De droge humor van Spiritualized: 'Sommige mensen vinden dat mijn muziek klinkt alsof ze gemaakt is door iemand die op de spoedafdeling ligt'

Na een stilte van zes jaar ligt nu ‘And Nothing Hurt’ in de rekken.

undefined

Op die nieuwe plaat staan een paar uptempo rockers, een slaapliedje en een wals. De muziek is soms depri en soms een beetje broeierig. Licht optimistisch, maar niet al té hoopvol. Soms gaan we van de aarde af, maar met humor houdt Pierce de voetjes op de grond. Neem nu ‘Here It Comes (The Road) Let’s Go’: Pierce pikt zelf geen meisje op met zijn auto, maar laat een vrouw de hele nacht lang naar zijn huis rijden. Vanuit zijn ligzetel – de favoriete plek van de Nieuwe Man – wijst hij haar de weg.

HUMO In ‘Sail on Through’ zit de cd-titel ‘And Nothing Hurt’ verstopt in een morsecode. De sfeer doet denken aan het gekraak en de intercomstem die op je plaat ‘Ladies and Gentlemen We Are Floating in Space’ de breekbare songs soms bijeen leken te houden.

Jason Pierce «Geluiden bij elkaar houden, dat begint al zodra ik mijn gitaar rond mijn nek hang en de volumeknop opendraai. Het is alsof de gitaar vanzelf begint te spelen en ik haar moet beteugelen. Ik ben nogal te vinden voor de muziek die daaruit voortkomt. In rock-’n-roll klink je snel te slim. Ik knap af op muzikanten die willen laten horen wat ze allemaal kunnen. Rock-’n-roll is primitieve kunst. Die is niet simpel of dom, maar wel direct, en op haar best als alles op het punt staat om uiteen te vallen. Ik hoor dat in ‘Jukebox Babe’ van Alan Vega, ‘Slippin’ and Slidin’’ van Buddy Holly, ‘Raw Power’ van Iggy and the Stooges.»

HUMO Zijn dat geen songs waarvoor geldt: erop los spelen, opnemen en klaar? Jij hebt voor ‘And Nothing Hurt’ een paar jaar in de studio gezeten.

Pierce (zucht) «Dat was mijn eigen dikke schuld. Telkens als ik een studio binnenstap, vergeet ik blijkbaar hoe ik een plaat moet maken. Ik was geobsedeerd geraakt door het geluid van de platen van Columbia Records uit de jaren 60. Ik wilde dat geluid uit de lucht laten vallen, alsof het door één of andere satelliet werd uitgezonden. Maar ik had nog geen songs, dus er was geen reden om er meteen muzikanten bij te halen. Ik moest het ook met weinig geld doen, dus kocht ik een laptop en begon ik alles thuis op te nemen.

»Dat we voor de 20ste verjaardag van ‘Ladies and Gentlemen’ in grote zalen hebben gespeeld, heeft ook niet geholpen. Ik wilde ons nieuwe, betere livegeluid in de studio vangen. Ik zocht op platen van anderen naar kleine stukjes die ik kon gebruiken, speelde de akkoorden op gitaar en als het goed klonk, samplede ik mijn eigen opnamen. Het was gepruts. Alle geluiden kwamen op den duur van overal aangevlogen. Ik heb eventjes gedacht dat ik dub aan het maken was, zoals Lee Scratch Perry. Ook al omdat ik – net als Perry – niet echt over hightechapparatuur beschikte. Ik heb maanden vastgezeten.»

HUMO Ik las dat je pas over-woog om naar een studio te trekken toen bleek dat de pauken niet langs de trap omhoog konden.

Pierce «Dat was maar bij wijze van spreken. Ik ben geen technisch genie, en zonder mensen met overzicht die af en toe mijn opnamen komen controleren, haal ik het niet. Ik kreeg gelukkig hulp van de besten, en samen zijn we in echte studio’s de drums, percussie, blazers, contrabas en backings gaan opnemen. Maar die opnames duurden nooit langer dan een dag, en muzikanten speelden nooit samen in dezelfde ruimte. Na de opnames zat ik dan weer in m’n eentje stukjes viool te samplen, en die in te passen zodat het live klonk. Ik had toen zoveel liever iemand gehad die de muziek echt live was komen in spelen. Het werd op den duur waanzinnig. Ik bleef steeds opnieuw hetzelfde procédé herhalen, en telkens verwachtte ik een ander resultaat. Natuurlijk veranderde er nooit iets.»

HUMO Ken je die scène uit ‘The Shining’ waarin Jack Nicholson geconcentreerd bladzijden vol zit te typen met altijd dezelfde zin: ‘All work and no play makes Jack a dull boy.’

Pierce «Zo was het in mijn studio. Zonder de bijl dan, waarmee hij zijn vrouw te lijf gaat (lacht). Ach, ik heb niet echt geleden onder mijn kunst of zo. Ik raakte gewoon geobsedeerd door het werk. Misschien heb ik te veel geluisterd naar wijlen Jim Dickinson, die me tijdens de opnamen van ‘Ladies and Gentlemen’ zei: ‘Je moet een enorme hoeveelheid muziek opnemen om iets goeds te vinden. En soms vind je iets heel goeds.’»

HUMO Het is volbracht, nu.

Pierce «Dankzij mijn producer. Hij is komen zeggen dat de plaat zo goed als af was. Ik durf nog altijd niet te luisteren.»

HUMO Je vermeldde ‘Raw Power’ van The Stooges. Dat was, las ik, de eerste plaat die je ooit kocht.

Pierce «Ik was 14, en ik had nog nooit van The Stooges gehoord. Ik had geen flauw idee waar ze vandaan kwamen of waar ze voor stonden, en ik had zeker geen vrienden die naar zulke muziek luisterden. Ik zag de hoes, met Iggy Pop in zilverkleurige broek, en met op de achterkant die tijger op zijn jas. Ik moest die plaat gewoon hebben. Ze bleek te klinken alsof ze speciaal voor mij gemaakt was.»

HUMO Er zit heel veel van de directheid van The Stooges in je eerste groep Spacemen 3.

Pierce «Hmm. We waren minstens even hard beïnvloed door The Cramps. Toen ik hén ontdekte, was ik al wat ouder. Ik begon ook te luisteren naar al wie The Cramps had beïnvloed: Amerikaanse garagerockers uit de jaren 60 en bluesmannen zoals Screamin’ Jay Hawkins. Met Spacemen 3 speelden we doodleuk iets van Bukka White na, mét behoorlijk wat feedback eroverheen (lacht).»

HUMO Spiritualized leunt soms hard op gospel. Weet je nog hoe jij het genre leerde kennen?

Pierce «Ik hoorde iets van The Staple Singers op de radio, lang geleden. Zoiets had ik nog nooit gehoord. We hadden vroeger thuis een plaat van The Seekers, een Australische vocal harmony-groep die ik heel goed vond. Ik heb ook altijd graag doowop en barbershop gehoord, maar dat is me soms te veel vocale gymnastiek. Ik heb intussen veel gewerkt met gospelkoren: die mensen lijken altijd vanzelf te weten waar de volgende noot moet komen. Ze hoeven nooit na te denken over wat ze gaan zingen.»

HUMO In 2008 bracht je met Spiritualized de plaat ‘Songs in A&E’ uit. A en E zijn twee basisakkoorden, maar A&E is ook de afkorting van accident & emergency department, de spoedafdeling van het ziekenhuis. In 2005, toen je al aan die plaat schreef, werd je dodelijk ziek opgenomen in het ziekenhuis. Dokters moesten je twee keer reanimeren. Die albumtitel is nogal, euh, droge humor.

Pierce «Tja... Ik was uiteraard wát blij toen ik het ziekenhuis mocht verlaten, maar al snel bleek ik opnieuw de teleurstellende mens die ik voordien ook was. Mijn typische gewoonten zijn evenmin verdwenen: ik moest absoluut de lat weer onredelijk hoog leggen in de studio, zodat ik vast kwam te zitten. Trouwens, er bestaan mensen – sommigen ken ik persoonlijk – die vinden dat mijn muziek klinkt alsof ze gemaakt is door iemand die op de spoedafdeling ligt.»

undefined

undefined

undefined

undefined

‘And Nothing Hurt’ van Spiritualized is uit bij Bella Union.