De Italianen hebben mijns inziens een gevoel voor esthetiek zoals geen enkel ander volk. Mijn vorige auto was trouwens een Lancia Delta.»

HUMO Situeert je culinaire top zich eveneens in Italië?

VAN GUCHT «Jawel. Al meermaals heb ik op een Italiaans terrasje een bruschetta besteld die o zo eenvoudig, maar o zo lekker was. De Italianen zijn daar meesters in: ze weten van bijna niets iets fantastisch te maken. Maar ik kan evenzeer genieten van mosselen met friet, of van een goeie, smaakvolle biefstuk, een Aberdeen Angus of zo. Eerst even aanbakken in de pan, vervolgens laten garen op de barbecue. Sla erbij uit de tuin van mijn vader, en – heel belangrijk – dikke frieten, zoals ze die in de Albert Heijn verkopen onder de noemer ‘Vlaamse frieten’. Wonderlijk toch dat je tegenwoordig in een Nederlandse supermarkt moet zijn om nog echte Vlaamse frieten te kunnen kopen, zoals ik ze me van vroeger herinner. Tegenwoordig zijn ze me hier te lande te dun.»

HUMO Wat drinken we daarbij?

VAN GUCHT «Een streekbiertje. Ofwel een glas bruiswater.

»Zo heel af en toe kraak ik ook weleens een dure fles wijn, een Côtes du Rhône, een Châteauneuf-du-Pape of een Amarone della Valpolicella, maar ik vind het zonde om die te combineren met een maaltijd. Liever degusteer ik zo’n wijntje buiten op mijn terras, of in de winter in de zetel.»

HUMO Gebeurt het weleens dat je een glas Amarone della Valpolicella te veel op hebt?

VAN GUCHT «Ja. Ik hou van de goeie dingen in het leven: ik drink graag, ik eet graag, ik rook graag eens een sigaar. Wat dat drinken betreft, hanteer ik de gulden stelregel: twee is genoeg, drie is te veel. Maar op een feestje of op een bijeenkomst met de familie tel ik – tenzij ik moet rijden – de glazen niet, en dan gebeurt het al eens dat ik lichtjes boven mijn theewater raak. Ik besef op zo’n moment wel altijd dat ik moet stoppen. Eén keer, toen ik student was, ben ik van zatheid met mijn fiets in de sloot gereden. Zoiets zal me nu niet snel meer overkomen.»

HUMO Wat beschouw je als het hoogste lichamelijke genot?

VAN GUCHT «Hard niezen wanneer het kriebelt in m’n neus: dat bezorgt me altijd een endorfineshot van jewelste. Je kunt het buiten amper nog doen, want de mensen zijn paranoïde geworden wat dat betreft, maar hier in huis kan ik vrijelijk mijn gang gaan. Ik nies altijd twee keer – ‘Ja, daar is de volgende,’ zegt mijn zoon altijd precies op het juiste moment.»

HUMO Je zei daarnet dat je van schoonheid houdt. Geldt dat ook voor vrouwen?

VAN GUCHT «Ja, tuurlijk. ‘Meisjes zijn ’t allermooist op aard’, zong Raymond: dat klopt als een bus. Je leest weleens dat niemand voor de volle honderd procent hetero- of homoseksueel is, maar ik zit toch eerder aan het uiteinde van het heterospectrum.»

HUMO Veel dames zullen erg benieuwd zijn naar je antwoord op mijn laatste vraag: je ligt goed in de markt.

VAN GUCHT «Ik heb het voorbije anderhalf jaar wel wat liefdesbrieven en aanzoeken gekregen, ja. Dat streelt het ego, al heb ik zelden de tijd gehad om te antwoorden. Daar voel ik me wel wat schuldig over, want soms is het prachtig verwoord wat ze me sturen.

»Maar wat die laatste vraag betreft: je bedoelt mijn ultieme onenightstand? Haar karakter ken ik verder niet, maar puur qua uiterlijk vind ik Jessica Biel een erg aantrekkelijke vrouw. Atletisch lichaam ook, volgens mij is ze sportief.»

HUMO Kies ook eens iemand dichter bij de deur?

VAN GUCHT «Jana Geurts uit ‘ROX’, een superheldenreeks van Studio 100 waar ik vroeger met mijn zoon naar keek. Ze droeg een cool pakje, en had putjes in haar wangen wanneer ze lachte. Als zíj me nu eens een liefdesbrief zou sturen (lacht).»

***

Marc Van Ranst: ‘Wie ook wel op mijn lijstje mag: Martine Tanghe’

Nooit een noot gezongen, maar sinds de coronacrisis weet Marc Van Ranst perfect hoe Niels Destadsbader zich moet voelen. Tot drie keer toe wordt hij tijdens zijn betoog onderbroken door passanten die een selfie willen, en tot drie keer toe legt hij minzaam uit dat dat geen probleem is, zolang de geldende afstandsregels maar gerespecteerd worden. Ergert al die ongevraagde aandacht hem dan niet?

MARC VAN RANST «Nee. Het is een bijzonder bevreemdend neveneffect van mijn job, iets wat nooit op de planning heeft gestaan. Maar het ergert me echt niet. Ik ben er ook van overtuigd dat het iets tijdelijks is; dat mijn ‘populariteit’, om het zo maar te noemen, ongeveer net zo vluchtig zal blijken als na de Mexicaanse griep in 2009 (toen Van Ranst griepcommissaris was, red.). Ik kijk uit naar de dag dat ik weer in relatieve anonimiteit over straat zal kunnen wandelen, maar dan vooral omdat dat zal betekenen dat de coronapandemie achter de rug is.»

HUMO Waaraan kunt u zich wel zoal ergeren?

VAN RANST «Aan zwerfvuil, vooral aan de vanzelfsprekendheid waarmee sommige rokers hun peuken op de grond gooien. Sigarettenrook staat ook hoog in mijn lijstje met ergernissen, al is de toppositie toch nog voor iets anders weggelegd: plekken waar het zo lawaaierig is dat je geen normaal gesprek kunt voeren. De hel op aarde, om al even vooruit te lopen op één van jouw hamvragen, is voor mij dan ook een binnenspeeltuin. De horror ten top! Je gaat ernaartoe omdat je weet dat je kind het leuk vindt - onze Milo is nu 11, dus hij is er goddank stilaan te oud voor - maar je zit de hele tijd uit te kijken naar het moment dat je weer naar huis kunt. Het decibelniveau is er werkelijk enorm.»

HUMO Kan een koppig streekbiertje op zulke momenten geen soelaas bieden?

VAN RANST (schudt nee) «Alcohol drink ik enkel wanneer ik in goed gezelschap ben, en de omstandigheden aangenaam zijn: bij een lekkere maaltijd in een restaurant, bijvoorbeeld. De laatste keer dat ik op m’n eentje iets heb gedronken, moet in New York zijn geweest, tijdens de drieënhalf jaar dat ik daar na mijn studies geneeskunde heb verbleven om wetenschappelijk onderzoek te doen. Ik maakte er deel uit van een whiskyclub - ik herinner me nog levendig dat onze bijeenkomsten altijd zeer deftig en geleerd begonnen, maar nooit zo eindigden. Sindsdien kan ik nog altijd weleens van een goeie single malt genieten, een Laphroaig bijvoorbeeld. Maar nooit ofte nimmer in m’n eentje.»

HUMO Ergeren de uwen zich weleens aan u?

VAN RANST «Zonder twijfel. Ik beheer mijn agenda zelf, en zeker sinds de coronacrisis ben ik daar vaak te flexibel in, in die zin dat ik er vaak pas laat achter kom dat ik dubbel of zelfs driedubbel geboekt ben. Dan moet er geschipperd en verplaatst worden, wat uiteraard voor niemand aangenaam is. Ik ben er in deze periode ook te weinig voor Milo, dat verwijt ik mezelf weleens. Precies zoals in het jaar waarin hij geboren werd, 2009, al kon ik me toen nog nuttig maken door hem ‘s nachts zijn flesje te geven. Nu, we bellen wel veel. En in de weekends probeer ik wat meer thuis te zijn - één keer zijn we een weekendje naar Nederland gegaan om de Efteling te bezoeken: echt een aanrader als je jonge kinderen hebt.»

HUMO Wat is voor u de hemel op aarde?

VAN RANST «Da’s een makkelijke: een grote boekenwinkel waar je een koffietje kunt drinken, en waar ze géén kookboeken verkopen. Type De Zondvloed in Mechelen. Of Filigranes, een Franstalige winkel op de Kunstlaan in Brussel. Uren kan ik in zulke winkels slijten. In De Zondvloed kan ik bovendien al eens een babbeltje slaan met zaakvoerder Johan Vandenbroucke. Hij weet waarnaar ik op zoek ben, dus hij heeft vaak al iets voor me klaarliggen.»

HUMO Waarnaar bent u op zoek?

VAN RANST «Speciallekes. Bibliofiele uitgaven van kunstboeken. Móóie boeken, die ik met plezier vastneem en waar ik met plezier aan ruik - hoe ouder, hoe beter, wat dat betreft. Een e-reader is niets voor mij: best praktisch, maar ‘t heeft geen charme.»

HUMO Hebt u favoriete schrijvers?

VAN RANST (knikt) «Ik vrees dat ik met een oubollig, Davidsfondsachtig antwoord voor de dag ga komen: al sinds het middelbaar is Felix Timmermans mijn favoriet. Nu noemt men hem een heimatschrijver, maar ik ken geen Vlaamse schrijver die in meer talen is vertaald. Zelfs in Tsjechië vind je werken van hem in de boekenwinkels.

»En qua poëzie lees ik het liefst Pablo Neruda, en de inmiddels alweer totaal vergeten Marcel van Maele, en Jotie T’Hooft. Normaal gezien heb ik het graag stil wanneer ik lees, maar bij die laatste zet ik graag harde metal op.»

HUMO U had het daarnet over bibliofiele uitgaven van kunstboeken.

VAN RANST «Ik doelde specifiek op de catalogi die de Parijse uitgeverij Maeght tussen de jaren 40 en de jaren 80 uitgaf bij elke tentoonstelling. Die catalogi werden op 150 exemplaren gedrukt, op mooi papier, met speciaal voor de catalogus gemaakte én gesigneerde werken, meestal zeefdrukken of litho’s, van bekende kunstenaars. Voor mensen die niet over fortuinen beschikken, is dat zo’n beetje de enige manier om werken van Miró, Chagall, Alechinsky of Raveel in huis te halen, en er zeker van te zijn dat het geen namaak is.»

HUMO Wat bezorgt u geestelijk genot?

VAN RANST «Postzegels verzamelen. Ik doe dat al sinds mijn zesde of zevende, en ik vind het nog altijd even plezierig om op een verloren avond een grabbel te doen in de postzegels die geklasseerd moeten worden, of om een minuscuul postzegeltje te bekijken met een vergrootglas, of om te proberen te achterhalen wie de persoon is die op een bepaalde zegel wordt afgebeeld. Tegenwoordig is dat wel een stuk makkelijker dan vroeger, toen je een kast vol catalogi en encyclopedieën moest hebben. Nu gebruik je gewoon Google.»

HUMO Wanneer in uw leven was u het gelukkigst?

VAN RANST «De meest intense jaren van mijn leven waren die in New York. Ik heb daar hard gewerkt in het lab, maar ik heb ook intens genoten van alle mogelijkheden die de grootstad me bood. In de studentencafetaria van het Albert Einstein College of Medicine, waar ik zat, kon je tegen een spotprijs tickets kopen voor het New York City Ballet, of voor een voorstelling in het Beacon Theatre of Carnegie Hall. Drie of vier keer ben ik in Carnegie Hall naar Pavarotti gaan luisteren - als hij hier in België één keer kwam optreden, stond hij in New York drie weken op de planken. Broadway, daar ging ik ook vaak naartoe: ik was én ben zot van musicals. De heimwee naar New York die me tot jaren nadien nog af en toe heeft overvallen, had vooral daarmee te maken. Ter compensatie ging ik in de weekends geregeld naar het West End theatre in Londen.»

HUMO Om na afloop een extra pikante chicken vindaloo te eten bij de Indiër om de hoek?

VAN RANST (haalt de schouders op) «In het Engels zeggen ze: ‘I’m a see food eater. I see food, I eat it.’ Een specifieke culinaire voorkeur heb ik niet; behalve ossentong en schorseneren in witte saus eet ik alles even graag. Maar goed, als je aandringt, zal ik je zeggen dat mijn favoriete maaltijd rodekoolstoemp met chipolataworstjes is. Zoals mijn moeder het klaarmaakte, met een kruidnagel en eventueel een appeltje erin.»

HUMO Wat is uw favoriete lichamelijke activiteit?

VAN RANST «Behalve the obvious? Een ligbad nemen, of zwemmen in een koel Zweeds meertje. Ik heb een aantal jaar workshops gegeven aan de universiteit van Kalmar, en als de temperatuur het enigszins toeliet, behoorde een duik in één van de vele meertjes in de buurt tot de vaste rituelen. Het zit daar zo vol met rivierkreeftjes dat je ze hoort als je onder water bent: ze maken een tsjirpend geluid.

»Duiken vind ik ook leuk, bij voorkeur in helder water met mooie vissen. Ik heb het een jaar of twintig geleden geleerd op Ko Tao, een klein eilandje voor de kust van Thailand dat ondanks de prachtige duikplekken destijds nog totaal niet toeristisch was. Het had niet eens een aanlegsteiger, dus je moest er met een sloep naartoe. En als het te ondiep werd, waadde je verder met je rugzak boven je hoofd. Sindsdien ben ik op veel plaatsen gaan duiken - Sharm-el-Sheikh, Sicilië, Zanzibar - maar de mooiste plek bleef toch Ko Tao. Een paar jaar geleden ben ik er voor het eerst terug naartoe gegaan: ‘t was er nog steeds prachtig, maar ik was toch onaangenaam verrast toen bleek dat het een echt resort was geworden, met een aanlegsteiger van hier tot ginder en tien keer meer volk. Perfect te begrijpen natuurlijk, maar voor mij had het niet meer hetzelfde gevoel.»

HUMO Tijd om de mondmaskers te laten vallen: voor wie zou u, mocht u de kans krijgen, de anderhalvemeterregel flagrant met voeten treden?

VAN RANST (lacht) «Voor de Juliette Binoche uit ‘The Unbearable Lightness of Being’. Ik had eerst het boek van Milan Kundera gelezen, overigens nog één van mijn favoriete auteurs, en ik moet zeggen: mede dankzij haar aanwezigheid was ik niet teleurgesteld in de film.»

HUMO Pluk ook eens iemand van onder de kerktoren weg?

VAN RANST «Ik weet niet of ze nog leeft, maar mijn allereerste crush - ik moet vijf of zes zijn geweest - had ik op de dochter van de bakker uit ‘Kapitein Zeppos’. Truus Demedts heet ze - ik geloof niet dat ze daarna nog veel heeft gespeeld. Maar weet je wie ook wel op mijn lijstje mag? Martine Tanghe. Zeer toffe vrouw, met wie ik graag ‘Journaal’-interviews doe.»

HUMO Dat ze dat nog mag meemaken, zo vlak voor haar pensioen.

VAN RANST «Kijk ja, ‘t is een compliment.»